sss Donderdag 17 Maart 1904 3 centiemen per nummer. S6sle Jaar 3021.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
7- GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Congres der
Progressisten
HET GEHEIM
Liberalism en
godsdiensthaat.
eit.
»L.
we.
DE DENDERBODE
j)it blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
kening van den volgenden dag. De prys ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frankmet den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maandenfr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschryving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zyn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
CUIQUE SUUM.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00Vonnissen op
3d* bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen by accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vryd&g
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
AALST, 16 MAART 1904.
VEMT
EURS
OU JEU.
HES.
Zondag 11. bielden de progressisten
hun Congres te Brussel, ten einde de mid
delen te beramen om. bij de aanst.Kamer-
kiezingen, het catholiek Ministerie van
't bewind te borstelen en het door een
liberaal te vervangen.
Als voorname redenaars zijn opgetreden:
MM. Janson, Lorand, Feron, Van de
Walle, De Poortere en.... de razige
papenvreter Buyl.
Meestal de sprekers stonden het accoord
met de socialisten voor. M. De Poortere
beweerde dat dit cartel verscheidene zetels
aan de catholieken zou ontrukken en
onder anderen te Aalst, (?!t?0 Dender-
monde, Hasselt, St Nicolaas en Tongeren.
Als men er evenveel in 't Walenland
rekent dan zou 't catholiek ministerie naai
de maan zijn.
Nu ge moet weten hoe het moet aan
boord gelegd worden, luistert
In 't Vlaamsche land zouden de socia
listen die er geen kans hebben voor de
liberalen stemmen en in 't Walenland
omgekeerd en zie daarmêe ware 't spel
geklonken....
Maar M. Buyl deeit die zienswijze niet.
Dit is eene droomerij, riep hij uit. Als er
in Vlaanderen een socialist op de liberale
lijst staat, worden de liberalen niet geklopt
maar verpletterd.
Dit ontstak de woede der cartelisten
die alleen redding zien in 't verbond der
blauwen en rooden.
En heerschap Buyl werd niet alleen
uitgejouwd en uitgefloten maar men slin
gerde hem te zelfdertijde een reesel belee-
digende verwijtsels naar 't hoofd.
Eindelijk werd het volgend programma
aangenomen
i° Herziening van art. 47 der Grond
wet en afschaffing van het meervoudig
stemrecht
2° Uitbreiding der E. V. en toepassing
aan provincie- en gemeentekiezingen
3° Verplichtend onzijdig onderwijs
40 Beteugeling der misbruiken van
Do'ode Hand en van de vermenigvuldi
ging der kloosters
5° Wijziging van het stelsel der open
bare verdediging door vermindering van
den diensttijd en afschaffing der plaats
vervanging
6° Herziening van de wetgeving op de
werkmanspensioenen
70 Democratische hervorming van het
belasting-stelsel door de afschaffing der
lasten op de voedingsmiddelen en het in
voeren der belasting op het inkomen
Men voege daarbij het programma der
socialisten dat als eerste en voornaamste
punt het collectivism voorstaat, dar. is
het van aard om bij 't kiezerskorps zoo
veel argwaan te doen ontstaan dat het
meer dan eens zal doen nadenken. Vele
kiezers zullen de vraag stellen Zou het
niet gevaarlijk zijn 't rood-blauw pro
gramma aan te kleven om het catholiek
ministerie af te danken Nu dit gevaar
is zichtbaar voor al wie door politieke
dweepzucht niet is verblind.
Gelukkiglijk de meerderheid der Bel
gen gedenken zich den raad van Vader
Cats
Eerst gedaan en dan bedacht
Heeft menigeen in pijn gebracht.
En als 't onheil is geschied
En helpt 't oneindig klagen niet I
3* Vervolg.
Zijn ieverig en haastig, maar niettemin
nauwkeurig en oplettend voortgezet on
derzoek, deed den inspekteur in het oog
vallen, dat de kleeren en andere voor
werpen, het slachtoffer toebehoorende,
in de grootste wanorde in een hoek van
de kamer verspreid lagen. Een groot kof
fer van buitenlandsch maaksel stond
open en was blijkbaar van onder tot bo
ven doorzocht. Kleeden, linnengoed en
andere vrouwelijke kleedingstukken wa
ren op eenen hoop naast het koffer op
den grond geworpen, verscheidene kleine
voorwerpen van smaak en weelde waren
Onder den voet getrapt, maar wat in het
bijzonder de aandacht trok, was een
klein, eenvoudig schrijflessenaarken van
notenhout, dat op het tafeltje zijn vaste
plaats scheen te hebben gehad.
^et toe' maar niet gesloten en
bleek bij nadere beschouwing, evenals
het koffer, ruw en haastig doorzocht te
zijn. Het onbeschreven papier was met
eenige enveloppen, losse stalen pennen
en een stukje lak in eenen hoek van het
boven vak geschoven, dat overigens, even
als het schuifken daaronder scheen ledig
lint©lijk© handelwijze.
Naar aanleiding van de spoorwegonge
lukken nabij de Noorderstatie gebeurd,
vallen sommige bladen M. den minister
Liebaert aan met eene kwaadwilligheid,
die eene ware zaag wordt.
Hunne stelselmatige aanvallen en deze
manier van alle ongevallen aan de zorge
loosheid van den minister toe te schrij
ven, herinneren, in eenigzins meer tra-
gischen toon, de oude klucht van het
dossier Wasseige.
Deze buiten de mode gevallen rubriek
heropenen doet men niet, want deze is
gevallen onder het belachelijke, door het
liedje
II pleut, il neige,
C'est la faute de Wassegie.
(Het regent, het sneeuwt, 't is de
schuld van Wasseige.)
Maar wat de tegenstrevers van M. Lie
baert doen, is veel hatelijker zij be
schuldigen hem de ontreddering van den
ijzerenweg ten toppunt te hebben ge
voerd, er een warboel te hebben van ge
maakt, waardoor rampen onvermijdelijk
zijn zij vinden woorden uit als carre-
four des écrasés, goulot de la morl,
enz. zonder zich te bekommeren om de
onrust die zij in het publiek werpen en
den slechten naam, dien zij ons geven in
den vreemde.
Zou men niet zeggen dat zij alles zou
den winnen, die goede patriotten, indien
door hunne kritieken en overdrijvingen
ons spoorwegnet een deel van zijne
vreemde kliënteel verloor
te zijn. Geen enkel beschreven blad was
er te vinden.
De onder-inspekieur wilde het deksel
weer sluiten, toen zijn oog plotseling ge
troffen werd door een klein, ineengefrom
meld stukje papier, dat in eene reet was
blijven steken. Het was het afgescheurde
hoekske van een brief, waarop nog eenige
letters leesbaar waren. Voorzichtig haalde
hij het fragment voor den dag, streik het
effen en dezelfde politiebeambte, die
met onverstoorbare koelbloedigheid de
bijzonderheden der afgrijselijke misdaad
had nagegaan, die een oogenblik lang
een blik van meêlijden had overgehad
voor het bloedige lijk der wreedaardig
vermoorde, jonge vrouw tuimelde met
doodtlijk ontsteld gelaat een stap achter
waarts, als had hem een schot in de volle
borst getroffen
Groote God I riep bij stammelend
uit, kan het mogelijk zijn...
III.
Het geluid van naderende voetstappen
ontrukte den policie-inspecteur aan de
v.rdooving, waarin de leste ontdekking
hem had gestort. De commissaris, h t
hoofd der Sandbanksche policie, was,
met eeno wacht van agenten, op de plaats
des onheils verschenen.
De onder-inspekteur hoorde hem met
juffrouw Gregory spreken en haastte zich
naar beneden.
Maar wat nog minder loyaal mag ge
noemd worden is, dat wanneer de minis
ter hulpmiddelen tegen het kwaad in
voert, zij er ofwel de doelmatigheid van
ontkennen ofwel beweeren dat zij niet
van den minister uitgaan.
Aldus doet men de rechterlijke over
heid tusschenkomen om den aanleg te
verklaren eener nieuwe aankomstlijn
voor de treinen inde Noordstade 't Is
de minister niet, verklaart de Chronique,
die deze verbeteringen heeft gevonden
't is de procureur des konings die ze
heeft opgelegd.
Gij ziet het, niet waar Een minister,
die zich zoo weinig bekommert om het
leven der reizigers, of zoo zorgeloos is
(lui, zegt de Chronique dat het gerecht
hem tot zijnen plicht moet roepen, hem
lessen moet geven van menschlievend-
heid 1
En er zijn liberalen, die dergelijke
dwaasheden gdooven, er zijn afgeveer-
digden, die in staat zouden geweest zijn
ze in de Kamer te herhalen, indien*2ij ze
gelezen hadden alvorens 't budget' van
spoorwegen gestemd was.
(Corresp. Handelsblad)
Eenige liberalen van Verviers, MM.
Fettweis en consoorten, die het liberalism
gematigd willen houden en van het socia
lism afzonderen, hebben in dien zin een
vlugschrift uitgegeven, als vervolg op een
ander, dat reeds in Augustus laatstleden
is verschenen
Dat vlugschrift geniet in de liberale
drukpers geen al te gunstig onthaal. De
Indépendance belge, onder andere, be
spreekt het als volgt
Als men ons komt zeggen dat de libe
ralen zich moesten onthouden van den
godsdienst te bestrijden, dan wordt ons
wantrouwen opgewekt en wij vragen ons
af of die groep gematigde liberalen van
Verviers niet eenvoudig een groep onaf-
hankelijken is, in den aard van deze die
wij gedurende eenige jaren, te Brussel
aan 't weik hebben gezien.
Dus, volgens de Indépendance, is
iemand die den godsdienst niet bestrijdt
geen liberaal, maar een soort van onaf
hankelijke, die het vertrouwen der ware
liberalen niet verdient.
Om dat vertrouwen waardig te zijn
moet men ten minste de vervolgingspoli-
tiek van Combes in Frankiijk toejuichen.
De Indépendance gaat echter nog ver
der en zegt
Er is nog een ander punt van hunne
De commissaris was een flink man,
meer dan zes voet lang, met een knap
uiterlijk en een keurig onderhouden blon
den paard baard, waarin zich echter reeds
eenige grijze haren begonnen te vertoo-
nen. Hij beantwoordde het streng mili
taire saluut van zijnen ondergeschikte met
een kort knikje.
Een leelijke historie, boor ik, Po
wer 1 begon hij tot zijnen onder-inspek
teur. Wij moeten ons goed houden en op
den grond van de zaak zien te komen,
wij hebben geen tijd te verliezen, als wij
geenen blauwen willen loopen. Hebt gij
al eens rondgezien
De onder-inspekteur Power bracht zijn
chef op de hoogte van de voornaamste
bijzonderheden en van hetgeen zijn on
derzoek helder en duidelijk aan het licht
had gebracht.
Bovengekomen was de commissaris zoo
min als zijn onder-inspekteur in staat ln
het lijk iemand te herkennen, die zij vroe
ger gezien hadden. De jonge vrouw was
hun volkomen vreemd.
Dan maar aan 't werk, Power I
sprak de commissaris zich omkeerende,
laten wij alles, wat wij zeker weten, goed
nagaan, opdat wij spoedig met ons pro-
ces-verbaal klaar komen I Als het eenig
zins kon, zou ik er die eigenwijze man
nen, die Londensche detectives geerne
uithouden, wij moeten de zaak zelf
zien af te doen
De onder-inspekteur Power zag zijnen
propaganda dat ons ongerust maakt
hunne strekking is, klaarblijkend, van de
liberale partij eene partij te maken die
het midden houdt tusscheu de klerikale
behoudsgezinden en de gezamenlijke
volksgezinde groepen.
Deze strekking is gevaarlijk de ge-
heele liberale partij moet duidelijk eene
pariij der linkerzij zijn, in rechtstreeksche
oppositie met de clerikale partij. Op dat
punt zullen wij, wat ons betreft nooit toe
geven en wij zijn van gevoelen Jat de
schrijvers der Feuilles libérales, die in
dien zin aandringen, op zeer gevaarlijke
wijze bijdragen om de oude twisten tus-
schen liberalen opnieuw in 't leven te
roepen en de krachtige poging tegen te
werken welke thans gedaan wordt om in
eene enkele en machtige groep al de
bestanddeelen van het Belgisch liberalism
te vereenigen.
Het liberalism moet dus, ten eerste,
den godsdienst bestrijden en, ten tweede,
rechtstreeks en onverzoenbaar tegenover
de catholieke partij staan, zonder zich er
mee te bekommeren of, zoo doe.ide, het
socialism in de hand werkten hen begun
stigt. Dat is ten minste rechtuit gesproken
en toont aan dat de bewering onzer
Aalstersche geuzen, als zou de liberale
partij in het midden staan tusschen catho
lieken en socialisten, niets anders is dan
eene schijnheilige huichelarij.
O© twen U'h.
In de Veldbode, een Hollandsch vak
blad, dat wakker de belangen van den
Nederlandschen landbouw verdedigt en
tevens menig leerrijk artikel over land- en
tuibouw bevat, lazen wij onlangs een
prettig schrijven, dat bovenstaande titel
droeg. Het begon als volgt
Wie kalk noch kali spaart,
Zich een rijken oogst vergaart.
Dit artikel boezemde ons zooveel be
lang in dat wij besloten er een en ander
van mede te deelen en er tevens eenige
bemerkingen en persoonlijke ondervin
dingen by te voegen.
Om alle verwarring te voorkomen zeg
gen wij vooraf dat, waar onze Noorder
buren van kali spreken, dit in onze ge
wone taal potasch beduidt.
Er was daar spraak van de bemesting
der fruitboomen die, hetzij hier ter
loops gezfgd nog door velen zeer ge
brekkig gedaan wordt of soms gansch
vtrwaarloosd.
In zijne verhandeling beweert schrijver
en hij haalt persoonlijke proeven aan, dat
kalk en kali de twee K's dus zon
derlinge middels zijn om de Kanker te
voorkomen en tegen te werken. En
chef min of meer twijfelachtig aan blijk
baar deelde hij diens meening niet, dal
dc zaak zoo spoedig zou zijn af te doen I
Hij zwteg echter en volgde den commis
saris naar het zitkamerke van juffrouw
Gregory beneden, waar zijn chef in een
gemakkelijken leuningstoel plaats nam en
door een der agenten het meêgebrachte
papier en schrijfmaterieel voor zich op de
schrijftafel deed neèileggen.
Juffrouw Gregory en Weels, de smid,
werden binnengeroepen. Een der jongste
agenten, die zich indertijd op het snel-
schrift had toegelegd, werd door den
commissaris eene plaats aan een afzon
derlijk tafeltje aangewezen en van het
noouige voorzien, om zoo woordelijk mo
gelijk, de antwoorden der getuigen te
kunnen opteekenen.
Komaan, juffrouw Gregory 1 begon
het hoofd der Sandbanksche policie, toen
alles gereed was, op een vroolijken, ge-
zelligen toon, die hem bij zijne verhooren
altijd eigen was, hoe erg de omstandighe
den ook mochten zijn. Beantwoord al
mijn vragen, als 't u belieft, zoo kort en
duidelijk als gij maar kunt en vergeet
vooral niets, wat ons van nut kan zijn.
Het is een vreeselijke gebeurtenis en gij
begrijpt, niet waar? welk eene verant
woordelijkheid r op ons rust, om de zaak
tot klaarheid te brengen.
De arme juffrouw Gregory evenwel,
werd door den kring der policie-unifor
men om zich heen, deerlijk in de war ge-
van een wetenschappelijk standpunt be
schouwd, is zulks aanneemlijk.
Immers, de kanker vertoont zich het
meest aan de appelboomen die op voch-
tigen bodem staan. Welnu, vochtigen
grond is zuurachtig en daar kalk en kali
de eigenschap hebben de zuurheid weg
te nemen of grootendeels te verminderen,
is het te verklaren dat de oorzaak van het
ontstaan dier vreeselijke ziekte daardoor
weggenomen wordt.
Van eenen anderen weten wij ook dat
de steenfruiten vooral, zooals kerzen,
krieken, abrikozen, perziken, eenen groo-
ten voorraad kalk noodig hebben voor
het vormen der steenen. En niet zelden
bemerkt men dat die boomen overvloedig
bloemen, maar dat er bij het spenen,
gelijk mën dat hier noemt, veel afvallen
omdat hun de noodige hoeveelheid kalk
ontbreekt, om den steen te vormen. Een
geloofweerdig en ondervindingrijk per
soon vertelde ons onlangs dat hij, zelfs
bij algemeene mislukking, altijd veel per
ziken en abrikozen had, daar hij de voor
zorg nam die boomen jaarlijks wat kalk
toe te dienen.
Bijna al de fruiten moeten bij het rij
pen eene groote massa suiker vormen.
Welnu het is een gekend feit dat daartoe
kalk noodig is. Men bedenke maar welke
groote hoeveelheid potasch de suikerbee-
ten uit den grond opnemen
Wilt ge vruchten van aroma fijn
Dan moet er kalk en kali zijn
zegt de schrijver kort en goed.
Liefhebbers van fruitteelt, zoo besluit
hij op koddige wijze, probeert het eens
een paar jaar met een paar boomen, en
als ik u dan tot getuigen krijg, dan zullen
we den fruitteler-boer aanklagen bij 0 Ko
ningin Poman-a en hij zal dan veroor
deeld worden om ook haar kinderen,
evenals die van t Ceres te voorzien
van eenen voldoenden voorraad kali en
kalk.
Godsdienstwaanzin. Uit New-
York wordt gemeld, dat op het eiland
Beal, na eene reeks zoogenaamde evan
gelisatie-godsdienstoefeningen, bijna 5oo
menschen godsdienstwaanzin hebben ge
kregen. Zij verbrandden veischeidene
honden en katten als offtis en zouden ook
hunne kinderen aan de vlammen hebben
prijs gegeven, wanneer eenige sherifs niet
tusschen heide waren g( komen.De dweep
zieke menschen vernielden eene groote
hoeveelheid tabak en verder vele sieraden.
Sommigen hunner zijn naar een krank
zinnigengesticht overgebracht.
bracht en toonde neiging cm in eene
nieuwe flauwte te vallen. Zij snikte, dat
een steenen hart ervan moest breken, en
deed al haar best, den opkomenden tra
nenvloed te stuiten met een punt van
haren voorschoot dien zij met krampach
tige bewegingen aan hare oogen bracht.
Wat den smid betreft, deze was zwij
gend en onbeweeglijk blijven staan, als
een sprekend beeld van den man, die,
hoewel min of meer onder den indruk,
welken de tegenwoordigheid van de man
nen van het gerecht in zulke oogenblik-
ken steeds teweeg brengt, toch ten volle
bewust is van de rol, die hij in hef drama
heeft gespeeeld en van het gewicht, dat
zijne woorden in de schaal zullen leggen.
De vermoorde dame had bij u eene
kamer gehuurd, niet waar begon de
commissaris, zich tot de weduwe wen
dende. Hoe was haar naam
In plaats van te antwoorden, haalde
juffrouw Gregory een stuk papier uit haar
zak te voorschijn, en reikte het den kom-
missaris over.
Dit heeft zij mij gegeven, M. Grand,
voegde zij er bij, op mijn eigen verzoek,
want toen ik vroeg hoe zij heette, noemde
ze mij zoo'n raar, vreemd woord, dat ik
er niets van verstond.
Het feit, dat juffrouw Gregory den
commissaris van policie bij zijn naam
aansprak, behoeft geen verwondering te
baren.
Wordt voortgezet.
