Donderdag
16 April 1903 5 centiemen per nummer S6*te Jaar 3796
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
GODSDIENST, HUISGEZIN. EIGENDOM
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID
Frankrijk en België.
Maria Van Brabant
De kleine nijverheid.
België's vooruitgang.
DE DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zyn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31.
en in alle Postkantoren des Lands.
CIJIQUE SIJUN.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00 Vonnissen op
3*® bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen by accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dynsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
Aalst, i5 April igo3.
In het voornaam catholiek blad 1'Uni-
vers, van Paiijs, is onlangs eene reeks
artikels verschenen, welke thans in vlug
schrift vereenigd zijn uitgegeven onder
den titel Vervolging in Frankrijk en
VOORSPOED IN BELGIË.
Daarin doet de schrijver, op treffende
wijze, het contrast uitschijnen tusschen
de vervolging van kloosterlingen, prie
sters en catholieken in Frankrijk welke
i onze liberalen en socialisten zoo gaarne
zouden navolgen en de ware vrijheid
Welke, onder eene catholieke Regeering,
niet alleen de catholieken, maar alle bur
gers zonder onderscheid van denkwijze,
jin België genieten.
Als besluit schetst de schrijver van het
vlugschrift een indrukwekkend tafereel
van de twee verschillende toestanden, in
de volgende bewoordingen
Op alle punten is het contrast tus
schen het gedrag der Belgische catholie
ken en dat der Fransche sektarisssen vol
heilzame lessen.
Van den eenen kant, in Frankrijk, zoo-
gezegde liberalen die luid schreeuwen
tegen de onverdraagzaamheid der Kerk,
maar die, in prakrijk, als wilde dieren de
'ivrijheid van anderen verscheuren.
Van den anderen kant, in België, de
catholieken die, wel is waar, in princiep
de heilige rechten van God en van Zijne
Kerk handhaven, maar die, in praktijk,
aan hunne tegenstrevers alle burgerlijke
vrijheden laten en zich, in feite, zeer ver
draagzaam toonen.
Van den eenen kant, in Frankrijk,
godsdiensthaters die uitvallen tegen het
clerikalism, tegen de inbreuken der Kerk
op de burgerlijke macht, terwijl zij zeiven
de Ktrk verdrukken.
Van den anderen kant, in België, de
Kerk volkomen vrij en op niets hoege
naamd inbreuk makende.
Van den eenen kant, in Frankrijk, de
ikloosterlingen verjaagd en de doode hand
iaangeklaagd als oorzaak van ondergang
voor het land.
Van den anderen kant, in België, de
kloosterlingen vrij, de kloosterverenigin
gen talrijk en het land in voorspoed.
Van den eenen kant, in Frankrijk, de
radikalen en socialisten verklarende niets
anders te willen dan het welzijn van het
volk en van de werklieden, bewerende
alleen in staat te zijn hun dat te bezorgen,
Historiek-Dramatiek verhaal.
18® vervolg.
Koningin vooraleer hier te komen,
heb ik uw kind met eigene handen ge
dragen naar 't klooster, waar de weduwe
van koning Lode wijk vroeger hare droef
heid is gaan verbergen... Zij is overtuigd
van uwe onschuld; doch onmachtig tegen
de sluwheid van baron Labrosse, zoo
heeft zij het hof verlaten en bij haar is
uw kind in veiligheid.
Ja, ja, heb dank, heb dank maar
zeg eens, hoe zijt gij hier geraakt.
Koningin, door pater Pacificus, die
bij den koning, uwen echtgenoot is ge
raakt.
En hoe stelt het de koning
Hij ontvangt niemand zijne droef
geestigheid grenst aan wanhoop. Pater
Pacificus is toch bij hem geraakt hij
heeft htm gesmeekt bij de H. Passie van
Christus, van mij toe te laten uw kruis te
Helpen dragen. De koning weigerde, doch
hij drong zoo sterk aan, dat hij eind- lijk
de schriftelijke toelating kreeg, die hij mij
[aanstonds bracht en waarop ik zonder
jaarzelen hier gekomen ben...
Maar Blanka, gij moogt hier niet
blijven ziet die zwarte steenen muren,
het belovende en niets doende dan het
land naar den ondergang leiden.
Van den anderen kant, in België, eene
catholieke Regeering die de werklieden
niet paait met hersenschimmige beloften,
maar voor hun welzijn handelt en werkt
en het goed verwezenlijkt.
Van den eenen kant, in Frankrijk, ver-
diukking van een deel der burgers, onder
gang der handelszaKcn, aangroeiend
deficiet der begrooting, nieuwe leeningen,
het staatsbankroet vóór de deur.
Van den anderen kant, in België, in
wendige vrede, voorspoed van handel en
nijverheid, staatsbegrooting sedert lange
jaren sluitende met overschoten.
De schrijver wenscht dat de catholieke
en liberale bladen van Frankrijk het ver
schil tusschen die beide toestanden zou
den overwegen en er de besluiten van
afleiden welke het Fransche volk er zou
dienen uit trekken.
Wat ons betreft, wij geven het contrast,
door den Franschen schrijver trouw naar
de waaiheid geschetst, in bedenking aan
onze lezers en wij vragen hun of zij niet
meer dan onnoozel zouden moeten zijn,
om den toestand van Frankrijk te benijden
en hem te nemen in ruiling met dien van
ons Vaderland, welken alle vrienden der
vrijheid, in Frankrijk en elders, ons be
nijden.
Onder den titel Een stap van be-
teekenis, wordt het volgende in het
Fondsenblad afgekondigd
(i Omtrent een jaar geleden, kwam te
Gent, naar aanleiding van twee voor
drachten, gehouden door professor Ern.
Dubois en M. Jules le Grand, een studie-
comiteit tot stand, dat zich gelastte de
kleine mecaniscbe gereedschappen van
neeringdoeners te bestudeeren. Ook zou
den zij de mogelijkheid inzien van het
tot stand brengen eener maatschappij van
leening voor 't aanschaffen van mecanisch
werkgereedschap
Na 6 maanden werkens, heeft deze
vereeniging opeens eenen stap gedaan,
die de stoutste verwachtingen overtreft.
Op de jongste vergadering is er, op voor
stel van M. den senator della Eaille
d'Huysse, besloten geworden eene ten
toonstelling in te richten van verbeterd
mecanisch klein gereedschap.
De tentoonstelling zal gehouden wor
den te Gent, in de maand Augustus van
igo3. Naar alle groote machienbouwers
en uitvinders van Europa zullen uitnoo-
digmgen gestuurd worden.
Dankzij da werkingen van M. Coo-
die ijzeren traliën, die bussels strooi
mijn eten is water en brood en een slechte
soep.
Koningin, wat goed is voor u, is
ook goed voor mij. We zijn samen bij
het heilig Begijntje van Nijvel geweest...
Och ja, ja... ik zie eene vrouw met
lang zwart kleed tusschen beulen en sol
daten ter strafplaats brengen de sluier
vliegt weg Het is Maria van Brabant...
Den brandstapel Zeg, zeg de waar
heid... Willen ze mij doen veroordeelen
als tooverares 1 Als omgaande met de
slechte geesten? SpreekHa, ge zwijgt,
Blanka 1
Koningin mijn mond kan niet lie
gen maar wat God bewaart, is wel be
waard... Pater Pacificus geeft getuigenis
van uw goed geloof, uwe onschuld zal
blijken. Spijtig dat de hofjonker Adenez.
De zoon van Labrosse
Ja, maar een engel, terwijl zijn
vader een duivel is. Ik moet u dat aan
stonds vertellen... De zoon van Labrosse
heeft het bewijs uwer onschuld in zijne
handen...
Het bewijs mijns onschuld in zijne
handen
Ja, koningin, Maria; den avond
voor de dood van den prins...
Och God I och God
Dien avond was hij door u in de
bloemenkamer gezonden hij vond daar
ern vreemdeling met een masker over
i zijn wezen die man zocht iets aan de
reman, oud-minister van arbeid, eere
voorzitter der tentoonstelling, zullen de
consuls en gezanten van alle landen, offi
ciel verzocht worden hunne medehulp te
verleenen.
Alle tentoongestelde werktuigen zul
len door petrool, gas of electriciteit be
wogen worden.
Van elk vak zullen afzonderlijke af-
deelingen zijn en proefvoordrachten, door
een mecaniekkundige gelast met de uit-
liggingen te geven over de wijze van be
handeling.
Evenals het gebeurt in het nijver
heidsmuseum van Nuremberg, zullen de
ambachtsmannen der provincie, die wen-
schen op die kleine machienen te leeren,
vergoeding van reis- en verblijfonkosten
ontvangen ten einde de praktische voor
drachten, welke ter expositie zelf zullen
plaatsgrijpen, te kunnen volgen.
Na de tentoonstelling zullen pogin
gen aangewend worden, om van de beste
stukken eene verzameling te stichten,
welke later de eerste kern zou worden van
een nijverheidsmuseum, dienstig voor
onzen middenstand.
Voor alle ambachtslieden zal het dus
eene buitenkans zijn beenhouwers en
varkensslachters, bakkers en kleermakers,
smeden en meubelmaker zullen er aller
hande nieuw mecanisch gereedschap kun
nen bewonderen, dat menig werk beter
zal afmaken, met de helft der moeite en
op half zooveel tijd.
Voegen wij erbij dat 't inrichtings-
comiteit er in geslaagd is het officieele
beschermheerschap van het Gouverne
ment te verwerven, evenals den welwil-
lenden steun van M. den burgemeester
van Gent en van M. schepene Bruneel,
die met baron della Faille het kiesche
ambt van voorzitter van het comiteit dee-
len zal.
Een groot getal der te Gent ge
vestigde nijverheidsbazen hebben insge
lijks eene plaats in het eerecomiteit der
tentoonstelling aangenomen.
Brussel bevoordeeld. Of ik gelijk
had te zeggen dat het gouvernement
Brussel behandelde als een bedorven
kind
Men zal er nu niet meer aan twijfelen,
i men inzage kan nemen van de over
eenkomst, betrekkelijk 't bouwen eener
spoorwegstatie midden in de hoofdstad.
Herinnert gij u het koor van klachten
dat uit de bladen opsteeg, toen men drie.
vier jaar geleden het nieuws aankondigde,
dat de hoofdstad ging doorsneden wor
den door een spoor, dat de Noordstatie
met de Zuidstatie zou verbinden
kas; Adenez verraste hem, hij wierp zich
op den jongeling, smeet hem op den
grond en bond hem aan handen en voeten.
In de worsteling heeft Adenez een der
gespen van zijnen mantel getrokken.
En weet hij wie die vreemdeling
was
Hij weet het, koningin, 't was zijn
eigen vader.
Hoe wreed hoe wreed
Aan mij alleen heeft hij alles bekend
gemaakt... Reeds veertien dagen zoekt
hij Paiijs rond, het omliggende rond, om
te weten van wie die zilveren gesp mocht
geweest zijn... Alles vruchteloos over
drie dagen was het de laatste maal dat ik
hem zag; hij bleef vol moed van toch den
vergiftiger te ontdekken; maar sedert heb
ik hem niet meer gezien...
Hem niet meer gezien, Blanka zou
die goede jongen vermoord zijn
Dat denk ik niet, koningin ik ben
bij zijne moeder geweest.
Bij de brave Hugona 1
't Mensch was om de dood te ster
ven ze was te droef om te kunnen wee-
nen.
Ook eene martelares
Mijn zoon mijn kind riep ze; ik
heb hem een laatste maal gezien eergis
teren dan heeft hij met zijn vader gedi
neerd; ze zijn samen uitgereden; en sedert
heb ik hem niet meer gezien...
Vreest ze dat hij zou vermoord zijn?
Och koningin, eene moeder, die
De gazetten, die dan 't meest schreeuw
den, zijn juist diegene, die het nauwst
met het stadhuis in betrekking staan.
Zij lamenteeren over het arme Brussel,
dat ging in stukken gesneden, geruïneerd
worden 1
Het slachtoffer uithangen is 't spel van
fijnaards, dat meestal zijne gevolgen niet
mist.
Jaren lang heeft burgemeester De Mot
dien rol gespeeld, met al de virtuositeit
van een droogen truter van eerste kracht.
Hij heeft geklaagd bij de ministers, hij
heeft geklaagd bij den koning, hij heeft
geklaagd bij iedereen.
En hij heeft zijn doel bereikt in de
overeenkomst die hij zoo juist met den
Staat heeft getetkend, zijn al de risicos
voor den laatste, al de voordeelen voor
de stad.
Ha I indien eene provinciestad in de
krot zat, zoodat zij niet meer weet van
wat hout pijlen te maken, zou ik haar
een zeker middel kunnen aanwijzen om
niet bankroet te gaan.
Ik zou haar zeggen: wend u tot de re
geering, vraag haar de gunst van door
sneden te worden door eenen spoorweg;
indien zij u dit toestaat met de vergoe
dingen die ze meebrengt, zult gij daarin
eene goudmijn vinden.
Brusselaars, geliefde broeders, gij zoudt
wel zeer ondankbaar zijn, indien gij het
gouvernement niet zegendet, dat meer
voor u gedaan heeft dan al de liberale
ministeries te samen. Handelsblad.
Uit de Voordracht,
door M.Beernaert, te Bergen
gehouden.
De Gazette du Centre geeft van die
voordracht een verslag, waaruit we gaarne
het volgende overnemen
Sedert i83o is onze bevolking gestegen
van 3,785,ooo tot 6.692,000 inwoners.
In 1835 bedroeg onze invoer 199 mil-
lioen thans bedraagt hij 3,5oo millioen.
Onze uitvoer is in dezelfde maat gestegen,
zoodat wij thans achttien maal zooveel
zaken doen als zeventig jaren geleden.
In i835 bracht België 2,600,000 ton
steenkolen voort, ter waarde van 25 mil*
lioen fr. In 1900 was de opbrengst
23,060,000 ton, ter waarde van 400 mil*
lioen fr.
Omtrent alle nijverheden zijn bijna in
dezelfde maat vooruitgegaan. Onze wege
nis is verdrievoudigd geen enkel land
heeft, in evenredigheid zooveel spoorweg
als bet onze.
haar kind mist, heeft altijd de zwartste
gedachten... Maar zooverre zal een vader
niet gaan. Ik denk dat Adenez ergens in
eene geheime plaats is opgesloten...
Arme jongen I hij was mij zoo ver
kleefd... Maar zeg, Blanka, weet men
niets van mijnen broeder Jan Is hij
reeds uit 't Heilig Land teruggekeerd Is
er geen middel om mijn broeder Jan te
verwittigen Want hij toch zal aan mijne
onschuld geen oogenblik twijfelen en hij
zal komen om mij te verlossen.
Jan II, hertog van Brabant, de eigene
broeder der koningin Maria, was alom
bekend voor zijne manhaftigheid.
Koningin, zoo sprak Blanka van
Leuven, er zijn verscheidene vliegende
boden naar Brabant getrokken doch uw
broeder is in 't Heilig Land; men weet
niet waar er zijn twee ruiters weg met
veel geld en kloeke paarden, om op te
speuren waar hij in 't Heilig Land mag
zijn. Wees zeker, men zal hem vinden.
Als hij maar bijtijds komt, zuchtte
Maria, mijne vijanden zijn arglistig en
haastig; somtijds heb ik uren van vertwij
feling en wanhoop ik wil niet dat ge mij
in zulken toestand ziet. Daarom Blanka,
nu dat ik u gesproken heb, ben ik gerust
gesteld ga nu weg, laat de stervende in
haar graf, wees zeker dat de engelen die
Ons Heer in zijnen doodstrijd kwamen
troosten, mij ook niet zullen verlaten.
Neen, koningin, neen 1
Wat kunt gij hier doen
Onze eerste zeehaven, Antwerpen, is
derwijze vooruitgegaan, dat de beweging
er verleden jaar vijftigmaal zoo sterk wa»
als in i83i.
Onze kunstenaars, geleerden en letter
kundigen staan op denzelfden rang als
die van de grootste natiën.
In 1843 werden, van staatswege, fr.
2.600,000 besteed aan het openbaar on
derwijs. Thans gaan er 40 millioen aan,
en, over het geheel der bevolking geno
men, bekomen wij betere uitslagen met
de vrijheid dan waar het verplicht onder
wijs is ingevoerd.
De wet op de werkmanswoningen heeft
overvloedige vruchten opgebracht en in
de Spaarkas berusten 760 millioen, over
één millioen 755 duizend spaarboekjes
bedeeld, meest alleen aan geringe lieden
toebehoorend.
De erkende mutualiteiten zijn ten ge-
talle van 6239 en de inschrijvingen ter
Lijfrentkas vermeerderen met den dag.
De verzekeringskassen tegen ziekte zijn,
in de laatste tien jaren, bijna vertienvou
digd.
Onze maatschappelijke wetgeving kan
gerust de vergelijking doorstaan met die
van alle andere landen, en in geen enkel
land wordt zoozeer eenieders vrijheid
geëerbiedigd als in het onze. Elders hoort
men wel de vrijheidsli« fde van op de
daken uitbazuinen, maar de vrijheid
bestaat er in feite niet meer.
In ons land hoort men ook denzelfden
schreeuw, maar hij is van dezelfde bedrei
ging vergezeld.
Niettegenstaande dat. houden wij aan
ons program niet slechts eerbied, maar
liefde voor de vrijheid van elkeen. Dè
grootste onzer vijanden is de onverschil
ligheid, die vreemd blijft aan alle ideaal.
Toch is een ideaal noodig om het leven
voor te lichten ideaal van wetenschap,
toewijding, vaderlandsliefde en geloof,
waaraan wij meer dan ooit moeten ge
hecht wezen.
Belgen in het onderwijs. M. de
minister van binnenlandsche zaken, heeft
per omzendbrief de aandacht der gouver
neurs, gemeentebesturen, hoofden van
officieele en ondersteunde of aangenomen
scholen enz. getrokken op de kwestie van
nationaliteit der onderwijzers.
In wat het gemeenteonderwijs aangaat,
moet art. 6 der grondwet streng toegepast
worden de bedieningen in het officieel,
bewaar- of adultenonderwijs moet slechts
aan Belgen worden toevertrouwd.
Met u lijden en u troosten. Uwe
vrienden weten dat ik hier ben. Pater
Pacificus zendt mij hier.
Maar het is toch zoo wreed om hier
te wonen
Koningin, onze liefde zal alles ver
zoeten; we zullen samen bidden en samen
weenen... Ik bid u, laat mij hier. Ge ziet,
koningin, 't is door eene wondere schik
king der Voorzienigheid, dat ik hier bin
nen ben geraakt.
Maria van Brabant vloog in de armen
van hare vriendin en sprakWelnu,
blijf, teedere vriendin en moge ik later
in staat zijn u naar waarde te beloonen I
Blanka was gedurig bekommerd om
den moed van Maria op te beuren ze
sprak van hertog Jan, die zou terugkee-
ren, van pater Pacificus, die dag en nacht
zorgde en opzocht, van de talrijke vrien
den en van de arme menschen, die hunne
handen ten hemel verhieven voor de ver
lossing van hunne weldoenster ze bad
met Maria, zij herinnerde de bittere Pas
sie van Christus, hoe de God-menicb
meer gebeden had d >n iemand.
Gelijk Genoveva van Brabant troost
ontving van haar kind, want in de wilder
nis ware 't leven gansch alleen onmoge
lijk geweest, zoo ook was Maria van
Brabant nu versterkt en getroost door de
tegenwoordigheid harer vriendin.
Wordt voortgezet.
