Donderdag 31 Maart 1904
3 centiemen per nummer. 56sle Jaar 3625.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
Wat de socios
GODSDIENST, HUISGEZIN. EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
willen
HET GEHEIM
Geluk van den
werkman als vader.
Aan onze
Hoveniers.
Landbouwbelangen.
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maandenfr. i-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
CUIQUE SUIJM.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00Vonnissen op
3de bladeijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bg accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
AALST, 3o MAART 1904.
Gedurende dezen kiezingsstrijd zullen
de socialisten het onmogelijke beproeven
om de ménschen wat zeem aan den baard
te strijken. Alhoewel het officieel orgaan
der communards dikwijls heeft gezegd
I dat zij met ontplooid vaandel ten strijde
1 gaan, dat zij met open vizier en duidelijk
uitgelegd piogramma strijden, toch mag
men verz;ktren dat, .n ons Arrondisse-
c inent, dit vaandel in den zak zal wegge
moffeld worden,
i Wij moeten dus het op ons nemen de
roode kwasten ie doer, kennen wij moe-
ten ons volk bekend maken met hetgeen
de socialisten najagen, met hetgeen zij
f" willen.
L Met dit doel vertalen wij eene bladzijde
uit Le Peuple van 11 Augusti 1896. Het
i is een brok uit een artikel van den leider
tlerFransche omwentelaars, Jaurès. Wij
I bevelen het onze lezers aan, als mede aan
al de brave menschen die overtuigd zijn
dat er vrede en rust moet zijn in een land,
opdat men goed aan zijn brood zou kun-
1 nen geraken.
Wat de opportunisten en de achter
uitkruipers er ook van zeggen, het weder-
lansch socialistisch congres van Londen
is tot beslirsende uitslagen geraakt. Het
lieeftvoor al de socialisten van alle lan
den de eenheid van methode bevestigd.
Wat overal het socialism wil is de
maatschappelijke eigendom en voort-
hrengst in de plaats stellen van de
capitalistische voortbrengst. En die
beslissende verandering verwacht het
socialism noch van den goeden wil der lei
dende klassen, noch zelfs van de drukking
op baar door het proletariaat uitgeoefend.
Opdat het proletariaat het monopool van
den rijkdom aan de capitalistische klasse
zou kunnen ontrukken moet m> n haar
de politieke macht ontnemen. De poli
tieke uitschudding der capitalistische
burgerij is de voorwaarden van hare
economische onteigening.
Maar wij hebben nooit gezegd en wij
zullen nooit zeggen dat de maatschap
pelijke omwenteling slechts langs parle
mentairen weg zou verwezenlijkt worden.
Maar wij hebben nooit gezegd en wij
zullen nooit zeggen dat het socialism
zich, lijk in een gevang, in de capitali-
sche wettelijkheid moet insluiten.
s Wij kunnen de wet door de vijanden
van liet volk gemaakt, ondergaan wij
erkennen haar niet. Zij is eenvoudig
eene macht die slechts zoo lang weerde
Zoudt gij aan juffrouw Gregory
willen vragen hoe laat het was, toen de
postbode dien brief hier afleverde
Hebt gij de vraag van den inspec
teur gehoord, juffrouw? vroeg de com-
missarissaris, zich weer tot de weduwe.
De bedoeling van-Power's vraag was hem
volkomen duister, maar het was zijn plan
niet het zijnen ondergeschikte te toonen.
Jawel, mijnheer Hoe laat of het
was? herhaalde juffrouw Gregory. Wel,
ik geloof dicht bij een, twaalf uur had
het al lang geslagen, dat weet ik zeker,
wantik was bijna met mijn eten klaar.
Mag ik dan doen opmerken, mijn
heer vervolgde Power in denzelfden
underdanigen toon, dat het een brief uit
Sandbank zelf moet zijn geweest. Er zijn
maar twee uitdeelingen van Londen en
buiten, een 's morgens vroeg en de ander
's avonds om acht uur. De beide overige
bestellingen zijn van Sandbank en de
omstreken.
't Is waar 't Is zeker waar ri?p
heeft dat het proletariaat haar geen hoo-
gere macht kan tegenstellen.
Zoo spreekt Jaurès, de Fransche non-
nenvreter.De B'-lgische socialisten juichen
natuurlijk die woorden toe, aan wie zij
de herbergzaamheid hunner bladen heb
ben verleend.
Die lange aanhaling moet ons leeren
i° dat de socialisten iedereen willen
uitschudden dat zij alle goederen en
voortbrengstmiddelen zullen aanslaan ten
profijte van den Staat.
20 dat de socialisten eerst de politieke
macht moeten in handen hebben.Daarvoor
is Z. A. S. een goed middel zij hopen
het toch en hebben het meermaals gezegd
en herhaald. Eens van de Kamers meester
dan zullen zij de wetten maken die hun
behagen en tot de algemeene inpalming
overgaan.
3° dat de lieve communaards geweld en
opstand zullen gebruiken om tot hun
doelwit te komen. Om de wettelijkheid
zullen zij zich niet bekreunen. De
wetten zullen zij met de voeten trappen.
Het socialistisch beheer zal het rijk zijn
van brutaal geweld.
Kiizers, ovrrweegt die woorden; leert
er uit voorzichiig te zijn en weet dat het
te laat geweend is als het kwaad is be
dreven. Voor de Catholieken stemmen is
het beste behoedmiddel tegen de roode
uitschudding.
Zeer schoon is waarlijk de schildering
welke Dr Oberdoerfer van Keulen ons
voorhangt van 't geluk, dat een brave
werkman als vader geniet.
De arbeid van den werkman is een
ware zegen, als hij mag werken met het
bewustzijn, dat zijne moeite niet voor hem
alleen is, dat het doel van zijn streven
niet enkel is tijdelijke winst en eeuwig
loon voor hem persoonlijk, maar dat er
bovendien nog dierbare wezens zijn, uit
zijn eigen vleesch en bloed gevormd, voor
dewelke zijn arbeid aarde en hemel opent.
Omdat hij voor zijn kind arbeidt, gevoelt
de man den last niet meer van zijn werk.
Als ook het zweet van zijn voorhoofd
druppelt, als de spieren van zijne armen
spannen bij 't geweld van den arbeid,
dan denkt den werkman Zoo win ik
brood voor mijn kind en de middels om
het op te voeden, en hij vergeet den last
en de zware vermoeienissen.
«Vroeg inden morgen, eer de dage
raad het roode schemerlicht door de
vensters in zijne nederige woning zendt,
staat hij op van zijne harde legerstede,
dankt den Schepper voor de verkwikken
de rust, die hij genoten heeft, aanschouwt
de commissaris uit, met een blik van
goedkeuring op zijn slimmeren mede
helper. Schrijf het op, Thomas vervolg
de hij tot zijn klerk en noteer den tijd,
zooals de juffrouw dien opgeeft.
IV.
De inspecteur Power had door zijne
schijnbaar zoo eenvoudige vraag eene
aanwijzing verkregen, welke ongetwijfeld
van groot belang zou blijken te zijn.
De hoofd commissaris bezat wel is
waar niet die gaaf, om als bij ingeving
te raden, waar de draad te vinden is, die
tot het ware spoor moeten leiden, maar
hij was toch iemand van groote ervaring
en in staat om de weerde zijner onderge
schikten te beoordeelen. Die Power is
niet dom dacht hij bij zichzelfik ben
blij dat ik hem bij mij heb hij zal het
wel uitvinden
Onbekend met den gunstigen indruk,
dien zijn gelukkigen indruk bij zijnen
chc-f had teweeggebracht, was Power weêr
in zijn vorig stilzwijgen teiuggevallen,
hetgeen hem echter niet belette, het ver
der verhoor met aandacht te volgen.
M. Grand ging er zonder ophouden
meê voort. t
Komaan begon hij, zich weêr tor
de weduwe wendende, uwe huurster
bij het licht der lamp de lieve trekken van
het engelken, dat in de wieg rust, geeft
het een kruisken op zijn voorhoofd, en
haastig is hij naar zijn wtrk, al droomend
van de toekomst van zijn kind. En terwijl
de machienen jagen en razen, terwijl von
ken vuur overal rondspatten, terwijl zijne
hand onvermoeibaar roert en voortwerkt,
is zijn hart en geest te huis bij vrouw en
kind, het stamelende gesnater van zijnen
kleinen lieveling speelt weder in zijnen
geest, luider en levendiger dan al het ge
weld van ruischendé en rotsende werk
tuigen, die rond hem razen. De uren
vliegen voorbij zonder dat hij het be
merkt.
0 De middagklok luidt.
Nu komt hij weder te voorschijn uit
het duistere, smokerige werkhuis eene
jonge vrouw komt hem tegen in hare
eenvoudige en nette kleederdracht. Op
den rechterarm draagt zij een kind, in de
linker hand een blikken ketelken.
Moeder zet het kind op den grond,
dat met onvaste stappen en opene arm-
kens naar vader pikkelt.
Een vriendelijke lach speelt over de
ruwe trekken van den gelukkigen man
hij slaat zijne ruwe handen te zamen,
roept het kind met zijnen naam, en bukt
om het in zijne armen te nemen, heft het
omhoog, omhelst liet, drukt het op zijn
hart, spreekt, lacht en speelt er mede, zet
het weder op grond, en gaat in de scha-
duwe nederzitten om zijn middagmaal te
nemen.
De blauwe hemel is zijn dak, een
koele steen dient hem tot stoel, en zijne
vermoeide knieën tot tafel. Maar eer hij
zijnen lepel in het blikken ketelken steekt,
ontdekt hij eerbiedig zijn hoofd en bidt,
en begint dan welgemoed zijnen maaltijd.
Nevens hem zit zijne vrouw, en de kleine
loopt van de knieën van den eenen tot de
knieën der andere.
Nog eens klinkt de klok. De man
staat op, weder verkwikt en gesterkt,
neemt afscheid van zijne vrouw, en gela
len en verduldig bukt hij opnieuw onder
den last van het werk, tot dat de avond
duisternis hem weder bij vrouw en kind
brengen.
Nu dat het weder gunstiger wordt, en
de schoone dagen weldra zullen aanbre
ken, dient de hovenier geenen lijd te ver
liezen om zijnen grond te bereiden en
geschikt te maken voor het ontvangen der
zaden. Het geldt hier immers eene kracht
bebouwing de grond moet ras voort
brengen en verscheidene teelten behooren
elkander op te volgen om de moesteelt
zoo winstgevend mogelijk te maken.
Daaruit volgt dat de bodem spoedig uit
kreeg dus dien brief. Wat gebeurde er
toen verder
Niets bijzonders voor zoover ik
weet, mijnheer luidde het antwoord. Ik
bleef beneden in de keuken en ben er
niet bij geweest toen zij hem las... Maar
wacht een oogenblik... zij heeft er mij
later toch van verteld Ik kwam binnen
om over het eten te spreken en toen zegde
zij tegen mij, dat die kennis van haar ein
delijk geschreven had.
Ha zoo viel de commissaris haar
driftig in de rede. Die kennis van haar
had eindelijk geschreven Goed zoo Ga
voortwat zegde zij toen verder
Zij vertelde mij, dat zij dien avond
moest uitgaan en dat zij zeker dacht, dat
die kennis hier ook eene kamer zou hu
ren.
Die kennis van haar Zegde zij
dan niet of het eene dame was of een
heer vervolgde de commissaris min of
meer uit zijn humeur, omdat hij geen
duidelijker aanwijziging ontving.
Een heer herhaalde de eerzame
juffrouw Gregory, met een niet weinig
verontweerdiging. Ik dacht dat gij toch
wel wist, M. Grand, dat ik in mijn huis,
dat Goddank te goeder naam en faam be
kend staat, nooit aan eene dame die er
woont, zou toestaan 's avonds heeren bij
zich te ontvangen, of het moest dan haar
geput wordt, en dat er dus ook eene doel
matige en overvloedige bemesting hoeft
toeg- past te worden.
De stalmest is voorzeker de geschikste
meststof voor groenten, ja men mag zelfs
zeggen dat deze bij de groenselkweek on
misbaar is, doch veelal gebeurt het dat de
hovenier over geene voldoende hoeveel
heid stalmest beschikt zoodat hij genood
zaakt is eenen aankoop te doen en in
dat geval kost hij dikwijls te duur. 't Is
daarom dat er reeds op verscheidene
plaatsen proefnemingen zijn gedaan ge
weest, en nog aangelegd worden, ten
einde te onderzoeken in hoever de schei
kundige meststoffen de natuurlijke mesten
kunnen vervangen of volledigen. Tot
hiertoe bleven de eerste te weinig bekend
in de groenselkweek, en nochtans bij de
groote cultuur of eigenlijke landbouw
worden zij op groote schaal toegepast, en
neemt het gebruik van jaar tot jaar toe.
Naar onze bescheiden meening zal men
voordeelig handelen, de scheikundige
meststoffen bij de moeshovenierderij m< er
aan te wenden. Zulks htbben wij door
eigene proeven persoonlijk ondervonden,
en de uitslagen die men gedurende vier
jaar in de hofbouwschool van Bergen be
komen heeft, bevestigen ons gezegde.
Met scheikundige meststoffen alleen
bekwam men even goede, en zelfs betere
opbrengsten, zooals men kan oordeelen
naar de volgende cijfers.
Stalmest alleen gaf per are
Ajuinen 730 kilogr.
Roode kooien 535
Salaad 316
Selder n55
Spinagie 199
Met scheikundige meststoffen bekwam
men de volgende opbrengsten
Ajuinen 740 kilogr.
Roode kooien 63o
Salaad 359 0
Selder 1155
Spinagie 282 n
Dus een verschil ten voordeele der
scheikundige meststoffen van 10 kilogr.
ajuin, 95 kilogr. roode kooien, 43 kilogr.
salaad, en 83 kilogr. spinagie.
Welnu, hiervoren zegden wij, dat de
hovenier zooveel mogelijk moet trachten
den grond ras te doen opbrengen, tevens
er naar strevende produkten van zeer
goede hoedanigheid te winnen, en in
hooger aangehaalde proeven heeft men
bestatigd dat de gioenstls, bemest met
scheikundige meststoffen, altoos veertien
dagen vroeger rijp waren dan de andere.
Dat is dus een punt voor onze hoveniers
van allergrootst belang dat waarlijk zijne
aandacht verdient, en waarvan hij moet
rekening houden.
Wij raden dus aan bij eene goede do
sis stalmest de volgendé hoeveelheden
eigen man zijn. Ik sta hier in de stad als
te fatsoenlijk mensch bekend, om zoo
iets toe te staan, vooral bij een vreemde.
De verontweerdiging van juffrouw Gre-
gojy was zoo hevig, dat de commissaris
het beter achtte van onderwerp te veran
deren.
En bovendien, ging de weduwe
voort, die op dit punt niet zoo gemakke
lijk tot zwijgen was te brengen, al was
zij vreemd hier, dat arme schepsel boven,
zij was een recht fatsoenlijk mensch, eene
echte dame, daar wil ik op zweren, zij
zou zoo iets niet in haar hoofd hebben
gekregen, ik heb hare vriendin trouwens
zelf gezien
Wacht eens, had gij dat maar dade
lijk gezegd I Hebt gij hare vriendin ge
zien Is die dus inderdaad 's avonds hier
gekomen
Zeker, mijnheer. Het arme schaap
ging 's avonds, teg> n donker, zoo vroo-
lijk als ik nooit gezien had, de deur uit,
en kwam een paar uren later met hare
vriendin terug.
Hoe laat was het toen
Op slag van elf uren, mijnheer. Ik
hoorde de klok eenige minuten later
slaan.
Er is een trein van Lor.den, die
om half elf hier aankomt, merkte Po
wer op. Dat zou met den tijd goed uit-
scheikundige meststoffen te gebruiken per
hectare
Aan de bladgewassen 400 kilogr.
sodanitraat, 400 kilogr. superfosfaat en
200 kilogr. chloorpotasch of 600 kilogr.
kaïniet.
Aan de wortel- en knolplanten 3oo
kilogr. sodanitraat, 400 kilogr. superfos
faat en 200 kilogr. chloorpotasch of zwa
velzure potasch.
Aan de erwten en boonen 600 kilogr.
superfosfaat e* 3oo kilogr. chloorpotasch.
Van het Beheer van Staats
spoorwegen is verschenen
De kleine Reisgids voor^
April 1904. Prijs 10 cen
tiemen. (Ingezonden).
Nuttig vonnis. Op pleidooi van
Mter Van Cleemputte, catholieke Volks
vertegenwoordiger van Gent en krachtens
wet van 21 December 1S96 (van dewelke
hij verslaggever was), alsook der konink
lijke besluiten van 1897 tot uitvoering
genomen, heeft het Hof van Beroep ge-
vonnisd
i° dat de landbouwer of aankooper van
voeder voor dieren, zes weken tijd heeft,
na de levering, om een geding in te
spannen tot vernietiging des koops of
mindering des prijzes
2® dat de aanvaarding en het verbruik
dier waren, zelfs het totaal verbruik, het
geding niet beletten, daar waar de gebre
ken geheim of gedoken zijn
3° dat, voor wat aangaat lijnkoeken, tot
voeding bestemd, er geen acht moet ge
nomen worden op de omstandigheid dat
de verkoop op proefstaat is gesloten, wan
neer de factuur de melding draagt bests
LIJNKOEKEN
40 daar, volgens art. 2, 2 van het
koninklijk besluit in datum 3o April
1897, die toeneming, (of die van zuivere
lijnkoeken), slechts mag gegeven zijn aan
degene die niet meer dan 2 ten honderd
natuurlijke onzuiverheden behelzen.
(Arrest van 26 Januari 1904).
Die bepalingen en reglementen, welke
door de Wetgeving en het Hoog Bestuur
genomen zijn geweest, na raadpleging
der afgevaardigden van Handel, Nijver
heid en Landbouw, zijn nuttig voor
elkeen dezer beroepen zij geven meer
betrouwen, vastheid, vertiendubbelen het
getrouwvol en beredeneerd gebruik der
stoffen zoo is het gebeurd met de mest
stoffen sedert de wetten van 1887 en
1896 hebben de handel en het gebruik
eene zeer ontzaggelijke uitbreiding beko
men tot bate aller billijke belangen.
komen, als zij ten minste gewandeld
hebben
Volkomen juist 1 zegde commissa
ris, zich onmiddellijk weer tot de weduwe
wedend
Kwamen zij met een rijtuig
Neen, mijnheer, zij kwamen te
voet.
Goed 1 sprak M. Grand en ver
volgde daarop met meer ernst. Pas nu
goed op, juffrouw Gregory Tracht u
alles zoo goed mogelijk te binnen te bren
gen. Gij hebt gezegd, dat gij ze zaagt
binnenkomen, niet waar
Ja wel, mijnheer, ik deed zelf de
deur voor hen open. Zij kwam het eerst
binnen om de andere den weg te wijzen,
hare vriendin liep vlak achter haar.
Hoe zag die vriendin er uit
Ja, het was nogal donker in den
gang. Ik brand geen gas en de l^mp
stond in de keuken. Ik kan alleen zeggen,
dat het eene slanke vrouw was en dat zij
een reistaschje in de hand droeg.
Hebt gij haar gezicht gezien
Maar gedeeltelijk, mijnheer. Het
was erg koud dien avond, wij hebben
vioeg winter dees jaar, cn zij had zich tot
aan de ooren warm ingestopt, met een
dikken sluier voor het gezicht. Het eenige
wat ik gezien heb is, dat zij donker haar
had evenals de andere, Wordt voortges.
