Donderdag 19 Februari 1903 3 centiemen per nummer 36"® Jaar 3780
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Werklieden
in Transvaal.
Maria Van Brabant
Ongelooflijk
Hoe men clericale
schandalen fabrikeert.
DE DENDERBODE.
Dit blad verschynt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post veraonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. i-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 3i December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schryft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
ÜEÖ*»"
CUIQL'E ei'UM.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00 Vonnissen op
3d# bladzijde 50 centiemen. Dikwyls te herhalen bekendmakingen bg accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrydag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
Aalat, 18 Februari igo3.
M. Goor, onderconsul en tegenwoordig
dienstdoende consul van Belgiën te Pre
toria, heeft een zeer belangrijk verslag
gezonden dat Minister de Favereauaan de
Gouverneurs der provinciën heeft meêge-
deeld. Het gedeelte van dit verslag dat
meest de aandacht verwekt is dit nopens
de loonen der werklieden. Die wel hun
ambacht kennen, kunnen tegenwoordig
eenen schoonen stuiver winnen in Trans
vaal. Er is overvloed van werk en werk
lieden zijn er te kort.
Volgens het verslag is het middelloon
der werklieden 2 tot 2 i/« schellingen dat
is 2 fr. 5o tot 3 fr. i5 her ure. Men werkt
er 8 uren en zes dagen te week, dus 48
uren waarvoor men 120 tot 140 frank
trekt. De beste ambachten zijn de met
sers. de timmermans, de plakkers, de
smeden, de schilders, de steenhouwers,
de mecaniciens, de wagenmakers, de ta-
pissiers, de electriekwerkers, met een
woord allen die noodig zijn tot het bou
wen en opschikken van huizen. In al de
steden zijn er veel woningen te kort en
men bouwt haastig om zooveel volk mo
gelijk te kunnen huizen. Goede mets rs
winnen 16 schellingen of 32 franks daags.
Te Johannesburg winnen goede schrijn
werkers 3o schellingen of fr. 37,5o daags.
De bakkersknechten winnen maande
lijks 10 tot i5 pond sterling, dat is 25o
tot 375 frank en zij zijn gehuisd ten koste
van den baas.
De schoenmakers kunnen er moeilijk
werk vinden doordien de schoeisels ge
heel opgemaakt worden ingevoerd. De
kleermakers integendeel winnen veel geld.
De confectiehuizen betalen aan hunne
werklieden ia tot i5 frank voor een gilet
12 tot 17 frank voor een broek34 tot
37,5o voor ceh veston 5o frank voor
eene jaquette en 75 frank voor een redin
gote. Men kan denken aan welken prijs
de kleederen verkocht worden. Een goede
snijder (coupeur) wint van 625 tot 875
frank te maande.
Weinig of niets te doen voor drukkers,
boekbinders en hoveniers, Die geen
ambacht kent moet naar Transvaal
niet gaan want al het lastig werk wordt
door Kaffers verricht aan zeer leege prij
zen.
Huisknechten worden ook niet gegeerd.
Integendeel worden de meiden zeer ge
zocht en zij winnen van 75 tot 100 en 125
Historlek-Dramatiek verhaal.
io* vervolg.
Lees, zegde zij, mijne oogen zijn dof
van de tranen.
De pater overliep het, en op zijne knieën
vallende, zijn twee armen open, toen bad
hij
Heere Heere het is te wreed
't roept wraak heb medelijden met uwe
dienares, want dat is een vervloekt werk I
't is een helsche wraak
En tot Maria gaande en zijne twee
handen op haar hoofd leggende
Ik, zoo riep hij, ik die u ken, ik ver
klaar u onschuldig zelfs van een boosaar
dig gedachtde engel die daar rust, zal
uwe zaak in den hemel bepleiten, n
Onschuldig ik Wat is er Dit
kind mijne zaak bepleiten 1 Pater, pater,
wat wilt ge zeggen
Mijne dochter, ik moet het u zeggen:
Ja, uw voorgevoel heeft u niet bedrogt-n...
Baron Labrosse komt u roepen, niet om
bij den koning te gaan, maar om hem te
volgen naar een der donkere kerkers van
het gevang.
De koningin sprong recht, bracht hare
frank te maande. Goede keukenmeiden
winnen nog merkelijk meer.
Koffijhuisknechten krijgen slaping en
eten bij hunne bazen en winnen nog 225
tot 25o frank te maande. Men vraagt ook
wascheressen en strijksters men betaalt
ze aan 5 frank per 12 stukken dooreen ge
nomen.
Goede kleermaaksters winnen ook
hooge loonen.
Men ziet dat er geld te winnen is in
Transvaal, maar 't vliegt er ook door de
vingers. Een ongehuwde werkman die
spaarzaam leeft moet 200 tot 25o frank te
maande vertteren. Gemeubleerde kamers
kosten 5o, j5 tot 100 frank te maande.
Drie maaltijden daags, zonder den drank,
betalen 125 tot i5o frank te maande. Het
bier kost er 1 fr. 25 het glas.
Men moet wel weten dat in tegenstrij
digheid van 't gedacht van vele menschen
dat men met fransch rond de wereld kan
gaan, in Transvaal het fransch van geen
nut is. Men spreekt er engelsch, bij
zonderlijk in de steden, en vlaamsch. Dus
de vlaamsche werklieden zijn er welgeko
men t ovendien het grootste deel der
ondernemers zijn hollanders.
Om naar Transvaal te vertrekken moet
de werkman minstens 5oo frank bezitten.
Een koepon 3de klas kost van Southamp
ton (Enge land) tot aan Kaapstad 25o frank
en tot aan Durban 3oo frank. Men heeft
dan nog de reize tot in Transvaal en ook
men moet toch kunnen leven in afwach
ting dat men eenen baas gevonden hebbe.
Dus, er is geld te winnen in Transvaal»
maar men moet een goed ambacht kennen
en wat geld bezitten om te vertrekken.
Wij vertalen de volgende regelen uit
eenen brief, welke in Le XX4 Siècle
verscheen, aangaande zekere ongehoorde
feiten, welke zich in de Staatsnormaal
school van Lier zouden voorgedaan heb
ben
u Sedert eenige dagen spreekt men in
onze stad veel van erge feiten, voorge-
vallen in de Staatsnormaalschool. Ik
breng natuurlijk onder voorbehoud over
wat men zegtmaar ik moet er bijvoe-
gen, dat al wat men weet over den geest,
a die in 't bestuur der school heerscht,
aan die geruchten veel waarschijnlijk-
heid geeft.
Er wordt in het openbaar te Lier
verteld, dat de leerlingen onderwijzers
der Normaalschool, in hunne opstel-
werken, openlijk het bestaan van God,
de onsterfelijkheid der ziel, den gods-
dienst en de priesters aanvallen.
twee handen op haar voorhoofd en viel
achterover als een stuk lood.
Daar lag zij, de brave Maria van Bra
bant als levenloos aanstonds was er hulp
van dienstbodenze werd door een krach
tig middel tot haar zelve gebracht.
Het is dan toch waar, kreet ze.
Ge weet het wel, snauwde de minis
ter haar toe, en hier is het handteeken des
konings.
En gij, vassaal, zoudet gij de hand
durven leggen op uwe koningin 1
Vermits de koning het beveelt, ja
en aanstonds, de gewapende macht staat
daar
Nu liep de koningin naar 't lijk van
den erfprins, omhelsde het teederlijk en
sprak
O, gij kind lief, die nu in d'hooge
hemelen troont, oh ik beroep mij op u...
Men durft mij beschuldigen Mij, uwe
tweede moeder I... Spreek, kind, spreek
God kent de waarheid en gij ook ziet de
waarheid in God I... Ik, beschuldigd
En mijn echtgenoot Philip verlaat mij
Op zijn bevel word ik aangehouden I...
En mijn kind Waar is mijn kind 1
Uw kind, zoo grijnsde de baron
barbaar, uw kind is in goede handen.
En zonder mij te aanhooren O
rechtvaardige God, waar zijt gij Mij
durft men beschuldigen Ik zou dat
kind vergeven hebben I... Ik vraag dat
de koning mij aanhoore O broeder,
i) In eene voordracht door een der leer-
lingen gegeven, werd Luther opgehe-
i) meld en de catholieke priesters door de
modder gesleurd.
De leeraar van Vlaamsch had een
stijlwcik gegeven, voor titel dragende
i) Indien ik vleugelen had. Een leer
ling van het 4e studiejaar behandelde
dit onderwerp op de volgende wijze
Indien ik vleugelen had, zou ik gaan
zien of er een God is, en zoo er een God
was, hetgeen weinig waarschijnlijk is,
dan zou ik zijne rekening klaar maken.»
Een andere leerling maakte een ge-
dicht, waarin hij de priesters een af-
schuwelijke rol doet vervullen en hen
verantwoordelijk stelt voor al de on-
heilen der maatschappij. De klooster-
n lingen worden evenmin gespaard.
Zola, de vuile schrijver, wordt door
zekere leerlingen bewierrooktzij zien
in hem bijna het grootste vernuft der
wereld. Nog erger Zij volgen zijne
lage en walgelijke litteratuur na in ze-
kere werken, waarin, met vele omstan-
i) digheden erbij, vr^uwenhistories
verteld worden, zooals de vlucht eener
jonge kloosterlinge met eenen architekt.
De catholieke regeering, het gemeen-
tebestuur, het leger, de koning zelf zijn
het voorwerp der aanvallen en der be-
schimpingen der normalisten.
De personen, die op de hoogte zijn
van den sectarischen paitijgeest die in
het bestuur dezer school heerscht, zijn
niet het minste over deze schandige fei-
ten verwonderd. Immers, de bestuur-
der is een vrijdenker van het zuiverste
water, waardigheidsbekleeder eener vrij-
metseiaarslogic Niettegenstaande den
omzendbrief van den Minister, leidde
hij verleden jaar de leerlingen op offi-
ciiële wijze naar eene burgerlijke be-
d grafenis. Tot vóór eenigen tijd, veroor-
i) loofde hij het gebruik van eenen boek
van Algemeene Geschiedenis, door een
Hollandschen vrijdenker gemaakt en
waarin de H. Mis enden Godsdienst op
elke bladzijde aangevallen worden. Nu
nog is dit boek altijd ter beschikking
der leerlingen in de boekenzaal van het
gesticht.
Over eenige dagen droeg een priester
de laatste sacramenten naar eenen ster-
vende te Lier knielt elkeen, wanneer
Ons Heer doorgedragen wordt. De
priester ontmoette leerlingen der Nor-
maalschool op wandeling niet alleen
knielden ze niet neder, maar geen enkel
hunner nam zelfs zijne klak af.
Te gelegenheid eener missie, welke in
eene kerk te Lier gepredikt werd, werd
een kloosterling in volle straat op de
gemeenste wijze door een normalist be-
0 leedigd.
hertog Jan van Brabant, waart gij hier
Maar ge zijt in den Kruistocht O God
Almachtig God Almachtig... Gij die een
onschuldige ziel durft beladen met het
wreedste der schelmstukken God zal u
vinden
Baron Labrosse gal teekens van onge
duld en ging zien naar de deur.
Philip, mijn echtgenoot, zoo kreet de
koningin, waar zijt gij Wie zal u mijne
woorden overbrengen
Ik, ik zoo sprak de oude pater ik,
mijne dochter, ik zal tot den koning gaan;
hij moet erg misleid zijn en wreed opge
maakt.
Maria van Brabant riep al hare krach
ten ter hulp, ging nogmaals het lijk van
den erfprins omhelzen, groette de paters
en deed teeken aan Labrosse dat zij hem
zou volgen.
Zoo ging Maria van Brabant tusschen
de gewapende macht de lange gangen
door van het paleis; zoo werd ze gebracht
in het slot van Vincennes, daar dichtbij
gelegen, en in eene der onderaardsche
kerkers opgesloten.
Weldra was de zaak ruchtbaarde
koningin beschuldigd, opgesloten als
moordenares
Hoe was dit mogelijk
Plichtig Neen, ze kon niet plichtig
zijn... Onmogelijk zij, zoo christelijk,
Lezer, zou men niet meenen te droo-
men. wanneer men bovenstaande regelen
leest En het is in ons land, na twintig
jaren catholiek bestuur, dat dergelijke
schanddaden moeten aangeklaagd wor
den
Begrijpt gij, vriend lezer, den diepen
godsdiensthaat, welke de liberalen be
zielt Beseft gij wel tot welke afschuwe
lijke laagheden zij in staat zijn om dien
blinden haat te koelen
Niets is geheiligd in hunne oogen In
hunne dolle woede om zoo talrijk moge
lijk zielen aan de H. Kerk te ontrukken,
deinzen zij voor niets terug Vooral het
volkskind is het mikpunt hunner hatelijke
pogingen om later des te gemakkelijk- r
in hunne klauwen te houden, stellen zij
alles in het werk om van jongs af, alle
begrip van godsdienst in zijn hert te ver
smachten, en daarom bederven zij eerst
den jongen onderwijzer, die het kind later
moet opleiden en het de zedenleer
welke zedendenleer 1 moet voorhou
den
4
Zoo de liberalen er toch zoo sterk aan
houden een onderwijs te geven volgens
hunne princiepen, waarom richtten zij
dan, met eigen oorden, geene scholen op?
Niemand zal hun dit beletten en met alle
gerustheid zullen zij zich aan het edele
werk van het bederf der jeugd kunnen
toewijden. Maar, hola! Tous pingres I
Allen houdvasten riep de liberale
Chronique eens uit en zij moest hare
partijgenooten wel kennen Zij vinden
het veel gemakkelijker en goedkooper de
Staatsschool, die met centen van iedereen,
zoo catholieken als liberalen onderhou
den wordt, naar hunnen smaak in te rich
ten. Met de vrijheid n van den huisva
der, die van gc-en goddeloos onderwijs
voor zijne kinderen hooren wil, bekom
meren zij zich niet het minst
Met Le XXe Siècle drukken wij
hier den wensch uit, dat ons catholiek
landsbestuur er de hand zal aanhouden,
om paal en perk te stellen aan den over
moed van zekere officieële godsdienst
haters Krachtdadige maatregelen dienen
genomen te worden om het kwaad in den
wortel uit te roeiën en om in het vervolg
dergelijke feiten onmogelijk te maken.
De Etoile meldt dat voor het assisen
hof van Maine et Loire een clericaal
schandaal op de ellendigste wijze in
't water is gevallen.
zoo deugdzaam, zoo goed voor den
arme
Maar... Maar...
Ge vindt altijd kwaadsprekers en
kwaadstokersMaria van Brabant was
toch eene vreemdelinge.
Zoo werd er geklapt, langs alle kanten.
Maar de vleiers, en de gelukzoekers,
de vreesachtigen die baron Labrosse om
ringden, strooiden allerhande valsche
geruchten uit
Dut de koningin plichtig was, mits
de stellige bewijzen er waren dat zij
uit Brabant herwaarts gekomen was,
i) opgetrotst van hoogmoed dat de liefde
voor haar eigen kind haar den haat tegen
i) d'anderkoningskinderen had ingegeven;
dat de bewijzen tegen haar stellig waren
en onbetwistbaar dat baron Labrosse
zijn plicht deed, met hartpijn, maar dat
het toch zijn plicht was.
Koning Philip was niet aansprekelijk
men zou gezegd hebben een getergde
leeuw, hij weigerde hardnekkig iemand
te ontvangen baron Labrosse was gelast
met al de staatszaken die schurk waakte
dag en nacht hij liet niemand bij den
koning... Zoo werd het Koninklijk lijkje
in den grafkelder geplaatst met groote
plechtigheid en diepe ontroering... De
droefheid van den koning was wild en
wreed naar zijne andere kinderen vroeg
hij nietde naam der koningin kwam over
Deze bekentenis van een liberaal blad
heeft ons aangezet in de Parijzer catho
lieke bladen naar nadere inlichtingen
doen zoeken.
En ziehier wat de Croix meedeelt
De van onzedelijke feiten beschuldigde
broeder is broeder Charles.
Gedurende 3 maanden zegt de Crodc,
werd hij in de gevangenis opgesloten ge
houden gedurende 3 maanden stond de
school, waar hij onderwijs gaf, bloot aan
allerhande beleedigingen.
En daar breekt, voor het assisenhof
zelf, de waarheid zonneklaar door.
De getuigen komen de onschuld ver
klaren van broeder Charles.
Zij ksmsn zeggen, dat heel dit schan
daal op 't getouw werd gezet door het
Logeblad Le Patriote de l'Ouest.
Een reporter van dit blad mocht zelfs
de eerste ondervraging van den ver
dachte bijwonen
Ziehier wat Mad. Berthault, vroeger
meid in dienst van M. Jagot, bestuurder
van den Patriots db l'Oukst, is komen
verklaren
In November 11. was ik nog in dienst
bij M. en Mad. Jagot. Welnu, eens dat
ik op bevel van mijnheer zijne gazetten
kwam halen op zijn kamer, zegde hij mij:
ik heb nu toch maar broeder Charles
doen aanhouden.
Volgens getuige zou Mad. Jagot bes
kend hebben, geld gegeven te hebben
aan ouders van leerlingen om broeder
Charles te betichten.
't Is zoo waar, zegde getuige, dat Mad.
Jagot mij zelf de kwittanties heeft ge
toond.
Ten gevolge van dezen coup db théatrb
heeft M. de procureur-generaal Bergé
verzending dtr zaak naar eenen volgen
den zittijd gevraagd.
Mr Perrier, advocaat van broeder
Charles, verzette zich hiertegen.
Sedert drie maanden is mijn kliënt in
de gevangenis, riep hij uit, en gij zoudt
die martelie willen doen voortduren
M. de procureur-generaal antwoordde:
ik wil niet dat er nog eenigen twijfel
blijve bestaan omtrent broeder Charles
en, daarom alleen, vraag ik dat de zaak
tot in den grond worde oggehelderd voor
het assisenhof.
Maar hij verzette zich hoegenaamd
niet tegen de onmiddelijke in vrijheid
stelling van broeder Charles.
Na eene korte beraadslaging velde het
hof een arrest, bevelende in vrijheid stel
ling van broeder Charles en een toevoe-
gelijk onderzoek.
zijne lippen niet ze was dood voor
hem...
De oude pater Minderbroeder had zijne
belofte niet vergetenhet waren de paters
van St-Franciscus van Assisen, de Broe
ders van Sint Antonius van Padua, die
te dien tijde den kerkdijken dienst deden
in 't koninklijk paleis.
De oude pater wist dat baron Labrosse
niemand toeliet bij den koning maar de
derde dag na de dood van den prins,
't was 'ne Zondag baron Labrosse had
dringende zaken in zijne familie; hij dacht
dat de koning g'heel den dag in 't gebed
zou gebleven zijn hij vertrok dus en
't was juist in de kapel dat de pater beslo
ten had hem aan te spreken.
IX.
Man en vrouw.
Die oude pater sprak dus koning Philip
aan, in de kapel waar hij zat te bidden.
a Wat begeert gij vroeg de vorst.
U te spreken, zei de pater.
En toen ze buiten waren in het pand
0 Mijn zoon, zoo sprak da pater, zijt gij
in staat uw kruis te dragen, gelijk Ons
Heer zijn kruis droeg
Dit kruis verplettert mij. en ik offer
aan God mijne tranen en mijne zuchten
op-
Wordt voortgezet.