Zondag 3 April 1904
3 centiemen per nummer.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en t Arrondissement van Aalst
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Wit en
zwart.
OM ZES MILLIOEN
Woorden en Werken.
Rijmt te zaam
Wij hebben bet voorzien.
Tegen de muilplaag
Pilatus Daens,
DE DENDERBODE.
Dit blad verschynt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
kening van den volgenden dag. De prys ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. i-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schryft in by C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N' 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
CUIQl'E «UUM.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00 Vonnissen op
3<j« blacky de 50 centiemen. Dikwyls te herhalen bekendmakingen by accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dynsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
AALST, a APRIL 1904.
Menschen die stt-lmatig zijn, vallen in
t< gem nijdigheden 't is onvermijdelijk.
Hier wit, ginds zwari zeggen voor ten en
zelfoe zaak is eene ongerijmdheid voor
het minste.
Zoo is het gestaan en gelegen met de
helden van Klokke Roeland.
Wij lezen in 't nummer van 6 Maart 11-
a Geheel onze arbeidsverzekering is
onweerdig van een beschaafd volk,
s (sic) late vaten van eene catholieke re-
ugeering 1
Vergelijkt dat met 't protestantsche
Dnitschland. In Duitschland bestaat
de vtrzekerirg tegen ziekte, sedert
1902 tegen werkonvermogendheid en
«ouderdom, sedert 1902 en die drie-
dubbele verzekering omvat om zoo te
zeggen AL de werklieden.
In die tijden tot einde 1902 beeft de
arbeidersverzekering opgebracht de som-
me van 5,976,247,175 fr., waarvan
d 55 ten honderd, dus meer dan den
helft, of meer dan 3 milliard gestort
worden door Staat en arbeidgevers,
n en bijgevolg als zuivere loonopslag,
ten voordeele van den arbeid mogen
d beschouwd worden 1
De schrijver van die lijnen heeft nooit
de Duitsche wetten nopens de arbeidsver
zekering gezien, late varen, gelezen. AL
de datums die hij opgeeft zijn valsch, van
de eerste tot den laatste. Doch stappen
wij daarover wij hebben eer mtdelijden
dan verontweerdiging zelfs voor verwaan
de kinkels.
Nemen wij thans ter hand Klokke
Roeland van i3 Maart 11., en lezen wij
het verslag van het fameus groen congres
te Aalst,
M. De Backer spreekt Ik denk ook
n dat alle last door den Staat zou tr.oe-
ten gedragen worden. De Staat zou
d kunnen de werkgever aangaan als hij in
gebreke wordt bevonden. Nu verzeke-
n ren de werkgevers, maar 't valt terug
op het loon der werklieden.
Wat voor een wetgever 1 In geen land
ter wereld bestaat zoo eene wet no
pens de arbeidsongevallen lijk M. De
Backer er eene wil voordragen
Wij gaan echter dit punt voor later
verschuiven, om de tegenstrijdigheid te
doen uitschijnen tusschen de twee hierbo-
venstaande aanhalingen. De eene zegt
wit, de andere zwart,
In Duitschland zoowel als ten onzent
is de vergoeding der arbeidsongevallen
ten laste der werkbazen.
Laat ons volledig zijn. De kleine onge
vallen van min dan een tot 14 weken
worden vergoed door de ziekenkassen,
waaraan de werkman voor twee derden,
de baas voor een derde bijdraagt. De
ongevallen van grootere draagwijdte en
ernst zijn ten laste der bazen vereenigd
in beroepsgenootschappen en onderver
deeld in sectien. Het beroepsgenootschap
vergoedt geheel of gedeeltelijk zij kan
beslissen dat de sektie waartoe de fabriek
96* Vervolg.
Mev. Dorgeur had de woorden van
Sorandalik val niet ongewroken, ver-
St!Toèn zij hem, gevolgd door Flick, het
vertrek zag verlaten, snelde zij naar Jac
ques en fluisterde hem toe, terwijl zij zijne
hand greep
Mijne brieven I
Zij had begrepen waarmede hij zich
wilde wreken.
Jacques bad het eveneens begrepen en
antwoordde
Ik zal ze hem ontrukken.
Hij snelde Sorandal na.
Mev. Dorgeur had juist geraden. Toen
Sorandal inzag, dat hij reddeloos verlo
ren was, dat hem geene uitkomst meer
overbleef, bad nog slecht eene gedachte
hem beziggehouden, zich te wreken, voor
zijnen val g«bruik te maken van dit vree-
behoorde 75 fr. per honderd in de lasten
kome.
Ten onzent blijft de baas verantwoor
delijk. Hij kan zich verzekeren bij eene
maatschappij of lid worden van eene
mutualiteit die later in 't leven kan komen.
Dat verschil in de wijze van vergoeden
ne< mi niet weg dat het de bazen zijn
die betalen. In geen van beide landen
komt de Staat er voor iets tusschen.
En toch is er een onderscheid voor die
aiiguren In Duitschland is die verzeke
ring een zuivere loonopslag ten onzent
heeft zij nadeelige gevolgen voor de dag
huur, wordt de verzekering gedaan op
den rug der werklieden 1
Dat is tegenstrijdig Van waar mag
wel dat verschil komen Hoe kan eene
verzekering loonopslag, zuiver loonopslag
zijn in Duitschland en hier in België,
eene vermindering van loon te weeg
brengen
Dat is nu toch zoo dom als het groot is.
Een en dezelfde zaak heeft twee ver-
schtllige gevolgen I
Dat teekent de groenen dat bewijst
hoe weinig ernstig zij zijn in hunne be
knibbelingen en dat zij volstrekt geen
vertrouwen verdienen.
Het zijn politieke koordedansers zon
der kennis en zonder invloed en voor wie
het er slechts op aan komt gekozen te
worden, gelijk van ten prijze welke mid
delen. Als wij ze van onkieschheid be
schuldigen overdrijven wij in geenen
deele.
Men heeft slechts op de vuile historie
van het wijf te denken die plotselings den
9 December 1894 door gansch ons Ar
rondissement wierd verspreid.
Die historie Nooit heeft de groenerij
ze durven herinneren, nooit er nog een
woord over spreken
In hun artikelen doen de schrijvers
hun karakter kennen. Als ge dus eene
gazet least en gij komt daar tegenstrijdige
dingen tegen, dan mocgt ge gerust zeg
gen DE SCHRIJVER HEEFT EEN SLAG VAN
DEN MOLEN.WEG OP HIJ IS EEN GEMEENE
BEDRIEGER.
Is het aan te nemen dat iemand met
gezond verstand begaafd en die oprecht
is en rechtzinnig, zich ga tegenspreken,
dat hij op de eerste bladzijde wit zegt en
op de tweede zwart schreeuwt.
Die man gaat niet recht in zijn schoe
nen die wil zijne lezers in den zak ste
ken, om den tuin leiden en dan is het
oogenblik gekomen te roepen Lezers,
opgepast voor de gauwdieven Hij wil
uw stemmeken stelen door allerlei be
drog I
Die gedachten kwamen ons te binnen
bij het lezen van den Werkman van 28
November 1902. Daar is het dat wij die
schreeuwende onrechtveerdigheid zijn
tegengekomen. Op de eerste bladzijde,
kol. k'En wensch den Keuntnk
Leapol geen kwaad maar k'en zal
n hem mijn leven niet vergeven dat
n hij dit pensioen van 9 eens heeft
willen teekenen.
Hij die 3 1/2 millioen trekt en die
a hier ne Rotschild geworden is, hij
t moest aan zijn ministers gezegd heb
ben: Negen eens, negen eens Zinkt
ge in den grond niet van schaamte
d binnen acht dagen moet gij met de
papieren komen van 35 eens daags
of ik doe u op den moment uw gou-
i) den frak uitspelen
Ge ziet, lieve lezer, dat pensioen van
9 cents moet dus iets bespottelijks, be
lachelijks zijn, een criminaliteit om zoo
de verontweerdiging van den heer Daens
te verwekken.
Zie dat is het werk van het Catholiek
Ministerie, Die negen eens geeft de
catholieke Regeering.
En bijgevolg 1
Doch die 9 cents per dag zijn 65 frank
per jaar. Dat is al iets en iedereen schat
die toelage hoog, heeft die gunst gaarne.
65 fr. is niet te misprijzen daarmee
kweekt men vrienden. Maar zie, o won
der dan is dat het werk niet meer der
Catholieke Regeering, dan hebben de
democraten dat besteld en hebben priester
Daens en De Backer dat bezorgd en te
huis gebracht I
Aardig
De negen cents geven de catholieken,
de 65 fr. is het werk der groenen
De Werkman, zelfde date. 2d9 bl. 4de
kol. u De semester van 't pensioen
wordt uitgedeeld, 32,5o fr. in som-
mige huishoudens 65 fr. voor man
en vrouw, 't komt zoet binnen die
't klein niet begeert is 't groot niet
weerd 1
Dit pensioen wie heeft het u be-
zorgd, brave, oude werkmenschen
n Van in i8g3 schreef de christene
0 Volkspartij op haar programma
enz. 0
Een weinig verder.
d Dit pensioen 9 eens daags is een
s verzachting, maar 75 cent. 5o Gen
ii tiemen op 60 jaar. dat zou de spoe-
8 dige en krachtige hulp zijn door
d'Encecliek van den Paus afge-
a smeekt enz.
Het is crimineel 1 M. De Backer zit in
de Kamer reeds 4 jaar waarom heeft hij
niets gedaan om die 0,75 fr. te bekomen
M. De Backer zwijgt, zwijgt, roert niet,
doet niets I niets niets lil voor het pen
sioen
Wanneer heeft M. De Backer het voor
stel gedaan om dit pensioen te vergroo-
ten
Belooft heeft hij het Aan het volk
belooft hij het om het mte te sleepen
aus te bedriegen en zijne stem te stelen
1 in de Kamers zit hij stil en zwijgt hij.
De arme tist
Eenige regels verder,
a Dito over de koolmijnen in Limburg.
Zouden ze die koolmijnen durven
afstaan
Die twee dingen vloeken.
Hoe min macht, hoe beter, zegt men
van den eenen kant, en van den anderen
eischt men dat de Staat eigenaar zij en
blijve, dat hij zelf koolmijnen zou uit
baten 1
Wij laten die laatste kwestie onverlet.
Maar wij vragen wat men denken moet
van iemand die in eenige regelen zich
zoo onbarmhertig tegenspreekt.
Kunt gij daar nu staat op maken
Gij, werklieden, zult gij u laten foppen
door kerels die uit en in klappen Denkt
eens wat eene belofte weerd is van iemand
die zich tegenspreekt Zich tegenspreken
is het onfeilbaar teeken dat men liegt en
bedriegt, dat men zijne lezers om den
tuin leidt. Wie oprecht is, wie rechtzinnig
is kan een oogenblik missen doch in geen
tegenstrijdigheden vallen.
STOOMTRAM. Betrekkelijk de
stoomtram Ninove- Denderwindeke-jHal,
heeft M. Baron Leo Bethune den 21
Maart den volgenden brief ontvangen
van de Nationale Maatschappij der Buurt-
stoomwegen
De werken voor de sectie Hal-Leer-
beek zijn op 9 Maart aanbesteed gewor-
den; zij zullen aangevangen worden
van 't oogenblik dat men te Leerbeek
van de noodige gronden zal in bezit
kunnen nemen.
Wat de werken betreft der tweede sec
tie Leerbeek-Denderwindeke Ninove, zij
zullen binnen eenige maanden aanbesteed
worden.
In dcnzelfde kolom van Den Werk
man 28 November 1902 lezen wij
E. H. Vauderhaegen zaliger, pastoor
van Steenhuyse, zijn standvastig woord
was altijd Hoe min geld aan den
Staat en hoe min macht aan den
Staat, hoe beter.
De socialistische gazetten werpen alle
verantwoordelijkheid wegens de dynamiet-
aanslagen der laatste dagen verre van zich
weg.
Een blad van Luik vooral spuwt vuur
en vlam, tegen degenen die zijne partij-
genooten van medeplichtigheid beschul
digen.
Herinneren wij hier hetgeen kamerlid
Tibbaut den rooden Zondag in den
Catholieken Kring van Antwerpen toe
voegde
Ofwel zijt gij medeplichtig in die
aanslagen, ofwel waart gij huichelaars.
Tijdens de betoogingen in 1902 deedt gij
door uwe getrouwen zingen
Krijgen wij het stemrecht niet,
Wij smijten metdvnamiet
Gij gaaft het recept op om dynamiet
te maken. Indien gij het meendet, zijt ge
plichtig indien het slechts was om mi
nisters bang te maken, zijt gij huiche
laars, die het volk opruit, maar de ver
antwoordelijkheid uwer gevaarlijke aan
hitsingen niet durft dragen.
Wat zijt gij liefst akelige comedianten,
of aanspoorder» tot doodslag
Tentoonstelling van Luik. Een
der voornaamste gebeurtenissen in deze
Tentoonstelling zal zijn het Congres van
de Vereeniging der Engelsche Handels
kamers.
Het zal de tweede maal zijn dat de En
gelsche Handelskamers zich op het vaste
land vereenigen.
Die beslissing is genomen in gevolge
eene merkwéerdige redevoering van M.
Godchaux, een der leden-stichters van de
Engelsch - Belgische Handelskamer te
Londen, en zij kan beschouwd worden
als een gevolg van het aanzienlijke werk,
in de laatste maanden verricht door het
voorloopig Belgisch Comiteit, dat onze
consulgeneraal te Londen, M. Sève, daar
tot propaganda voor die tentoonstelling
heeft gesticht.
De Verjeniging der Engelsche Han
delskamers is eene der oudste instellingen
van het Vereenigd Koninkrijk. Zij werd
te Londen gesticht in 1816, met de hulp
van 16 Handelskamers. Zij telt er nu 107,
en haar invloed op de openbare besturen
is zoo groot dat zij reeds verscheidene be
langrijke wetsontwerpen deed stemmen.
De huidige voorzitter is sir William
Harry Holland, lid van het parlement en
behoorende tot eene rijke familie van ka
toenspinners te Manchester.
De meeste handelsnotabiliteiten der
wereld maken deel van deze vereeniging.
Het voorloopig comiteit, gelast met het
vormen der Belgische Commissie te Lon
den, voor de propagande der Luiksche
Tentoonstelling, is als volgt samengesteld:
Eere-voorzitter, M. Sève, consul gene
raal van België voorzitter, M. Degreile-
Rogier; ondervoorzitters, MM. Godchaux
en Wuidard algemeene schrijver, M.
Edgard de Knewettschrijver-schatbe
waarder, M. Radoux leden, MM. Kiral-
fy, Rozenraad en Verspreeuwen.
't begin af haastig aan de reglementaire
maatregels onderwerpen, zonder evenwel
het goede, dat die maatregel bevat, af te
keuren.
Maar het oordeelt dat die uitvoering
ervan zeer moeilijk is.
selijke brieven, om daarmee schande en
wanhoop te brengen over bet huis, waar
hij nu niet langer als meester kon heer-
schen.
Die brieven lagen op de kamer van
Sorandal in zijn schrijfbureel geborgen.
Sorandal liep, gevolgd door Flick, om
wiens aanwezigheid hij zich niet bekom
merde, de trap op en, zonder de deur te
sluiten waartoe zou hij ook, want aan
vluchten viel toch niet te denken ging
hij naar zijn schrijfbureel, opende de
schuif en nam er de brieven uit.
Toen hij zich omkeerde, uitte hij een
kreet van woede
Behalve Flick was ook Jacques in de
kamer.
Alweer gij 1 riep hq uit.
Die brieven, zegde Jacques.
Mijne wraak 1 Nooit 1
Die brieven, herhaalde Jacques,
terwijl hij naderde.
Hetgeen nu volgde, greep met blik
semsnelheid plaats, zoodat F lick zelfs den
tijd met bad tusschen te komen.
Sorandal tastte in den binnenzak van
zijnen frak.
Jacques raadde zijne bedoeling en zon
der eene seconde te aarzelen, liep hij met
gebogen hoofd op hem toe.
Sorandal uitte een dof gebrul van
woede.
De schok was zoo hevig, dat beiden
op den grond vielen, waar zij verwoed
met elkaar worstelden Sorandal deed
alle moeite om zijn revolver uit den bin
nenzak te nemen, terwijl Jacques al zijne
krachten inspande om het hem te belet-
Toen, het had veel minder tijd gekost
dan er noodig was om bet te beschrijven
knalde er een schot.
Jacques stond op, bleek, bevend, maar
ongedeerd.
Sorandal bleef op den grond uitgestrekt
liggen.
Hij was dood.
Terwijl hij naar zijnen revolver tastte,
had zijn vinger den haan aangeraakt en
deze was overgegaan.
Een kogel had zijn hart doorboord.
Hij was door eigen hand gestorven, vol
haat en wraakzucht. Een weinig schuim
vertoonde zijne lippen.
Uit zijne wonde druppelde het bloed
op het tapijt.
De minister van landbouw
heeft den vecartsenij-inspec-
tiddienst, gelast nieuwe mid-
delen van gezondheidspolicie
j&KXm/ te besiudeeren om de mujj"
plaag doelmatiger te bestrij
den dan tot hiertoe werd gedaan, en
vooral om de ziekte te overwinnen in het
begin van haar ontstaan.
De gezondheidspolicie is somwijlen on
machtig om de kwaal te keer te gaan,
omdat de veehouders te laat de aan-
gift van besmetting hunner stallen doen,
of zelfs de eerste broedplaatsen verbergen.
Somwijlen verkoopen zij in 't geheim de
dieren, die met aangetaste beesten in aan
raking zijn geweest.
Zoo ontstian nieuwe broedplaatsen
soms tamelijk verre van de eersten verwij
derd.
De nieuwe maatregels moeten voor doel
hebben zoo spoedig mogelijk de brand
punten der ziekte te ontdekken en te doen
verdwijnen.
Htt departement van landbouw is ech
ter geen partijganger van den maatregel,
door de provincie Luik in toepassing ge
bracht, en die bestaat in het vergoeden
der eigenaars van dieren die zich van
Flick boog zich over hem heen en be
tastte hem.
Ik geloof dat hij dood is, zegde hij
tot Jacques.
Deze knikte toestemmend, waarop Flick
hernam
Verduiveld, dat ziet er slecht voor
mij uit, ik was voor dien man tegenover
de justicie verantwoordelijk.
Bevestig slechts wat ik zeg, ant
woordde Jacques.
Goed.
Reeds klonken er voetstappen op den
trap de onderzoeksrechter en zijn griffier
hadden het schot gehoord, en waren daar
op naar boven gesneld.
Wat is hier gebeurd vroeg de on
derzoeksrechter op strengen toon, terwijl
bij naar het lijk van Sorandal wees.
Jacques antwoordde
Mijnheer de rechter, ik was dien
man gevolgd om hem eene nieuwe mis-
daat te beletten. Hij viel mij aan, er ont
stond een worsteling en in die worsteling
is <le revolver, die hij in den binnenzak
had, afgegaan.
En fluisterend voegde hij. er bij
Ter wille van de rust eener familie
Van het Beheer van Staats
spoorwegen is verschenen
De kleine Reisgids voor
April 1904. Prijs 10 een-
ingezonden).
liberale Indépendancb Belgb aalmoe
zenier der socialisten komt benoemd te
worden, vaart in razende woede uit tegen
de catholieke Drukpers.
In a De Werkman van Vrijdag i5
Maart, heet hij Het Nieuws van den
Dag van Brussel en ons De Dbndbr-
bode r schurftige dagbladen.
En zoo vol schelmerij is De Dender-
bode schrijft Pilatus de almoezenier
dat hij het officieel verslag der Kamer
11 schaamteloos durft vervalschen en dat
hij zou dienen vervolgd te worden voor
vervalsching van openbare schriften en
zulke vervalsching van het officieel
Kamerverslag zou door de wet moeten
gestraft worden, a
Maar hoe wij het officieel Kamerver
slag hebben vervalscht, verzwijgt Pilatus.
Ook nog slingert Pilatus ons smee-
rigen Denderbode van Aalst naar
't hoofd.
Och Pilatus I kijk dan toch eens in den
spiegel
Wij zijn het alleen niet tegen wie Pila
tus zijne bitterste gal uitbraakt. De dag
bladen Le Bibn Public Le Cou
rier de Bruxellbs a Le XXe Siècle
krijgen ook hun aandeel.
Wij gelooven dat al onze confraters
zich weinig zullen bekommeren om de
vischwijvenmanieren van den almoeze
nier der rooden niettegenstaande hij ons
allen de beleediging naar 't hoofd slingert
dat we van logentaal en laster leven
iets waarover men hem scherpe rekening
zou kunnen vragen.
Maar neen, wie de politiek intreedt
mag zoo kitteloorig, zoo teergevoelig niet
zijn. Geeft men een bonk men moet er
een kunnen verdragen. En vooral moet
men ze kunnen verduren van een onge
lukkige zoo zeer verdwaald dat hij, niet
alleen om zijne ongehoorzaamheid door
zijne Overheid is gestraft en onweerdig
geoordeeld het priesterkleed te dragen,
maar nog bovendien de 80 fr. dorst op
strijken die de Fransche francma^ons
voor hem in de logie hadden gebedeld.
En die 80 franks hebben nu heden juist
dezelfde waarde als de 3o zilverlingen die
Judas Escariotes van de Joden ontving
als prijs des verraads van zijnen Godde-
lijken Heer en Meester.
En nu ten slotte, waarom al die woe
dende gramschap van Pilatus Daens
tegen die catholieke dagbladen
Wel eenvoudig omdat ze hem in den
weg staan om zijne heersch- en baatzucht
te kunnen voldoen....
Ja, in de iree, van daar de gramschap!
smeek ik u, mijnheer, vraag geene verde-
opheldering.
De onderzoeksrechter knikte toestem
mend en beval zijnen griffier
Gij kunt in uw proces-verbaal ver
melden dat de misdadiger een einde aan
zijn leven heeft gemaakt, voordat iemand
het heeft kunnen beletten.
Toen Jacques beneden kwam, vond hij
Mev. Dorger, die zich bleek en vol angst
aan de leuning van den trap vastklemde.
Zij stak de hand naar hem uit en stam-
melde
Mijne brieven 1
Hier zijn ze.
Toen loosde zij een diepen zucht en de
oogen dankbaar ten hemel slaande, ver
borg zij de papieren in haar kleed.
BESLUIT.
Twee maanden na de gebeurtenissen,
die wij hebben bijgewoond, werd het hu
welijk van Olivier Fromentel en Gisèle
Dorgeur in alle stilte voltrokken.
Mev. Dorgeur van een kwellenden last
bevrijd, had hare gezondheid en hare
krachten spodig herkregen.
Door dc zorg van de justitie was het lijk
van Sorandal naar de Morgue overge
bracht en vervolgens begraven.
Dominique, die spoedig herstelde, leg
de in eene openbare terechtzitting van
het assisenhof zijne verklaring af, de on
derzoeksrechter verklaarde dat de schul
dige zichzelve gedood had, zonder dat do
justicie het had kunnen verhinderen.
Hiermee was de plicht der justicie
volbracht en de misdaad van het kasteel
van Pierrefite zonk in de vergetelheid
teIHet jonge echtpaar wilde niet langer
blijven op het kasteel Pierrefite, waaraan
zooveel treurige herinneringen waren ver
bonden. Het kasteel werd verkocht en
Olivier en Gisèle met M. en Mevr.
Dorgeur betrokken eene prachtige villa
te Poitou.
Dominique brengt bij hen aan huis een
rustigen ouden dag door.
Jacques vertrok, kort na het huwelijk
van zijnen broeder, weer naar de kolo
niën, doch wanneer hij met verlof in het
moederland terugkeert, is hij tc Poitou
de gast van Olivier en Gisèle, waar hij
steeds met open armen wordt ontvangen.
EINDE.
