Donderdag 10 September 1905 5 centiemen per nummer. 56sle Jaar 5857.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
GODSDIENST, HUISGEZIN. EIGENDOM
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID
Liberalism en de
christene zedeleer.
De militaristen
aan 't werk.
DeMenschenhater.
Antiklerikale... Ezels
DE DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maandenfr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zyn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N' 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
CLIQUE 8EIJM.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00 Vonnissen op
3de bladzijde 50 centiemen. Dikwyls te herhalen bekendmakingen bij accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
AALST, 9 SEPTEMBER igo3.
Het liberalism wil kost wat kost de
christene zedeleer afschaffen, het wil allen
godsdiedstzin uit 't hart der toekomende
geslachten verdrijven.
Het liberalism wil een volk dat noch
in God gelooft, noch ter kerke gaat.
Het liberalism wil dus om zijn doel
te bereiken de onzijdige school, de school
zonder't gedacht eener Godheid. Het wil
wil godverloocher.aais...
Wat moet het onvermijdelijk gevolg
zijn van zulke opvoeding, van zulk onder
wijs
De roode socialisten bekennen het
zulke scholen zijn hun voordeelig want
het zijn kweeknesten voor hen.
In andere woorden men kweekt er
godverloochenaars, vijanden van de R.
C. Godsdienst, des Vaderlands en van
't Koningdom.
Enkele klaarziende liberale geleerden
deelen onze zienswijze.
Zoo schrijft M. Fréson in La Révue
de Belgique een gekend liberaal or
gaan
Aan de volksmassas ontfutselde men
het paradijs en de belooning van hier-
Damaals daarom betrachten zij de
eenige vergoeding, welke zij kunnen
bekomen. Bij gebrek aan een eeuwig
i geluk, eischen zij het aardsch genot.
i De oproerige vurigheid vervangt de
i godsdienstige vurigheid de christene
wet is vervangen door de droomen der
i socialisten, die geweldig dweepzuchtig
i worden zonder eenige matiging, n
Dus wie beroofd wordt van zijn geloof,
zegtM. Fréson, loopt over r.aar de partij
der revolutie.
De christene zedeleer, beweren de libe
rale vrijdenkers is slechts goed om den
mensch met den hemel te paaien en met
de hel te verschrikken.
Nu ze kan veel meer.
Maar die vrijdenkers weten niet dat de
liefde tot God en tot den evenmensch de
grondzuilen zijn waarop de christene
redeleer berust.
De heer Fréson welke die bewering
der vrijdenkers moet gehoord hebben,
wederlegt ze op afdoende wijze. Hij
schrijft
Het christendom houdt zich niet
tevreden met den zucht en den nijd
van de menigte uit te dooven, met de
klachten te versmachten en een opstand
n tegen te houden.
Zijne werking is breeder.
Het christendom is een teugel voor
a allen, voor de rijken en de machtigen,
zoowel als voor de kleinen en de
a armen...
Dezen, die in den naam van God
a spraken, hebben sedert meer dan twee
duizend jaar, de plichten onderwezen
b van de meesters, de eigenaars en de
bazen, ten opzichte van hunne werk-
lieden, de verplichting jegens iedereen
de rechtveerdigheid te onderhouden, in
hunne onderdanen de menschelijkc
weerdigheid in acht te nemen en van
n hunne krachten geen misbruik tc ma-
ken...
Het christendom heeft de armoede
veredeld en het werk verheerlijkt.
a Het handwerk, dat in de oude we-
a reld door de slaven verricht was. wierd
8 in de christene wereld in eere hersteld
a door dtn Zoon van God. De God-
mensch is een werkman geweest Hij
i wilde doorgaan voor den zoon van
n eenen ambachtsman hij leefde met
8 handwerk den langstei; tijd van zijn
b leven.
(c Op die wijze aanschouwd, wordt het
8 christendom eene verheerlijking van
den arbeid.
8 Het zou moeilijk zijn buiten het
8 christendom een zedelijk princiep voor
8 onze oude samenlevingen te vinden.
8 Pogen de blinde geleiders van ver-
blinde massas niet den Godsdienst on-
8 der het volk uit te roeien
b HET I S MEER DAN EEN MIS-
SLAG HET IS EENE MISDAAD.
Als de godsdienst geenen invloed
8 meer heeft, zal de maatschappelijke
orde tegenover de opgestookte be-
geerlijkheden geene andere waar-
8 borg meer hebben dan de brutale
s macht. 8
Men bemerke wel dat het een liberaal
is die dat heeft geschreven en waarlijk
een katholiek kan het niet beter doen.
Medeburgers I
Gedenkt u bij de stembus wat het libe
ralism in 't schild voert.
De tweede is, dat de missionarissen
welke voor het Geloof hun leven laten,
het met geene zuivere inzichten doen,
gezien zij op den hemel hopen, en dus
handelen uit berekening.
Wij vragen ons nu afhoe kunnen zij
op den hemel hopen als zij er niet aan
gelooven
Hoe kunnen zij de snullen ooren aan
naaien, als zij God belijden en zijne leer
verkonden, gezien zij, den hemel ver
wachten tot loon van hunne daden
Legt ons dat uit. In de liberale
gazetten treffen wij aanhoudend twee
beweringen aan die wij maar niet overeen
kunnen brengen.
De eerste is, dat de pastoors en klooster
lingen geen dem gelooven van al hetgeen
zij de snullen voorhouden.
Het is thans voor niemand geen ge
heim meer, dat de wet van 1901, op de
herinrichting van ons ktijgswezen, in
zekere opzichten geweldig is tegengewerkt
geworden. De bepalingen, welke zij no
pens de legerwerving inhoudt, die ten
doel hebben langzamerhand de loting
door de vrijwillige dienstneming te doen
vervangen, zijn geenszins in den smaak
gevallen van sommige dweepzieke milita
risten.
Immers, dezen hadden ook hun plan
van legerhei vorming, dat in geenen deele
overeenstemde met dat^door de wetgeving
aangenomen. Zij ook beoogen de afschaf
fing der loting, het is waar, doch met het
inzicht ze tc vervangen door den alge-
meenen dienstplicht. En om daartoe te
geraken hadden zij het niet onbehendig
aan boord gelegd. Wij zullen eerst de
plaatsvervanging afschaffen, zegden zij
dan zal van zelfs, dank aan den geest van
gelijkmaking, die tegenwoordig heerscht,
het verzet tegen de loling zoo algemeen
en zoo hevig worden, dat men zonder
moeite den algemeenen dienstplicht, als
het eenig rechtveerdig stelsel, zal kunnen
doordrijven. Desnoods kunnen wij, om
dien uitslag te verhaasten, eenige inkor
tingen toestaan op den diensttijd.
Die slimme berekening werd teenemaal
in duigen geslagen door de nieuw ge
stemde wet op de legerinrichting, 't Is
geen wonder, dat de hevigste militaristen
hare toepassing zooveel mogelijk hebben
tegengewerkt.
Talrijke klachten worden van alle zijden
geuit over de willekeurige handelwijze
van sommige dier dwarsdrijvers. Le XX"
Siècle somt er eenige van op. Aan de
onderofficieren, die verleden jaar hunne
verbintenis wilden vernieuwen, zooals de
nieuwe wet het hun toelaat, ten einde de
voordeelen te bekomen, welke deze hun
verschaft, antwoordde men niet zelden
Wij kunnen u geene voldoening geven,
wij zijn niet voldoende ingelicht. 8
Vrijwilligers, die zich aanboden om
ingelijfd te worden, wist men door eenen
CöCVZ)
Romantisch verhaal uit het
overgangstijdstip van de Fransche tot
deHollandsche Regeeringonzes lands
door Cam. De Waegenaere.
<300600
9* Vervolg.
Ja, van Hunefried van Bloemen-
tóeantwoordde de veldwachter, die
met open mond het verhaal van zijn ouden
wapenmakker aanhoord had maar ik
moet u bekennen dat men in deze streek
geenszins uwe gevoelens ten zijnen op-
lichte deeltHier houdt men hem waar
lijk voor dengene waarvoor hij in het ge
vang geraakte voor eenen giftmenger...
Komt gij mogelijk hem vinden...
"".Werkelijk ik ben in mijne half-
jaarlijksche verlofdagen en heb mijnen
oud-overste, wienjik zeer veel verschul
digd ben, aangeboden, Hunefried te gaan
opzoeken.,. Weet gij of hij naar zijne
vroegere verblijfplaats teruggekeerd is...?
Hij is er teruggekeerd, maar heeft
er geen twee weken verbleven.Zijne vrouw
en dochter gestorven en zijne twee zonen
vertrokken zijnde, heeft hij zijne eigen
dommen te gelde gemaakt en is verdwe
nen zonder eenig spoor achter te laten...
Ik heb het ontdekt I riep de reiziger
opeens uit.
Gij, ja Weet gij waar Hunefried
zich bevindt... vroeg de veldwachter,
verrast.
Hier te Gotthem antwoordde de
vreemdeling met vuur.
Cluyse bezag zijnen gewezen spitsmak-
ker als twijfelde hij} aan diens gezonde
rede.
't Is de bewoner der hut op den weg
naar het veer voltooide de reiziger zijne
verklaring.
De veldwachter sprong van zijnen stoel
op... Maantje lapte ineens een vollen
grooten borrel naar binnen...
V I I
Het onderhoud, in 't Fransch, tusschen
de twee oud-wapenbroedeis, had bijna
een uur geduurd. Ten slotte hadden zij
een ontwerp gevormd, dat wij door des-
zelfs uitvoering zullen leeren kennen.
Vervolgens vroeg de vreemdeling aan de
waardin, of hij en zijn paard daar zouden
kunnen vernachten.
Toen hij een bevestigend antwoord be
komen had, bracht hij zijn rijdier door de
poort naar den koestal, waarbinnen niet
zelden nog een paar paarden van reizigers,
rustplaats verleend werden.
Maantje maakte van deze gelegenheid
gebruik om weg te komen. De veldwach-
kleingeestigen truk te ontmoedigen. Men
weet dat de stukken, door hen over te
leggen, hoogstens twee maanden te voren
mogen afgeleverd zijn. Welnu, men hield
de stukken van vele aspirant-vrijwilligers
in de bureelen liggen tot het te laat was,
en dan werden de jongelingen afgescheept
met de bemerking Uwe stukken zijn
niet in regel
Doch, 't is vooral bij de keuring dat de
militaristische wrok zich lucht geeft. Hon
derden aspirant-vrijwilligers werden afge
wezen als zijnde ongeschikt voor den
dienst, die later als militianen werden
goedgekeurd.
In zulke omstandigheden is het niet
te verwonderen, dat het aantal vrijwilli
gers, die in afrekening van het contingent
zijn aangenomen, tot nogtoe zeer gering
is. Onze bevolking kent die manier van
handelen der militaristen, en zij ziet er
natuurlijk tegen op, zich belachelijk of
besprekelijk te laten maken.
Dat de antiklerikale pers jubileert, over
die zoogezegde mislukking van het stelsel
der vrijwillige dienstneming, hoeft niet
gezegd. Zij aanziet ze noch meer noch
min, dan als eene zegepraal voor hare
denkbeelden nopens krijgsinrichting en
legerwerving.
Zij maakt zich echter blij zonder reden.
De wet heeft hare uitslagen nog niet kun
nen opleveren. En zoo deze, welke wij
thans kennen, door de toekomst moesten
bevestigd worden, zou dit bewijzen, dat
het land eenen zoo grooten tegenzin heeft
van de soldaterij, dat zelfs de gewichtige
voordeelen, door de wet aan de vrijwilli
gers verzekerd, niet bij machte zijn dien
te overwinnen.
De gedwongen dienstplicht zou dus
rechtstreeks tegen 't gevoelen onzer be
volking aandruischen.
De gemeene en domme aanvallen, door
sommige antiklerikale organen tegen de
Kerk, hare leering en hare bedienaars
uitgebraakt, beginnen zelfs het liberaal
blad Le Petit Bleu tegen testeken. Het
spelt zijne confraters in geuzerij dan ook
de les, in dezer voege
(i OUD VUIL.Om een goed libe
raal b te zijn, moest men eertijds geloof
hechten aan de geschiedenis der Pauzin
Joanna aan den uitroep Dood ze maar
allen, God zal de zijnen wel erkennen 8
aan de vreeselijkheden van 't jaar 1000,
door de Kerk zoo boosaardig uitgebaat
aan de neerschieting door Karei IX, van
zijne onderdanen aan het vonnis der
Inkwisitie, waarbij al de inwoners der
Nederlanden, bij uitzondering van eenige
bij name vermelde personen, tot den
brandstapel veroordeeld werden.... enz.
Wij gaan dit alles niet opnieuw opra
kelen, niet waar, en aldus verdenking
werpen op de andere veel krachtiger argu
menten, die wij tegen de Kerk in te bren
gen hebben Welnu, er worden nochtans
dagbladen te Brussel en te lande gevon
den, die de legende der Pauzin weer op
halen, alhoewel men mocht veronderstel
len, dat die voorgoed begraven was
geworden door Dollinger, in zijn werk
De pausfabelen der middeleeuwen
geen enkel geschiedkundige hecht er nog
geloof aan I
Wij veroorloven ons dus te roepen
Geen dwaasheden
Ziedaar de lasterbladen, die de Kerk
aanvallen door 't oprakelen van oude leu
gens, naar verdiensten tenchtgewezen.
Herinneren wij hier, dat een ander
geuzenorgaan, L'Etoile belgb, reeds
vroeger die gemeene taktiek der lasterpers
had afgekeurd,en dat onlangs burger Van
der Velde aan sommige geuzenpapieren
verweet, dat zij van den godsdienst, dien
zij dagelijks bevechten, niet meer ken
nen dan een ezel van de iogarithmen.
Slechte trouw en domheid gaan meestal
samen bij de antiklerikale penneridders.
Advies aan de Dendergalmers.
Waarom worden de liberalen van den
ouden stempel, door de radikrlen, ver
momde klerikalen genoemd
Omdat de toonvoerders, de schrijvers,
in het liberale kamp, van al de liberalen,
vrijdenkers willen maken.
Zij die nog naar de kerk gaan, worden
als klerikaal uitgescholden.
Zij die nog hunne kinderen laten doo-
pen en hunne eerste Communie laten
doen, worden verloochend als klerikalen.
Zij die op hun sterfbed nog den pries
ter roepen, zijn slechte liberalen.
Zij die nog de echte vrijheid durven
voorstaan ook voor andersdenkenden,zijn
klerikalen.
Zij die niet voor alles de priesters ver
volgen, die de wereldlijke gasthuizen, de
goddelooze scholen niet voorstaan, zijn
vermomde klerikalen.
Zoo verstaan het de radikale toon
voerders.
En zoo worden de gematigde liberalen
verloochend en over boord geworpen,
terwijl de radikalen meer en meer naar
de socialisten overloopen en met dezen
versmelten
Eene partij die hare grondbeginselen
verloochent, pleegt zelfmoord.
L'Etoile b kan het verraad heeten,
wij heeten het de uitroeing der liberale
partij in twee bedrijven, zooals citoyen
Destrée het spottend voorspelde in Le
Peuple van 23 Juli.
ter en de vreemdeling waren geschikt.eens
door het dorp te wandelen, en dc kleer
maker wist nog niet goed met welk ver
dichtsel de waardin uit het Gemeentehuis
te paaien.Haar iets van de waarheid laten
gissen, zou hij in geen geval, maar hij
moest haar toch wat opdisschen dat de
zes of zeven druppels brandewijn waard
was, die zij hem geschonken had...
Gelukkig dat ge daar zijt zoo ont
ving hem zijne vrouw, 'k stond al scheu
tig om u te komen halen... 'k Wed dat ge
weeral drie of vier glazen genever binnen
hebt, ik zie 't aan uwe oogen
Bedaar, vrouwtje-lief, mijn engel
ken I trachtte de kleermaker zijne ver
toornde wederhelft te sussen,'k heb weinig
of niets gedronken.Ook ware ik reeds lang
te huis geweest, maar Trawaen en^Gram-
mene heeft mij wed< rhouden. Hij kwam
mij zeggen dat hij morgen vroeg naar
Lootenhulle moet om de begrafenis bij te
wonen van eenen oom van hem. Hij zal
erven, zegt hij, en daarom zou hij graag
netjes aangestoken zijn. Hij vroeg mij of
ik tegen dezen avond zijnen jas niet zou
kunnen klaar krijgen. Ik heb hem gezegd
dat hij het kleedingstuk te huis verwach
ten mocht.
't Zal wat knorde de vrouw, doch
reeds merkelijk zachter, de jas is nog niet
half gemaakt...
Ho, ho, vrouw, de kraag staat er op
en de boorden zijn reeds gestiktindien
gij wildet de mouwen toelappen binst dat
id de knopsgaten maak, zou het stuk
tegen twee uren gereed zijn...
En dan nog afpersen en de knoppen
aanzetten... Waarom zegdet gij niet, da^
zij hem moesten komen halen...?
Dat heb ik, vrouw, maar hij zegde
dat de tijd hun ontbrak. Ook, 't is geen
uur ver... Om drie uren kan ik reeks ver
trekken en...
En om twaalf weer t'huis zijn... 't Is
zoo dat gij zeggen wilt, he 1...
Vrouwken, nu zijt ge een beetje
onrechtvaardig in uwe verwijtingen 't is
immers nog geen driemaal gebeurd, dat
ik laat uitbleef wanneer ik veel geld op
mij had...
Zooals men hoort, Maantje wist hoe het
aan te vatten, om met zijne gezellin door
het leven te wandelen. Om redenen die
wij zullen leeren kennen, had hij dien
namiddag gaarne eenen uitgang gedaan
en de begrafenis van den nog levenden of
wel niet bestaanden oom van eenen zijner
klanten verzonnen, om een kleedingstuk
te kunnen te huis dragen, dat bijna ge
maakt was. Verder, omdat zijne vrouw
hem te gerecder zou laten gaan, liet hij
behendig de waarschijnlijkheid dat hij
geld ontvangen zou, als een lokaas voor
hare oogen bengelen...
Vier uren van den namiddag was dan
ook nog niet geslagen, toen de Gotthem-
sclie kleermaker zich reeds te Grammene
langs den Warandekouter bovond, met
den afgewerkten jas van Trawaen ia een
pak onder den arm. Het ventje zweette
van de haast. Ten einde zijnen weg te
verkorten, liep hij over klaverstoppels,uit
geroeide patatvelden cn zelfs al eens door
een partij jeugdig raaploof.
Hoezeer hij zich ook gespoed had, be
gon het reeds te donkeren toen hij. langs
deze zelfde baan, zich op den terugweg
naar zijn dorp bevond. Bij de boeren
komt men niet weg wanneer men wil...
In stede, echter, van recht naar huis te
gaan, sloeg hij nauwelijks op Gotthemsch
grondgebied terug gekomen, aan het her
bergje De Arret 8 (1) den voetweg op,
die over het hooge stuk lands, Kerrestuk
geheeten, leidde.
De hoogte overgestapt, baande de kleer
maker,door houtskanten en over grachten
zich eenen weg naar het nabijgelegen
Pontebosch. Binnen dit laatste heerschte
reeds verslagen duisternis. Maantje was
evenwel met deszeifs sluipwegen goed be
kend. Als knaap had hij hier beziën ge
plukt, als jongeling dezen aangenamen
lusthof met zijn liefje doorwandeld en als
man vond hij gaarne gelegenheid om hier
de plekjes op te zoeken waar hij de zalig
ste stonden zijns levens gesleten had...
(1) Ook eene benaming die lang aan den door
tocht der Franschen.hcrinnerd heeft.
Wordt voortgezet.
