g
P
Bi
Zondag 22 Mei 1904
3 centiemen per nummer..
56s,e Jaar 3640.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
GODSDIENST. HUISGEZIN. EIGENDOM
VADERLAND. TAAL, VRIJHEID.
VERKIEZING
Heeren Kiezers
nummer 4.
De strijd van borgen
Kiezers opgepast
IV. De ware Vrienden.
Nijverheid
Koophandel.
Sociale wetgeving.
Werkmanswoningen.
Pensioenen.
Sociale werking.
Landbouwnijverheid.
HET VEE
Verkeermiddelen.
In '1 belang der
Landbouwers.
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
CUIQL'E 8VUM.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00Vonnissen op
3de bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij acceord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
AALST, 2i MEI 1904.
ARRONDISSEMENT AELST.
van vijf Volkvertegenwoordigers
den 29 Mei 1904.
WOESTE.
DE SADELEER.
de BÉTHUNE.
PIERAERT.
MOYERSOEN.
1 PLAATSVERVANGERS. 1
PIERAERT.
MOYERSOEN.
VAN DER LINDEN.
VAN DER TAELEN.
Stemt onder nummer 4 rechts.
CATHOLIEKEN
Leert uwe vrienden, kennissen en ge-
buren goed stemmen.
Gelief te bemerken
Wie voor meer dan eene lijst stemt
vernietigt zijn stembrief.
Panacheeren is nu niet toegelaten lijk
in de gemeentekiezing.
Bijvoorbeeld de kiezer die voor een
catholieke candidaat en te zelfder lijd ook
voor een candidaat onzer tegenstrevers
stemt, vernietigt hierdoor zijn stembrief.
Heeren Kiezers
Als ge wilt zeker zijn dat uwen stem
brief geldig is, maakt dan alleenlijk een
enkel wit puntje zwart, namelijk, dat
van 't zwart vierkantje rechts onder
Geluk en vrede of twist en tweedracht.
Wat wilt ge
Voor- hen stemmen wij.
Voor de Catdolieken
Reeds 20 jaren zijn de catholieken aan
het bewind. Crisissen hebben zij te door
worstelen gehad, maar toch moet men
bekennen dat de klippen gelukkiglijk zijn
te boven gekomen, dat hun wijs en matig
bestuur vrede aan ons land, voorspoed en
vooruitgang aan ons volk heeft verzckeid,
en dat ieders recht wordt gehandhaafd en
ieders vrijheid geëerbiedigd.
EJV
De nijverheid is met reuzenschreden
vooruitgegaan. Wat zeker is, is dees,
schiijft de Chronique van 5 December
1901, dat er nooit een tijdstip geweest is
vergelijkbaar met het onze van eenen
zoo merkelijken als algemeenen voor
spoed.
De handel bloeit en blijft bloeien, dank
de rust en het vertrouwen van het publiek.
Waar orde is, gaan de zaken en de orde
wtet onze Regeering te doen heerschen.
Delanubouw is heropgebeuid, do toe
stand op den buiten is verbeterd, alhoe
wel, wij bekennen het, alles voorzeker
nog niet is gedaan.
De werklieden hebben hun lot zien
verzachten. Vele maatschappelijke wet
ten zijn gestemd die andere volkeren
ons benijden.
Wat zal de liberale Journal de Mons
thans zeggen als zij een blik werpt over
onze arbeidswetgeving, zij die over jaren
reeds zulke kostelijke bekentenissen af
legde. Zij schreef I)e catholieken die
vastberaden hetmaatschappelijk vraagstuk
beginnen op te lossen, hebben België ge
plaatst op DEN EERSTEN RANG der
volkeien... Die hervormingen zijn door
de groote westersche mogendheden
aangenomen geweest als bijna vol
maakte toonbeelden.
Vruchteloos trachten onze tegenstrevers
de werken der catholieken te kleineeren,
hunnen invloed te loochenen.
Eene oprechte, waarheidsgetrouwe be
oordeeling mag men van hen niet ver
wachten zij is immers hunne veroordee-
üng.
Toch zijn bewijzen genoeg voorhanden
om de uitmuntendheid van het werk onzer
Regeering en van de caiholitke Partij
te doen uitschijnen:
Roepen wij de aandacht op
i° de goedkeuring van vreemden.
2° de bekentenissen van onze tcgenstre-
veis die niet altijd hunne stelselmatige
albrekerij hebben uurven of kunnen vol
houden.
3° de bekomen uitslagen.
i° De goedkeuring van
vreemden.
Het Journal des Débats is een ernstig
liberaal blad van Parijs, In een nr van
October 1900 lezen wij
li Op het huidig oogenblik worden de
Belgen, welke wij steeds als naapers aan
den kaak stelden, zelf overal nageaapt,
niet alleen onder oogpunt van nijverheid
maar nog in zake van wetgeving.
Dit blad mocht zoo spreken. Tweemaal
reeds heeft men te Parijs niets beters ge
vonden dan onze wetten af te schrijven.
Die eer is te beurt gevallen aan onze wet
van 7 Augusti 1889 nopens de werkmans
woningen en aan onze wet nopens de
inrichting van nijverheid- en werkrech-
tersraden
Deze laatste is zelfs in volle Parlement
door een socialistischen minister, M. Mil-
lerand, opgehemeld.
Frankrijk is nochtans een land van
zuiver Algemeen Stemrecht en toch heeft
het eene wet ovcgenomen die bij ons
door de oude Cynskamer was ge
stemd
Is er een welsprekender feit
Duitschland staat aan de spits voor zijne
arbeidswetgeving. Dal is waar, maar niet
tegenstaande weten zij dat er bij ons iets
is teleeren.en wij hebben het bezoek van
afgeveerdigden gekregen die onze maat
schappelijke inrichtingen, hare werking
en invloed zijn komen studeeren. Luid
ruchtig lieten zij hunne goedkeuring
hooren.
Een Duitsch protestantisch blad be
oordeelde ons land in den gunstigsten
zin en voegde er bij Dank aan zijn
Staatsbestuur in België als aan htt hoofd
der natiën gesteld het bezit de eerste
sociale inrichtingen der wereld
20 I>e bekentenissen der
tegenstrevers.
Kiezen wij er een koppel uit den hoop;
de reeks zcu te lang zijn.
Wie het meest de Catholieke Regeering
afbrei kt, is wel de laaggevallen heer Judas
Daens. Voor hem heeft de waarheid op
gehouden te bestaan en toch kan hij de
oogen voor het licht niet gansch sluiten.
In België heeft men vele goede wet
ten gemaakt. (Land van Aelst, 10 Au
gusti 1902).
M. Dupont in de Senaatzitting van 23
December 1897 zegde
Dank aan de schikkingen, sedert ver-
scheidene jaren in ons rechistreeksch
belastingstelsel in het belang der wer-
kende klas ingevoerd, dank aan de vrij
stellingen aldus door haar bekonen,
aan de afschaffing of de vermindering
der verbruiKs-belastingen welke nog
bestaan, en die veel min dan elders
op haar drukken, is de werkmans-
klas bijna van al de belasting ont-
slagen behalve van deze op den alcool
welke men nog zou moeten verhoogen
in het belang van het volk. Met dit werk
i) van rechtveerdigheid te volledigen zal
het gouvernement, buiten de bedriege-
lijke beloften van een socialistisch en
republikeinsch bewind, aan den Belgi-
schen werkman een toestand schep
pen welke de arbeider van alle an-
i) dere landen hem zal benijden.
M. Huysmans in eene onderbreking
in zitting van 25 Juni 1901. Wij zijn
niet achteruit op Frankrijk dat nochtans
een land van algemeen stemrecht is. In
tegendeel, WIJ ZIJN VEEL MEER VOORUIT.»
Socialist Picard in den Senaat Het
IS STELLIG DAT DE CATHOLIEKEN OP MAAT
SCHAPPELIJK GEBIED REEDS VEEL HEBBEN
GEDAAN
Voorzeker zou er sneller op dien weg
kunnen vooruit gegaan worden, maar dat
belet niet dat wij moeten bekennen dat
de huidige Regeering reeds goede maat
schappelijke wetten maakte.
Wij staken. Als onze tegenstrevers zoo
spreken dan moet de waarheid wel de
oogen uitsteken want vooraleer ze te be
kennen, moet de vijand water en bloed
hebben gezweet.
3° He bekomen uitslngen.
Enkele feiten. Zooveel mogelijk laten
wij het woord aan onze tegenstrevers. Bij
de weerde der vaststelling komt nog deze
zich voegen van de bekentenis
Wij hebben eene wet op vrouwen-
en kinderarbeid. Welhaast zal geene
enkele vrouw in de diepte der mijnen
meer werken de hihrcheuses zijn, op
enkele uitzonderingen na, verdwenen.»
(Réforme).
Wij hebben eene wet op de Werkmans
woningen, strekkende om den eigendom
van hunne haardsteê aan de werklieden
te vergemakkelijken. La Chronique van
12 Juli igo5 bewijst dat het voorzeker
get-n schijnwet is, eene visicatorie op een
houten been. Weet men, schrijft dit
blad, dat de wet op de Werkmanswo-
9 ningen aan meer dan ÏO <liii/.<*n(l
vvtii'Klioclen, huisvaders, toege-
laten heeft eigenaars van hunne woning
te worden
In dit cijfer komt de provincie He-
9 negouwen bijna voor de helft. 9
Ook schrijft de anticlerikale a Gazette
de Charleroi
Indien de maatschappijen voor 't bou-
wen van Werkmanswoningen hare ont-
n wikkeling volhouden en met dezelfde
snelheid vooruitgaan, welke werkman
zal, binnen een kwaart eeuws, zijn huis
niet bezitten Dat zal zeker de beste
b waarborg zijn voor 't behoud van den
b eigendom.
In on Arrondissement hebben wij het
geluk verscheidene maatschappijen voor
het bouwen van werkmanswoningen te
bezitten. Wij hebben er eene te Aalst,
eene te Ninove, eene te Geeraerdsbergen
en zij hebben reeds vele, vele werklieden
voorgttholpen.
De werklieden welke een eigen huis
zouden verlangen kunnen zich gerust tot
hen wenden.
De rt gistratierechten voor den aankoop
of verwisseling van kleine eigendommen
zijn aanzienlijk verminderd de werk
manshuizen zijn ontslagen van de perso-
neele contributie
Wij hebben eene wet op de pensioenen
voor oude werklieden. FrnnkrijU
lutiil van Z. A. hcell er
geene. Als overgansmaatregel worden
aan behoeftige werklieden jaarlijks een
toelage van 65 fr. geschonken.
Op 10,000 Belgen genieten 260 dit
pensioen. Zonder de lasten met een
centiem te verhoogen kan onze catho
lieke Regeering er jaarlijks meer dan
1» niillioeu aan besteden.
In 't algemeen hooit over de werking
der catholieke Partij de liberale heer
Couderlitr in 1902
0 S dert 10 jaren hebben de catholieken
overal bonden en vereemgingen ge-
stic .t, lanubouwcomicen, vrije en
kende syndicaten, verzekeringen voor
het vee, voor de paarden, kweeksyndi-
9 caten, lanbouwieengilden, Raiffeisen-
9 kassen, inkoop en verkoopkantoren,
samenwerkende melkerijen, vereeni-
gingen tegen den brand en den hagel,
9 syndicaten voor den aankoop van
meststoffen, zaad en machienen, land-
1) bouwkringen, kringen voor vogelkweek.
9 Er waren er bijna 5ooo op het einde
van 1901 met 6 middenpunten van han-
deling lijk 6 legerkorpsen Leuven,
Ath, Gent, Brugge, Aarlen, en Luik en
een blad De Boer die op 24,000 nr"
wordt getrokken. Dat alles is ingericht
9 geweest op 10 jaren. Men moet beken-
nen dat zulks eene krachtdadige wer-
9 king vereischt.
9 Gansch die inrichting heeft een
9 overgroote vooruitgang voor het
9 stoffelijk leven op den buiten teweeg-
gebracht. De buurtspoorwegen van
hunnen kant hebben er toe bijgedragen.
Hedendaags koopt de landbouwer zijn
mest, zijn zaad. machienen en werk-
tuigen aan den prijs in 't groot, dank
9 aan zijne coöperatief hij verkoopt zijne
melk, zijne boter,zijne voortbrengselen,
zijne beesten zonder kostelijke tus-
9 schenhandelaar dank aan zijne coöpe-
9 ratief... Ook hoort men niet meer
spreken van landbouwcrisis, van
klachten van buitenlieden
De liberale schrijver stelt daartegen wat
de geuzen hebben gedaan en met tranen
in de oogen, met weemoed in de stem
moet hij uitroepen 0 Zij hebben niets
gedaan. Liberale Samenwerke Maat
schappijen, er bestaat geen enkele
Eene lange lijst is er op te maken van
de wetten door onze catholieke Regeering,
door onze catholieke Partij gestemd. Som
men wij er eenige op.
Wet op het betalen van het dagloon,
die aan de banmolens een einde stelde.
Wet om de misbruiken der Armbesturen
te beteugelen
Wet op de nijverheids- en arbeidsraden;
Wet op de bescherming der kinderen
van rondreizigers
Wet op de onkosten van het uitzetten
der pachters
Wet op het toezicht van gevaarlijke of
ongezonde werkhuizen machienen enz.
Wet op de voorwaardelijke veroordee
lingen vrijstelling
Wet op den arbeid van vrouwen en
kinderen
Wet op de kostelooze hulp voor het
gerecht
Wet op de Werkmanshuizen. Zij
stelt de woning der arbeiders vrij van de
persoonlijke belasting zij vergemakke
lijkt het aanwerven van den eigendom
Wet op de kostelooze geneeskundige
hulp cn openbare liefdadigheid
Wet op het vervalschen der eetwaren
Wet op het instellen der verzekerings
kas
Wet op de maatschappijen van onder
ling! n Bijstand
Wet op de beroepsvereenigingen
Wet volgens welke de persioenen en
zekeie jaarwedden maandelijks moeten
betaald worden
Wet op de vergoeding der soldaten,
eerst 10 frank, daarna 3o fr. waarvan de
ouders de helft genieten.
Wet op het vrijwilligersleger
Wet op de Werkmanspensioenen
waaraan de Regeering jaarlijks millioenen
en millioenen besteed
Wet op de werkhuisreglementen
Wet op de werkongevallen
De toestand der werklieden van den
Staat is verbeterd. Hoort wat de heer
minister Liebaert zegde den 3o Juli 1901:
Alzoo heb ik, gedurende het enkele
jaar 1900 voor de bedienden en de
9 werklieden van mijn departement vcr-
9 beteringen toegestaan die voor mijn
9 budget een gezamenlijke en voortdu-
9 rende last van 678,224 franken uitma-
9 ken. 9
Ziedaar slechts een kleine schets van
het bilan der catholieke Regeering. Al
die wetten zijn gestemd niettegen
staande de oppositie van de liberalen
en soms ook van de roode en groene
socialisten
De werklieden weten thans wie hunne
vrienden zijn, wie voor hen iets deed,
wie hen beschermde ook zullen zij zich
dankbaar toonen en voor de catholieken
stemmen opdat het begonnen werk tot
goed einde moge gebracht worden.
I Wij moeten eene bijzondere meld.ng
maken van de gunsten door ons ministe
rie aan de vrienden van den buiten toege
staan. Zijne werking en hare goede ge
volgen zijn onloochenbaar
Hooren wij vooreerst een tegenstrever
In antwoord op eene haatvolle rede
voering vroeger door M. Bara, te Tem-
pleuve uitgesproken, zegde M. Hambur-
sin
M. Bara zegde zooeven dat de catho-
9 lieke Regeering niets heeft gedaan voor
d de landbouwers.
g Hewel ik zal zoo rechtzinnig zijn
n te bekennen dat de catholieke Re-
geering iets gedaan heeft voor de
landbouwers en dat wanneer zij
wilde wetten maken in hun voordeel
ze geene andere tegenstrevers dan
Bara en zijne liberale vrienden heeft
ontmoet.
9 Zij, de liberalen, zij deden niets voor
9 de landbouwers. In 1878 waren er ter
9 begrooting van landbouw 16 millioen
ingeschreven. In 1879 gelukten er de
9 liberalen in het bewind te veroveren en
9 hun eerste werk was die toelage te be-
9 snoeien en ze te verminderen tot fr.
9 2.800.000. 9
De landbouw heeft eene gansche om
keering ondergaan.
De verkoop van graangewassen levert
geene winst meer op de veestapel, melk,
boter, kaas, enz. en de bijzondere culturen
zijn de bronnen geworden waaruit wel
stand voor den buiten is gevloeid.
Die nieuwe richting heeft ons Ministe
rie begrepen en er naar gehandeld.
De eerste behoefte was vakonderwijs.
Daaraan heeft de Rekeering aanzien
lijke sommen besteed. De landbouwer
moest op de hoogte gebracht worden der
hedendaagsche noodwendigheden.
Schier overal zijn lessen en voordrach
ten gegeven over landbouw, veekweek,
hofbouw, moes- en boomteelt toelagen
zijn geschonken aan de vrije gestichten
die het landbouwonderwijs op hun pro
gramma brachten dat onderricht is
ingevoerd in de gestichten van den Staat.
Dit alles ging natuurlijk gepaard met
zekere vereemgingen, bonden, syndicaten
en samenwerkende maatschappijen die
overal dank aan de edelmoedige opoffe
ring der catholieken als uit den grond op
rezen. Het gelukkig gevolg daaruit stelt
de liberale heer Caudelier in de Chroni
que van 5 April 1902 vast, als hij schiijft:
Dank aan deze reeks vernuftige in-
richtingen is de opbrengst eener boer-
o derij van tien hectaren met s5oo fr.
geklommen. Die heer had volgens hij
zegde, zeer nauwkeurige berekeningen
gemaakt.
De volgende cijfers zullen een gedacht
geven van de opofferingen die de catho
lieke Regeering zich getroost om het land
bouw onderwijs te verspreiden.
Zij heeft daartoe uitgegeven:
van 18841888 de som van 2,i36,5oo fr.
van 1888 1892 de som van 2,934,950 fr.
van 1892 1896 Je som van 3,212,375 fr.
van 18961900 de som van 3,794,545 fr.
van 1900 1901 de som van 2,370,333 fr.
Totaal 14,448,703 fr.
Meer dun 141 millioen fr!
moest beschermd worden om de kweek
ervan winstgevend te maken. De catho
lieke Regeering voerde inkomrechten in
op het vleesch terwijl het ongemalen graan
vrij van lasten mocht inkomen Wat heb
ben de liberalen en socialisten er tegen
gedonderd Zelfs de lasten op de haver
konden zij niet lijden En nochtans die
rechten kon de voeding der werklieden
niet in prijs doen stijgen.
Dat was niet genoeg.
Het vee is blootgesteld aan sterfte en
besmettelijke ziekten. De Regeering voer
de vergoedingen in voor de dieren die
moesten afgemaakt worden.
Dat beliep voor de paarden en runde
ren
in 1895 tot 538,206 frank,
in 1896 tot 814,878
in 1897 tot 1,137,892
in 1898 tot 1,285.706
in 1899 tot 1,246,563
in 1900 tot 1,517,209
in 1901 tot 1,260,560
Het zij als totaal van 1884 tot 1901, de
schoone som van 10,268,498 frank be-
loopen
Van 1898 worden de afgemaakte zwij
nen ook vergoed en werd daarvoor uit
gegeven
in 1899 de somme van 14,068 fr.
in 1900 de somme van 16,569
in 1901 de somme van 14.912 fr.
Dat is te zamen de somme van 45,549 fr.
Hoeveel, Landbouwers,
gaven u de liberalen
BIJNA NIETS!
Hoe beter onze veestapel is, hoe winst
gevender de veekweek moet worden. Tot
het verbeteren, tot het veredelen van ons
koeien- en paardenras gaf ons catholiek
Bestuur wederom aanzienlijke sommen
uit. Te zaam geteld van 1885 tot 1900 be
draagt zij een totaal van
meer dun 4, millioen I
Om de voortbreng-.t te vermeerderen,
om zekere zaken winstgevend te maken
zijn bonden en vereemgingen noodzake
lijk. De Regeering vergemakkelijkte het
ontstaan ervan, zooveel zij maar kon. Zij
gaf toelagen aan de opgerichte Maat
schappijen, premien hier en daar, koste
looze lidmaatboekjes, enz.
Voortbrengen is niet alles de produk-
ten moeten aan den man gebracht wor
den. In dien zin deed de Regeering wat
zij kon. Goede verkeermiddelen zijn er
dringend voor noodig.
De wegen liet ons catholiek Bestuur
verbeteren en uitbreiden. Veel geld is
daaraan uitgegeven.
Van 1890 tot 1894 wierd daaraan 25
millioen besteed, van 1895 tot 1899, de
kolossale som van 42,144.183 waarvan
het Staatsbestnur een ruim deel had te
dragen
De buurtspoorwegen die leven op den
buiten brengen en belangrijke punten
met elkander of met eene statie verbinden
vormen heden reeds een wezenlijk net.
En nog zal het uitbreiden
Op de ijzerenwfgen zijn halten en
standplaatsen bijgekomen.
Op de treinen van den Staat genieten
voor het vervoer de landbouwvoortbreng-
selen een groote gunst.
Wie, werklieden, heeft de werkmans-
treinen ingericht Wie heeft de week
abonnementen in voege gebracht
De catholieken 1
Voor een spotprijs kunnen de werklie
den kilometers ver reizen, kunnen zij wijd
van huis wel betaald werk vinden. Zou
het zoo zijn, zonder dit gemakkelijk en
goedkoop vervoer
Zelfs onze tegenstrevers hebben de
Regeering er over gelukgewenscht. Hoort
Anseele dc leider der socialisten in de
Kamt-rs den 22 April 1898.
a Ik bestatig dees feit (de inrichting
i> van werkmanstreinen en van week-
kaartjes) en ik wensch aan den achtbaren
heer minister Vandenpeereboom geluk,
dat wij heden voor het vervoeren der
werklieden de laagste tarieven heb-
ben van gansch Europa I a
Ziet, Kiezers dat doen de catholieken.
De andere groen, blauw of rood, zij spot
ten met de boeren en werklieden of zij be
perken zich bij beloften
Beloven is gemakkelijk, maar dat helpt
de boer toch ook niet verder.
Wie een belover gelooft, wordt gefopt,
is bedrogen. Is het zoo niet op de mark
ten en fcoren met de tandentrekkers
Wij zouden ook onze landbouwers
willen overtuigen dat hunnen vooruitgang,
dat hun welzijn en hun belang eng, zier
bng met het behoud van het catholiek
Ministerie is verbonden.
Wat heeft men gezien in 1878
Pas waren de liberalen aan 't roer of er
wierden maatregelen genomen ten ra-
deele van de landbouwers. Men beroofde
ze, zooveel men kon van hun stemrecht f
Waarom
Omdat altijd de landbouwers grooten-
deeis aan de catholieke Partij zijn ge
trouw geweest. Men wilde de boeren
straffen omdat zij voor den Godsdienst
zijn, voor hun Geloofomdat zij voor de
catholieken stemmen. Db liberalen heb
ben WRAAK GENOMBN.
Wat vroeger was, zal nog gebeuren,
