Donderdag 10 Maart 1904 3 centiemen per nummer. 56stc Jaar 3619.
COMMISSARIS m POLITIE
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
België als voorbeeld.
Nog al eene
getuigenis.
HET GEHEIM
Een edel werk.
DE DENDERBODE.
O
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zyn ten laste van den schuldenaar.
Men schryft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
CLIQUE SLIM.
Per drukregel.. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00 Vonnissen op
3de bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrydug
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
het eens zijn, namelyk, om hier de voor
beelden na te leven die de apostaat Com
bes en zijne meerderheid hun geven, in
andere woorden, om hier in ons land de
godsdienstige vervolging en den school-
oorlog te doen woeden.
Weêral eene getuigenis, landgenoo-
ten Herinnert ze u bij de stembus op
einde Mei aanst. Wilt ge dus de gods
dienst-vervolging, den schooloorlog, lijk
in Frankrijk afweren
Stemt dan voor de
catholieke Candidaten
Zonder Godsdienst, geen geluk.
Niet zelden valt het voor dat ouders, die
zelfs de Kerk den rug keeren, hunne kin
deren nogtans aan catholieke, ja, pries
terlijke colleges toevertrouwen. Waarom
zoo gehandeld Luistert naar het ant
woord dat een dusdanige ongeloovige gaf
aan iemand, die hem de reden zijner han
delwijze vroeg Ik hoop, antwoordde
hij, dat mijn zoon gelukkiger en tevrede-
ner wordt dan ik zelf. v
Zoo gaat het inderdaad. Overtuigd van
hun eigen ongelijk, bij het ondervinden
van de aanhoudende ontevredenheid
waarin ze buiten het christen geloof leven,
willen ze van hunne geliefden die zelfde
ramp afweeren, en bezorgen hun daarom
een onderwijs dat met hunne gezindheden
geenszins overeenkomt.
Dat zulke menschen geen geluk sma
ken, hoeft niet vastgesteld. Veler leven
kan hiertoe tot bewijs strekken, Nicolaas
Lenau, een bekend Duitsch dichter, ver
loor op de hoogeschool van Weenen het
vrome geloof zijner kinderjaren hij
werd diep ongelukkig en steeds ongeluk
kiger, totdat hij gedurende een kort ver
blijf ie Stuttgard, den 29 September 1884,
in eene ongenezelijke krankzinnigheid
verviel en na zes jaren van deerlijke
ziekte in een krankzinnigengesticht bij
Weenen stierf.
Hoevelen, die in hunnen hoogmoed
het geloof hebben over boord geworpen,
zijn, als zooveel verlorene zonen, na lang
in dwaling te hebben verkeerd, in 't va
derlijk huis wedergekomen en hebben
daar, aan Gods hart, geluk en vrede we-
dergevonden Eenige jaren geleden
stierven te Parijs drie mannen Emiel
de Girardin, Littré en Gracin de Tassy,
beroemd om hunne letterkundige weten
schappen, maar evenzeer bekend voor
hunnen helschen haat tegen den Gods
dienst. Hunne beroemdheid bracht hun
geen geluk bijen ze vonden den vrede
des harten niet, dan wanneer zij aan de
voeten eens priesters hunne fouten bele
den en het geloof hunner kindschheid
terugvonden. Daarom was het laatste
woord «lat zij stamelden Zonder Gods
dienst geene wijsheid, geene deugd, geen
geluk.
De Temps, protestantsch en vrijden
kersblad deelde Woensdag, een artikel
mee naar aanleiding der twee voordrach
ten tegen het catholiek onderwijs, in Bel
gië gegeven door M. Barthou.
De Temps betitelt zijn artikelDe
vrijheid zooals in Belgie en zegt
M. Barthoti heeft in België twee voor
drachten kunnen houden tegen het catho
liek onderwijs, terwijl de abbé Delsor in
Frankrijk aan de deur werd gewalst, nog
voor hij gesproken had. België leeft on
der een catholiek gouvernement, Frank
rijk onder een anti-catholiek gouverne
ment. Wie is er nu plagend Wie is er
sectaris Wie voert er inkwisitie 't Is
vernederend voor ons wij mogen lessen
nemen in een land, waar de catholieken
meester zijn. Welnu, wij zouden fier zijn
de Belgische vrijheid te bezitten.
En zeggen dat onze liberalen beweeren
verdrukt te zijn
Aftreksel van liberalen geest. De
Ciironique, sprekende van den brief door
de FranscheCardinalenaan den President
der republiek gezonden, om verzet aan te
teekenen tegen de vervolgingspolitiek van
Combes, noemt die prelaten t drie of
vier oude kreeften Als die zelfde
Chronique van den Paus spreekt, noemt
zij hem onveranderlijk de oude gonde
lier M, evenals zij wijlen Leo XIII onver
anderlijk onze oude kameraadLeoXIII
noemde.
Geen wonder, zegt de Journal de
Bruxelles, dat de verstandige lezers der
Chroniqe hun blad voor het« geestigste
der wereld houden 1
Betooging ter eer©
van broeder Marcs
Het comiteit der betooging te gelegen
heid van de 5oe verjaring der professie
van broeder Marès, toezichter der Sint-
Lucasscholen, is Zondag bepaald samen
gesteld in eene groote vergadering, ge
houden in den kring Union et Travail,
te Brussel.
Het is voorgezeten door den eerw. heer
AALST, 9 MAART 1904.
Een liberaal die er geene doekskens om
wint, is voorzeker M. Lambiotte, sena-
teur voor Charleroi.
Dit blauw orakel, die er zich op roem
doctrinair of gematigde te zijn, sprak on
langs als volgt ter liberale Associatie van
Charleroi.
Wij moeten Frankrijk navolgen en
eene uiterste poging doen om het juk
9 van het catholisism af te schudden.,..
't Zal noodig zijn om den muur van
9 't catholisism om te werpen, dat alle
9 krachten samenspannen. Die poging
wagen is goed werk verrichten, en zij,
1 die ons het recht ontkennen zulks te
doen, zijn geene ware anticlerikalen en
9 geene ware democraten.
En verder
Thans zijn al de partijen der min-
1 derheid het eens om te erkennen dat
9 het dringend noodig is de catholieke
9 partij te doen verdwijnen, 't Is tegen
n haar dat de polemiek van socialisten en
9 liberalen moet gericht zijn.
Wanneer wij dezen uitslag zullen
9 verkregen hebben, zelfs zoo er meer
socialisten dan liberalen in de Kamer
zouden zijn. doch dat zij samen de
9 meerderheid zouden uitmaken, zullen
zij zonder te twisten de hervormingen
kunnen verwezenlijken, waarover zij
1 het eens zijn.
Onmogelijk die te verwezenlijken in
9 min dan twee wetgevingen.
9 Is dit geen bewijs dat het mogelijk is
een anticatholieke blok te vormen
9 zooals in Frankrijk, die de catholieke
9 partij zal omwerpen
Waarde lezers, die verklaringen van
senateur Lambiotte, kunnen niet in twij
fel getrokken worden daar ze meêgedeeid
zijn geweest door La Gazette de
Charleroi een liberaal orgaan. Moet
ge dus met ons niet b«-kennen dat de ge-
matigheid dier blauwe gematigden van
geener weerde is.
Niet alleen zijn die zoogezegde gema
tigden de voorstaanders van eene samen
spanning van liberalen en socialisten,
niet alleen zijn ze bereid aan de roode
de overmacht te geven, ze gaan nog ver
der ze willen zelfs de handlangers zijn
dezer laatsten, om met hen primo een
anticatholieken blok te stichten tegen de
catholieke regeering en secundo de her
vormingen te verwezenlijken waarover zij
VAN DEN
O
2e Vervolg.
Intusschen, vriend I ging hij tot Weels
voort, zult gij mij een groot genoegen
doen, als gij aan het hekken wilt blijven
staan, om de vreemden buiten te houden.
Geen mensch, die niet in huis behoort,
laat gij door behalve den kommissaris
natuurlijk Maken zij 't u lastig, dan
roept gij mij maar.
Onder geleide van de weduwe, die on
derwijl weer genoegzaam was bijgeko
men, liep de inspekteur den gang door,
den trap op en bevond zich weldra in de
kamer, waar de moord had plaats gehad.
De aanblik, die hem wachtte, was in
derdaad zoo afgrijselijk, dat hij zonder
twijfel ieder ander, dan den policiebe-
ambte, wiens zenuwen door het zien van
zoo verschrikkelijke tooneelen gestaald
waren, van schrik en afschuw zou heb
ben doen terugdeinzen.
Op het bed lag het lijk eener schoone,
jonge vrouw, wier geopende oogen den
inspecteur, toen hij binnentrad, met een
blik van onbeschrijfelijken doodsangst
schenen aan te staren. Zij was geheel ge
kleed, en hare kleeueien, hoewel door
trokken en verstijfd van bloed, vertoon
den niet het geringste spoor van wanorde;
het lange, ravenzwarte haar echter was
los geraakt en viel, door het bloed aan
elkander gekleefd, in lange lokken langs
den hals en boezwem.
De houding, waarin zij lag, was zooda
nig, dat de oorzaak van hare dood on
middellijk in 't oog moest vallen. Twee
diepe, gapende wonden vertoonden zich
in al gare afschuwelijkheid aan de lin
kerzij van de keel, even onder het oor.
De eene wond had eene lengte van
minstens 8 centimeters, de tweede was
ongeveer de helft korter. De bloedstorting
moest vreeselijk zijn geweest. Bijna het
geheele bovengedeelte van haar kleed was
stijf van bloed. Ook op het karpet, vooral
in het midden van de kamer, lagen groote
bloedmassa's, terwijl kleinere plekken let
terlijk overal in het vertrek te vinden
waren. De ledematen lagen in volmaakte
rust geen enkel enkel toonde door ver
wringing of verbuiging de minste poging
tot vruchteloos verzet of worsteling aan.
Uitgezonderd den doodelijk verschrikten
blik der wijdstarende oogen en de afgrij
selijke wonden aan den hals, lag de jonge
vrouw daar zoo rustig en kalm als een
slapende.
Staande getroffen en later op het bed
gelegd 1 mompelde de policieman bin
nensmonds. Dit is duidelijk genoeg... In
de houding, waarin zij nu ligt, is het
arme schepsel niet vermoord... dat is ze
ker
Met geoefend oog ging hij voort, de
schouwplaats der misdaad op te nemen..
Het zonneblind voor het venster
geen houten latten, die onder den naam
van jaloezieën bekend slaan, maar een
eenvoudig grijs linnen scherm was
neergelaten, de gordijnen waren toege
trokken en het venster gesloten. De ka
merzelf was ruim en gtmeubleerd zooals
de meeste var. de slaapvertrekken, die
gedurende het seizoen door particulieren
aan de badgasten verhuurd worden en
toonde in alles, dat de eigenares op orde
en netheid gesteld was.
Zij bevatte een ruim ijzeren ledekant,
met koperen knoppen op de stijlen eene
kas met laden, een zoogenaamde ladeta
fel, eene waschtafel met toebehoorten met
eenen eemer voor het vuil water er onder;
een toilettafel met spiegel, eenige stoelen
met rieten zittingen en een versleten
zwart leeren armstoel, die van lange
dienstjaren getuigde. Een tafeltje om
kleinigheden op tc zetten, in een der hoe
ken, voltooide het mobitair, hetwelk juf
frouw Gregory gewoon was hare huur
sters ten gebruike af te staan.
Met zijn schrijfboek in de hand had
de b« ambte dezen inventaris spoedig ge
noeg opgemaakt om daarna tot een meer
nauwkeurig onderzoek over te gaan. Hel
lijk zelf liet hij onaangeroerd, tot zijnen
chef. de commissaris zou aangekomen
zijn. Toch kon hij niet nalaten een treu-
rigen meelijdendea blik te werpen op de
pastoor Delvigne en bevat onder zijne
leden MM. Pauwels, Ladon, Langerock,
Goethals, Van Hoecke en Van Daele.
Dat comiteit is door de vergadering
gelast geworden grooten luister aan het
feest te geven.
Onder de verschillende ontwerpen van
geschenken, broeder Marès aan te bieden,
zal het comiteit, naar men verzekert, zich
aansluiten bij het ontwerp het noodige
geld in te zamelen voor de stichting eener
jaarlijksche studiebeurs welke, onder den
naam van a stichting Marès, 9 zal dienen
tot ondersteuning van eenen jongen on-
bemiddelden bouwkundige.
Aalst. Liberale candi
daten. De dagbladen deelden meê
dat de liberalen-afgevaardigden van ons
Arrondissement zondag 11. alhier te Aalst
vergaderden ten getalle van 70 80 leden
en de liberale candidaten hebben aange
wezen voor de kamerkiezing van 29 Mei
aanst.
Wij zijn benieuwd te zien of het
kluchtspel der liberale schijnheilige smoe
lemakerij andermaal gaat opgevoerd wor
den.
Zullen wij andermaal in onze kerken
zekere liberale heerschappen die, in ge
wone tijden, nooit den voet in eene kerk
zetten, er nu, schijnheilig weg, zien bid
den dat hunne tanden vlassen
Wij bestatigden het vóór de laatste
gemeentekiezingen
Vrienden, laat u door die schijnheilige
volksbedriegers niet foppen.
Immers de Indépendance belge, het
orgaan der zoogezegde liberalen schreef
in December 1903
Het onderscheid tusschen den catho-
Heken Godsdienst en het clericalism
heeft sedert lang onze werking ver-
lamd het is het godsdienstig gevoel
li dat wij moeten aanranden.
De Chronique, een ander Brusselsch
liberaal orgaan, stemde toe en riep uit
Het godsdienstig gevoel wordt nu in
de politiek vooruitgezet het is meer
H dan ooit noodzakelijk het te bestrijden:
de verklaring der Indépendance zal
het wachtwoord zijn.
En wat is dus het liberaal wachtwoord
In Januari 11., heeft de liberale paus
Vanderkinderen het gegeven
In uw bijzonder, in uw openbaar
a leven, bevecht den catholieken Gods-
I) dienst.
De liberaal die dat wachtwoord niet
naleeft, is dus een figurant in't kluchtspel
der schijnheilige smoelenmakerij
onbeweeglijke gedaante, nog zoo schoon
zefs in hare dood.
Nog eene jonge vrouw, dacht hij bij
zichzelften hoogste vijf-en-twintig, mis
schien zelfs niet zoo oud... Wreedaardig
vermoord ook!... Een van die twee ga
pende wonden was meer dan genoeg voor
haar!... Het mes, of waar het dan ook
mtê gedaan is, moet vlijmend geweest
zijn, de eerste steek heeft de slagader
midden door gesneden. De tweede was
maar onnoodig slachterwerk.
Onder deze en dergelijke gedachten,
viel zijn oog op het bed zelf. Hij ontdekte
dat het nog geheel opgemaakt was er
was blijkbaar niet in geslapen. Overtui
gend bewijs dacht hij verder. Zij had
zich nog niet ontkleed om naar bed te
gaan. Zij is opstaande, of misschien nog
zittende, getroffen en eerst later zoo op
het bed geworpen, als zij nu ligt.
Zijn vermoeden werd door een volgen
de ontdekking bevestigd. Op de tafel be
vond zich eene petroollamp dc door
schijnende glazen bol toonde aan, dat de
lamp slechts zeer korten tijd had gebrand,
zij was bijna nog geheel gevuld.
Die lamp is niet van zelve uitge
gaan, vervolgde de onder-inspecteur, de
lucht zou nog merkbaar zijn in de kamer
en de pit is niet verkoold. Zij is dus uitge
blazen. De oude juffrouw zal wel weten,
wanneer zij die lamp het laatst gevuld
heeft dat zullen wij alles mettertijd
wel uitvinden.
Edelmoedige vrouwen, uit de hoogste
standen der catholieke famiiiën van Bel
gie, hebben in de groote steden het werk
ingericht van de Bescherming der jonge
dochter. Bij het aankomen der treinen
bevinden zich die damen, met een geel
lint op hun kleed, in de statiën, om de
aangelande dochter van den buiten den
goeden weg te wijzen I
Benevens dit lofweerdig werk is er een
ander het werk van Sinte Francisca
Romana n, ook in de groote steden ge
sticht, om de jonge dochters van te lande,
eten, slaping en eenen dienst te bezorgen!
Zoo een werk is buitengewoon geschikt
om veel goeds teweeg te brengen, aan de
deugdzame dochters, die verplicht zijn in
stad te gaan dienen.
Tot nu toe keurde men dikwijls de
buitenlieden af die hunne jonge dochters
in de groote steden lieten gaan dienen
die afkeuring was zeer redelijk want de
gevaren voor geloof en zeden zijn er zeer
talrijk. De ongerustheid ook van vele
ouders die verplicht zijn hunne kinders
naar de stad te zenden, was hoogst ver
staanbaar. En nog is het met gebroken
hert en de tranen in de oogen, dat deugd
zame huisvaders zich gedwongen zien in
de stad een bestaan te zoeken voor hunne
kinders, die te lande niets te verdienen
hebben.
Wie weet niet welke dringende aanbe
velingen haar gedaan wierden, vooralleer
zij het ouderlijke dak verlieten Vader en
moeder, hoogst bekommerd met het wel
zijn hunner kinders, verstaan maar al te
wel de menigvuldige gevaren opgeleverd
door het dienen in de stad.
De dagelijksche ondervinding bevestigt
maar al te zeer die gegronde vrees. Hoe
veel jonge dochters komen er niet enkel
in stad, om weldra hun geloof te zien
wankelen en hunne zeden te zien schip
breuk lijden, te midden duizend verleidin
gen, die onder hunne voetstappen gezaaid
zijn.
Hoeveel, helaas, van wie men de beste
verwachtingen gehoopt had, en die na een
kort verblijf, in het geboortedorp terug-
keeren, slachtoffers van het verpeste mid
den waarin zij geleefd hebben, de ziel
verlaagd, het voorhoofd met schande ge
merkt en somwijlen de gezondheid voor
goed gekrenkt door de losbandigheid 1
Wij spreken hier maar van de gevaren
die men in den gewonen dienst zelve
tegenkomt. Wij spreken niet van dat
ander gevaar, dat hedendaags zooveel
slachtoffers maakt te weten die onnoem
bare handel, gedreven door de uitzende-
lingen der losbandigheid, en in den
wandel genoemd handel der witte.
Zijn onderzoek voortzettende, werd
zijne aandacht getrokken door de wasch
tafel. De waterkan was slechts half vol,
hoewel de waschkom ledig was. Hij
dacht een oogenblik na, toen zijn oog
viel op den emmer,op den vloer. Het was
eenen van de gewone geel geschilderde
blikken eemers, met afloopende deksels,
in welks midden zich eene kleine, ope
ning bevindt, om het vuile waswater te
laten wegloopen. Hij bukte zich en lichtte
het deksel haastig op. Het was, zooals
hij verwacht had, de emmer was tot de
helft met donkergekleurd, bloederig wa
ter gevuld.
Ha, ha 1 riep de inspekteur uit.
Waren wij zoo bedaard, dat wij kalm
onze handen konden wasschen, toen het
weik was afgeloopen Ik ben benieuwd,
hoe de handdoeken er uit zien.
Ook deze lieten geen twijfel meer over.
Er waren er twee, beiden even bloederig.
De eerste toonde, behalve onderscheidene
plekken waar de handen waren afge
veegd, nog twee zeer uuidelijk afgetee-
kende, rechte bloedstrepen, verscheidene
duimen lang, blijkbaar de plaats, waar
't moordwerktuig zorgvuldig was schoon-
gemaak.
Dat zou ons van nut kunnen zijn I
sprak de policieman, het feit 111 zijn noti
tieboekje aanteekenende en den handoek
voorzichtig bergende.
Wordt voortgezet,
