n
Dondeida^ I^INoxember 1905 5 centiemen per nummer. 56,lt Jaar 5583.
it.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
GODSDIENST. HUISGEZIN. EIGENDOM
VADERLAND. TAAL. VRIJHEID
De Menschenhater.
De finantieele toestand.
IV D
srteren-
1111 wawkkmh ÜW^tfL/
til Wad verschijnt den Woensdag- en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
van den volgenden dag. - De prys ervan is tweemaal ter week voor
I 5 frank met den Post verzotden 6 frank 's jaars. fr. 3-25 voor zes
odenfr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. - De inschrijving
dig! met 31 December. - De onkosten der kwittantiên door de Post ont-
ngen zyn ten laste van den schuldenaar.
Ilea schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zontstraat, N' 3,
in alle Postkantoren des Lands.
CHIQUE HUUM.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00Vonnissen op
34# bladzijde 50 centiemen. Dikwyls te herhalen bekendmakingen by accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen. uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdap
in den voormiddag.
Voor de adrenentiën uit vreemde landen aich te wenden ten bureele vaa
dit blad.
AALST, li NOVEMBER i9o3.
Wie een abonnement
neemt aan DE DEN-
[DERBODE n voor 't jaar 1904 ont-
iDgt het blad van heden tot nieuw-
feur KOSTELOOS.
1 De Denderbode geeft wekelijks
leen boeiend bijvoegsel-mengelwerk,
I*elk op het einde een schoon boek-
1,'kI vormt.
I Wij raden dus onze lezers ten zeer-
jiteaen dit bijvoegsel zorgvuldig bijeen
Is houden
I De nieuwe abonnenten kunnende
freeds verschenen nummers van ons
sengelwerk bekomen tegen 2 centie-
Imen per aflevering.
J De abonnementprijs wordt vooraf
betaald.
I Men kan zich abonneeren aan De
fDenderbcde op al de poatbureelen
a het land.
In de gebouwen der Geneeskundig*
)1 n te Parijs, wordt nu eene zeld-
tentoonstelling gehouden, 't Is
«ne, niet tegen het drankgebruik, maar
tyen het drankmisbruik.
Van die tentoonstelling dient er, om
[hare eigenaardigheid, een nader woord
gezegd te worden.
De Tentoonstelling tegen Drank-
J misbruik, is dan in de groote zalen van
Igebouwder Geneeskundige School.
Al wat men kan uitdenken om het drank
misbruik te bestrijden, is daar gezegd in
woorden en spreuken, en getoond in
beelden en teekeningen.
Er is daar waarlijk middel om eene
studie te doen op het drankmisbruik en
njne gevolgen. De drank, volgens dat de
I termaardste dokters daar zeggen en aan-
toonen, sleept meer menschen naar 't ge-
nng, dan alle andere oorzaken 't hoop.
De drank is de groote agent die de zot
huizen bevolkt. De drank is de bijzon
derste drijver naar de hospitalen. De
drank is de voornaamste vernieler van het
huiselijk geluk. De drank tikt er oneindig
veel meer met zijnen doodenden vinger,
•Is pest, cholera en veel andere kwalen.
Onder maatschappelijk opzicht, is het
drmkmisbruik de groote oorzake van de
hooge lasten, van den haat der standen,
van het verval in veel plaatsen de groote
SOOSÖD
Romantisch verhaal uit het
overgangstijdstip van de Fransche tot
deHollandsche Regeeringonzes lands
door Cam. De Waegenaere.
Cötw
18' Vervolg.
Een minister..., hier kon hij ein
delijkuitbrengen, waartoe mag hij hier
in deze streek komen...?
Een geruimen tijd putteden beide reis
gezellen zich uit, in de meest uiteenloo-
pende gissingen omtrent de reis van een
dar staatshoofden des koningrijks, door
dit afgelegen en onveilig oord.
Zij moesten zich echter bekennen, dat
al hunne veronderstellingen op dat punt,
geenszins het gewichtig feit wettigden dat
oj kwamen vast te stellen, en hernamen
van lieverlede hun onderhoud over het
doel der reis van den doktoorsknecht.
Eindelijk kreeg men de bosschen, met
hunne halsbrekende wegen en verdachte
hutten, achter den rug, en kon de gelei
der de zweep over het paard leggen.
De beide reisgezellen hadden vertrou
welijk nevens elkander gezeten en noem-
den, als oude vrienden, elkander reeds bij
bunnen naam.
Men kreeg den plompen kerktoren van
Gotthem in het oog.
Als gij den menschenhater verlangt
oorzaak ook van haat en nijd, van wa
doodsla" °nvel''£keid, van gevechten 1
In éen woord, de drank is de geesel
van onzen lijd de drank is de ruineer-
der van weelderige streken, de vernieler
van kloeke rassen, de ooizake van verval
naar lijf, naar hert en naar zin.
Maar nadat de Parijsche tentoonstel
ling in d'eerste zalen al dadelijk zulke
gedachten heeft ingegeven, en bewezen
heeft hetgene zij zegt, laat ons een nader
Kijkje doen in andere gangen en plaatsen.
Ziet, hier verzen neen, spreuken,
ot liever soort van luimige bemerkingen
over het drankmisbruik
Dz een drinkt omdat hij verheugd
is DE andere drinkt omdat hij be
droefd IS.
Db EEN DRINKT TEGEN HET VOCHTIG
WEDER DE ANDERE DRINKT TEGEN DE
DROOGS LUCHT.
DE EEN DRINKT OMDAT HIJ FEL GE
WROCHT HEEFT J DB ANDERE DRINKT OM
DAT HIJ NIETS TE DOEN HEEFT.
De EEN DRINKT OMDAT EEN VRIEND
GEKOMEN IS DE ANDERE DRINKT OMDAT
EEN VRIEND VERTROK.
De EEN DRINKT ALS MIDDEL TEGEN DE
KOUDE J DE ANDERE DRINKT ALS MIDDEL
TEGEN DE WARMTE.
De EEN DRINKT OMDAT HIJ ALLEEN IS
DE ANDEREN DRINKEN OMDAT ZE IN COM
PAGNIE ZIJN.
De EEN DRINKT OM WAKKER TE BLIJ
VEN DE ANDERE DRINKT OM IN SLAPK TB
GERAKEN.
De een drinkt omdat het trouw
dag is de andere drinkt omdat het
rouwdag is.
Enz., lezer, nog veel andere spreuken
meer, waarmeê men dikwijls moet lachen
om hunnen koddigheid, maar die niette
min treffende zijn van juistheid, 't Is
den drinker zijne bolle gewasschen alzoo
al lachende.
De onthouders van de stad Nlmes,
hebben ook eene inzending naar de Ten
toonstelling tegen drankmisbruik ge
daan. Daarbij zijn eenige spreuken nog
van kinders bijna, zooals Louis Finiels,
i3 jaar, de alcool is vergift
Ange Légal, 14 jaar, misbruik van
drank en storten van tranen gaan sa
men, doch niet door dezelfde perso
nen Edmond Ronquette, i5 jaar,
de drank ijdelt de beurs en het
hoofd, verwoest de maag en het hert
Ch. Cordey, 18 jaar, de drank
maakt den menskh spoedig weèr kind
en gauwe stokoud, u
Men ziet het, al wijsgecrige en zeer
te spreken, moet gij hem verrassen, zegde
de jongste der twee reizigers, en dan raad
ik u aan, hier uit te spannen. Immers,
telkens een rijtuig binnen het dorp stil
houdt, loopt de zoon van den zager den
kluizenaar verwittigen, en deze verbergt
zich dan in het bosch. Hij vreest altijd
dat men hem kome lastig vallen... Hier
zijn wij aan de u Vierschaar De baas
dezer herberg zal voor uw gespan zorgen
als voor zijn eigendom.
Ik zal uwen raad volgen,antwoordde
de geleider. He, baas riep hij luider,
laat uwen neus zien Ha, de deur gaat
open... Xaveer wat drinkt gij
'k Zal zelf trakteeren, gij hebt mij
gevoerd...
Neen, zoo gaat het nietgij hebt
mij den naasten weg getoond en moet mij
nog eenen dienst bewijzen ik ben uw
schuldenaar... 't Is ook bier dat gij
drinkt...? Drie pinten, baas f gij doet
mede.
De bestelde drank werd aangebracht
en klonk en dronk op elkanders ge
zondheid.
Na de eerste teug genuttigd te hebben,
beval Gabriel zijn getrek in de zorgen
van den waard uit de Vierschaar en
sloeg met Xaveer den weg naar Gotthem
op.
Op zeker punt hunner baan, naderden
zij de Lei tot dichtbij.
De hut staat slechts een twintigtal
stappen van de rivier, zegde de jongste
laat ons het scheepstrekkerspad nemen,
juiste gedachten over het drankmisbruik.
Er zijn nog veel andere.
De printen zijn ook zeer treffend, bij
zonderlijk voor de personen die anders
niet te wel meer kunnen redeneeren. Men
ziet er de pijnlijkste tooneelen in de her
berg, waar men twist en vecht in het
huis van den dronkaard, waar het ellende
is en nood men ziet er benauwelijk!
tooneelen van zinneloosheid, en ho2 de
dronkaard met ellende van alle slach over
vallen wordt.
Er hangt daar ook, In eene der zalen
van de Geneeskundige School,
soorte van manifest, men zou zeggen door
eenen republikein geschreven, maar dat
toch treffende en harde waarheden zegt
Burgers, zegt het, gij hebt een be-
wondertnsweerdig geduld 1 Burgers
gij zoekt dikwijls waar het niet te vin-
1 den is. Gij gebruikt eenen virus tegen
de razernij, ontsmetting tegen de cho-
lera, inenting tegen de pest. Tegen de
pest van het drankmisbruik doet gij
niets. En toch, die kwaal randt u aan in
uw huis, in uwe familie, langs de straat,
overal. Zij is de oorzake van socialen
nood zij zal de oorzake zijn van so
ciale beroerte doch zij mag bestaan,
woeden, slaan, vernielen. Koninkrijken
- oorlogen wel tegen malkaar geen wet
gever die de pest van het drankmis
bruik vierkant durft bestrijden. Bur-
£er3. gij geeft bewijs van groote sullig
heid.
't Is inderdaad alzoo, tegen alle mis-
n bruiken wordt ingegaan, in onzen tijd
het drankmisbruik alleens blijft onge
il moeid en troont vol overmoed. Wat
zegg«n wij, het drankmisbruik blijft on
gemoeid I Er is zelve meer in veel plaat
sen en bij veel personen, is het drank
misbruik in eer, en..,, de maagpijn in
zwang.
Laat ons hopen dat de parijsche ten
toonstelling er toe zal bijdragen, om te
maken dat de menschen te werke gaan
volgens de gezonde reden en hun eigen
belang.
Benevens de Tentoonstelling tegen
Drankmisbruik, werd er ook een congres
tegen gehouden waar de drankduivel on
genadig werd te keere gegaan. De voor
naamste geneesheeren en bestuurders van
gevangenissen hebben daar het woord
gevoerd, om de wreê verwoestingen van
het drankmisbruik aan te toonen.
In dit congres werden dan ook beslui
ten gestemd, om op practische wijze het
drankmisbruik te keere te gaan. Wij dee
len hier den korten inhoud dier besluiten
meê.
zoo komen wij aan het doel van onzen
tocht, zonder door iemand opgemerkt te
worden.
De wandeling werd langs het water
voortgezet. Gabriel werd stilzwijgender
naarmate de weg kortte. Hij had nog na
genoeg gansch zijne rol te bestudetren...
Eindeiijk week de jongste linksaf en
bracht zijnen gezel op het voetpad dat
langs het Pontebosch naar het veer leidde.
Hier kunnen wij scheiden, sprak
hij, daar ziet gij destulp van Hunefried
tusschen het hout opreizen.
Houd u alsof gij u naar het veerhuis
begaaft, maar eens rechtover de «kabaann
wipt gij vlug binnen. Verder wensch ik u
den besten uitslag van uwe pogingen...
Vriend Gabriel, tot weerzien 1
Vriend Xaveer, ik kan u niet ge
noegzaam bedanken... Ik ook hoop dat
het niet de laatste maal zal zijn dat wij
elkander zien. Tot later dus 1
Ja, tot later ik ook wensch dat wij
elkander terugzien.
Hadde hen op dat oogenblik eens
iemand gezegd,dat dit in Hollands hoofd
stad zou zijn, een kortstondig bezoek van
Gabriel aan huis, dezen namiddag nog,
niet gerekend.
Een hartelijke handdruk werd nog ge
wisseld, en de twee nieuwe kennissan
verwijderden zich in tegenovergestelde
richtingen van elkander.
Te Gotthem, en in al de omliggende
dorpen, luidde juist de middagklok.
Gabriel an Xaveer hadden het zoo ge-
L De maatschappijen lot bestrijding
van het drankmisbruik, moeten er tegen
werken door voordrachten, plakkaten
liedjes, almanakken, enz.
M. De meesters moeten deze wer
kingen in hunne werkhuizen bevoordee-
ligen en aanmoedigen.
lil- De openbare besturen dienden
een deel der oppervlakte muur of plank
waar men afkondigt, te bestemmen om
aan de bestrijding van het drankmisbruik
groote ruchtbaarheid te geven.
IV. De besturen dienden, overal
waar zij kunnen, in trouwboekjes, spaar
boekjes en elders, eenige korte raadgevin
gen te schrijven tegen 't drankmisbiuik.
V. De geneeshetren moeten, door voor
drachten, en in alle geval in hunnen om
gang met het volk, de ellenden van het
drankmisbruik doen kennen.
VI. De militaire overheid moet
hare mannen, door alle middels cn met
alle aanhoudendheid, afkeer van het
drankmisbruik inboezemen.
VII. De geestelijkheid diende, in
haar onderwijs en in hare betrekking met
oud en jong, de kwalen te doen kennen
die het gevolg zijn van drankmisbruik.
Brussel, 7 November igo3.
Ik weet niet of de minister-voorzitter
voornemens is, zooals hij de vorige jaren
gedaan heeft, in de eerste dagen van den
zittijd der Kamer eene tabel neer te leg
gen, van den financieelen toestand des
rijks.
Wat ik weet is, dat. zonder eigenlijk
onrustbarend te zijn, d- ze toestand verre
is van zoo rooskleurig te wezen als hij
voor eenige jaren was.
Te dien tijde had de achtbare minister
het genoegen, aan de wetgeving groote
bonis te kunnen aankondigen vandaag
mag men van zijne bekende behendig
heid niets anders verwachten, dan het in
evenwicht houden van de begrooting.
Geen te kort en gcene leening indien
en dezen uitslag middelmatig vindt, dan
werpe men het oog op de naburige lan
den, en men zal zien dat de meeste er nog
slechter af zijn dan wij.
Ongeacht de algemeene economische
oorzaken, die hun weerklank vinden in
België gelijk elders, kan men twee bijzon
dere redenen aanwijzen voor de begroo-
tingsmoeilijkheden, welke ons gouverne
ment voortaan te overwinnen zal hebben:
de eerste dier oorzaken is eene voorziene
vermindering in de ontvangsten de
schikt, om dit uur hier te wezen. De
doktoorsknecht hoopte dat de kluizenaar
thans te huis zou zijn om zijn noenmaal
te gebruiken.
Hij naderde de stulp. Zijn hart klopte
geweldig. Wat zal hij eerst zeggen Met
welke woorden zal hij het versteende ge
moed van den menschenhater raken Zal
hij zich met geene begoochelingen ge
vleid en zijnen meester geene ijdele hoop
voorgespiegeld hebben
O God bid hij in stilte, help mij
mijne zending ten goeden einde brengen.
Gij weet dat dankbaarheid alleen mij be
zielt o. wil mijn vertrouwen in uwe
goedheid niet beschamen I... Tot heden
vroeg ik U slechts het dagelijksch brood
gij hebt mij meer gegeven. O verminder
niet de waarde van alles wat Gij mij ge
schonken hebt, door mij deze ééne gunst
te weigeren.
Hij kwam rechtover de hut. Met eenen
sprong was hij aan de deur. O I het geluk
diende hem... de deur ging open bij de
eerste aanraking.
Er ging een oogenblik voorbij waarvan
hij zich nimmer rekenschap heeft kunnen
geven. Toen hij uit deze soon van be
dwelming wakker werd, lag hij voor de
voeten var.- den geschuwden bewoner der
hut, en waren, voor zooveel zijn geheugen
hem getrouw was, zijne eerste woorden
O mijnheer Hunefried, medelijden i
Ontferm u over mijnen armen meester,
die in stervensnood verkeert en zegt, dat
gij alleen bem nog redden kunt! O, mijn-
tweede eene neiging tot het overdrijven
der uitgaven.
De vermindering der Staatsontvangsten
is zeer beduidend voor twee artikelen
suiker en alcool.
Voor de suiker was liet voorzien de
rechten door den Staat gelieven, brengen
de schaikist 6 millioen minder op dan in
1902 dat is het gevolg der suikercon-
ventie en der verlaging der rechten, die
er het gewilde gevolg van was.
Het gouvernement heeft er aan gehou
den dit voedsel want de suiker is een
voedsel in het bereik te stellen van den
werkman en deze ontlasting op eene ver-
bruikstof, die zoo nuttig is voor de ge
zondheid, is een der meest in 't oogsprin
gende weldaden, welk» ons land ver
schuldigd is aan het 1 eld'-rziende initiatief
van M. de Smet de Natyer.
Terwijl ons gouvernement het gebruik
van de suiker meer algemeen maakte,
heeft het gepoogd het gebruik van den
alcool te verminderen en altijd in 't be
lang van de openbare gezindheid het
verhoogde rechten van den alcool met
5o p. h.
Indien niettegenstaande deze ovtrgroote
rechten, het vetbruik onveranderd geble
ven was, dan zou het zedelijk uitwerksel
der wet mislukt zijn geweest, maar de
fiscus zou er een groot voordeel uitgetrok
ken hebben.
Welnu, gelukkig is het tegendeel ge-
beurd men heeft veel minder alcool ge
dronken, aangezien de opbrengst van de
nieuwe rechten 6 millioen fr. minder is
dan waaraan men zich verwachtte.
Wanneer de achtbare minister van
financiën deze uitslag zal meedeelen aan
de Kamer, zal hij het recht hebben, zich-
zelven en de wetgeving geluk te wen-
schen, over den gedanen vooruitgang ten
voordeele der openbare soberheid en
zedelijkheid.
Had men niet beweerd, toen men de
wet neerlegde, dat zij niets zou verbete
ren aan de afzichtelijke wonden van het
alkoohsm, dat zij enkel zou uitloopen op
de verslechting van den toestand der
werklieden, door op hunne ellende zoo
iets van 18 milloen te heffen, welke in de
kassen van den Staat zouden vloeien
Welnu, 't zijn de vooruitzichten van de
tegenstrevers der regeering. welke thans
gelogenstraft zijn de doelmatigheid van
het hulpmiddel is bewezen sedert de
verhooging van de lasten, is het verbruik
van den genever met 60,000 hectoliters
verminderd.
De Staat ontvangt du6 uit dien hoofde
6 millioen minder, dan de vermoedelijke
inkomst van de belasting.
heer Hunefried, laat u bewegen, volg
mij kom met mij ~ede, eene vorste
lijke belooning wacht u.
Aanvankelijk meende de kluizenaar
met eenen krankzinnige te doen te heb
ben, zoo onstuimig was de vreemdeling
de hut binnengevallen, zoo verward en
onsamenhangend klonken zijne woorden
en uitroepingen.
Toen hij begreep wat van hem verlangd
werd, nam het gelaal van den hutbewoner
eene uitdrukking aan van ongeduld ge
mengd met toorn, en zegde hij op bar-
schen toon-
Drie uren is zoo heel ver niet, om
daar niet te weten, dat ik niemand meer
help. Onlangs weigerde ik iemand te ont
vangen, die van twintig uren ver kwam
en mij vijf duizend franken bood, voor
eenen pot zalf dien ik mij vroeger geene
halve kroon deed betalen.
Gabriel stak de armen omhoog.
O, mijnheer Hunefried I riep hij
tien- twintigduizend franken, al wat gij
verlangt, zal men u geven, wanneer gij
maar mijn armen meester de gezondheid
wilt terugschenken I
Ik wil zooveel niet doen, u te vra
gen wie uw meester is, grijnsde de men
schenhater, liet is een mensch en bijge
volg mijn vijand. De bewustheid dat hij
lijdt, is balsem op de wonden welke de
menschen in mijn hart geslagen heb-
ben...!
Wordt voortgezet.
