Zondag 1 Februari 1905 5 centiemen per nummer. 56ste Jaar 5776 Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM. VADERLAND, TAAL, VRIJHEID. Onze nieuwe krijgswet. OM ZES MILLIOEN De Calholieken en het Onderwijs. LOTING en SOLDATENDIENST. M. Woeste en de ongevallenwet. Liberale verdraagzaamheid. DE DENDERBODE Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee- kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes maanden fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont vangen zijn ten laste van den schuldenaar. Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N* 31, en in alle Postkantoren des Lands. CUIQUE SL'I'M. Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00Vonnissen op 3d* bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen by accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van dit blad. Aalst, 3i Januari igo3. Het Belgisch volk is wars van allen dwang het wil vrij zijn, vrij zoolang de volstrekte noodzakelijkheid hare stem niet laat hooren en zegt het moet. De loting dus die jaarlijks verscheidene duizende Belgen, tegen wil en dank, naar de ka zeme sleurde, viel niet in den smaak en zij die riepen Niemand gedwongen soldaat verworven veel bijval. Doch groote omkeeringen gebeuren niet in een dag, tenzij deze met geweld worden door gedreven maar, op maatschappelijk ge bied, kan geweld niets duurzaam tot stand brengen. Wat geweld baart, breekt eindelijk op den moedwil en op het stille verzet der massa. De militiedwang was op zeker oogen- blik onuitstaanbaar geworden en eene hervorming moest tot stand komen. Welk was de taak van ons ministerie De toestand was moeilijk. Wij hebben een leger noodig dat leger moet niet onze bedreigde grenzen beschermen noch tegen Duitschland, noch tegen Frankrijk. Tegen geen enkel van die twee landen zijn wij een oogenblik bestand. Dat springt in het oog en hoeft niet bewezen te worden. Van wege onze noorderburen dreigt geen gevaar nooit is in Holland, ter spraak gekomen België in te palmen en, moest dit eens het geval zijn, wij zul len altijd sterk genoeg wezen om tegen hen onze onafhankelijkheid te vrijwaren. Slechts in een twist tusschen Duitsch land en Frankrijk kan ons klein leger op de grenzen nuttig werk verrichten. Doch die vermoedelijke taak wordt met den dag onwaarschijnlijker. Genoeg daarover. Maar ons leger moet in een gegeven oogenblik de inlandsche rust kunnen handhaven. Er kunnen onlusten losbersten die moe ten onderdrukt worden en, in dat geval, zullen wij gelukkig zijn ons derwijze te hebben ingericht om gerust te kunnen zijn. Wij hebben dus een leger noodig van eene zekere sterkte. Eene krijgshervorming was noodzake lijk gewordenOns catholiek Ministerie, dat in alles het volk tracht te voldoen, heeft de loting als eenig middel van vorming voor het leger afgeschaft. Het heeft als grondbegin de vrijwillige aanwerving aangenomen. In artikel één van de nieuwe krijgswet staat dat klaar. «Het heeft tot de natie gezegd Gij wilt een vrijwilligersleger Wij zijn met u. Zoo het noodig getal zich aan biedt is de loting afgeschaft. De loting ZAL NOG SLECHTS BLIJVEN BESTAAN Om de 37* Vervolg. Jacques boog even en zegde op hoffe- lijken toon Het zal mijn broeder en mij zeer aangenaam zijn, met mijnheer uw neef kennis te maken. Dorgeur bedankte met een goedig hoofdknikken. Het gesprek wilde nu echter niet goed meer vlotten, de stemming was eensklaps gedrukt geworden, alsof het noemen van den naam Sorandal plotseling alle vreug de had verdreven. Dorgeur deed evenwel moeite om het stilzwijgen af te breken, hij stond van zijnen stoel op, liep het werkhuis rond en bezag de schilderijen, in de hoop zoo doende een middel te vinden, om het ge sprek weer aan gang te krijgen. Schoon, heel schoon riep hij in geestdrift uit, terwijl hij voor een der grootste doeken bleef staan. Weet gij wel dat gij een talent zijt Gij overdrijft, M. Dorgeur, zegde Olivier. Volstrekt niet, ik zeg ronduit wat ik ontbrekende manschappen aan te vullen. De hatelijke loting, tegen wie zooveel is geschreven, is maar een bijmiddel meer, dat van zelfs buiten gebruik valt van het oogenblik dat de vrijwilligers zich in voldoende getal aanbieden. Die opschorsing is uitmuntend zij houdt rekening van de belangen van het land en van de wil van het volk. Het land eischt een leger, het volk verlangt de vrij heid in de samenstelling van dat leger. Wij moeten thans trachten de loting onnoodig te maken met de jongelingen welke lust zouden gevoelen een dienstter- mijn aan te gaan of eene loopbaan te zoe ken in het leger, goed in te lichten no pens de voordeelen die er aan zijn vast gehecht. Wie zal het euvel nemen dat wij onze vrijwilligers betalen Worden alle dien sten aan den Staat niet bezoldigt Ar beidt de werkman in eene statie of de bediende in het leger niet tegen eene jaarwedde waarmede hij leven moet Waarom zou de soldaat op dien regel eene uitzondering maken Die voordeelen zetten wij in een vol gend artikel uit een. M. Woeste, heeft te Leuven eene rede voering uitgesproken waarin hij aandrong op de eenheid onder de catholieken en, onder andere eischen onzer tegenstrevers, het verplichtend onderwijs verwierp. Le Peuple zegt daarover De clerikalen verklaren thans onbe schaamd dat onwetendheid en clcrikalism samen gaan. Wij hebben er nooit aan getwijfeld, maar het is altijd aangenaam de voorstaanders van duisternis en reactie onvoorzichtig hunne geheimen te zien blootleggen. Och arme De zoogenaamde voor standers der duisternis zooals Le Peu ple de catholieken zoo geestig noemt, zijn de eenige partij die sedert 1879, jaarlijks verscheidene miljoenen heeft uitgegeven en nog uitgeeft voor het volksonderwijs. Die miljoenen kwamen en komen nog uit de catholieke beurzen, zoowel uit de nederigste als uit de best voorziene. In België telt men de catholieke scho len met honderden. Van den anderen kant weet niemand hoeveel scholen de socialisten, die partijgangers van het licht reeds gesticht hebben. Indien Le Peuple of Vooruit eens zoo goed wilden zijn ons die scholen te doen kennen. Wat de liberalen betreft, eenige jaren geleden hadden zij eene vrijdenkerschool te S' Amandsberg, door het volk met den naam van konijnenschool gedoopt en waar men op de prijsdeelingcn, als feestlied, van 't ongediert dèr papen zong. Waar zijn de andere scholen, door liberalen gestichten onderhouden? 't Is waar, men verwijt aan de catho lieken dat zij scholen stichten om hulp- meen, dat doe ik altijd. Om u de waar heid te zeggen, heb ik er niet veel ver stand van, maar zie eens, dat strand, met de zee op den achtergrond en die sombere lucht, waaraan men den storm ziet op komen, dat schijnt mij toch prachtig weergegeven. Het plan kwam eensklaps in hem op, om de schilderij van den jongen kunste naar te koopen, maar hij onderdrukte deze gedachte weer even snel, uit vrees het gevoel van kieschheid van Olivier te krenken. Het toeval wilde dat zijnen blik niet viel op het kleine doek, waarop Olivier, alleen naar het geheugen, het portret van Gisèle had geschilderd. Hij was te Parijs gekomen om een groot aantal boodschappen te verrichten en daar hij zijn tijd noodig had, nam hij afscheid van de broeders. Beiden moesten hunne belofte nog hernieuwen, om den volgenden dijnsdag te komen dineeren. En stelt ons vooral niet te leur, dat zou niet schoon zijn. Geen nood. Wees zoo goed onze hartelijke groe ten aan mevrouw Dorgeur over te bren gen, zegde Olivier. En ook aan mejuffrouw uwe doch ter, voegde Jacques er bij. Hij had die eenvoudige woorden met gelden te trekken en er geld aan te win nen. Goed zoo Waarom stichten libera len en socialisten dan ook geene scholen om hun deel van de hulpgelden te heb ben Of zijn ze misschien vies van het geld der catholieke Regeering De loting is aan den gang. Naar wij vernemen in geen enkel militiecanton van 't land zal zij afgeschaft worden, daar nergens noch het getal optre dende vrijwilligers gelijk staat met het getal soldaten dat elk canton leveren moet. Dit jaar is er nog al tegenkanting ge weest bij de sabelslepers maar 't betert reeds en tegen 1904 zal het getal gedwon- gene soldaten reeds zeer merkelijk ver minderd zijn. Inlusschen, vergeten wij niet, welke verbeteringen onze catholieke Regeering, tegen wil en dank van liberalen en socia listen, die voorstaanders van den ver- plichtenden dienst met 10 ct. premie daags, aan den soldatendienst gebracht heeft. In 't huidige leger zijn er zes soorten van soldaten in werkelijken dienst, waar van de 5 eerste maandelijks eene derge lijke vergoeding trekken i° De militianen bij het voetvolk, de plaatsvervangers voor broeders inbegre p< n zij trekken eene maandelijksche ver gelding van 20 frank. 20 De militianen en plaatsvervangers voor broeders, bij het peerdevolk zij dienen langer maar trekken 3o fr. te maand. 3° De eigenlijke plaatsvervangers of vrijwilligers met premie, die voor een ander optrekken, en die eene premie ont vangen van i5ootot 1700 fr., doch geen recht hebben op maandelijksche ver goeding. 40 De vrijwilligers van het contingent, die dienst nemen in het jaar voor hunne loting en 3o fr. per maand trekken, zoo wel bij het voet- als bij het peerdevolk. 5° De beroepsvrijwilligers, die mogen dienst nemen van af hun i6e jaar, en 35 fr. te inaand trekken van af hun i8e jaar van de 35 fr. wordt er hun elke maand 5 fr. in handen gegeven. 6° De militianen, vrijwilligers of plaats vervangers die terug dienst nemen, en die dan 35 fr. trekken, als simpele soldaten, 40 fr. als zij kaporaal of brigadier zijn en 5o fr. als zij onderofficier zijn. Daarvoor krfigen zij 10 fr. te maand in handen, als zij ongehuwd zijn, en 25, 3o of 40 fr. volgens den graad, als zij getrouwd zijn. Behalve de maandelijksche vergoeding ontvangen de soldaten van alle soort, ge reed betaald, eene solde die van 10 cen tiemen tot 2,5o fr. per dag dienst beloopt volgens den graad, van af den simpelen soldaat tot den adjudant onderofficier. eene bedoeling gesproken, want het ver wonderde hem dat zijnen broeder in het geheel niet over het meisje sprak daarin zag hij een geheim. Het gelaat van Dorgeur werd droef geestig. Ach, het arme kind, mompelde hij, terwijl hij mismoedig de schouders op haalde, wat zou zij daarvan begrijpen, helaas Nu, tot dijnsdag, heeren, ging hij weer wat opgewekter voort, op het kas teel Pierrefite, twintig minuten van de statie, de weg wijst zich van zeiven. Nu ga ik heen, ik heb nog veel te doen. Tot Dijnsdag. Toen zij weer alleen waren,zag Jacques zwijgend zijnen broeder aan, maar deze had het gelaat afgewend en bleef eenige stappen van hem verwijderd staan. Wat is er, Olivier? vroeg hij.Scheelt er iets Neen niets,ik verzeker het u, zegde Olivier, terwijl hij zich tot eenen glimlach dwong, De andere schudde het hoofd en vroeg weer Had ik ongelijk toen ikdieuitnoo- diging aannam Ongelijk Misschien wel. Wat moeten wij er doen Wij zouden dien ouden man be paald verdriet hebben aangedaan met te weigeren. Hij sprak in zulke vriendschap- Op welke wijze dat maandgeld betaald wordt Wanneer de militiaan of vrijwilliger nog zijne ouders, of alleen zijne groot ouders heeft, wordt er hun, op de ver goeding van hunnen zoon of kleinzoon, i5 fr. per maand betaald, doch enkel ge durende zijne drie eerste jaren dienst ten langste. Is hij getrouwd, dan is het zijne vrouw die recht heeft op de i5 fr.; is hij weduwenaar met kinderen, de i5 fr. wor den betaald aan de persoon, die voor de kinderen zorgt. Het overige van het geld wordt in de Spaarkas gestort en brengt voor den sol daat een intrest van 3 t. h. op. Op het einde van elk jaar neemt de Sta.it van het gestorte geld eene som van i5 fr. af, en stort deze m de Lijfrentkas, waar zij diént om het pensioen te vormen, dat de sol daat in zijnen ouden-dag zal trekken. Bij eiken frank wordt er door den Staat 60 centiemen als toelaag gevoegd, zoodat de storting jaarlijks 24 fr. bedraagt. De militianen en vrijwilligers van het contingent kunnen hun geld uit de Spaar kas tr?kken, 5 jaar na hunnen diensttijd uitgedaan te hebben de beroepsvrijwilli gers na drie jaar, en de opnieuw dienst genomen hebbende na twee jaar. Nogtans kunnen zij, in bijzondere gevallen, de toelating bekomen om hun geld geheel of ten deele te trekken, bij voorbeeld om te trouwen of een stiel te beginnen. Ten slotte moeten wij nogmaals doen bemerken dat die voordeelen verleend zijn boven de dagelijksche solde van ten minste 10 centiemen voor de simpele soldaten, het eenige wat deze vroeger in het leger trokken. Al het overige, maandelijksche vergoe ding voor hen zelve en hunne familie, de stortingen in de Spaar- en Peusieenkas, het pensioen, den voorkeur voor zekere posten, enz. hebben zij aan het catholiek Ministerie en de catholieke Meerderheid in Kamer en Senaat te danken. De socialisten roode en groene schreeuwen tegen de rijken en hunne bazen bewonen kasleelen, gaan naar bad steden en leven in weelde, gelijk graven en prinsen. De socialisten willen het collectivism us maar de rooden die wat bezitten, hou den het voor zich alleen. De socialisten moeten hebben 8 uren werken, 8 uren vrij, 8 uren rust en 8 fr. er bij, maar gaat eens zien in hunne coöperatieven, of men dit daar zoo doet. Ge zult iachen, gelooft mij 1 De socialisten vragen een minimum dagloon en hunne kopstukken worden door de rechtbank gestraft omdat zij den werkman zijn loon niet betalen. De socialisten schreeuwen tegen de stoomtuigen, - en zouden alles per stoom doen gaan zelfs zal in den toekomstigen socialistenstaat het eten alzoo bereid wor den leest daarover Arbeidsverspilling, een socialistisch boek. De socialisten zyn tegen pracht en weelde en gaan met pelsen frakken, pelijke bewoordingen over u, dat ik nu al genegenheid voor hem gevoel, dat wil ik u wel bekennen. Beste Jacques. Maar zie, uw gezicht is geheel be trokken, gij ziet er uit alsof u iets hin derde, alsof gij nooit op uw gemak waart. Neen, ik verzeker u, dat gij u ver- gist. Waarom stelt gij geen vertrouwen meer in uwen ouderen broeder vroeg iacques op zacht verwijtenden toon. Gij unt zeggen wat gij wilt, ik zie maar al te duidelijk dat het een of ander verdriet u kwelt. Zou het u geene verlichting kun nen geven, iemand deelgenoot te maken van uw geheim Olivier bleef zwijgen. Jacques, die zich niet lift ontwapenen, hernam Waarom hebt gij mij niets verteld van dit avontuur aan boord Waarom hebt gij mij niet gezegd, dat gij zoo ge lukkig zijt geweest een menschenleven aan den dood te ontrukken Spreek niet van bescheidenheid, tegenover mij kunt gij die niet hebben, want ik ben op uwe edele daad even fier als gij het recht hebt er op te /.ijn. Neen, ne:n, door beschei denheid is uw stilzwijgen niet opgehel derd. Er is iets anders. Wat zeg het mij. Maar Olivier stond daar nog altijd in dezelfde houding, met het hoofd op de hooge hoeden, verkoopen in hunne coö peratieven goud- en zilverwerk, wijn en ander gerief voor arme menschen. De socialisten willen noch God, noch Koning, noch meester, maar doen al wat mogelijk is om Kamerlid, Gemeente raadslid of aan zoo iets te geraken, om toch maar den kop boven anderen te kun nen uitsteken. De socialisten maken de handelaars of winkeliers uit voor dieven, en zij zelf verkoopen in 't groot en in 't klein. De socialisten zijn tegen de rechtban ken en gendarmen, en 't zijn zij juist die dezen het meeste werk verschaffen. De socialisten hadden gedreigd het catholiek Gouvernement in 't zand te doen bijten en nu loopen ze zelf ge vaar door hunne bedrogen en razende aanhangers gesteenigd te worden. M. Woeste, woensdag ondervraagd over zijne houding in de kwestie der wet op de vergoeding bij arbeidsongevallen, gaf om te beginnen uitlegging over de door hem op het congres van Luik afge legde verklaringen. M. Woeste had op het congres van 1890, te Luik, verklaard dat hij aanhan ger was van de verplichte verzekering. De achtbare Staatsminister herinnert nu -dat hij bij die gelegenheid zorg ge dragen had, ook de argumenten tegen de verplichting aan te voeren. Overigens, indien hij destijds aanhan ger van de verplichting was, de feiten hebben nu zijn oordeel en zijne zienswijze totaal gewijzigd. M. Woeste verklaarde dat de regeering niemendal zou toegeven op de kwestie der verplichting en dat het ministerie lie ver zou aftreden of de wet intrekken, dan de verplichte verzekering toe te staan. In den loop van het interview zegde M. Woeste, dat het onnauwkeurig was, dat de Belgische Volksbond ooit stappen bij den Bond der Catholieke Kringen zou hebben aangewend, met het oog op eene toenadering. Overigens, die toenadering is niet mo gelijk en zal niet gebeuren, zoolang ik aan 't hoofd van de federatie zal staan, vermits de Volksbond politieke autonomie verlangt en wij enkel de eenheid willen. (Handelsblad). Wij moeten er bijvoegen dat de over- grootejmeerderheid in de steden en op den buiten de eenheid der Catholieke Partij verlangt. Het wachtwoord is er Eendracht maakt macht. Indien er hier en daar geene lieden aan getroffen wierden die de autonomie voor- uitzetten en verdedigen om langs daar naar hooger te klimmen er zou geen spraak van zijn. Wij begrijpen niet als de eenheid der Catholieke Partij op vaste gronden staat, waarom de belangen van burger, land bouwer en werkman niet zouden kunnen borst gezonken, en sprak geen woord. Eensklaps ging er Jacques een licht op, hij wees met uitgestrekten arm naar de kleine schilderij, die weer op hare plaats hing en zegde Dit portret. Jacques 1 riep de jonge schilder smeekend uil. Dat is de dochter van den man. die zooeven hier was, het meisje dat gij ge red hebt. -Ja. Olivier, gij bemint haar O spreek zoo niet, spreek zoo niet, mompelde de jongeling op somberen toon. Maar wat is er dan toch riep Jac ques uit. Helaas, hernam Olivier, hebt gij dan niets bemerkt, hebt gij dan niets be grepen Wacht eens, ja, zooeven verwon derde. mij de toon, waarop M. Dorgeur over zijne dochter sprak. Jacques zag aan de gelaatsuitdrukking van zijnen broeder, dat hij dicht bij de waarheid was. Hij vervolgde Waarom zegde hij, dat zij niet in staat was dankbaarheid jegens 11 te ge voelen. Waarom zegde hij, dat zij er toch niets van begrijpen zou, wanneer hij haar onze groeten overbracht vertegenwoordigd zijn bij de wetgevende en bestuurlijke lichamen door personen die men 't mandaat zou verleenen, deze belangen bij voorkeur voor te staan Wij zijn voor de eenheid en, volgens ons, men hoeft zich slechts onderling te verstaan gelijk hier te Aalst. De kloostervervolging. Volgens sommige bladen hebben de kloosterlingen in Frankrijk besloten weerstand te bieden, 't is te zeggen, niet te buigen voor de be slissing van het parlement, die hun toe lating weigert en zich te laten veroordee- len en met geweld verjagen. Vanwaar die verandering van houding? Een der oversten dier kloosters heeft het uitgelegd Die verandering is ontstaan uit ge heel nieuwe toestanden, uit eene brutale schending van het recht ten onzen op zichte. Wij hebben ons aan de wet onder worpen. Men heeft ons gezegdVraagt de toelating, en nu de vraag regelmatig ge daan is, wil men ze verwerpen zonder onderzoek. Tegen dergelijke willekeur verzetten wij ons. Onze werken, die met ons ver dwijnen, zullen niet meer in gevaar zijn. Wij alleen zullen lijden. Wij zullen niets meer te verliezen hebben. Hoe zullen de kloosterlingen weer stand bieden Gelijk in 1882 wij zullen de deuren der kloosters barrikadeeren. Indien zij ons buitenjagen zullen wij terugkeeren zijn de deuren gesloten dan klimmen wij in door het venster. Wij zullen de zegels afrukken en ons in de gevangenis doen zetten. En wanneer wij loskomen, zullen wij herbeginnen. Het aantal kloosters dat besloten heeft aldus te handelen, is omtrent 5oo, waarbij 4000 scholen moeten gevoegd worden. De Stad Gent stemt jaarlijks een krediet om schoolkoloniën in te richten. De voor uitstrevende liberalen zijn van gevoelen, dat die gelden zouden moeten dienen ora al de weeke, onderkomen kinderen toe te laten, gedurende eenige weken de gezonde buitenlucht in te ademen. Het orgaan der doctrinairs, La Flandrb liberale, Komt daar echter heftig tegen op. Zij wil, kost wat kost, de leerlingen der catholieke scholen uitsluiten van 't genot dier toelage. Ziedaar wel de liberale verdraagzaam heid in hare naakte werkelijkheid De partijgeest overheerscht bij onze tegen strevers alle edele gevoelens zij zijn zelfs bekwaam hunnen politieken haat bot te vieren op arme, lijdende kleinen, wier eenige misdaad hierin bestaat tot eene catholieke familie te behooren. En ze zijn overal eender, die liberale vrijheidsvrienden. Waar zij er de macht toe hebben, verdrukken zij andersden kenden. Hebben wedat in Antwerpen ook niet gezien En dat gebeurt overal waar de liberalen meester zijn. Eensklaps begreep hij het en verbleekte van schrik. Is zij... Ja, antwoordde Olivier op bitteren toon, het bekoorlijice meisje, wier gelaat ik nog slechts zeer onvolkomen heb afge beeld, is slechts een lichaam zonder ziel. Uitwendig is zij een volmaakt schoone vrouw, inwendig is zij niet meer dan een klein kind. Op haar twintigste jaar weet zij nog niet veel meer, dan toen zij ter wereld kwam. Zij begrijpt niets van het geen er om haar voorvalt, zij is onnoozel. Olivier had de woorden met bevende stem gesproken. Hij was doodsbleek en toen hij zweeg, beet hij zich op de lippen, om zijne ont roering te verbergen. Ondanks de moeite, die hij deed om zich te bedwingen, kwamen hem de tra nen in de oogen. Jacques sloeg zijnen broeder met schrik gaê. Hij begreep wat Olivier zoo droefgees tig maakte. Arme Olivier, arme jongen sta melde hij, terwijl hij vruchteloos naar betere troostwoorden zocht. Hij stak zijne hand naar den jongeling uit. Olivier greep die, leunde met het hoofd op den schouder van zijnen broe der en barstte in tranen uit. Wordt voortgezet.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1903 | | pagina 1