m
1) E i\
DERBODE
Donderdag il December ID0$ 5 centiemen per nummer. 56^ Jaar 5754
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
GODSDIENST HUISGEZIN. EIGENDOM
VADERLAND. TAAL, VRIJHEID.
Al wie zich voor een jaar
aan
abonneert,zal hem van nu
lol Nieuwjaar GRATIS
ontvangen. Alen kan ons
blad vragen ii. liet post
kantoor waardoor men
bediend wordt, aan den
briefdrager, of ook met
naar ons bureel te ko
men ofte schrijven.
IJdele voorwendsels.
Maria Van Brabant
D E
werkmanspensioenen.
NDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frankmet den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. i-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zjjn ten laste van den schuldenaar
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N' 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
y-
CLIQUE BLUM.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00Vonnissen op
3d* bladzijde 50 centiemen Dikwyls te herhalen bekendmakingen by accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
Aalst, io December 1902.
Alwie maar eenig begrijp heeft van
den machtigi n invloed van de drukpers,
verstaat zeer wel, waarom onze geeste
lijke Herders altijd er op uit zijn hunne
kudden tegen de gevaailijke lezingen te
waaischnwen.
Het diepe besef van hunne verhevme
roeping doet hen geen enkele gelegenheid
ongebruikt laten vdorbijgaan.
Zijne Hoogwcerdigheid, de Bisschop
van Doornik, komt over de slechte h zin
gen eene Herderlijke Onderwijzing
openbaar te maken, d< welke met veel
iever door de geestelijk- n verspreid
wordt. Het is eene krachtige bestrij iing
van de slechte drukpers, en eene drin
gende vermaning met ware vaderlijke
liefde gericht tot al de christenen, die
verboden schrifien en dagbladen lezen en
er zich aan abonneeren.
De voorschriften der H. Kerk de
slechte lezing betreffende worden door
den Bisschop uitgtlegd, alsmede de rede
nen waarop deze steun-.-n, en zóó klaar
er daarbij zóó eenvoudig, dat waarlijk
geene geleerdheid, zelfs geene meer dan
gewone omwikkeling noodig is om ze op
alle punten goed te verstaan.
Vervolgens wordt gewezen op de ge-
Historiek-Dram?tiek verhaal.
varen der veibodene geschriften en niet
in het algemeen. Als met den vinger
wordt aangetoond hoe de romans en
slechte dagbladen werken. Men ziet z
om zoo te z «gen <ien akker v<n 't m n
schelijk hert van eerst toi lest beweik n,
het eene graantje voor hel and re na ei
in werpen van «lat onkruid, dat ras het
goede zaad verstikt, en opgroeiend zede
lijk verderf als onzalige viuclit voort
biengt.
De laatst! bladzijden van drze H. rder-
lijke Ondei wijzing b spreken de r< denen,
die worden bijg- bracht om te verschoo
nt», of liever te verbloemen, den onwil
van d lezing na te laten.
De Hoogw-erd- Schrijver noemt ze
ijdeie voorwendsels En te richt.
D voornaamste laten wij hier vo'g-n,
vermits het onze overtuiging is, dat ook
onder ons menigeen zij» nut kan doen
m. t de wederli gging hij elke g. geven. En
ai zou h-1 ook zijn dal deze regelen nil t
diegem n onder de oogen komen of met in
h>tkort doordringen, voor wie ze op de
eerste plaats geschreven zijn toch zul
len zij van groot voordeel kunnen zijn
voor anderen, die op het hoorenvanue
ijdeie voorwendselen vaak niet zouden
weien, wat te antwoorden.
B< palen wij ons voor dezen keer tot
twee.
i° Voorwendsel.
Ik zie er niets slechts in.
Dit woord hoort men meest. Veronder
stel, z-gt de Bisschop, dat het zoo is. GIJ
vindt dus waai lijk niets berispelijks in d
boek n en dagbladtn die men u zegt
verboden te zijn.
Maar zijn er dan geen klaarder oogen
dan dez- die gij hebt Is er niet ten GE
ZAG dat b' lasi is u te verlichten - mid
g- varen aan te wijzen? Gij. ziet geen
kwaad, zegt ge welnu, laat 11 dan
onderrichten Immers het is aan 11 niet
dat de gave geschonken is van onfaalbaar
te zijn. De onfaalbaarheid in de leering
van geloof en ziden heeft de Kerk maar
ontvangen en haar zimlijk opperhoofd
Voor u is dus niets zoo redelijk als dai
gij uw oordeel oud- rgeeft voor dat van
hei hoogste gezrg dat van Gcd zeiven
komt, al is het dat het tot u spreekt door
den mond zijner uitverkoren dtenaats.
Maar is het wel waar dat gij «leb zirg,
die u strengelijk Verbod- n wordt, o..be
risp. lijk vindt ?Btd. nk eens, men schr.ef
over u, over uwe lamilie, over uwe zaken,
over uw gedrag, hetgeen uwe onberispe
lijke boeken en nieuwsbladen durven
scluijven over God, over den godsdienst,
over den priester, over de Heilige Kerk,
zulke geschriften zouden in uw oog niet
lang onberispelijk blijven en spoedig
voor altijil uit uw huis g bannen worden!
Z^.r z k-r een ij i-1 vooi w. ndsel He'
komt hi- lop n- r dat v 1 boden lezingen
sl-cht zijn, alle' n als zij eigene persoon
lijke g vo lens kwets-eo dan haat «n
v.rmijdt men die. Maar dez lfde zijn
niet slecht als de e- r van God in het spel
is, als er gevaar is voor de eigene ziel of
voor de ziel van kinderen en huisge-
noo'en
Hoe verblind moeten toch de men
schen zijn om in zoo groot- onredelijkheid
te volharden.
2e Voorw- ndsel.
Ik zoek maar de kunst.
Hierdo->r omtrekt men zich aan alle
b zorgdheid -n wa kzaamlv id van hei
g zag. Men v. iklaari zich b kwaam om
zonder uitneming alles te 1- zen. Zoo iets
kan maar opkomen in een opg. bazen
hoofd.
Twee zaken doen vooral de onredelijk
heid van dit voorwendsel klaar aan den
dag komen.
Men bedenke namelijk eens wel, welke
boi kwt-rken en welke dagb ad n het zoo
al zijn, in dewelke de kunst gezocht
wordt. Zijn het wel d ze die door de
wetenschappelijk wereld als kunstwerken
word n geroemd? Wij hebben wel hooren
bi weren, en dit door zeer bekwame ge
leerden,dat - in het algemeen gesproken
de lezing van alle romans en z-k-r
va.i de nieuwsbladen in geen enkel op-
z cht aan te raden is voor de studie van
de letteikunst Veeleer het legenoveig -
stelde. Degene die waarlijk kunst wil
smaken zal die te verge-fs zo k n bij -te
romanschiijvers uitzond lingen zijn
er zeldzaam g noeg om d. 11 algcmeenen
regel te b vestigen. En voor wat de dag
bladen aangaat, moeten wij Hier geen
woord m-er bijvoegen. Geen verstandig
mensch zal ons kunnen tegenspreken.
Voord-rs vrage men eins welke
pirsonen zicb me-st van bovengemeld
voorwendsel b dienen. Zij-i hit d
wake. gord 01 derlegde kunstenaars, d<-
goed gevormde letterkundigen Of ook
maar dezen die w.zeniijken aanlig en
talenten hebben, het te worden H t
mocht alzoo wezen.
Meest zijn h t P' rsonen, die nooit ofte
nimmer mei de kunst der letteren iets
zullen doen h-1 zijn deze die zich tot de
hommes, en nog meer, femmes du monde
rekenen.
IJdelheid dus, groote ijdelheid
Maar nog bovendien houdt vergif op
vergif te zijn, wanneer het in een koste
lijk 11 bek r aangeboden wordt Zoo zal
il« schoonheid, het kundige in zulke
lezingen het bederf nog eer vermeerde
len, vermits het dieper werkt in de ver-
bi eldii g, in het g-heugen en in dm
geest. Dit is eene ernstige bed- nking van
groot nut voor de jongeren. In hunnen
mond k.inkt het zoeken van de kunst in
verbodene lezingen nog zooveel te meer
bespottelijk, daar zij nog onbekwaam
zijn om den echten diamant van schoon
geslepen glas of kristal met juistheid te
onderscheiden. Hun gebrek aan genoeg
zame b' kwaamheid door wetenschap en
ondervinding verkreg- n, moet hen vooral
doen vreezen, in de hedendaagsche ro
mans, r< vues, ni> uwsbladen, enz. zich
door den glans van klatergoud te laten
mis!- id'-n.
Dat zij zich tf-ch wachten van aan
eig nzinuig blmdcn te gelijken in hun
zo k' n naar kunst in de verboden lezing
geleiden zij zich z lven en moeten daarom
wel in den put vallen.
I.
Het heilig Begijntje van Nijvel.
Den 28 October van 't jaar 1221, op
een koelen en sterk gesmoorden avond,
rond 9 ure, bleef een fraai, geslo - n rij
tuig stil aan de poorten der stad Nijvel.
Twee vrouwspersonen stapten eruit,
aan hun gestalte en hunne vlugge b w -
gingen zag men duidelijk dat h- t jonge
Vrouwspeisonen waren.
Ze waren gehuld in lange mantels tn
een zware sluier bedi kte hun wtzen
Een knecht, een lakei stond eerbiedig
naar het bevel zijner meesteres te luiste
ren, dan gaf hij eene brandende lantaarn
aan d'andere vrouw, en keerde terug naar
»jn lijtuig, terwijl de twee vrouwen zich
behoedzaam binnen de stad bi gaven.
Nijvel, Nivelles, was toen ter tijd, even
als bijna alle Nederlandsche steden, met
muren en wallen omgeven, nauw ingc-
s oten, en had smalle kronkelende strati n.
Het was door die insluitingen, -.n bij
gebrek aan plaats, dat men ovei al huizen
bouwde tot dicht tegen de kerk en stad
huis, ja dat men woonhuizen ti gm de
k' ik'-n plakte, gelijk men nog ut te
Brussel, Gent, Antwerpen en andere ste-
De twee vrouwen gingen stilzwijg- nd
door de straten van Nij-el. z-. bi-ven
staan voor een groote g- slottne poort, ze
klopten daar met den hamer, een klein
schuifke werd geopend, en er werd zacht
g-Viaag'J
Wie is daar
-t zijn twee vrouwen, ze komen
't heilig B gijntje spr«ken.
't H ilig Begijntje Geheel Euro na
sodk tc dien tijd. van dit h.ilig Begijntje,
hel was een nederige dochter, van ge-
lirge ouders, zij had in de wereld ge
held als eene heilige, tot steun en hulp
hater ouders, en om arme zieke men-
schen bij te staan. Aan de seilb.dden
had zij geleerd de tjdelhetd van alle aard-
sche goederen en vermaken, en na de dood
harer ouders, was zij haar komen opslui
ten in 't Begijnhof, daar was haar leven
Bidden, wetken, goed dom, boetvaar
digheid plegen, lijden vrijwillig Men.
,of mtboeten der zonden ,n unsdnjven
van anderen, de arme zieken helpen ster-
Haar eenigste begeerte was daar nede
rig haar leven te slijten, w deenzaem-
hmd Maar God veihett deze dl, Hen!
in zijn vrijwillig lijden heldnaflig navol-
gen.
In het walenland. Een inwoner
Hei kooimijnstrrek van Bergen schetst, in
d--n Patriots, het volgende tafereel van
.len oniwikkelingstoestand der Waalsche
mijnweikcrs
Aan hunne ouders outrukt in den ou
derdom van ia tot 13 jaren hebbende
kinderen der mijnwerkers spoedig de
wemige begrippen van wetenschap of van
godsdi'nstonderricht vergeten, welke zij
in de school of in de keilt hadden opge
daan.
Vreemd aan alles wat hun verstand zou
kunnen verlichten, kennen zij weldra
niets and rs meer dan de koo'mijn. Zij
gioeiën op in de onw< tendheid en wordin
eene gemakkelijke prooi voor de sociali
stische kwakzalvers, die hun de aantrek
kelijkste en soms de bespottelijkste be
loften voorspiegelen.
Sommige bladen, die zich organen
eener christene partij noemen schrij
ven hecle kolommen over de achterlijk
heid en de verr. gaande domheid der
Vlaamsche buitenbevolking. Daarentigen
uaan zij vol bewondering voor het ver
stand en het vernuft der Waalsche werk
lieden.
Wat is de reden van die houding De
Vlaamsche buit- nlie len zijn catholiik en
d Waalsche mijnwerkers zijn socialist.
En «ie reden van brstaan dier christene n
bladen is niet het socialism, maar de
catholieke partij te bestrijden.
Droevig
Zaterdag zijn de voorzitters van de
beschermci>miteiten der werkmanswo
ningen te Brussel vergaderd geweest,
onder het voorzitterschap van M. Fran-
cotte, minister van arbei 1. Het doel der
samenkomst was de rechtspleging, in
zake van het toekennen der hulpgelden
van 65 fr., te vereenzelvigen.
MFrancotte drukte de meening uit,
dat het hulpgeld van 65 fr. niet mocht
verleend worden aan de ongehuwden, die
over eene inkomst van 310 fr. 's jaars be
schikken en aan de huisgezinnen, be
schikkende over 600 fr. Er moet ook
rekening gehouden worden van het loon
door de kinderen gewonnen. De herber
giers moeten aanzien worden als heb
bende voldoende inkomen.
Voortaan zal het oordeel der burge
meesters en schepenen niet meer ge
vraagd worden. De beschermcomiteiten
zullen plaatselijke onderzoeken moeten
doen. Dat alles werd beslist, na hevige
beraadslagingen.
Binnen eenige weken zal een konink
lijk besluit verschijnen, de nieuwe rechts
pleging bepalende.
De faam van haar echt christen leven
verspreidde zich te Nijvel en 't gansche
land door.
Zij had visioenen, hemelsche verruk
kingen
Zt.nder het te wet' n. zij vooizag en
voorzcid' toekomende gebeurtenissen.
Dit maakte gioot g.-rucht.
Men kwam haar raadpl- gen.
Ze W' d rstond m«.n belegerde hare
nederige cel.
Ze weid v rschrikt ze weende, ze bad
n ze smeekte dat men haar zou in haar
eenziamh' id laten; maar hare oversten
zagen het bovennatuurlijke en aan dat
bevel moest zij gehoorzamen de toeloop
vermeerderde van alle kanten ze leed er
schromelijk door, doch verdubbelde har-
boetpl- gingen. -
Wij kom-n om t heilig Begijntje te
spreken, zoo sprak een der twee vrouws
personen.
Och, zei de portieres, t is nu zoi
laat zij is zoo uitgeput g heel den dag
is zij in verrukking geweest. Ik weet met
hoe ze kan blijven leven ze vergaat als
sneeuw voor de zon... Kunt ge niet...
Och, ik bid het u, 't is maar voor
een enkel oogenblikéén woord, éen
enkel.
Kom dan, volg mij.
En een licht nem- nde ging ze lang:
'nt smalle pand naar de cel der zienstei
zoo werd ze genoemd aan een deurken
bleef ze stil op dit deurken waren de
teekens der Bittere Passie Christi getee-
k« nd.
De portieres opende het deurken en
daar waten de vrouwen in een kleine
arme cel op een houten bedstelsel zat
't heilig Begijntje te bidden.
Hoorende dat er iemand inkwam,
ston 1 ze recht en met half gcslotene oogen
sprak zij
Ik groet u, prinses Maria van Bra
bant. n
Blanka I Blanka riep eene der
vrouwen, achteruiid' inzende, ze noemt
mij, en 't is de eersie maal dat ik hier
kom 1 n niemand kan ons aangezicht zien
Prinses, 't is een teeken dat zij een
pioft tersse is.
Ja, ja maar ik ben benauwd
Waarom we zijn gekomen.... Doch
zij hid d n tijd niet somt te spreken. De
christene dochter had nu haar oogen geo
pend haar wezen, zoo bleek als de muur,
schitteide van bovennatuurlijk licht.
Maria van Brabant herhaalde zij.
De vrouwen knielden,
Staat recht, voor mij moogt ge niet
kielen ik ben een arme dienaresse des
H eren. Ge komt hier niet met wereldsche
inzichten ge zijt ongerust over uwen
b'oeder Prins J-n.
Maiia van Biabant was op eenen stoel
g. vallen en vouw ie haar handen samen.
Uw broeder Heitog Jan is aan 't hof
De jonge lieden, die als vrij
willigers opgaan, trekken, bui
ten hunne solde, eene vergel
ding van 35 fr. maandelijks.
Daarvoor moeten ze teeke
nen voor een termijn van :3
jaar, doch moeten slechts 3
jaar werkelijken dienst doen.
Zoohaast de drie jaar om zijn, en ze
voor 2 jaar bijteekenen, ontvangen ze
5o fr. per maand.
Wanneer ze afgaan, zijn ze vrij van
Burgerwacht ze hebben het recht eene
bediening van den Staat aan te vragen
krijgen de voorkeur op de burger
lijke candiiaten.
Bij de troep hebben ze goed eten en
goed slapen, ze worden er goed behan
deld, ze moeten er goed behandeld wor
den, Het leven is er geenszins lastig een
soldaat werkt zeker zoo zwaar niet als een
ambachtsman, een boerenknecht, enz.
Wij kunnen dus de jongelieden, die
hard voor een stuk brood moeten arbeiden
of niet weten wat aanvangen, dewijl er in
alle vakken overtolligheid van werklieden
bestaat, niet genoeg aanraden als vrijwil
liger in 't leger te treden.
Een goed gedrag wordt vbrbischt.
den heiligsten der koningen, zoo wijs en
zoo godviuchtig... Hij bereidt een twee
den Kruistocht om 't H. Land te verlos
sen... Maar vooraleer Weg te gaan, zal
hij d'hand van prinses Margaretha leg
gen in de hand van den jongen Hertog
van Brabant.
Dank 1 dank riep Maria van Bra
bant. 't Was de wensch van mijn broeder,
hij beminde de koningsdochter om hare
deugd, vereenigd met de schoonheid. Hij
zal dus gelukkig zijn
't Heilig B gijntje zweeg.
Mag ik u nog iets vragen zoo bad
Maria.
Gij kunt, ja.... Ik zie, ik zie... De
toekomst staat open voor mijn oogen...
Spreek rechtuit... Want weet het wel....
Eens dat de lichtstraal verschenen is, ze
vetdwijm en ik herinner mij niets, nieta
ineer. Spreek dus in volle vertrouwen.
Mijn broeder zal zijn wensch vol
bracht zien
Weldra, ja.
Zal hij gelukkig zijn
Neen.
Waarom
Door u...
Door mij l??l
Door u.
Spreek dan, wat zal mij overko
men
(Wordt voortgezet),
