Donderdag 18 Augusti 1904 3 centiemen per nummer. S6ste Jaar 3664.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM
VADERLAND TAAL, VRIJHEID
Het sparen in België
HET GEHEIM
Slechte schrijvers
slechte boeken.
Onze missionuarissen.
DE DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
ining van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maandenfr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving
jt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
CLIQUE SHIM.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00 Vonnissen op
3de bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen deD dijnsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele vac
dit blad.
AALST. 17 AUGUSTI 1904.
Met belang onderzoeken wij ieder jaar
het verslag der verrichtingen en van den
toestand der Algemeene Spaar- en Lijf-
rentkas, onder waarborg van den Staat.
De vermindering der stortingen op
spaarboekjes is hetgeen dat men eerst en
vooral bestatigt. De oorzaak daarvan is
zeer eenvoudig. Iedereen herinnert zich
nog het besluit van den Algemeenen Raad
der Spaarkas in dato 12 Juni 1902, dat
van 3ooo frank op 2000 frank het hoog
ste bedrag terugbracht,waarop men eenen
intrest van 3 ten honderd zou ontvangen.
Het natuurlijk gevolg van zulk eenen
maatregel was dat degenen die een boekje
bezaten, waarop meer dan 2000 frank
opgeschreven waren, dit bedrag in Bel
gische renten lieten overschlijven, om op
die wijze immer eenen intrest van 3 ten
honderd te genieten.
Het getal spaarboekjes, waarop meer
dan2000 frank gestort waren,was 107,748
op 3i December 1901, en daalde achter
eenvolgens op 48,218 op 3i December
1902 en op 18,765 op 3t December
1903.
De spaarstortingen op die boekjes ver
minderden van 123,3 miljoen op 46,4
miljoen gedurende het dienstjaar igo3.
De stortingen van minder belang, inte
gendeel, hebben steeds toegenomen.
De sommen ingeschreven op de spaar
boekjes, en die op 3i December 1902
229 miljoen bedroegen, stegen tot 241
miljoen op 3i December igo3.
Wat de sommen betreft van 1000 tot
2000 frank, ziehier de vermeerdering
3i December 1902 3o8 miljoen.
3i December igo3 375 miljoen.
Welk besluit moeten wij trekken uit de
vermeerdering, namenlijk der mindere
stortingen
Ten eerste dat de geest van spaarzaam
heid van dag tot dag toeneemt. Weldra
zullen wij den dag zien, waarop ieder
Belg een spaarboekje zal bezitten. Heden
telt men reeds een spaarboekje op drie
inwoners.
Ten tweede dat het welzijn zich ook
uitbreidt en dat de verdeeling van de
fortuinen min te wenschen laat.
De vermeerdering van het getal der
Jpaarboekjes van minder bedrag en de
toeneming der kleine stortingen bewijzen
dat de socialisten leugens vertellen, wan-
Waar ter wereld kunt gij hem gekend
hebben
Een smartelijke trek vertoonde zich op
Power's open gelaat, zijne wenkbrauwen
trokken zich pijnlijk samen.
Ik heb jaren lang in Woolchester
gewoond, antwoordde hij op zachten toon
en het was daar, dat ik hem leerde ken
nen. Hij was toen nog niet rijk, integen
deel, ik heb reden om aan te nemen, dat
t leven wel treurig met hem gesteld
was.
Wel verdraaid 1 Ik mag gedood
worden, als ik er een woordje van be
grijp I viel Brusel driftig uit, onwillekeu
rig weer zijn ouden toon aannemende.
Komaan, Power Spreek op, kerel. Laat
ons alles hooren, dan weten wij wat er
moet gedaan worden.
Welnu, luister dan, Ziehier wat ik
denk, vervolgde Power langzaam. Wij
weten geen van allen wie die ongeluk
kige vermoorde was of waar zij vandaan
kwam, maar zeker is het. dat zij iemand
hier kwam zoeken. Een van de twee ge
neer zij beweren dat de groote fortuinen
telken dag aangroeien en dat zij weldra
de kleinen zullen verslonden hebben.
Neen, volstrekt tegenstrijdig met de wer
kelijkheid is het dat de maatschappij
weldra in twee kampen zal verdeeld zijn,
te weten de rijken van den eenen kant en
de armen van den anderen kant.
De rijkdom wordt algemeener en is het
voorrecht niet meer van eenen maatschap'
pelijken stand.
Wat wij zooeven zegden van het bezit
van roerende waarden, mogen wij insge
lijks beweren, voor wat den onroerenden
eigendom betreft. Door het verslag van
de Algemeene Spaarkas zien wij ook dat
de werklieden al meer en meer eigenaar
worden van hun huis. Op 3i December
1902. bestonden in België i58 maatschap
pijen van werkmanswoningen.
Op 3i December 1902 is dit getal tot i65
gestegen.
Deze maatschappijen hadden op 3i De
cember 1902 meer dan 5i miljoen ter lee
ning bekomen.
Hunne schuld jegens de Algemeene
Spaarkas bedroeg op 3i December igo3
meer dan 56 miljoen.
Deze cijfers zijn welsprekend en van
aard iedereen te overtuigen dat talrijke
werklieden eigenaar van hunne woonst
zijn geworden.
In het verslag der Algemeene Spaar
kas vinden wij ook zeer belangwekkende
inlichtingen over de ontwikkeling der
Lijfrentkas.
Het getal der aangeslotenen aan de
Lijfrentkas beliep in den loop van het
jaar igo3 tot 114,978.
In dit cijfer zijn 42,831 miliciens be
grepen,die krachtens de wet van 21 Maart
jgo3, aan de Lijfrentkas aangesloten wer
den. Er blijven dus 72,147 aansluitingen
die te danken zijn, 't zij aan den invloed
der bazen, 't zij aan den geest van voor
uitzicht der belanghebben zelve, meest
tijds aangespoord door de bestuurleden
van pensioenkassen.
Alhoewel bet minder is dan der vooraf
gaande jaren, is dit cijfer niettemin zeer
aanzienlijk en bewijst dat het getal der
genen, die voorzorgen nemen voor hun-
ouden dag, steeds aangroeit.
Aangaande het vergunningsrecht
heeft een lid van het Staatsbestuur over
eenige dagen aan eenen opsteller van een
vallen staat onherroepelijk vast. Zij was
een Fransche en Sint-Alba, ofschoon
zooals hij zegt een Engelschman van af
komst, is eveneens een vreemdeling en
heeft mij zelf indertijd verzekerd, dat hij
jaren lang in Frankrijk heeft gewoond.
Hij kan haar dus daar hebben leeren ken
nen. Dat is ten minste mogelijk. Dan
hebben wij verder, dat de brief, dien
Madeleine Faure ontving, van de plaats
zelf of uit de onmiddellijke omstreken
kwam, zooals de bestellingstijd uitwijst en
eindelijk het feit, dat alleen iemand, die
een tijd lang hier vertoefd heeft, in staat
kan zijn geweest, uit de Rob-Roy-Villa te
ontsnappen langs den weg, dien wij nu
kennen. Voeg hier nu bij mijne herken
ning van het handschrift op dat afge
scheurde stuk van eenen brief, een zeer
opmerkelijk schrift, zooals er bijna geen
tweede bestaat en mijne ontmoeting met
den man zelf, hier in de plaats, nog wel
in hetzelfde hotel, waar de ongelukkige
naar allen schijn den persoon, dien zij
zocht, geloofde te zullen vinden en zeg
mij dan nog eens, wat maakt gij daar
van Ik heb den ganschen nacht wak
ker gelegen, in heb van gisteren middag
af over niets anders gedacht en ik kan tot
geen ander besluit komen
En wat zoudt gij dan meenen, dat
de aanleiding tot den moord geweest kan
zijn vroeg de commissaris zichtbaar on
der het vuur en den iever, waarmeê zijn
inspekteur gesproken had, hoewel deze
Brusselsch dagblad de volgende verkla
ringen gedaan
Men spreekt van de mogelijke af
schaffing van het vergunningsrecht. Dit
gerucht is ongegrond. De strijd dien het
Staatsbestuur ondernomen heeft tegen de
drinkplaag, heeft misnoegdheden verwc-kt
en zekere kies- onaangenaamheden. In
verscheidene arrondissementen heeft men
in de laatste kiezingen, tegen het Bestuur
de maatregels uitgebuit die het, in het
hoogere belang der openbare gezondheid,
genomen had tegen het alcoolism. Het
Staatsbestuur aanziet het als zijne plicht
en tevens als eene eer,/van niet te falen op
den ingeslagen weg. Als liet morgen, om
eenige verloren kiesstemmen terug te
winnen, er van afzag de drinkplaag tc be
vechten, wat zou men dan in 't land zeg
gen
n In die zaak heeft het huidig Staats
bestuur eene verantwoordelijkheid en
eene zending op zich genomen; het zal de
taak niet half afgewerkt laten liggen,
zelfs al moest er eenige nieuwe last uit
volgen.
Dit belet niet dat het zal onderzoe
ken of het mogelijk is zekere grieven te
doen verdwijnen, namelijk in wat de on
gelijkheden betreft van behandeling die
soms uit het bedrog voortspruiten. Daarin
hoopt het wel voldoening te geven aan de
rechtmatige eischen.
(Het Volksgeluk).
EI¥
Dat slechte schrijvers zich zeiven ver-
oordeelen en hunne werken schandvlek
ken, zal menigeen verwonderen, en toch
is het gebeurd, zoo in eenen artikel van
cc Het Volksblad van Mechelen wordt
vermeld.
Hoe zeer iemand gewoon is te huiche
len, daar komen toch van die vlagen van
rechtzinnigheid, zoodanig dat de mond
alsdan spreekt van wat de geest peist. Hij
moet wel behendig zijn, die nooit den
aap uit de mouw laat springen, of een
hoeksken van den sluier zijns herten laat
oplichten.
Voltaire heeft niet min dan 70 boek-
deelen geschreven, waarin men de godde
loosheid en de zedeloosheid van tien uren
verre riekt, en hij zelf zegde van zijne
werken: «Ik heb mijn leven doorgebracht
d met eenen hoop voddeboeken te schrij-
ven, waarvan de helft nooit het licht
had mogen zien.
zich hoofdzakelijk tot den detective had
gericht.
De aanleiding is voor mij zoo duister
als voor u antwoordde Power onver
schillig. Daarmee hebben wij op het
oogenblik ook niets te maken. Hoofdzaak
is, dat hij die vrouw kende, dat blijkt
uit zijnen brief en dat zij iemand kwam
zoeken, die in het Marine-hotel logeerde.
Ik heb u verteld, dat zij aan het kamer
meisje van het Konings-hotel met aan
drang gevraagd heeft, welke de voor
naamste hotels is Sandbank waren er
is maar een en dat is het Marine-hotel.
Ik ga er heen ik verneem dat er geen
enkele vreemde dame logeert, die met
juffrouw Gregory's beschrijving overeen
komt, maar wel vind ik plotseling den
man, die aan Madeleine Faure een brief
heeft geschreven, waarvan wij het afge
scheurde stuk in handen hebben. Komt
dat niet alles uit met mijn vermoeden
De detective had intusschen het afge
scheurde stuk van den brief ter hand ge
nomen en onderzocht het nauwkeurig.
't Is een zonderlinge hand, dat is
zeker merkte hij op. Het schrift doet
mij denken aan dat van een ongeteeken-
den brief, dien wij eens op het hoofdbu
reel ontvangen hebben. Ik weet niet meer
waarover ik zal het laten nazien. Het
gelijkt veel op het schrift van iemand, die
zijn hand veranderen wil, maar gij
zegt dat gij het onmiddellijk herkendet
Onmiddellijk I antwoordde Power,
Een advokaat die met hem bevriend
was, bezocht hem eens met zijn zoontje
en zegde tot Voltaire Zie eens, mijn
zoon, ofschoon hij nog, zoo jong is,
heeft reeds al uwe boeken gelezen.
Doch Voltaire antwoordde aan dien
vriend, en dat wel op scherpen en ver
wijtenden toon «Gij hadt beter gedaan
i) hem den catechismus te leeren. n
J.-J. Rousseau, die zijne pen misbruikte
«•is een breekijzer, om de maatschappij
omver te werpen, zegde van zijne werken:
Ik kan geen enkel mijner boeken zon-
i) der ijzing aanschouwen. Rousseau
schreef onder andere een werk over de
opvoeding der kinderen, en hij getuigde
van dit boek, dat de jonge dochter die
er slechts éene bladzijde zou van lezen,
bedorven en verloren was 0
Diderot, een vriend van Voltaire en
even goddeloos als hij, schreef ook slechte
boeken, maar verborg ze voor zijne doch
ter en verbood ze aan te raken.
Alexander Dumas schreef een tooneel-
stuk en zegde daarvan Wee aan de
dochter die dit tooneelstuk zal zien
spelen Zij is redeloos verloren.
Schrijvers die hunne boeken met die
benamingen en veroordeelingen bestem
pelen, moeten wel diep overtuigd zijn dat
zij duivelsch werk verricht hebben.
Met de slechte dagbladschrijvers is het
evenzoo gesteld.De opsteller van een god
deloos en zedeloos weekbladje, ontmoette
eenen van zijne oude schoolkameraden,
en praamde hem om eene inschrijving op
zijne gazet te nemen. De kameraad wei
gerde, omdat, volgens hem, zulk eene
gazet in geen deftig huis mocht komen.
Hij voegde er dezen uitroep bij Wat
zijt ge toch veranderd, sedert wij te
samen in de school zaten 1
En gij, wat zijt gij een snul, ant
woordde de slechte dagbladschrijver.
Meent ge misschien dat ik éen woord
geloof va'n al hetgeen ik schrijf
Tegen de pastoors blaffen en tegen den
i) godsdienst huilen, doet op den dag
11 van heden geld in mijnen portemonnaie
i) komen maar als daarmede niets meer
te verdienen is, dan zal ik aan een
i) ander zeel trekken, n
En het zijn zulke mannen die zich
voor volksverlichters uitgeven en de we
reld willen hervormen
Vrienden, leest nooit slechte gazetten
of boeken. Christene ouders, ziet wel toe
dat zij nooit in handen uwer kinderen
komen. Het zou het bederf zijn hunner
herten, de ondergang hunner zielen en
het ongeluk van uw huisgezin. Weet wel
dat hetgeee gij daar gehoord hebt, leer
zaam en treffend is in hooge mate.
zonder zich een oogenblik te bedenken.
Heeft die Sint-Alba u dan wel eens
beschreven
Ik heb een of twee brieven van hem
gehadhij vroeg toen inlichting om
trent... nu dat komt er niet op aan, hij
vroeg eene inlichting, die ik hem gegeven
heb.
Bewaard vroeg Tom Brusel droog,
Power een onderzoekenden blik toewer
pende, want dezes verslagenheid bij het
uitspreken der leste woorden was hem
niet ongaan.
Wat, bewaard antwoordde Robert
in verwarring. Die brieven Wel neen,
ik heb ze allen twee verscheurd en ver
brand. Maar dat belet niet, dat ik het
zonderlinge schrift op het eerste zicht
herkende.
't Is toch jammer hernam de de
tective nadenkend. Het zal u niet veel
behelpen of gij al bezweren kunt, dat het
zijn schrift is. Als gij geen enkel stukje
papier hebt, waarmeê de gezworenen het
kunnen vergelijken. Het is een rare his
torie!... Ik weet niet of wij het moeten
doen
Wat doen vroeg de commissaris
haastig.
Wel, dien kerel bij zijn kraag pak
ken hem aanhouden.
Power zweeg en de commissaris staarde
buitengewoon ernstig voor zich op de
tafel.
Ja, ziet gij, ging de detective voort,
Onder de missionnarissen, wier aan
staande vertrek wij hebben aangekondigd,
is ook de eerw, heer Verbrugge.
De E. H. Verbrugge, die naar Mon
golië trekt, is geneesheer geweest te
Wondelgem bij Gent.
Na een tweetal jaren lichamelijke ziek
ten verzorgd te hebben, besloot hij zich te
wijden aan het heelen der ziele wonden,
en trad in het seminarie van Scheut.
Zulk een zendel ig zal dubhel welkom
zijn in de nog barbaarsche streken van
Mongolië, waar voorzeker gtneesheeren
onbekend zije.
GemeentesecretarissenWij heb
ben den loonstandaard meegedeeld, ver
vat in het nieuw wetsontwerp tot verbe
tering van den toestand der gemeemtese-
cretarissen.
Zie hier nog eenige woorden tot toe
lichting:
Alle vijf jaar heeft de gemeentesecre
taris recht op eene verhooging van:
10 per honderd op zijne laatste jaar
wedde in de gemeenten tot en met 25oo
inwoners;
8 per honderd in de gemeenten van
a5oi lot 8000 Inwoners;
6 per honderd in de overige.
De Staat zal voor 7'10 tusschen komen
in de verhoog ingen.
Tegen de beslissingen van den gemeen
teraad welke de jaarwedde van den ge
meentesecretaris verhoogen of weigeren
te verhoogen, kan in beroep gegaan
worden bij den koning, door den secre
taris, den gemeenteraad en den gouver
neur.
De nieuwe wet zal, als zij gestemd is, in
voege treden met 1 Januari igo5.
Dood van Frans de Potter
De Koninklijke Vlaamsche Academie,
die verleden week haren bestuurder, wij
len professor Hendrik Sermon, verloor,
heeft eenen nieuwen zwaren slag onder
gaan door 't afsterven van haren besten
digen secretaris.
Maandag morgend is te Gent overle
den, na eene korstondige ziekte, kanker
aan de maag wordt gezegd, de gekende
Vlaamche letterkundige en geschied
schrijver, M. Frans de Potter.
Frans de Potter werd geboren te Gent
ten jare 1834.
zijne hand door zijn bakkebaarden strij
kende, ik weet niet hoe gij er over denkt,
commissaris, maar ik voor mij geloof ze
ker, dat onze vriend hier het bij het rechte
eind heeft. Het is zoo'n verduiveld lastige
zaak en bij zulke gelegenheden heb ik
meer dan eens gezien, dat de eerste in
druk de beste is. En Power heeft meer
dan een indruk die woorden op dat
stuk papier 't Is wel niet veel, dat geef
ik toe. maar ik heb er wel laten han
gen, waar ik in het begin ook niet anders
tegen had dan zoo'n enkel voddeke, dat
is zeker
Maar, hemelsche goedheid bracht
de commissaris hiertegen in, gij wilt toch
iemand als M. Sint-Alba, op zulke losse
gronden niet aanhouden Een stukske
papier, met drie of vier woorden er op...
Wat is hetImmers niets Het schrift is
niet alledaagsch, goed maar wij hebben
niemand als Power, dis zeggen kan, dat
hij het schrift herkent. Moeten wij dan
alleen op Power's verhaal afgaan Hoe
drommel wil hij bewijzen, dat hij gelijk
heeft eindigde Grand, zich wezenlijk
boos makende.
Wie niet waagt, wie niet wint 1 ant
woordde Brusel luchthartig. En dan, ver
volgde hij snel, ziende dat de ander hem
in de rede wilde vallen, laat ons niet ver
geten, dat er verscheidene dingen zijn
die ons helpen kunnen.
Wordt voortgezet.
