Zondag 5 Mei 1903 3 centiemen per nummer. 30* Jaar 3801 Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM VADERLAND. TAAL, VRIJHEID. Arbeidsverzekering. OM ZES MILLIE0N Princiep en toepassing. Werkmanswoningen. DE DENDERBODE Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee- kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes maanden fr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont vangen zyn ten laste van den schuldenaar. Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31, en in alle Postkantoren des Lands. CUIQUE 81'UM. Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00 Vonnissen op 3de bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van dit blad. Aalst, 2 Mei igo3. De vijanden der catholieke Partij en onder deze zijn de zoogezegde christene demokraten de verbitterdste, schelden op onze Regeering en beweren dat in zake der arbeidswetten, wij achteruit blijven. Rechtveerdigheid en liefde voor het volkwaar zitten die deugden bij b onze zoogezegde catholieke gods- dienstverdedigers van Belgiè vraagt een der groene menners. Die heer, het is een groene, heeft geen oogen dan voor de socialisten die alle maatschappelijke hervorming belemme ren of bekampen en voor de liberalen, die gekende manchesterianen, wars van alle verbetering in den stoffelijken toestand der arbeiders zoo deze het noodzakelijk maakt dat de Staat moet ingrijpen op de bestaande orde der dingen en dus hun geheiligd princiep bedreigt: Laat gaan, WAT GAAT. De Catholieken hoeven om hunne wer ken op sociaal gebied niet te blozen. Wij zullen niet gewagen van al de scheppingen der bijzondere initiatief, omdat wij ze niet kunnen tegenstellen aan de inrichtingen door onze vijanden gesticht en door hunne zelfsopoffering in 'tleven gehouden, want zij hebben er geene, noch dc groenen noch de geuzen. Wat de socialisten betreft die hebben coöperatieven, maar die instellingen zijn niet voor de kleinen maar zijn echte kazen waarin de groote leiders zich dik in smullen. De winsten die gedaan wor den gaan voor een goed gedeelte aan de propaganda en die propaganda dient slechts om een of anderen hardschreeu- wer toe te laten wat op 't hooge te klau teren, tot op de kussens der Volkskamer. Zij zijn een middel dus om vette postjes te bezorgen aan de grooten. Wij zullen ons houden aan de werken door de wetgeving tot stand gebracht en hier kunnen wij vergelijkingen maken met de vreemde landen die ons omringen. Fier mogen wij eerst en vooral zijn op onze wet over de arbeiderswoningen, dat een werk is van onze oude Cynskamer 1 Die wet is zoo volmaakt, zoo schoon en zoo volkslievend gevonden dat de socia listische minister van handel in Frankrijk ze bij ons is komen afschrijven om ze in zijn land in te voeren. Dat feit is onloochenbaar en spreekt luider dan al de beweringen onzer vijan den, welke door haat en de wraakzucht 2ijn ingeblazen. Fier mogen wij zijn op onze werkrech- tersraden. Weeral zijn zij een toonbeeld voor onze zuiderburen die ons een tweede maal de eer hebben aangedaan onze wet over te nemen. Als men onze catholieke 5o* Vervolg. Dienzelfden avond, na het diner, speel den zij eene partij biljard en de goede man was zoo in vuur over zijn spel, dat hij niet had opgemerkt hoe zijne vrouw, die aan de tafel bijr.a geen woord gespro ken had, zoodra de koffie gediend was, naar hare kamer was gegaan. Sorandal liet dorgeur winnen en diens voldoening kende nu geene grenzen meer. Toen de nieuwe bewoner later alleen op zijne slaapkamer was, waar de koffers die zijne kleederen en zijn linnengoed bevat ten, gebracht waren, zegde hij, evenals de nieuwe kamerdienaar had gezegd Ik ben er. Gedurende eenigen tijd ging hij pein zend op en neer toen ging hij naar bed. Bij zijn ontwaken was het reeds helder dag. Hij richtte zich in zijn bed op en wreef den slaap uit zijne pogen. Hij had goed geslapen, hij voelde zich verkwikt, uitgerusthij had honger. Hé, dacht hij, hij heeft vergeten mij te zeggen hoe laat men hier dejeuneert. Op het nachttafeltje, onder het bereik van zijne hand,stond eene electrische bel; hij glimlachte en zegde bij zich zelve Regeering verwijt geen liefde voor het volk te hebben, wat zullen die helden dan niet zeggen van de radikalen in Frankrijk die niets beters kunnen dan onze wetten over te nemen. Een comble daar, in Frankrijk, is er eene Volksregeering, zegde het orgaan van Pilatus Daens. Waartoe de haat toch iemand in staat stelt. Fier mogen wij zijn op onze pensioen wet. Met eene kleine opoffering is de werkman in staat gesteld zich een treffelijk pensioen voor den ouden dag te vormen I De Staat, de Provincie en op vele plaat sen ook de Gemeenten geven rijke toe lagen. In Frankrijk bestaat de ouderdoms- verzekering nog niet. Daar houdt die zoogezegde Volksregeering naar het hert van Pilatus Daens, zich liever op met den oorlog aan de Kloosters, aan den Godsdienst te doen. Daar is er ptaqSipiaaAjqaai daar is er apjaq voor het volk Doch laten wij dit punt ter zij. Wij mogen onze wet gerust vergelijken met de toestanden in Duitschland. Onze werklieden kiezen vrij den ouder dom waarop zij -van hunne rente willen genieter, tusschen de 5o en de 65 jaar DeDuitsche werkman heeft dat recht niet. Hij zal zijn pensioen genieten op 70 jarigen ouderdom, niet een dag vroeger, ZOO HIJ GEZOND BLIJFT. Daarvoor moet hij, gij leest niet waar moet hij, persoonlijk storten van zijn 16 jaar af tot zijn 705l# eene bijdrage van minstens 4.40 fr. per jaar en welke beloo- pen kon tot 11.70 fr. Zijne rente bedraagt op dien ouderdom VOOR ZOOVEEL HET ZIJNE PERSOONLIJKE stortingen betreft van 75 frank tot 225 fr. Het Keizerrijk geeft eene toelage op het oogenblik dat de rente wordt toege staan van 5o markof 62.5o fr. Zij is dezelfde voor alle renten. Wij zullen die wet nader doen kennen aan onze lezers. Wij vragen hen thans wie geeft de rijkste toelagen of het Duitsch Keizerrijk of de Belgische Staat Vergeet niet dat de Staat ten onzent 0,60 fr. geeft voor eiken frank op het renteboeksken gestort, verders 2 fr. voor ieder boeksken waarop 5 fr. in dezelfde voorwaarden. Wie dus 4 fr. stort, krijgt als toelage, als aanmoedigingspremie 4 60 2.40 fr. als lid enz. 2.00 van de Provincie 3.00 te zamen 7.40 Wij zullen in een volgend artikel zien wat die som opbrengt. Reeds van nu af mogen wij zeggenWij staan in zake van ouderdomspensioenen voor Duitsch land niet achteruit. Ik durf wedden dat die uitmuntende neef nog de moeite heeft genomen een be diende voor mij beschikbaar te stellen. Hij vergistte zich nietter nauwernood had hij met zijne hand den knop van de bel aangeraakt, of de deur werd zacht geopend een bediende trad binnen. Het was een man van dertig jaar onge veer, klein, mager en met een ingevallen, zorgvuldig geschoren gelaat. Heeft mijnheer gebeld Sorandal sprong eensklaps in zijn bed op en bleef met half geopenden mond en bevende lippen den man aanstaren... De bediende scheen niets van die ont roering te bemerken, hoewel zij toch zeer zichtbaar was. Hij bleef zwijgend en onbeweeglijk staan en wachtte in onderdanige houding op zijne bevelen. Trouwens een enkele minuut was vol doende voor Sorandal, om zijne zelfbe- heersching te herwinnen. Toch klonk zijne stem eenigszins heesch toen hij vroeg Wie zijt gij De knecht antwoordde M. Dorgeur heeft bevolen, dat ik mij ter beschikking van mijnheer moest stel len. Zijt gij een der bedienden van het kasteel Ja, mijnheer. Hoe heet ge Tony. De heer Daens vat de 'stelling der zooge zegde christene demokraten aldus samen, u De rechtvaardigheid is ons doel, DE WAARHEID IS ONS WAPEN. De waarheid hun wapen En zij vergeten dat de schandige historie van het wijf den stempel der onteering op hun voorhoofd heeft gemerkt. Was dit geene toepassing van het hatelijk princiep alle middelen zijn goed? Wie zoo eene daad op het geweten heeft, mag die nog spre ken van de waarheid is ons wapen Heeft die geschiedenis niet al eerlijk man doen walgen Het was in 1894 voorde herkiezing, in December. De zaken ston den slecht voor den heer Daens. Wat gebeurt er Op den dag der kiezing zelve, in den morgen op al de dorpen en in al de steden van het Arrondissement Aalst, wierden overal strooibiljetten uitgedeeld dat de Catholieken eene vrouw hadden uitge kocht om den heer Daens te doen vallen! De list gelukte. Doch wij hoeven zoo hoog niet op te klimmen, wij moeten het kort verleden der zoogezegde demokraten niet onder zoeken om beweegreden en daden te vinden welke bewijzen boe huichelachtig met dit schoone princiep wordt aange gaan in het groene kamp. Wij nemen een artikel uit Klokke Roeland van 19 April 11. getiteld Onze catholieke partij. De lezers hebben reeds geraden dat het niets anders kan zijn dan een schimp, dan onwaarheid, dan een schijnheilige uitval van het begin tot het einde. Wij, Catholieken, hebben, zegt die waar- heidminnende schrijver, onzen godsdienst niet lief; wij gebaren dat slechts. Al onze liefde, al onze genegenheid en opoffering is alleen gebarenspel 1 Die bevestiging is, zonder bewijzen natuurlijk, vooruitgezet. Wij zullen ons niet vernederen zelfs tegen zulke verre gaande slechtheid protest aan te teekenen! Die lieve schrijver zegt verder Wij zullen niet spreken van de 5o millioen nieuwe jaarlijksche verbruikslasten die zij zoo vaderlijk en zoo liefdevol op de gekromde (sic) rug van ons wer- kersvolk geduwd hebben. Hij bedoelt de lasten op den alkool en die waarheidlievende schrijver met zijn edele iuzichten heet ze verbruikslasten O ja de waarheid is zijn wapen Hij wil dus de lasten op den alkool af schaffen! Hij zou dus willen dat de drank langs om meer het zedelijk peil van ons volk verlage en dat het zijne lichamelijke krachten ondermijne Sorandal streek met de hand over zijn voorhoofd. Toen vroeg hij opnieuw Hoe komt het dat ik u niet eerder gezien heb Ik ben eerst eergisteren hier in dienst gekomen. Zoo. Schuif de gordijnen open. Tonny gehoorzaamde en het volle dag licht viel eensklaps in de kamer. Sorandal hield zijn blik onafgewend op den man gericht en mompelde Het is vreemd. De bediende zag om. Heeft mijnheer iets gezegd Neen... maar wacht eens... ja, waar lijk... ik geloof dat ik u meer gezien heb. Tony antwoordde niet en Sorandal hernam Ik moet u ergens ontmoet hebben, maar waar Dat weet ik niet. Tony gaf op volkomen kalmen toon ten antwoord Het zou al te veel eer zijn, wanneer mijnheer zooveel acht geslagen had op een bediende, dat hij hem later nog herkende. Sorandal vroeg weer Zijt gij door een dienstboden-kan toor, hier geplaatst Neen, mijnheer ik ben door mijnheer den onder-prefekt bij M. Dorgeur aan bevolen Waar zijt gij vroeger in dienst ge weest Het is dus slecht voor dien heer het verbruik van den genever te willen bevechten Neen, dat mag nietUit geput door den drank, verstandelijk te neer gedrukt door den alkool, worden deze slaven misschien zijne kiezers De waarheid is zijn wapen En hij zegtverzekering tegen den ouderdom! 9 centen daags Het pensioen van 65 fr. is de overgangs maatregel van onze pensioenwet, dat is de eigenlijke pensioenwet niet. Zijne voorstelling is dus geen eerlijke, geen treffelijke. Het is niet moeilijk, indien men zich eenige opofferingen wilgeven, zich een pensioen te vormen, niet van 9 centen daags, dat gratis wordt verleend aan de ouderlingen, maar van EEN FRANK per dag. Wie maar een weinig stort zal er toe komen. Wil die heer van die persoonlijke stortingen niet en zou misschien de Staat alles moeten doen Dat is ellendig dwaas. Ziehier wat de leider der Fransche socialisten in de Kamer zegde den 23 October 1902 11 Ik ben overtuigd dat het noodzake lijk is dat al de werklieden een aan deel hebben in de bijdragen voor het dacrstellen van eene ouderdoms- reïtte. Die lieve schrijver ziet verder riaar Duitschland en schijnt te willen zeggen dat het aan het protestatism is dat dit land zijn arbeidsverzekering is verschul digd Hij moet nochtans weten dat de Duit- sche Catholieken het mogelijke hebben gedaan om die verzekering tot stand te brengen doch dit alles telt niet, voor dien lieven heer Arme lezers 1 Gij, die zulke eerlooze artikelen als eetbare spijze aanneemt, met uwe goede trouw wordt schandig den spot gedreven En nochtans voor dien lieven heer is ook de waarheid zijn wapen 't Is daarom dat de liberale partij zich onthouden zal van alle samen spanning met eene kliek, wier leiders niet ontwapenen en de sociale omverwer ping preêken. M. Millerand wordt door de rede ge leid hij wil een praktischen vorm geven aan de socialistische politiek hij wil niet langer stuiten op utopieén. M. Vandervelde daarentegen blijft trouw aan al de overdrijvingen van het collectivism en,zijn oorsprong vergetend, hitst hij meer aan tot den strijd tegen de burgerij. Nooit zal de liberale burgerij deze oorlogsverklaring beantwoorden door aan te spannen met de socialisten. Het liberale Journal de Mons bestrijdt het Cartel en roept uit M. Vandervelde is meer dan ooit partij ganger van den klassenstrijd en wil hij de sociale revolutie niet meer door geweer schoten, dan is'tomdat zij zou mislukken. Wanneer hij, op 8 April 1902 in het Maison du Peuple riep, dat de peer rijp was en men ze moest plukken, dacht hij er anders over. Vandaag is hij zoo revolutionnair als ooit, inaar hij wil de revolutie door de geesten, niet op straat, alsof die revolutie niet even gevaarlijk was. Ik behoorde vroeger tot het dienst personeel van Mylord Clanchallie, in Londen. Ik ben nog maar sedert veertien dagen in Frankrijk terug. Gedurende mijn lang verblijf in Engeland is mijn naam Antoine in Tony veranderd. Zoo. Wat verlangt mijnheer bij het dejeu ner te gebruiken, koffie, thee of choco lade Sorandal antwoordde niet, maar mom pelde half in zich zelve 't Kan zijn, 't is misschien maar eene toevallige gelijkenis. En daarop overluid Maar neen, waarlijk, ik zou er wel een eed op kunnen doen, dat ik u meer gezien had. Uw gezicht staat mij duidelijk voor den geest, maar met zwart haar en bakkebaarden. Mijnheer moet zich bepaald vergis sen. De kleur van mijn haar kan toch niet veranderen en bakkebaarden heb ik nooit gedragen. Maar... laat zien... wellicht hebt gij een broeder die zwart haar en bakkebaar den draagt, daarmee zou alles opgehelderd zijn. Ik heb geen broeder. Zoo. Geef mij mijn kamerrok eens aan. Hij stapte uit zijn bed, trok ka merrok en pantoffels aan en ging daarop voort Gij gelijkt toch o het is uwe Wij hebben reeds meermaals gewaagd van de wet van 1889 op het bouwen van werkmanswoningen. Wij achten het dus zeer gepast het volgende meê te deelen uit het merkweerdig verslag van den heer Advocaat Romain Moyersoen-Liénart, provinciaal Raadslid te Aalst, over de werkzaamheden van 't Berschermcomiteit van het Arrondissement van Aalst voor 't jaar 1902 «Nu, dat een wetsvoorstel onlangs in de Kamer van Volksvertegenwoordigers door de Regeering neèrgelegd, ons laat ver hopen dat weldra de vermindering der registratie- en overschrijvingsrechten, die tot nu toe aan de werklieden alléén voor behouden werd, op eene breedere schaal zal toegepast worden, is het niet zonder nut de groote voordeelen te bepalen welke de werklieden van het Arrondissement van Aalst, door de wet van 1889 genoten hebben. Zeker zijn er weinige Arrondis sementen in dewelke de wet eene meer herhaalde toepassing ontving. Gedurende d^ vier eerste jaren van zijn bestaan, namelijk van 1891 tot 1894, heeft ons Komiteit i33 getuigschriften af geleverd voor een gezamelijk bedrag van 128,000 fr. van i8g5 tot 1898, rees dit getal tot 793 op, voor een bïdrag van 825,000 fr. en tijdens de vier laatste jaren, bereikten wij 't cijfer van i5i5getuigschrif- ten voor een bedrag van 1,874,000 fr. Onder deze laatste waren er 999 ge tuigschriften afgeleverd voor aankoop van huizen of van bouwgronden ten beloope van i,i5i,ooo fr. en5i6voor leeningen die een kapitaal van 723,000 fr. be droegen. Die cijfers zijn beslissend en ook zeer aanmoedigend voor ons. Zij bewijzen dat een groot getal werklieden hier in ons Arrondissement met de edele eerzucht bezield zijn om eigenaar van hun huis te worden. Zij toonen hunne spaarzaam heid, hunne verkleefdheid aan hunnen Vlaamschen bodem, hunne volkomene verknochtheid aan hun huisgezin, wiens toekomst zij verzekeren willen. schuld niet, jongen, ik neem het u dan ook volstrekt niet kwalijk maar gij gelijkt sprekend, in eiken trek van uw gelaat, uitgezonderd natuurlijk het haar en de bakkebaarden, op een kerel die de brutaliteit heeft gehad mij na te gaan, mij te bespionneeren en wien ik eene geduchte kastijding heb toegebracht, als ik hem ooit weer op mijnen weg ontmoet. Tony zag zijnen meester onbeschroomd aan en zegde op goedig onnoozelen toon Mijnheer bewijst mij zeer veel eer, met mij dat ailes te verteilen, maar ik begrijp er niets van. Ik ben een domkop, dacht Sorandal, hij is het niet en al was hij het ook, dan is hij nog te slim, om zich zoo gemakke lijk te laten vangen. Op luchthartigen toon hernam hij tegen Tony Gij begrijpt mij niet Nu dat is ook volstrekt niet noodig. Hadt gij mij iets gevraagd Ik vroeg wat mijnheer bij het dejeu ner wenscht te gebruiken koffie, thee of chocolade. Thee. Mijnheer zal oogenblikkelijk be diend worden. Tony ging heen, maar toen hij in den gang was, veranderde eensklaps de uit drukkingvan zijn gclaaten hij mompelde: Verduiveld, hij vermoedde iets, maar hij heeft zich laten beetnemen. Hij is niet zoo slim als ik verwachtte. D«ch, zooals de cijfers het bewijzen, is het schier uitsluitelijk op den buiten dat de werklieden belang stellen in het ver werven van eene eigene woonstede. Zoo waren er onder het getal der 247 werklie den die in 1902 een getuigschrift bekwa men, 175 landbouwwerklieden. Dat cijfer en de hooge prijzen die heden te lande de te koop gestelde stukjes grond berei ken, wederlegt genoegzaam de bewerin gen dergenen die gestadig de armoede onzer Vlaamsche gewesten betreuren. Indien wij nu die opgave in vergelijking stellen met het getal der geldvoorschotten die onze verschillige maatschappijen van werkmanswoningnn gedaan hebben, be- statigen wij dat sedert vier jaar hare ver richtingen tot 126 beloopen voor een be drag van ongeveer 35o,ooo fr. terwijl de getuigschriften voor leeningen alléén af geleverd het getal van 516 bereiken met een kapitaal van elf honderd duizend fr. Dus onder de 51 g werklieden die bin nen die tijdruimte eene geldleening aan gingen voor het bouwen of koopen van een eigen huis waren er ten minste 340 of de 2/3 die liever dan den dienst van onze credietmaatschappijen in te roepen zich tot bijzondere renteniers hebben gewend om de noodige geldsommen te bekomen; en dit mogen wij als een minimum bepa len daar er bij de ontleeners der maat schappijen eenige waren die geen recht hadden op een getuigschrift. Verscheidene oorzaken verwekken de zen toestand. Onverschilligheid of tegen werking van sommigen, onwetendheid en soms zorgeloosheid van werklieden die aan de verplichting der regelmatige af kortingen ontsnappen willen. Nogtans moet men bekennen dat die maatschap pijen den voorkeur verdienen, zelfs wan neer zij hare geldvoorschotten tegen de zelfden interest dan de renteniers toe staan: en wel bijzonderlijk omdat zij aan al hare ontleeners de verplichting van regelmatige afkortingen opleggen. Zij voeren voor hen de verplichtende spaar zaamheid in, en verzekeren, na eenige jaren, de volkomene aflossing van het ont leend kapitaal. Daarenboven geven zij aan hunne ont leeners de gelegenheid eene gemengde verzekering op het leven aan te gaan, en verzekeren alzoode toekomst van hunne vrouw en van hunne kinderen. Het groot nut van die gemengde "ver zekering werd onlangs door den Gouw- raad van Oost-Vlaanderen, erkend. Eene bijzondere toelage werd aan de werklie den toegekend, die zulke verzekering door tusschenkomst van eene crediet- maatschappij aangaan. Zij zal hun onder vorm van een lijfrentboekje geschonken worden. Wij mogen dus den wensch uitdrukken dat de werkkring onzer bestaande crediet maatschappijen zich nog zou uitbreiden en dat nieuwe inrichtingen van denzelf den aaid in onze verschillige Kantons tot stand zouden komen. Sorandal van zijnen kant dacht Pas op, jongen, ik zal u in het oog houden. Eenige dagen gingen voorbij, zonder dat er iets meldensweerdigs op het kasteel voorviel. Op zekeren middag, toen Sorandal en Dorgeur die bijna den geheelen dag met zijn nieuwen huisgenoot doorbracht weer aan het billarten waren, diende men de beide heeren Fromentel aan. Het gelaat van Sorandal betrok en hij bromde Wat duivel komen die hier doen Dorgeur daarentegen ging de twee broeder met uitgestoken handen tegemoet, en heettehen met zijne gulle stem hartelijk welkom. Jacques en Olivier brachten slechts een beleefdheidsbezoek, om te bedanken voor het diner van eenige dagen geleden. Maar, zegde Jacques, wij willen u volstrekt niet storen. Ik zie dat gij juist aan den billard zijt. Gij stoort ons volstrekt niet, riep de oud-zeekapitein uit welnu ja, zooals gij ziet, wij waren aan het biljarten, maar dat is daarom geen beletsel, wij kunnen de partij later wel voortzetten, nietwaar neef O dat is waar ook, gij weet het nog niet, nu, dan zal ik het u vertellen... Wat Wordt voortgezet.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1903 | | pagina 1