Donderdag 28 Juli 1904 5 centiemen per nummer. 56s,e Jaar 5638
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
GODSDIENST. HUISGEZIN, EIGENDOM
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Een goed voorstel.
HET GEHEIM
Wat er in België sinds
1830 veranderd is.
Een bisschoppelijk woord
Belgische missiona
rissen vermoord.
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
iening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
panden fr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont-
Tangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31,
in alle Postkantoren des Lands.
CIJIQUE 8UUM.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00Vonnissen op
3de bladzijde 50 centiemen. Dikwyls te herhalen bekendmakingen by accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele vat
dit blad.
AALST. 27 JULI 1904.
In zijn nummer van Zondag laatst deelt
jnze confrater, de Bien Public, mede
dat, van verscheidene kanten, verkleefde
Trienden der catholieke zaak, de vraag
opperen of er maatregels zullen genomen
worden om voordeel te trekken uit de
lessen der laatste wetgevende kiezingen.
Deze lessen zegt hij hebben de
leden der Wetgeving en allen die zich,
evenals zij, met de kieswerking hebben
beziggehouden, uit eerste hand ingeza
meld.
Verder zegt de Bien Public nog
i Het is goed de oorzaken van onze
goede uitslagen en van onze misreke-
1 ningen te bestudeeren en van nabij de
redenen te ontleden van den aangroei in
1 de eene plaats en de vermindering in
de andere, van het getal der catholieke
«stemmen. Niemand is, beter dan de
1 leden der rechterzij van Kamer en Se-
1 naat, in staat uit dergelijke studie de
1 lessen te trekken welke zij medebrengt.
En het is belangrijk dat er besluiten
1 genomen worden, na eene grondige be
spreking. Eene nauwere eenheid, eene
krachtigere werking, dat zijn de te be-
1 reiken uitslagen.
Om daartoe te komen ware een mid-
del, waarvan de doelmatigheid niet kan
betwist worden, eene algemeene verga-
dering van de beide rechterzijden, ver-
t gadering op welker dagorde niets an-
1 ders zou staan dan de kiezingen van 29
1 Mei laatstleden.
1 Dat denkbeeld aanbevelende, dat
reeds door de linkerzijden in uitvoering
werd gebracht, maken wij ons eenvou-
dig de tolk van een verlangen dat wij
van verscheidene kanten, en wel name-
lijk door verscheidene onzer parlemen-
taire vrienden hebben hooren uitdruk-
ken.
Het Volk orgaan van den Anti-socia-
listischen Werkliedenbond, zet, in zijn
nummer van Dijnsdag hetzelfde denk
beeld vooruit.
De verschillende meeningen welke, in
ket catholieke kamp over den uitslag der
kiezingen worden uitgedrukt, somt het op
als volgt
De eenen meenen met de laatste kie-
zingen wat verloren te hebben, en zij
schrijven het toe aan 't geen hun minst
bevalt.
Anderen zagen geen vooruitgang zoo-
als zij er verwacht hadden ze vinden
er oorzaken voor, die sommigen be-
twisten.
Enkelen en daaronder rekenen wij
ons zeiven achten zich, als strijdende
catholieke groep miskend en zouden
het dus natuurlijk anders willen.
Velen oordeelen dat er iets verkeerd
is in de richting der catholieke partij,
die zeggen zij in diepte verloor
wat ze in breedte won, toen zij tot zich
de gematigde liberalen trok, die nu
schijnen naar hun oud kamp te willen
terugkeeren, evenals de hevigsten er
thans weêr zijn heengegaan en daarom
de roode vlag verlaten hebben, dewelke
zij eenige jaren hadden gevolgd.
Enkelen willen die breedte met het
behoud zulker gematigde liberalen te-
rugwinnen. Meerderen verlangen 't in
de diepte te halen, door de mindere
standen al meer en meer te gemoet te
s gaan.
Daar zijn er die arbeidswetgeving en
tegemoetkoming aan algemeene klach-
ten over bestaande wetten zooals de
vergunningswet, bijv. op het achter-
plan zouden willen schuiven, om alleen
te denken aan België's jubel voor zijne
75 jaren onafhankelijkheid anderen
i) oordeelen dat men dit jubel wel vieren
kan zonder het overige te verwaarloo-
zen.
En zoo ziin eniwintie en meer ver-
scbillige zienswijzen bij alle goede ca-
n tholieken, en al die verschillige mee-
i) ningen vinden uiting in de catholieke
i) drukpers en geven aan de catholieke
s partij gelukkiglijk valschen schijn
alsof zij tot in hare grondslagen met
onherstelbare verdeeldheden doorsne-
sneden ware.
Onder de twintig en meer verschillende
zienswijzen, welke Het Volk niet noemt,
is ook deze, aangaande de houding der
catholieke gekozenen en candidaten te
genover de tischen der catholieke Vla
mingen. Dat punt wordt nochtans voor
zoo onbeduidend niet gehouden, zelfs bij
de catholieken die zich met maatschap
pelijke werken bezighouden. Het bewijs
daarvan vinden wij in de prachtige rede
voering, door den eerw. pater Rutten uit
gesproken in de vergadering der Vlamin
gen op den Guldensporenslag.
-k
Reden te meer voor ons en onze vrien
den, de Vlaamschgezinde catholieken, om
ons aan te sluiten bij het voorstel van
den Bien Public, door Het Volk bijge
treden en breeder ontwikkeld.
Eene algemeene vergadering der catho
lieke Senators en Volksvertegenwoordi
gers kan voorzeker veel bijdragen om aan
de leiding der catholieke partij eene vas
tere richting te geven, om de vernieuwing
van begane misslagen te voorkomen, om
de noodzakelijke hervormingen aan te wij
zen en door te drijven, met één woord
om aan de catholieke werking die eenheid
en algemeene bijtreding te geven, welke
de waarborg is van de zegepraal in de
kiezingen.
Wij zien dan ook met genoegen dat
het voorstel van den Bien Public in de
wetgevende kringen een gunstig onthaal
heeft genoten en dat zooals onze con
frater Woensdag heeft gemeld M.
Schollaert, voorzitter der Kamer, voorne
mens is binnen kort eene algemeene ver
gadering der rechterzij bijeen te roepen.
Wij hopen dat, in die vergadering, al
de vraagpunten, waarover onder de catho
lieken eenig verschil van denkwijze be
staat, grondig zullen besproken worden,
met het rechtzinnig verlangen die vraag
punten op te lossen ten voordeeligste voor
de eensgezindheid van al de groepen der
catholieke partij en voor de zedelijke en
stoffelijke belangen van het land. Wij
hopen ook dat er, in de besprekingen en
in de te nemen beslissingen, ernstig reke
ning zal gehouden worden met de wen-
schen en verlangens van het catholiek
kiezerskorps, die der Vlaamsche catho
lieken niet uitgezonderd wenschen en
verlangens die moeten bevredigd worden,
indien de catholieke partij het vertrouwen
wil behouden dat ons land, sedert twintig
jaicu, 'Be sen Ui en -ovnucai. it-gcn cic yiau-
nen der socialische woelmakers, die door
de liberale kartelmannen zichtbaar wor
den begunstigd en die alleen door ccne
stevig eensgezinde catholieke werking
kunnen verijdeld worden.
(Fondsenblad.)
De liberalen zijn, zoo het schijnt, ge
waar geworden dat hun geschreeuw tegen
de Kerk en de priesters hun veel meer
kwaad dan goed doet, en nu volgen zij
het voorbeeld van het katje dat fluweele
pootje speelt,.... in afwachting dat de
nagelen wederom te voorschijn komen.
Zij zouden zich willen doen doorgaan
als de eenige ware verdedigers der grond
beginselen van i83i, als of het tegen
overgestelde niet zoo klaar was als het
zonlicht op eenen helderen zomermiddag.
De ware liberalen, schrijft zeker libe
raal blad met eene komieke ernstigheid,
de ware liberalen verdedigen heden, gelijk
in i83i, al de grondwettelijke vrijheden,
terwijl de klerikalen en de catholieke ver-
eenigingen die vrijheden enkel aannemen
om beters wil, in afwachting ze te kunnen
vernietigen, om ze te vervangen door
c christelijke wetten anders gezegd
clerikalen dwang.
De clerikalen beschuldigen de vrij
heid te willen verminderen, is dood een
voudig belachelijk.
De catholieken zijn aan het roer sedert
twintig jaren indien zij er aan dachten
iets tegen de vrijheid te ondernemen, zou
den zij toch wel zeker gebruik van deze
uitzonderlijke gelegenheid gemaakt heb
ben. Nu, waar is het recht dat zij mis
kend, waar is de vrijheid welke zij
gekrenkt hebben
Dat de Heeren Geuzen antwoorden
maar zij zullen het niet doen, omdat de
vrijheid nooit meer geëerbiedigd geworden
is dan door de catholieke Regeering en
de catholieke meerderheid.
Wat er in België sinds i83o veranderd
is
De liberalenDe omwenteling van i*3o
werd verwezenlijkt en de Grondwet i83i
werd gestemd door de vereeniging der
catholieken en der liberalen.
De catholieken zijn aan die vereeniging
getrouw gebleven zoolang als het hun
mogelijk geweest is de liberalen hebben
ze verbroken.
In 1842, toen de vereeniging tusschen
catholieken en liberalen zoo niet vernie
tigd, dan toch reeds merkelijk verzwakt
was, werd de wet over het lager onder
zonder uitzondering, en door al de libe
rale volksvertegenwoordigers, drie alleen
uitgenomen. In 1879 werd diezelfde wet
van 1842 omvergeworpen door de gansche
liberale partij, met eene enkele uitzonde
ring prins de Ligne alleen verzette zich
krachtdadig tegen de ongelukswet
In i83o toonde de liberale drukpers zich
eerbiedig jegens den godsdienst tegen-
woordiglijk staan buiten kiestijd de
meeste liberale dagbladen vol van aan
vallen en beleedigingen tegen de catho
lieke kerk.
Gij vraagt wie sinds i83o veranderd is
Ewel, Heeren Geuzen, draait U om en
bekijkt U eens in uwen spiegeldaar zult
gij de mannen zien die sinds i83o veran
derd zijn. (Onafhankelijke, Hasselt.)
alleen heeft de zending om de herders
van de Kerk te richten. Aan hem mijn
hert, aan hem al mijne vermogens, aan
hem mijn gansche leven
u De gevoelens welke ik hier uitdruk,
het zijn ook de uwe, mijne priesters en
mijne zonen, ik ben ervan overtuigd.
Welke ook de gebeurtenissen zijn die
1 wij heden ten dage onder onze oogen
1 zien, wij zullen onwankelbaar verkleefd
1 blijven aan den Stoel van Petrus wij
1 zullen leven en sterven in gemeenschap
1 met hem.
Men spreekt nu veel van scheuring.
1 Ehwel, deze die scheuring willen ma-
1 ken, zij moeten het weten. Ons zullen
1 zij nooit langs die baan vinden.
Het was dezer dagen prijsdeeling in
het Klein Seminarie van Rondeau, in
het Fransch bisdom van Grenoble, en de
Bisschop Mgr Henry, die tegenwoordig
was, zei in zijne redevoering onder an
dere
Mijnheeren, ik ben enkel uw Bis-
schop door den keuze van Petrus. Het
is van hem, (van den Paus,) dat mij de
macht komt welke ik uitoefen. Als
StadhoudervanJesus-Chrislus.de Paus
De droogte. De landbouwers uit
de streek tusschen Samber en Maas kla
gen bitter over de droogte de weiden
zijn geroosterd en de toemaat wordt als
verloren beschouwd. De kleine landbou
wers weten niet meer wat geven aan
hunne beesten, en zullen ze aan leegen
prijs moeten verkoopen.
Te Mont-sur-Marchienne wordt het
water per emmer verkocht. In de omstre
ken van Thuin zijn de hovingen door de
zon verbrana en is net eroc-nsei vernie
tigd. 't Is eene ware ramp voor de groen-
seliers der omstreek.
Zonder juist zoo erg te zijn, begon de
droogte in onze streek ook veel kwaad te
doen, vooral aan groensel en beestevoe
der. Daarbij wordt er gevrèesd dat de
graanoogst zal aanslaan en dat het graan
.maar licht en half volwassen zal zijn.
De aanhoudende hitte was daarenboven
lastig en ondragelijk voor de menschen
die buiten moeten werken. Daarentegen
was 't gewenscht weder voor de badsteden
Marteldood van Mgr. Th. Verhae-
ghen en van paters Fr. Verhaeghen
en Fl. Robberecht. Uit China komt
eene droevige tijding, die het gemoed van
alle Belgen, vooral van al de geloovigen,
pijnlijk zal ontstellen.
Andermaal is het Martelarenboek der
Belgische missionarissen in China eene
bladzij dikker geworden.
Ditmaal is de slag gevallen in IToupé,
de dichtbevolkte provincie in het centrum
van China, waar drie vicariaten zijn toe
vertrouwd aan de orde der Minderbroc-
ders-recolettenen 't zijn de Belgische
missionarissen die andermaal den bloed-
tol hebben betaald aan de heidenen.
o
i8e Vervolg.
De vraag door den voorzitter der ge
zwoornen opgeworpen, of de aard der
gezwoornen toeliet aan zelfmoord te den
ken, werd onmiddelijk door Allan als
geheel onmogelijk verworpen. Afgezien
van de kleine wonde onder den arm,
welke zonder den minsten twijfel na den
dood was toegebracht, moesten de beide
wonden aan den hals reeds van zelf alle
gedachten aan zelfmoord geheel uitslui
ten.
M. Parkins, eigenaar van het Konings
hotel, en Elisabeth Bakker, dienstmeid
aldaar, welke nog moesten verhoord wor
den, verklaarden eenstemmig, dat zij de
vermoorde Madeleine Faure eenige dagen
voor hare dood gezien en gesproken had
den, maar konden overigens geen ophel
deringen hoegenaamd verschaffen.
Dit zijn al de getuigen, die wij heb
ben kunnen vinden, besloot de commis
saris Grand, nadat de leste zich had
teruggetrokken en nog eenige politieagen
ten, die op den Hamiltonschen weg
wachtdienst gedaan hadden, gehoord wa
ren. Ik waag er alleen nog bij te voegen,
dat de politie te weinig tijd heeft gehad,
deze ingewikkelde zaak te onderzoeken.
Op dit oogenblik nog is een nieuw on
derzoek in gang, waarvan ik den uitslag
niet publiek mag maken en ik ben dus
zoo vrij het voorstel van den coroner om
uw uitspraak tot de volgende week te
verdagen, krachtig te ondersteunen.
De gezworenen besloten aan dit ver
zoek te voldoen en Power keerde zich
om en zag in diepe, onrustige gedachten
verzonken, de opeengepakte menigte na,
die zich langzaam en met moeite uit het
gebouw verwijderde. Misschien zou hij
nog lang zoo gestaan hebben, als hij niet
een stoot tegen zijn arm gevoeld had. Hij
keerde zich om en bevond zich tegenover
den langen met de scherpe oogen en den
grooten neus, die hem glimlachend en
nieuwsgierig aanzag.
Goed gedaan, ouwe jongen begon
de andere met zonderling vrije manieren.
Niet kwaad voor zoo'n jong beginner I
Zeg eens, gij moet mij niet kwalijk ne
men maar hoe duivel zijt gij er toe ge
komen om diender te worden Nu, nu
wordt niet kwaad Ik hou er niet van in
familie histories te dringen, als mijn vak
het niet meêbrengt Mijn naam is Bru-
sel, ik ben Brusel, detective Brusel van
Scotland-Yard, Misschien wel van ge
hoord, hé Wat is er zijt gij lastig Nu,
't gaat mij niet aan, maak u maar niet
bang, ik zal er niet naar vragen, ik hou
mijn mond al. Maar gij moet mij helpen,
hoor in deze geschiedenis, een verdui
veld ingewikkeld geval, voor zooveel als
ik er van begrijp gij moet mij helpen
hoor want, luister eens even hier, gij
weet meer van de zaak dan gij zeggen
wilt... ik las het op uw gezicht.
XI.
Op verzoek van den commissaris Grand
zou er den volgenden dag op zijr. bureel
eene soort van krijgsraad gehouden wor
den, met Power en den londenschen de
tective.
M. Grand mocht van geluk spreken,
dat de leste niet dien eigenaardig, beve
lenden toon aansloeg, waarvan de detec
tives, die met onbeperkte volmacht uit
Londen komen, niet tot hulp, maar wel
degelijk ter vervanging der plattelands-
politie, zich in dergelijke gevallen gewoon
zijn te bedienen.
Vooreerst lag het niet in Brusel s aard,
en ten tweede had zijne alledaagsche er
varing hem doen inzien, dat het hier een
buitengewoon ernstig en ingewikkeld ge
val betrof, waarvan hij nog niet op de
hoogte was.
De rechtszitting van de gezwoornen,
had hem niet het minste licht verschaft
en hem slechts van eene zaak overtuigd
namelijk, dat de Sandbanksche politie in
Robert Power een buitengewoon knappen
inspecteur bezat. Power trok hem aan op
het eerste gezicht. Brusel dweepte met
zijn vak en de gunstige meening, die hij
van den jongen man had opgevat, werd
niet weinig versterkt door de heldere,
zakelijke manier, waarop Power verslag
deed van het onderzoek, hetwelk hij op
eigen hand in het werk had gesteld.
Uit den aard der zaak was de detective,
gedurende zijne langdurige loopbaan,
met allerhande soort van politieambtena
ren in aanraking gekomen hij woog ze
bij de eerste ontmoeting door een enkelen
blik als het ware op de hand en wist van
te voren, wat hij van dezen of genen te
wachten had en voor welk gedeelte van
het werk hij elk van hen het best en voor-
deeligst zou kunnen gebruiken.
Een inspecteur als Robert had hij ech
ter nog nooit ontmoet, zijn voorkomen,
zijn houding, zijn beschaafde toon, alles
in een woord deed in hem den man her
kennen, die vroeger in een andere omge
ving heeft verkeerd en slechts noode zijn
tegenwoordig bedrijf heeft ter hand geno
men, eene omstandigheid, die Brusel's
belangstelling in zijn jongen ambtgenoot
niet weinig deed toenemen.
Vervuld van deze gedachten trad hij het
bureel van den Sandbankschen politie
commissaris binnen, waar hij dezen met
zijnen inspecteur aantrof.
Hij vond Grand in een wanhopigen
toestand. Hij bad zijn klak op de tafel
geworpen en veegde zijn voorhoofd met
den zakdoek droog.
't Is een schoone boel I riep hij uit
met eenen blik op den binnentredende.
Mijnheer Brusel zeg dan toch, wat er
gedaan moet worden I Ik weet geen raad
meer 't is verdraaid 't is de ellendigste
zaak, die ik ooit gehad heb 1
Kom, kom 1 begon de detective op
opgeruimden toon. Wij moeten den moed
zoo gauw niet laten zakken, 't Is uwe
schuld niet. Wij moeten ons best doen.
En wij zijn hier met ons beiden om u te
helpen commissaris Is het niet waar,
inspecteur
De inspecteur gaf geen antwoord, hij
blikte ontmoedigd voor zich.
De uitslag van zijn onderzoek op den
vorigen dag, had hem in een toestand van
onbeschrijflijke verwarring gebracht. Se
dert hij het Marine-hotel had verlaten,
was de zaak hem geen oogenblik uit de
gedachten geweest. Er waren oogenblik*
ken, waarin hij alles meende te doorzien
en te begrijpen, maar het volgende oogen
blik voerde hem weder in de grootste
twijfeling, in het diepste duister terug.
Hij vertrouwde zijn eigen gevolgtrekking
niet meer en bleef even hopeloos als zijn
chef voor zich staren.
(Wordt voortgezet).
