len
Donderdag
21 Januari 1904 5 centiemen per nummer. 56*4 Jaar 5605.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
Tegenstrijdigheid.
DeMenschenhater.
GODSDIENST. HUISGEZIN, EIGENDOM.
eid Va:
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
aatschappelijke bewe
ging in den landbouw.
Godsdienstige
plechtigheden.
RBODE
- Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
ining van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
i Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
9 aanden fr. i-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving
ndigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont-
iaaclU8m Z^D *6n ^as*e van den schuldenaar.
N'31,
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat,
1 in alle Postkantoren des Lands.
kindeij
rid.
groots AALST, 20 JANUARI 1904.
Te Aalst is het motus, volle stilte in de
rangen der geuzen. Wij mogen met te
tveten komen of die fiere Sicambers den
ken over hunne eigene natuur,
p,*# Denkt eens welk ongeluk motsten zij
'•ons eens zeggen dat zij overtuigd zijn dat
de mensch gien onsterfelijke ziel heeft,
dat dt mensch viij is in zijne handeling,
verantwoordelijk voor zijne daden.
De mannen van 't licht durven nu geen
straaltje licht werpen over hunne wereld
aanschouwingen
O die dompers I
En vermetel zijn ze genoeg om ons te
beschuldigen dat we onwetenden zijn en
anderen in onwetendheid laten vcrkeeren 1
Onze beste gelukwenschen, fiere Sicam-
bers, gij hebt moed
E3
e.
CUIQllE SCUM
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. l-oo Tonaiaiea »p
3d0 bladzijde 50 centiemen. - Dikwyls te herhalen bekendmakingen by aeeoerd.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlyk tegen den dynztif ea vrydef
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen aich te wenden ten kareele vam
dit blad.
Doch zie durft gij geen woordje zeg
gen over uwe geuzi-nziel, uwe confraters
van elders durven het met te meer driest
heid, bij vooibeeld die van Brussel, uit
de Réforme.
Mogen wij u herinneren, fiere sicam
bers, helden van licht en vrijheid, dat gij
u met hen solidair hebt verklaard of ten
minste getoond hebt.
Hebt gij inderdaad geen telegrammen
naar Brussel gezonden maar de leiders
der geuzerij om doctrinair en progressist
aan te zttttn saam te gaan en vereenigd
de catholnkm te vtrpletitren
Hebt gij niet geschreven dat Dender
galm het liberaal programma verdedigt
het gansche, het volledige, het geheele
programma der geuzerij
Zoudt gij dat loochenen lijk gij eens
loocher.det wat Pergameni en gij, Den-
dergalm, liadt geschreven nopens de ver
banning dor catholteken Wij hadden
alsdan aan Pergameni en aan de heeren
rechtskenners ran den armtierige een
verkeerde aanhaling aangewreven
Neen tot daar gaat hunne geuzen onbe
schaamdheid niet en alhoewel zij bijna
Mes durven, zelfs texten uitleggen die zij
t hebben gelezen, o Revue de Belgi-
ie I zullen zij zich toch het deze niet
verstouten.
Slaan wij dus de Réforme open. Doch
vooraleer te vertalen moeten wij den heer
Judas Daens bij de ooren trekken en zeg
gen K Kom hier, heer Judas, gij hebt
gezegd dat de liberalen niet meer roepen:
Weg met den godsdienst, zie uwe dwa-
Romantisch verhaal uit het
overgangstijdstip van de Fransche tot
de Hollandsche Regeeringonzes lands
door Cam. De Waegenaere.
&QCZ0O
27" Vervolg.
Hij was nog niet teenemaal hersteld,
toen reeds door gansch Europa de maar
klonk, dat Napoleon te Waterloo, in Bel
gië, zijne rol uitgespeeld had. Reeds lang
had hij ziji e beschermers met zijne ge
schiedenis bekend g maakt, en toen zijne
krachten hem eindelijk toelieten aan de
terugreis te denken, smeekten die edel
moedige menschen hem, bij hen te blij
ven tot de straftijd zijns vaders zou geëin
digd zijn.
Hij voldeed aan hun verlangen. De
omstandigh den hadden hem van den
krijgsdienst ontslagen, en was het niet
om het even in welk oord der wereld hij
zijn treurig bestaan rikken zou
Hij leefde er echter zoo gelukkig als dit
in zijnen toestand mogelijk was, en het
was niet zonder hartzeer dat hij, na drie
jaren onder hen veibleven te hebben, ein
delijk deze brave Russische visschersfa-
ling of liever uwe schaamtelooze en moed
willige leugenachtige bevestiging.
Onder den titel Woorden te overwe
gen, schiijft de Réforme in zijn nr van
donderdag 14 Januari 11.
Men heeft niet genoeg aangedrongen,
dunkt ons, op de belangrijkheid der
woorden, over enkele dagen (12 12-1903)
doc-r M. Van der Kindere uitgesproken.
Die vriend van studie en koelbloedigheid
vroeger als liberaal oude-piu k gehouden,
heeft op een ouderdom dat de rijpheid
van den geest en de ondervinding aan de
plotselinge opwellingen van het gemoed
geen plaats meer maken, ernstige verkla
ringen afgelegd. Wat ons betreft, wij
hebben er eene veroordeeling zonder
doekskens of omwegen in gezien van het
boti rmelk-liberalism, van hc-t liberalism
onzijdig en weifelend, dat zekere princie
pen van het liberalism voorgevend, eene
volkomene onverschilligheid aan den dag
leggen tegenover de wijsgeerige leerstel
sels. 1
Dat botermelk liberalism heeft slechte
gevolgen gehad, leest de Réforme:
Zijne overhec-rsching is een ware ramp
geweest voor onze groote partij. Men
heeft op het gepast ooger.blik de maat-
roneilct k3n zuiverins die noodig wa
lleden nog zoo diep steken in het verpes
tend slijk van het clerikalism en van het
godsdienstig bijgeloof. sic) is het aan
de bedeesdheid en de aarzeling van het
officieel liberalism van weleer dat wij wij
zu.ks verschuldigd zijn.
Welk is dc vijand
De Réforme antwoordt
De vijand maar het is de Kerk, de
Priester, de Monnik, die gansche bei.de
schuimloopers enz.
Het statistisch vertoog van den toestand
der vereenigingen van landbouwbe
lang dat onlangs door het ministerie
van landbouw is uitgegeven, is een zeer
belangwekkend stuk. Het bewijst dat het
denkbeeld der vereeniging waaraan men
de buitenlieden als weerbarstig voorstel
de integendeel grooten vooruitgang doet
in hunne rangen.
De landbouwcomicen ingesteld
door de wet van 18 October 1889, met
het doel den landbouw vooruit te helpen
bij middel van wedstrijden, tentoonstel
ling, proefvelden, enz. waren 157 in getal
in 1902 en telden 28,518 leden.
De landbouwgilden of vrije veree-
milie verliet, om naar het vaderland terug
te keeren.
Zijne reis was voorspoedig t«t aan den
Weisel alwaar roovers, die de boorden
van dezen stroom onveilig maakten, hem
het geld afnamen, hetwelk die arme, maar
herbergzame oeverbewoners der Beresina,
hem gedwongen hadden aan te nemen.
Om opnieuw aan geld te geraken, ver
huurde hij zich aan een crooten Poolschen
veefokker. Bij dezen bleef hij verschei
dene maanden, na welke hij, beurtelings
reizend en werkend, den weg naar het
vaderland weder insloeg. Dit laatste be
reikte hij eindelijk, ten einde geld en
krachten. In den laatsten tijd, zelfs, geen
werk meer hebbende kunnen vinden,
moest hij zijne middelen zeer bekrimpen
om zonder bedelen de reis voort te kun
nen zetten. Voor deze woning, echter,
ging hij tot dezen stap besluiten....
's Jongelings verhaal had langer dan
een uur geduurd. Toen hij geëindigd had,
nam Hunefried het woord.
Mijn zoon, zegde hij, danken wij de
Voorzienigheid die alhs volgens hare
wijsheid beschikt, en in welke heden al
mijn geloof en v< rirouwen teruggekeerd
zijn. U, Nestor, wtndde hij zich vervol
gens tot den b.-dlegerige, wil ik niet al
leenlijk de hand van verzoening reiken,
maar met Gods hulp, zal ik u genezen...
En een innige handaruk herzegelde
hunne door de driften der jeugd geschon-
mgingen van landbouwers zijn aangeslo
ten bij verschillige bonden, welke zijn
de Boerenbond, van Leuven, met 18,044
leden de Landbouwersbonden van Oost
en West-Vlaanderen, met 10,963 leden
de Landbouwbond van Henegauw, met
2,875 leden die van Luik met 3,020 le
den die van Luxemburg, met 5,688
leden die van Namen, met 2.918 leden.
Deze 42,508 leden behooren tot 924 plaat
selijke gilden of vereenigingen.
De. maatschappijen van bieënteelt zijn
25o in getal, met 9,561 leden de hof-
bouwmaatschappijen zijn ten getalle van
i63, met 27, 181 leden de maatschap
pijen van vogeltec-lt ten getalle van 62
met 4,580 leden dé syndikaten tot ver
betering van het runderras ten getalle van
312 met 11,572 leden en 38,140 stuks in
geschreven vee.
Doch, waar de verkregene practische
uitslagen het meest aanzienlijk schijnen
is in de syndikaten voor den gezamenlij-
ken aankoop van zaai/ en plantgoed,
meststoffen, veevoeder, enz. Deze syndi
katen zijn 837 in getal en 52,228 ltden.
Hun znktneijfer heeft in 1902 nage
noeg 16 millioen frank bereikt, waarvan
7,223,000 frank voor meststoffen en
6,725,oon.fr--vn/-i«--*-—«uA,™
ue samenwerkende melkerijen hebben
insgelijks bewijzen van groote levens
kracht geleverd. Men telt er 483 met
5o,8go leden. Het middengetal der koeien
door eiken samenwerker bezeten bereikt
nog geen 3. Het is 2,6, hetgeen bewijst
dat het vooral de kleine landbouwers
zijn die zich bij die wijze van voort-
brengst aansluiten. Nu, de voortbreng
selen door de melkerijen verkocht, heb
ben 27,514,000 fr. opgebracht in 190a,
zijnde ongeveer 540 fr. per lid. Deze
cijfers vertegenwoordigen per lid etne
vermeerdering van 65 fr. op de uitslagen
van 1901.
De samenwerkende melkerijen hebben
den toestand der kleine landbouwers
aanzienlijk verbeterd. In Luxenburg bij
voorbeeld, hebben zij dien toestand ge
heel omgekeerd. En nochtans hebben zij
nog hare uitvoerwegen bij lange niet uit
geput. Het meerder bedrag van den in
voer van boter op dtn uitvoer is nog
•lechts ongeveer 785,000 kilos, terwijl
het voor de kazen 9,013,746 kilos be
draagt, vertegenwoordigende eene waarde
van 13,520,620 frank. Deze toestand toont
aan, zegt het Vertoog, n dat het nuttig
aan de bedrijvigheid der melkerijen
eene nieuwe richting te geven. Zij zullen
uitvoerwegen in den vreemde te zoeken,
en de kaasmakerij, die tot hiertoe van
weinig belang was, uit te breiden heb
ben.
Dat zijn de uitslagen door de land-
dene vriendschap van vroeger... Welk
een leven vol stormen en beroeringen lag
er tusschen dezen handdruk en dien wel
ken zij laatst gewisseld hadden
Gabriël cn Nulf vouwden de handen
en stuurden een dankgebed ten hemel.
Hendrik daarentegen deed eenige slap
pen achteruit en scheen gansch ontsteld.
Hunefried wist waaraan de ontroering
zijns zoons toe te schrijven en op dezen
laatste toegaande
Inderdaad, Hendrik, zegde hij, zie
daar dengene dien wij al de onheilen te
wijten hebben die ons sloegen, doch, die
door zijne smeekingen u het leven en mij
van de bitterste gewetenswroegingen red
de....
- O vader antwoordde de jongeling,
verschoon mijn natuurlijken schrik, bij
het hooren uitspreken van den naam des-
gene die onzen ondergang bewerkstellig
de. Doch, nimmer heeft mijn hart eeni-
gen wrok tegen den heer Nestor gekoes
terd. Integendeel, volgens de aanbeveling
welke mijne moeder mij telkens deed,
tusschen de ijselijke vlagen die op het
laatste haren geest verduisterden, heb ik
dagelijks in mijne gebeden den naam van
onzen vijand naast dien mijns vaders ge-
voi gd...
Heilige gade zuchtte Hunefried,
ten gronde blikkend.
- Troost u, Hunefried, zegde Nestor,
zij heeft u niet gansch willen verlaten
bouwrereenigingen verkregen. Zij zijn
stellig aanzienlijk en zooals de beweging
is in gang gestoken kan zij niet anders
dan nog meer uitbreiding nemen in de
toekomst.
De cijfers betreffende het landelijk kre
diet en de verzekeringen zijn op hunne
beurt zeer belangrijk.
Het landbouwkrediet heeft, tot hiertoe,
geene groote uitbreiding genoemen in
België. De Landbouwkantoren inge
steld tengevolge der wet van 18 April
1884 lubben, in 190a, 279 leeningen
toegestaan, voor eene som van 1,447,925
frank en hadden op 3i December 1902
1,372 leeningen in omloop voor een ge
zamelijk bedrag van 6,753,241 frank.
Dc samenwerkende maatschappijen
van Landbouwkrediet ten getalle van
3i3 hebben, in 1902, de som var
1,801,902 frank uit geleend en de leenin
gen op 3i December 1902 bestaande, be
droegen te zamen 4,076,235 fr.
De vrije verzekering heeft, daarente
gen, eene aanzienlijke uitbreiding geno
men. Op 3i December 1902 bestonden
er 791 maatschappijen van verzekering
voor het runderras, tellende 72,735 leden
en 209,887 stuks vee verzekerende, voor
tank. Zij
sterftegevallen. ,rnnr
De maatschappijen van verzekeringen
tegen de sterfte onder de landbouwpaar-
den, zijnde 91 in getal, met S,a85 leden,
htbbende 15,492 paarden verzekerd, voor
eene waarde van 13,122,425 frank en,
voor 345 sterftegevallen, vergoeding be
taald ten gezamenlijk bedrage van
156,558 frank.
Het algemeen onderzoek over den toe
stand van het land in 't opzicht der maat
schappelijke landbouwwerken, toont dat
de landbouwvakvereenigingen de meeste
uitbreiding hebben genomen in Luxem
burg en West-Vlaanderen. De provincie
Antwerpen telde er slechts drie Brabant
heeft er nauwelijks een dertigtal.
De samenwerkende melkerijen werden
vooral vermenigvuldigd in Limburg en
Luxemburg. Zij zijn, daarentegen, zeer
zeldzaam in West-Vlaanderen, in Hene
gouw, in de provincie Namen en in het
zuiden van Brabant.
De instellingen van landbouwkrediet
zijn bijna gelijkerwijze verdeeld in al de
provinciën, behalve in Oost-Vlaanderen
en in de provincie Namen die, in dat
opzicht, merkelijk lager staan.
De maatschappijen van veeverzeke
ring zijn vooral talrijk in het noorden
van Belgie. Men vindt er slechts een wei
nig in het zuiden van Brabant, in Hene
gouw en in de provincie Namen, Lux
emburg telt er slechts 45.
zij heeft een gedeelte harer ziel op aarde
gelaten, in het hart van haar jongste kind,
namelijk...
Hunefried stuurde den bedlegerige
eenen blik toe zooals men een uur gele
den niet zou geloof hebben dat er zijne
oogen nog bezaten...
Ja, sprak hij, vergeten wij het ver-
ledene en trachtten wij van het geluk,
dat God ons nog toezendt, ons waardig te
maken, door zooveel mogelijk de armen
bij te staan en te helpen.
Vervolgens vroeg hij Nestor de toelating
om eenige oogenblikken in diens apotheek
te mogen doorbrtngen. De zieke meester
gelastte Gabriël, den wonderarts overal
te geleiden waar hij wenschte te wezen,
en hem verder in alles ten dienste te
staan.
Welhaast verschenen Hunefried en de
kamerdienaar terug. De laatste hield
eenen drank in de handen, waarmede hij
zich naar het bed zijns zieken meesters
richtte. Hunefried zelf schonk er van in
een glas en gaf ,dit Nestor te drinken.
Daarna begon hij den trouwen knecht,
wiens aangezicht van geluk straalde,
eenige stipt te volgen regels van zieken
oppasser voor te schrijven, wanneer de
kranke hem opeens onderbrak, door te
zeggen
Maar, mijn vriend, gij blijft immers
bij mij om met uwen zoon over gansch
mijn fortuin te beschikken en mij deelge-
De minst belangrijke provinciën te
weten Limburg en Luxemburg, staan
ten slotte aan 't hoofd der maatschappe
lijke beweging in den landbouw.
De studie der kaarten gevoegd bij de
statistiek van het ministerie van land
bouw, doet zien dat het Arrondissement
Brussel in dat opzicht veel te wenschen
overlaat.
Men vindt er 20 landbouwgilden, waar
van er 7 haren zetel hebben in den Brus-
selschen omtrek, 29 samenwerkende mel-
kenjen, 10 kredietmaatschappijen en een
vijftigtal veeverzekeringen.
De Journal de Bruxelles, aan wien
wij de medegedeelde bijzonderheden ont-
leenen, merkt op dat er voor de mannen
van goeden wil in Oost-Vlaanderen nog
veel te doen overblijft en wakkert hen
aan het voorbeeld te volgen van Limburg
en Luxemburg, waar men. ondanks de
grootere moeilijkheden, veel meer vol
doende uitslagen heeft bereikt.
..JjMi«0%U.pel£il£he _Bedev«art te
verjaardag der verklaring van Marias
Onbevlekt Ontvangenis Februari-Maart
1904.
Door eenen brief van 19 November
laatstleden van Zijne Eminencie den Car-
dinaal Staatssecretaris Merry del Val,
heeft Zijne Heiligheid Pius X den apos-
tolieken zegen gezonden aan de inrichters
der bedevaart en aan al de deelnemers.
Eerevoorzitter Graaf de Mérode-Wes-
terloo, voorzitter van den Senaat. Voor
zitter Graaf Aymard d'Ursel. Bestuur
der E. P. Delouche, O. M. I.
Twee bijzondere treinen zelfde reis
weg, zelfde uren. Deze twee treinen
vertrekken reizen en keeren terug op 24
uren afstand.
i* trein. Vertrek uit Brussel-Noords
Woensdag, 24 Februari, ten ij ure. Te
rugkeer te Brussel-Noord Zaterdag 12
Maart, ten 12 ure.
trein Vertrek uit Brussel-Noord
Donderdag 23 Februari, ten i5 ure. Te
rugkeer te Brussel-NoordZondag, i3
•Maart namiddag.
Prijzen der plaatsen (alles inbegrepen)
van Brussel-Noord naar Rome en omge
keerd. i«f klas. fr. 585,00. klas,
fr. 445,000. 3<i*klas, fr. 320,000.
Voor inlichtingen, prospectussen en
inschrijvingen wende men zich tot M. A.
Siffer, Sint-Baafsplaats, Gent.
noot te maken van het goede dat gij zult
verrichten.
Als mijn zoon er niets tegen heeft,
verklaarde Hunefried, den weergevon
dene aanziende.
De wil mijns vaders is de mijne
verzekerde de jongeling.
De gewezen menschenhater stak zijnen
gewezen vijand opnieuw de hand toe,
zeggende
Vriend Nestor, wij stemmen toe,
met u te komen wonen..., maar..,, wij
verliezen bijna eene bijzonderheid uit het
oog, welke eenen hinderpaal tegen het
besluit stellen moet...gij hebt eene doch-
♦*»r...
Een engel van goedheid, vérklaarde
Nestor, die slecht» haar geluk in het mij
ne vindt...
Maar vriend, ik wil spreken van de
opspraak der wereld...: mijn zoon, im^
mers, is jong en...
Wat hoeven wij ons om de wereld
te bekommeren Maar ook... O, wat
een invalMaar neen, het is onmogt-
lijk... het ware te veel geluk voor mii,..
Het kan niet...
Wie weet...
Wat zegt gij Gij raadt dus mjjne
fedachte vroeg de zieke, verrast op
dikkend...
Ik meen ja...
(Wordt Toortgecety.
