Donderdag 45 November 1902 5 centiemen per nummer. 56ste Jaar 5726
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Godsdiensthaat.
De nieuwe zittijd.
HET PORTRET
mer1.
Logiek gevolg.
Besmettelijke zinneloosheii
Het vel van den beer.
DE DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maandenfr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
CUIQUE BlUM.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00Vonnissen op
3de bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
Aalst, 12 November 1902.
Het voorbeeld dat ons op onze dagen
door het arme Frankrijk wordt gegeven,
is wel van aard om een vrijheidminnend
en -'rechtschapen mensch te bedroeven.
Frankrijk vernederd in het buitenland,
inwendig verdeeld en ten prooi aan den
religiehaat van een huichelend maconnis-
mus verdient oprecht beklaagd te worden.
Wel is waar, dat maconnismus is in
schijn toch zoo wreed niet dan ten tijde
van de sansculotten der verledene eeuw
maar, in den grond, is het boosaardiger,
arglistiger en trouwloozer.
En wie zou het gelooven die betreur-
lijke toestand van vervolging en dwinge
landij, de haatvolle woede waarmeê de
minderen, de zwakken, de armen worden
vervolgd, doet bij onze blauwen, rooden
en groenen niet alleen bewondering, maar
zelfs spijt ontstaan dat hij hier in België
niet kan worden nageleefd...
De afkeurlijke handelwijze van een
afgevallen geestelijke met name Combes
worden door onze anti-catholieken hoog
geprezen. Ziedaar goede politiek, dat is
echte liberale werking, roepen zij.
Zelfs de meest willekeurige plannen
van vervolging, verdrukking en dwinge
landij welke de sleepdragers van 't Fran-
sche maconnieke ministerie op touw zet
ten worden op voorhand toegejuicht.
De afschaffing der wet-Falloux, in an
dere woorden, de vernietiging der vrijheid
van onderwijs, de opzegging van 't Con
cordaat met Z. H. den Paus, enz. enz,
dat alles wordt met beide handen goedge
keurd.
Men kan niet ver genoeg gaan op den
weg der godsdienstvervolging.
Zelfs de bezadigsten onder de macon
nieke organen schijnen door de vervol
gingwoede zoo zeer vervoerd te zijn dat
ze lucht geven aan 't gene zij, anders, uit
huichelarij, in hun hart zouden gevangen
houden.
Zoo schreef dezer dagen een der ern
stigste anti-catholieke organen La
Meuse van Luik het volgende 't welk
ons de maat geeft van den haat waarmeê
onze tegenstrevers behept zijn.
Meer dan ooit is het noodig te roepen:
Het catholicismus ziedaar de vijand 1
en te doen opmerken dat de catholieke
kwestie, die de socialisten goedvinden
als eene zaak zonder belang te doen
doorgaan, op de ernstigste wijze tot
verwikkeling is gekomen.
La Meuse vindt het niet vreemdsoortig
dat men in Frankrijk, in scholen en
kloosters binnenbreekt om er de Eerw.
Zusters of Nonnen, de kinders uit te ver
jagen en ze vervolgens te sluiten tegen
alle recht en rede.
Dat is vroeger in ons land nog gebeurd,
zegt La Meuse in 1773, onder Jozef
II, wanneer op zijn bevel de kerken, ka
pellen en collegiën der Jesuïten werden
gesloten, deze kloosterlingen uit '1 land
verdreven, hunne goederen aangeslagen
en openbaar verkocht.
Is het geene waarschuwing voor ons,
catholieken, dat een bezadigd anti-catho-
liek orgaan, een voorbeeld gaat opgraven
uit een beroerd tijdstip en een der be-
treurlijkste feiten onzer Belgische ge
schiedenis ophemelt
Dwingelandij, verdrukking, rechtsmis-
kenning, wetsverkrachting en gewelde
narij willen verschoonen, willen verrecht-
veerdigen door de herinnering dat ze
vroeger jaren ook hebben gewoed, dat is
een bewijs dat de vervolgingwoede den
geest zoo zeer heeft beneveld dat men
alle gezond oordeel heeft verbeurd
En dan zijn het die zoogezegde vrien
den van waarheid, beschaving, veredeling
en vooruitgang die zulke dwaze redene
ring durven laten hooren.
't Is al te grof
Zooals de koning sedert lang had aan
gekondigd, valt zijn terugkeer samen met
de opening van den zittijd.
Waarschijnlijk zal een zijner eerste
daden zijn hel voorzitten van eenen mi-
nisteraad.
Men zou zich evenwel bedriegen moest
men meenen dat tijdens zijne afwezigheid
de zaken van den Staat onafgedaan ble
ven.
Wat in 't bijzonder de Kamer aangaat,
heeft het gouvernement niet gewacht tot
het laatste oogenblik om den parlemen
tairen arbeid gereed te maken. De be
grootingen zijn gereed gedrukt en indien
er eene meêdeeling aan de wetgeving te
doen viel, zou het gouvernement al den
tijd hebben om ze gereed te maken, tegen
dat de Kamer zal ingericht zijn.
Men weet dat zij twee voorafgaande
zaken te beredderen heeft onderzoek
der geloofsbrieven harer leden en kiezing
van het bureel.
Het gerucht als zou men een huis koo-
pen om er den voorzitter in te laten wo
nen, bevat niets ernstigs.
Te Parijs woont de Voorzitter in het
paleis der wetgeving maar hier doet de
noodwendigheid om dit Fransche gebruik
na te volgen zich hoegenaamd niet ge
voelen.
't Ware de begrooting belasten met eene
«vare uitgave, want de voorzitter der
DOOR
8 T 11 A NI E II O
24® vervolg.
liet was juist gelijk twee jaren
geleden, toen ik voor het eerst naar Mal-
peire ging. Ik had toen goed gedoen met
terug te keeren. Denk er eens aan, juist
als ik vertrok, zag ik een kraai nog lager
vliegen dan ons kippenkot. Zoo mijne
a.r.me> goede moeder dat geweten had, zou
zij mij nimmer dien dag van huis hebben
laten gaan. Niet dat ik u juist spijt heb
dat ik getrouwd ben maar, ziet gij, mijn
heer Pastoor, een boer, die met een
dametje trouwt, brengt alle zeven hoofd
zonden tegelijk in huis.
Hoe kunt gij toch zoo iets leelijks
zeggen?sprak ik met verontwaardiging.
Nu, als ze het dan niet alle zeven
zijn, dan toch ten minste vier of vijf,
ging hij rustig voort.
Houd uw mond, ongelukkige,
zei ik. a 't Is een schande voor u zoo te
spreken, nadat gij dat jonge meisje be-
driegelijk hebt overgehaald om met u te
huwen.
Ik heb haar volstrekt niet bedro
gen of overgehaald, antwoordde hij.
Zoo zeker als ik eenmaal moet sterven,
kan ik u verklaren, dat ik haar zelfs nooit
heb aangesproken. Toen ik voor ongeveer
twee jaren voor het eerst naar Malpeire
«zine met St. Lazarus, was zij bij de
soelen tegenwoordig. Na het worstelen
was er bal en ik moest met haar dansen.
Het was ongetwijfeld «ra groote eer voor
mijmaar ik moet u eerlijk bekennen.dat
ik veel liever bij mijne vrienden was ge
bleven, die hadden afgesproken s avonds
gezamenlijk te smullen van een konijn.
Zij sprak mij vriendelijk lachend toe en
ik hield het voor plicht haar zoo goed
mogelijk te antwoorden. Voor wij vaneen
gingen, voegde zij mij enkele lieve woord
fes Se, die ik in't geheel niet verwach
had Ik kwam te Malpeire, omdat zij het
mij'vroeg en zij placht mij rendez-vous
leven, maar altijd ging het er heel on-
schuldig toe. Zij stond dan op het terras
voor het kasteel en ik daar beneden onder
lên boom bij den ingang van het dorp.
Wil heken naar elkander en spraken met
Sens Soms ging ik onder haar venster
ÏÏnIn wierp rij stukjes lint naar bene-
fiii ziet dat dit allemaal maar gek-
S en onzin was en noor. is het bij mij
opgekomen, dat het op een huwelijk m
J^ceikzou uitdraaien. Doch zij had niets
anders op het oog, dat koppig ding en zij
Kamer zou niet minder goed mogen ge
huisvest zijn dan een minister.
En dan zou er ook geene reden zijn om
voor den voorzitter van den Senaat niet
het zelfde te doen.
Nog eene andere tegenwerping 1 het is
hoegenaamd niet noodig dat de voorzitter
der Kamer Brussel bewone. Wij hebben
een voorbeeld in M. Schollaert, die, hoe
wel hij voorzitter was, eiken dag naar
Leuven ging wat hem overigens nooit
belet heeft en wat hem ook in de toekomst
niet zal beletten een model voorzitter te
zijn en met voorbeeldige getrouwheid al
de zittingen der middensectie voor te
zitten.
Wil men hier alle Fransche gebruiken
naapen
Dan zullen ook eiken dag de soldaten
eene dubbele haag moeten vormen op den
weg van den voorzitter, wanneer deze
zich naar de zittingzaal begeeft, hem te
vens de wapens presenteerende.
Zulke comedieachtige dingen hebben
wij in België niet noodig wij zien liever
dat het Belgische parlement zich doe eer
biedigen door de weerdigheid en de vrij
heid zijner besprekingen.
En hieromtrent vraagt men hoever het
staat met de herziening van het reglement.
Een politiek man, aan wien wij er over
spraken, zegde dat er eene neiging be
stond om zulks te laten slapen ten min
ste zou men wachten om de commissie
bijeen te roepen, tot er op de banken der
socialisten nieuwe uitspattingen voorko-
Tot steun van deze zienswijze verklaart
men dat een of andere der haantjes-voor
uit van de uiterste linkerzij beloofd heeft
dat hij en zijne vrienden zeer wijs zullen
zijn tijdens den aanstaanden zittijd. De
beloften der socialisten hebben echter de
waarde van dronkenmansreden dwaas
die er zich op betrouwt.
De stemming der tuchtmaatregelen ver
schuiven tot na dat er nieuwe schandalen
zullen voorgevallen zijn, ware het voor
beeld volgen van den burgmeester, die
eenen brand afwachtte, om in de gemeente
eenen brandweerdienst in te richten.
(Corresp. Handelsblad).
op Allerheiligen eene partie de plaisir is
geworden en dat de houding der menigte
onbeschoft is.
't Eene is het gevolg van 't andere.
Men dooft den godsdienst uit in de ziel
der kinderen en, met den godsdienst, ook
de andere gevoelens die 't sieraad vormen
van den goeden mensch
Met den eerbied voor de religie ver
smacht men ook den eerbied voor de wet,
eerbied voor 't gezag, eerbied voor de
dood.
Onzijdige scholen kweeken in degroote
steden, die massa, wier uitspattingen en
gemeen gedrag nu de verontwaardiging
verwekken der liberale Farizeeërs.
Zij kweeken het geslacht der godlooche
naars, waarin het socialism zijne leger
scharen aanwerft.
Ook heeft de landelijke raad der socia
listen het overbodig geoordeeld een eigen
Vlaamsch dagblad te Brussel in te voeren;
de onzijdige scholen en de geuzenpers
maken socialisten met de vleet beter
dan een socialistenblad het zou kunnen
doen.
Met het oog op het geslacht dat men
in de groote steden vormt is het meer dan
ooit eene noodzakelijkheid het wetsont-
werp-Verhaegen, op de gelijkstelling der
vrije scholen met de officiee}e, zoo spoedig
mogelijk in te voeren.
zijne stem aan hen die voorgenomen had
den het catholicisme te begraven.
Men liet de openbare zaken en de open
bare penningen besturen door mannen,
die openlijk verklaarden dat zij geen
geweten erkenden en de 10 geboden Gods
ferm uitfloten.
In het publiek huisgezin leverde men
aan zulke kerels de kas over, terwijl men
in zijn eigen huishouden eenen cent zou
in twee gebeten hebben.
Hoe dat uitgelegd Gelijk men de han
delwijze der Doukhoborsken van Canada
uitleggen moetdoor eene publieke be
smettelijke zinneloosheid.
Die ziekte is nu uit België zoo goed als
verdwenen. De microob dier krankheid
des geestes vindt alleen nog een gunstig
terrein in zekere snullen maar zoo klei»
is hun getal reeds dat zij welhaast geheel
en gansch onschadelijk zullen geworden
zijn.
Het zij zoo hoe eerder, hoe liever
Twee liberale bladen, de Gazette en de
Chronique, deelden dezer dagen, temid
den van triomfgeroep meó, dat 80 p. c.
der kinderen, die in de gemeentescholen
van Brussel zijn ingeschreven, door
hunne ouders zijn ontslagen van den leer
gang van godsdienst.
Dezelfde bladen meldden Dinsdag dat
de eerbied voor de dooden te Brussel niet
meer bestaat, dat het bezoek der kerkhoven
zon op middelen om haar plan door te
drijven. Nu, nu, haar vader en moeder
zullen ër misschien beter over denken en
haar eerstdaags vergeving schenken.
TIENDE HOOFDSTUK.
De nacht na de markt.
Wanneer wij in de nabijheid van
St... C. kwamen en in het zicht van het
ouderlijk huis, begon de Abbat te beven
en spijl te gevoelen, dat hij gegaan was.
a Ik kan niet naar binnen gaan
riep hij uit. Nimmer zal ik den moed
hebben om moeder te gaan vertellen, wat
ik gedaan heb... ik stierf nog liever.
Wel, sprak ik, dan zal ik
eerst gaan en uwe moeder op het treurig
nieuws voorbereiden,
(i Och ja, mijnheer Pastoor, her
nam hij veel verlicht, gij moet het haar
vertellen in het bijzijn van allen, Ziet gij,
ik ben alleen maar bang voor het eerste
oogenblik zoodra zij alles weten, zal ik
binnenkomen. Vraag moeder, dat zij mij
vergeve;zeg haar, dat zij het doen moet.»
«Én uwe vrouw, uwe beklagens
waardige vrouw zeide ik verwijtend.
«O, wat haar betreft, daar ben ik
niet bang voor zij zal mij zeker ver
geven.
Wij traden op de deur toe. De Abbat
bleef buiten staan. Ik gelastte hem niet
De dagbladen van Amerika melden dat
de Doukhoborsken,een volk van'tNoord-
Westen van Canada, aangedaan zijn door
eene besmettelijke zinneloosheid.
Zij zijn begonnen met al hunne lastdie
ren in vrijheid te stellen, om aan hun
geweten de getuigenis te kunnen geven,
dat zij geen enkel levend wezen verdruk
ken. Maanden lang hebben zij zelf het
werk hunner lastdieren verricht.
Daarna zijn zij op reis getrokken de
groote banen op ten getalle van acht hon
derd. Zij sterven afgemat, zij, hunne
vrouwen en kinderen, zoodat van 800
hun getal reeds gedaald is op 400.
Eene besmettelijke zinneloosheid, hoe
aardig zal men zeggen. Nochtans, zulk
feit is min zeldzaam dan men wel denken
zou.
Hebben wij in vroegere jaren de bevol
king van België zoo ook niet aangetast
gezien Men was liberaal, waarom Men
wist het zelf niet.
Men dacht groot en geleerd te zijn van
't oogenblik dat men kon zeggen ik ben
liberaal. Waarom De reden wist men
niet te vinden.
Men liet zijne kinderen doopen, men
liep naar den pastoor als men wat hevige
pijn in zijnen buik kreeg, en toch gaf men
weg te loopen en ging zelf naar binnen.
De geheele familie zat aan tafel het avond
maal te gebruiken. Ik vermoed, dat mijn
uiterlijk kommer verraadde, want niet
zoodra zag mij de weduwe Pinatel, of zij
riep uit
Hemelsche goedheid Is er wat
gebeurd?Wat komt gij mij melden, mijn
heer Pastoor n
Ik zeide haar, dat zij kalm moest blijven
en zich moest voorbereid houden om zich
aan Gods wil te onderwerpen, want dat ik
werkelijk met een slecht nieuws afkwam.
Het moet zijn over Francis
sprak zij bevend, alle anderen zijn hier!
Mijn jongen I mijn arme jongen Wat is
hem overkomen
De vrouw van den Abbat kwam naar
mij toe, bleek en angstig, maar zeide
niets.
a Wat is er met mijn zoon gebeurd
schreide de weduwe in wanhoop.
Gij zult hem dadelijk zien, gaf
ik ten antwoord, hij is frisch en ge
zond, maar er is hem iets zeer treurigs
overkomen.
Vervolgens gaf ik een kort verslag van
het voorval er bijvoegende, dat Franfois
groot berouw en schaamte gevoelde, het
geen hem belette om binnen te komen.
Zij luisterde zwijgend naar mij, hief ver
volgens hare oogen ten hemel en prevelde
God zij gedankt 1 Ik dacht, dat
Liberalen en socialisten zijn, onder
elkander, aan het twisten om te weten
wie van hun twee meester zal zijn van de
Vlaamsche provinciën, als de godsdienst
eruit zal verdwenen zijn.
Voor gezel Furnemont bestaat er geen
twijfel. Eens dat de Vlamingen geenen
godsdienst meer hebhen zullen zij recht
naar het socialism gaan. Wat meer is, het
einde van alle eerediensten zal samenvallen
met de volledige zegepraal van het socia
lism.
Op dien toon gaat gezel Furnemont
voort en schrijft hij een geheel artikel vol.
Maar... de liberalen nemen die ziens
wijze niet aan en de Réforme brengt er
eenige redenen tegen in. Den dag zegt
zij waarop de godsdienst zijnen invloed
op de zielen zal verloren hebben zal de
menschelijke geest zijne overtuiging gaan
zoeken in de wetenschap. Het zal de
waarheid zijn die al het voordeel zal habben
van de verstandelijke verlossing der mas-
sas en de zegepraal der waarheid bij het
volk zal gelijk staan met de zegepraal der
liberale denkbeelden.
Liberalen en socialisten schijnen tame
lijk haastig om de overblijfsels van den
godsdienst onder elkander te verdeelen.
Zij verkoopen het vel van den beer eer zij
het beest gestroopt hebben. Dc Kerk is
nog altijd vol leven sedert hare stichting
heeft zij vele sekten zien verdwijnen welke
haren aanstaanden val voorspelden. Zoo
zal zij er nog vele zien opkomen en te
niet gaan. Volgens de belofte van haren
Goddelijken Stichter zal de Kerk nog
altijd de Kerk zijn, als zich niemand het
liberalism of het socialism rood of groen
meer zal herinneren.
hem ietsergers was overkomen: ik vreesde
dat mijn arme jongen dood was. Laat hem
maar binnenkomen, mijnheer Pastoor, ik
zou hem geene verwijtiugen kunnen doen.
Het was zijn eigen geld, vaders versterf,
en het is heel treurig dat hij het zoo slecht
besteed heeft, maar niemand heeft het
recht hem daarover lastig te vallen.
De Abbat was den stal binnengeslopen
en, als hij de woorden zijner moeder ver
nam, trad hij binnen en wierp, in eene
vlaag van dankbaarheid, zijne armen oin
haren hals.
a Wees maar niet bevreesd, arme
jongen 1 riep zij met ietwat theatrale
vertooning van moederlijke teederheid en
edelmoedigheid uit, er zal altijd nog
brood genoeg voor u zijn in uw moeders
huis
Zijne broeders schudden hem de hand
en maakten plaats voor hem aan tafel,
doch zijne vrouw bleef op eenen afstand
van hem en uitte geen woord. Zij zat in
een hoek der kamer met de handen op
de knieën en neerhangend hoofd. Hij ging
naar haar toe sprak fluisterend als om
haar tot kalmte te brengen, maar zij
luisterde in somber stilzwijgen, zonder
het hoofd op te heffen of eenig antwoord
te geven. Hij hernieuwde zijne aanzoeken
en trachtte vriendelijk haar gelaat naar
hem te keeren. Toen brak hare woede los.
Wordt voortgezet.
