Donderdag 6 Augusti 1VI03 Jaar 38-27 centiemen per nummer Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst GODSDIENSTHUISGEZIN. EIGENDOM VADERLAND. TAAL. VRIJHEID Z. H. CARDINAAL SARTO Paus gekozen ONDER DEN NAAM VAN PITJS Kartelvrienden DeMenschenhatep. Eene waarschuwing van hoogerhand. Dit blad verschynt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee- kemng van den volgenden dag. De prijs ervan is. tweemaal ter week voor de Stad 6 irank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes maanden fr. i-76 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont- vangen zijn ten laste van den schuldenaar Men schrijft in by C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat. N' 31. en in alle Postkantoren des Lands. CUIQUE 81XM. Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00Vonnissen op 3d# bladzijde 50 centiemen. - Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota rissen moeten hunne inzendingen doen. uiterlijk tegen den dinsdag en vrüda» in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van dit blad. AALST, 5 AUGUSTI i9o3. Rome 4 Augusti. Z. A. Cardinaai Macchi, eerste Cardinaal-Diaken, heeft van op het buitenbalcon der basiliek van Sint Pieter, aan het volk ver kondigd dat Z H. Cardinaal Sarto, tot Paus was verkozen, en dat hij den naam van Pius X had aangenomen Z H. Guiseppe Sarto, Cardinaal-priester der H. R. C. Kerk van den titel des H. Bernardus, alle Therme werd geboren te Riese in Venitiaansch Lombardië, den 2 Juni i838 en is bijgevolg 65 jaar oud. D Sedert verscheidene jaren staat hij aan 't hoofd van 't Palriarkaat >an Venetië. De naam van Z. H. Cardinaal Sarto werd een der minst ge noemd gedurende 't conclaaf Om 12 uren 10 m. verscheen Z. H. Paus Pius X, op het binnen- balcon der basiliek en zegende de menigte welke in luide geestdriftige toejuichingen losbarstte. Lev© tie H. Kerk van Christus! Leve Zijne Heiligheid JPaus Pius X Wij moeten ons, uit hoofde van plaatsgebrek, bij 't bovenstaande bepalen er meer over zondag aanstaande. In vele plaatselijkheden zijn de libera len en socialisten, roode en groene, met het oog op de aanst. gemeentekiezingen, boezem vrienden geworden. Zij drukken elkander de hand, onder- {scdelen op vriendelijken voet, vliegen melkanders armen en geven zich einde lijk den vredekus. Wat moeten de liberalen daar diep ge tallen zijn om aldus hunne vroegere fier heid, hunne onafhankelijkheid, hunne princiepen op te offeren En men denke niet dat de socialisten gematigd zijn in hunne eischen neen, ajeischen meer dan waartoe zij, in evc-n- redigheid hunner getalsterkte recht heb- j<n, wetende dat de liberalen het hoofd in den schoof moeten leggen willen zij niet •siaal verpletterd worden. 3ÖC305 Romantisch verhaal uit het overgangstijdstip van de Fransche tot «Hollandsche Regeeringonzes lands door Cam. De Waegenaere. «OOCOB 4* Vervolg. En als ik nu verklaar, dat ik het punt Mom hetwelk al de haat van dien man samentrekt, dat ik de oorzaak was de rampen welke dien vroegeren WMoener der menschheid getroffen en den hardvochtige, den onmensch >1,5. e™aak' hebben, dat ik de «Md draag dat zoovelen aan onheelbare 5»aten bezweken zal mijne hopeloosheid ■mijnen toestand gewts niemand be- J»mden of medelijden voor mij stem- Saffik'v sPronerecht- Zij" gelaat was J verwrongen... Verschillige aan- er zich te gelijk Hier te Aalst, alhoewel de liberalen en de helden van Chipka hebben laten weten dat ze geen kartel willen vormen dat iedere partij voor eigen rekening zal moeten strijden, schrijven de rooden in hun orgaantje dat ze bereid zijn een kartel aan te gaan op voorwaarde dat de liberalen en daensisten hun de eersten schriftelijke voorstellen doen en er rekening van houden dat ze nu heden sterker in getal zijn dan over 4 jaren. Dit wil in andere woorden zeggen Uwe voorstellen moeten ons voordee- liger zijn dan vroeger. Wat ons, catholieken, betreft, 't raakt ons weinig of onze tegenstrevers afzon derlijk of te samen ten strijde trekken wij zijn overtuigd dat, wanneer de Aalster- sche catholieken getrouw blijven en moe- diglijk handelen lijk hunne plichten het hun opleggen,onze zegepraal verzekerd is. v—Mn. verwrongen doeningen teekenden °Paf... be<i"egt u, mijn meester f sprak Jgejaagd, eèn mensch toch, zal zich kerinr^Êt dankbaarheid de goedheid en welke 6'J hem betoond hebt, in ïan het medelijden schaden dat eevaln aanvang "wer ziekte voor u d heeft... Ik oordeel nimmer men- schen, dit is roekeloos... Wierden alle stervelingen in de omstandigheden ge plaatst waarin de meeste misdadigers ver keerden, God weet hoevelen, wier deugd rechtschapenheid heden geroemd worden, niet reeds aan de galg hun leven hadden geëindigd... Een onverwachte toestand oefent dikwijls meer invloed uit op de lotsbestemming van den mensch, dan de best doordachte ontwerpen en berekenin gen. Heden walgt men van de minste on eerlijkheid, en morgen is men dief, boos wicht Nopens dit punt drukt de Keik zich het best uit Indien gij de onge rechtigheden opmerkt, Heer, wie zal be staan...! O. ik bid u, mijn meester, gelief mijne gehechtheid aan u op de proef te stellen. Laat mij namelijk, u op staanden voet den dienst bewijzen dien gij van mij verlangt... Ik heb hem geraden... Zeg, mijnheer, zal ik Nulf verzoeken, mij eenige uren bij u te vervangen...? Zal ik onmiddelijk laten inspannen... Verrast, wilde de zieke zich oprichten. IToe, mijn vriend! riep hij, gij zoudt mij reeds begrepen hebben Gabriël vloog naar de deur... In drie, vier sprongen was hij ber.eden. Hij zond de meid eenige haastige bevelen aan den hovenier dragen, en was weldra bij zijnen meester terug. Nog een rond uur bleven heer en knecht vertrouwelijk bijeen. De laatste kende I thans de voornaamste bijzonderheden uit j Onze liberalen boffen gedurig op hunne vaderlandsliefde, op hunne verkleefdheid aan onze Koninklijke Familie en aan onze nationale instellingen nu dat moeten slechts woorden zijn want hunne daden zijn gansch tegenstrijding. En inderdaad zij sluiten verbonden met de vijanden van ons vaderland, van 't koningdom, die onze nationale instel lingen bevechten welke sedert 72 jaren onze onafhankelijkheid verzekeren, Bel- giës grootheid uitmaken en dc welvaart des volks altijd meer en meer bevestigen. Onze liberale traden altijd op als de apostels der vrijheid in alles en overal en sluiten zich aan bij lieden die den staats- dwang tot ec-ne strenge almacht willen verheffen, die iedereen onder hunne roede zoeken te dwingen, die iedereen naar hunne wet willen doen buigen of bersten, die met 't geweld der wapenen aan iedereen hunne leerstelsels willen op dringen, die de vrijheid van geweten, van denken, van spreken en van schrijven willen vernietigen.... Waarlijk, wij herhalen hetHoe diep moet de liberale partij verzonken liggen om zoo vrijwillig haar eigenaardig be staan op te offeren Wat zal er 't onvermijdelijk gevolg van wezen Eindelijk gansch opgeslorpt door de roode partij zal er van de eens zoo fiere en machtige liberale partij niets meer over blijven dan een onbeduidend kliekje dat door den lijd van jaren ook zal verdwij nen, bij zoo verre dat ons nog alleen den naam en de droevige herinneringen er aan verbonden, zullen nablijven. Arme liberale partij waar zijt ge toch gevaren door uwe eigene schuld Reeds meermaals wezen wij, sprekende over de meststoffen en de teelt van som mige planten, op het groot belang der potaschmesten, diedoor vele landbouwers te weinig gekend en gebruikt worden. Dat onze zienswijze gegrond is, blijkt uit het volgende stukje, dat wij letterlijk vertalen uit Le Patriote van 3 Juli 1903. w Het nut der potaschmesten. Het bestuur der landbouwlaborato- riums van den Staat heeft de aandacht n der hoogere Overheid geroepen op het groot nut der potaschmesten. Zich steunende op de uitslagen van het leven van dezen die volgens de ver klaring van Nulf den tuinman, op dit oogenblik het loon ontving dat hem vol gens de hoogste rechtvaardigheid toe kwam... Aan het einde van zijn verhaal had Nestor gezegd Dus, mijn vriend, gij wilt reeds oogenblikkelijk vertrekken... Daar brengt de hovenier reeds den vos met rijtuig voor... binnen vijf minu ten ben ik weg Arme jongen zuchtte de kranke, ik verbeeld mij, u voor eenen muur te zien staan, te hoog om te overklimmen en te dik om te doorbreken. Dan kruip ik er onderwas het luchtige wederwoord Brave knecht... trouw hart...I dankte de zieke, bewogen. Ga, vriend, vervolgde hij, en dat God met u weze...! V. In den tijd waarin dit verhaal ons terugplaatst, bezat voornamelijk 't Vlaam- sche gedeelte van België, nog dat gemak van verkeer diet, waarin wij ons heden daags mogen verheugen. De gemcenschapswegen over 't alge meen, waren slecht, langen tijd van het jaar onbruikbaar en zeer dikwijls door struikroovers en ander geboelte onveilig gemaakt. Men ging soms uren achtereen plaatselijke proeven, heeft de Belgische landbouw tot hiertoe aan de potasch mesten de plaats niet toegekend die hun rechtmatig toekomt. Genoemd Bestuur beveelt de bevoegde Overheden aan, door tusschenkomst der landbouwco- micen, eene zekere propaganda te ma ken, ten einde het gebruik der schei- i) kundige potaschmesten uit te breiden. Onze landbouw zal hierbij veel winnen en eenen nieuwen stap doen op den weg des vooruitgangs en de potaschnij- verheid zal eenen grooten belangrijken uitweg vinden.» Die nota van aanbeveling verdient eenige oogenblikken overweging. Inder daad. 't is een gekend feit dat de potasch door den grond aan de plant moet gele verd worden. Bevat hij dien niet in ge noegzame hoeveelheid, dan zal hij ze slechts in geringe mate aan de plant kun nen afstaan en de geheele opbrengst zal er door lijden. Veronderstellen wij eens, om ons ge dacht klaarder te maken, dat eene partij land stikstof fosfoorzuur genoeg bevatte om 3,ooo kgr. tarwe per hectare op te brengen, doch dat er slechts potasch ge noeg zij om 2,000 kgr. te laten groeiën t is zonneklaar dat de landbouwer in dit geval maar 2000 kgr. zal oogsten, immers, voor die 1000 andere kgr., het stroo er bij gerekend, zijn volgens Wolff i5 kgr. po tasch noodig, en die ontbreken, 't Gaat hier immers niet zooals in de kiezingen waar de meerderheid de wet geeft, 't Is bij de bemesting het element dat in den grond minst aanwezig is hetwelk de op brengst regelt en zegt Tot hier en niet verder. Dit heet men de wet van het minimum. Eene vergelijking zal dit gemakkelijker doen begrijpen een ondernemer heeft steen en zand genoeg om een gebouw volledig op te trekken, doch op de drie vierden der hoogte ontbreekt de kalk welnu hij moet staken en wachten totdat de ontbrekende kalk daar is. Evenzoo gaat hel bij de bemesting on zer planten. Zien wij nu eens welke de noodwen digheden zijn der voornaamste landbouw gewassen aan voedende bestanddeelen Op 1000 deelen bevatten Stikstof Fosfoorzuur Potasch algemeen in hooger mate aan den grond ontnomen wordt dan een der andere be standdeelen, en dat hij dus in ruime mate dient teruggegeven te worden. Houden de landbouwers daarvan reke ning Wij aarzelen niet op die vraag ont kennend te antwoorden. Inderdaad, de mededeeling van het Bestuur der Staats- laboratoriums is er het bewijs van. Anderzijds hoeven wij maar de statistie ken te raadplegen over den invoer en het verbruik der scheikundige meststoffen om ons daarvan persoonlijk te overtui gen. Doch laten wij dit alles nog ter zijde en geven wij eenige cijfers getrokken uit de registers van een naburig verbruiksee- nootschap. Die maatschappij deed de volgende aan- koopen voor zijne leden gedurende het laatste vijfjarig tijdperk Stikstof- Fosfoorzuur- houd. I35»8oo kgr. 143,120 137,585 Potasch- houd. 3,675 kgr. 9,30o 6,050 4,150 6,150 29.335 kgr. houdende 1898 76,550 kgr 1899 91,968 1900 94,165 1901 101,225 1903 95-295 Tot. 456,303 kgr. 716,530 kgr. De cijfers hebben geenen verderen uit leg noodig. Zij bewijzen zonneklaar dat de grond, hij hebbe nog eenen zekeren voorraad potasch in reserve, op korten lijd zaï uitgeput zijn aan dit element en dat de opbrengst er zal door lijden. Wat hier gebeurt, ziet men ook elders; en daarom hebben wij het noodzakelijk geacht de bijzondere aandacht der land bouwers op dit punt te trekken en hun te waarschuwen aan de oordeelkundige te ruggave van potasch te denken, zooals ze doen voor stikstof en fosfoorzuur. 6>3 5,8 16,0 Tarwe graan Tarwe stroo 4,0 3,2 Suiberbeeten 1,6 0,9 Vlas 4,8 4,2 Rapen 1,8 0,8 Wortelen 2,3 1,1 Aardappelen 3,4 1,6 Grashooi 15,5 4,3 Klaver in bloei 4,8 13 Tabakbladeren 34,8 6,6 Hopbellen 32,2 n, x Uit deze enkele voorbeelden blijkt reeds genoegzaam dat de potasch in het zonder eenen steenweg aan te treffen. Het groot vervoer heschiedde uitsluitelijk langs het water. Schroomwekkende bosschen, overblijf selen van de verschansingen der Mena- pieren, overdekten grootendeels ons land en dienden nog tot schuilplaats aan de afstammelingen der De Lichten en Bae- kelandts. Heden zijn zij nagenoeg allen uitgeroeid, doch hebben aan den grond waar zij opnzen, hunne namen en tal van overleveringen gelaten. Zoo treft men bijna in elke VJaander- sche gemeente vlakken stukken veld aan, die den toegevoegden naam van bosch diagen,als Boudeloobosch, Houtjesbosch, Ponleboscli enz... Deze laatste benaming wordt gegeven aan eene uitgestrektheid gronds te Got- them, aan de Lei, niet verre van de oude veerplaats Van den Borre. Tusschen dit veld en de rivier ligt een stuk land dat onder de zonderlinge aan duiding van kabaan bekend staat. De oudste bewoner der dorps (1) herin neren zich dat, tijdens de fransche heer schappij en later nog, alhier eene woning stond, die al zoo bouwvallig was als slecht befaamd. Welk onooglijk voorkomen dit verblijf (1) Toen wij deze regelen schreven, hadden wij het geluk, eenen Gotthcmnaar te kunnen raadplegen, die 98 jaren telde en nooit dc streek verlaten had. Te Vilvoorde. Men herinnert zich dat het liberale gemeentebestuur van Vil voorde over eenigen tijd eene onderwijze res afzette, die in plaats van de vrijden kersbegrafenis van eenen schepenen bij te wonen, in hare klas bleef om de kinderen te onderwijzen. De bestendige deputatie van Brabant heeft het besluit van den gemeenteraad vernietigd als zijnde onwettig en de on derwijzeres in haren post hersteld. Toch geeft de deputatie in zake van beweegre denen den gemeenteraad gelijk, zeggend in haar besluit dat er van wegc de on- derwijzeres bewijzen waren van verzet legende gebruiken en de welvoegelijk- hcid, voortspruitende uit eene betreu- renswaardige sectarische onverdraag- zaamheid. Had dus die logedeputatie maar een schijntje van wettigheid gevonden, de straf zou stellig wel in standgehouden zijn geweest. ook had, toch droeg het de uiterlijke ken- teekens der herbergen. Vlak voor de deur en den voetweg langs die naar het veer leidde, lag eene frisch beschaduwde rolbaan, en op eene ruwe, scheel en scheef getrokken plank die boven de lage deur bevestigd was, had de Sint- Lucasdiscipel van het dorp eene proef zijner bekwaamheid willen leveren. Tus schen kleinere teekeningen, in welker omtrekken alleen men misschien de vor men van kannen en glazen had kunnen ontdekken, was eene figuur afgebeeld welke men, zonder behulp van het ge schrift vergeefs zou gepoogd hebben te ontleden. Overigens, op den buiten geven de opschriften nog altijd den doorslag aan de voorstellingen welke op de drank huizen prijken... In den fransen dragonders, las men in grove letters, op het uithangbord der herberg aan het Pontebosch. Fransche soldaten, die eenmaal in het dorp vernachtten, hadden deze ellendige stulp a cabane gedoopt en sinds dien had zij dezen naam behouden. Na hare verdwijning liet zij hem over aan den brok gronds waar zij gestaan had. Het spreekt van zelfs, dat het alhier niet was, dat de dorpsnotabelen van Got- them hunne staminépijp kwamen hangen... liet zou zelfs wel eens gebeurd zijn, dat zij er nog slechts de stukken van terugvonden.... Wordt voortgezet.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1903 | | pagina 1