Zondag 2! Augusti 1904 3 centiemen per nummer. 36ste Jaar 3003. Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst. GODSDIENST, HUISGEZIN. EIGENDOM VADERLAND, TAAL, VRIJHEID. Hun Cambism ID IE IMI-ATST met den Witten Baard. W Zondagrust. Iets over de Geiten. Woorden Liberale geschiedenis. DE DENDERBODE Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee- kening van den volgenden dag. De prys ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frankmet den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes maanden fr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont vangen zyn ten laste van den schuldenaar. Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31, en in alle Postkantoren des Lands. CHIQUE 8UUM. Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00 Vonnissen op 3de bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdng in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van dit blad. AALST, 20 AUGUSTI 1904. Klokke Roeland schreeuwde dees week, als een speenvarken dat gekeeld wordt Ziet eens, men had die brave •hristenen, I die hier juichen om den triomf der geuzen en fier zijn aan dat rampzalig werk te hebben meê- geholpen, verdacht in staat te zijn Combes en zijn beulenwerk goed te keuren Men lastert ons, roepen en tieren zij met een lawaai waarbij zien en hooren vergaat. Is dat wel zoo Ismen dan wel zóó onrec-htveerdig, als men die zonderlinge christenen be schuldigt Combes niet af te keuren Lastert men die heeren groenen Wy antwoorden en dat antwoord zullen wij goed maken Heeren Roe- landers, gij hebt het recht niet te klagen als men u van Gombism be schuldigt. Gij hebt in meer dan één artikel genegenheid voor Combes ge toond gij hebt voor zyne slachtoffers niets dan misprijzen gehad en de hatelijkheid van Combes dwinge- landsche politiek verdoken. Hoe wreemd de beschuldiging van Combism ook moge wezen, toch zal zij niemand als onw&arsohynelyk voor komen. Inderdaad M. de Abbé Daens rekent zich ten onzent tot de oppositiepartijen. Hij neemt tegenover de Regeering, tegenover de catholieke Partij, dat is de eenige partij, die in haar pro gramma de godsdienstige vrijheid heeft geschreven, die den catholieken Godsdienst verdedigt, eene houding aan die in niets van die van den geus of den socio verschilt. Welnu de geus en de socio juichen Combes toe zij keuren den kerk ver volger goed zij zeggen en herhalen dat zij ook hier een Combes, een Waldeck- Rousseau willen zien opdagen. De Daensers zijn nog verder gegaan zij hebben in de maat hunner krachten aan de zegepraal van die bewonde raars van Combes mcêgeholpen, hunne eigen partij als een Judas verraden. De Daensers hebben eindelijk, vóór zekeren tijd, geene afkeurende, uit drukkelijke afkeurende artikels van Combes politiek geschreven. Dat alles maakt dat het lezend publiek zoodanig niet verwonderd zal geweest zijn de heeren Daensers als Combisten te hooren uitmaken te meer als men overdenkt dat zij zooveel schandige artikels togen de kloosters en klooster lingen hebben geschreven te meer dat zij hebben gezegd en her haald dat hier, 't is te zeggen, voorde Antimonium, geloof ik, zegde hij. Gij moet deze bonbons goed bewaren, M. de statieoverste, die zullen wij bij de lijk schouwing wellicht noodig hebben. Maar wie is zij vroeg Jaak Ford. Het komt mij zeer wreed voor, hare fami lie zoo in het onzekere te laten over haar lot. Dokter Bardon haalde de schouders op. De kondukteur zegde dat hij eerst te Willmington den trein had overgenomen en geen acht geslagen had op de jonge dame, omdat hij dacht dat zij sliep. O ja, mevrouw, zegde hij daarop tot de gravin, ik ben door dit voorval zoo verschrikt dat ik bijna vergeten zou u eene boodschap van mijnheer den graaf over te brengen. Hij was aan de statie te Willmington en verzocht mij u te zeg gen, dat hij daar nog zaken had en eerst met den laatsten trein thuis zou komen. De gravin gaf Wilton een geldstuk, voor zijne boodschap, hetgeen zij, dank aan de vrijgevigheid van mevr. Edith Ford, nu wel doen kon. Dat is juist weer iets voor Reginald, kloosters bestaande misbruiken moes ten beteugeld worden. Wij onderlijnen bet woord misbruiken want het is nu nog niet als evangelie bewezen dat hetgeen de Daensers als misbruiken aanzien, daarom als een wezenlijk mis bruik moet aan den kaak gesteld worden. Het is waar, den 24 Juli is in de Volkseeuw een artikel verschenen waarin Combes politiek wordt afge keurd. Dit artikel verscheen terzeifder- tijd in 't Land van Aelst en den 31 Juli in Klokke Roeland. Van dien datum af zou hel schijnen alsof de beschuldiging van Combism, gedeeltelijk ten minste, niet meer mag herhaald worden. Wij zeggen gedeeltelijk, dat is in zoo verre dit het concordaat betreft en de zaak der bisschoppen van Laval en Dijon. Wat de kloosters en kloosterlingen aangaat, de afkeuring is onduidelijk misschien zelfs is zij in het gedacht van den schrijver niet geweest. Dat vloeit uit zijn woorden Nog een stap en de godsdienstoorlog woedt enz. Dus heeft tot hiertoe de godsdienstoorlog niet gewoed, vermits nog één stap moet gedaan worden eer hij begint. Verder lezen wij nog de zonderlinge woorden a Men zou nog kunnen be grijpen dat minister Combes, beu:erende dat de vrijheid van ondertcijs niet beslaat in Frankrijkdezelve onttrekt aan de kloosterorden, enz. Dat ziet er niet erg afkeurend uit voor het schreeuwend onrecht dat tegen de kloosters is gepleegd. Ons besluitVóór 24 Juli, niette genstaande de woede en wreedheid waarmede de Fransche kloosterlingen wierden behandeldwas er bij onze Daensers geen gebaar van afkeuring te bemerken. En als zij afkeuren, dan komt gewis toch nog hun misprijzen voor Combes slachtoffers door. Zij hebben slechts wat zij verdienen, roepen zij met Cassagnac. Die woorden staan letterlijk in Klokkf. Roeland en worden door dat blad als waarheid aangenomen die zij onge lukkig maar al te zeer verdienen (K. R. 14 Oogst.) Indien de Daensers immer Combes uitdrukkelijk hadden afgekeurd, dan zou het onbegrijpelijk zijn dat de legen de hunner goedkeuring is kunnen ont staan. Doch zij hebben heel wat anders op hun geweten dan eene uitdrukkelijke afkeuring. Zij hebben hun gedacht niet gezegd, maar het hier en daar te raden gegevenen de gegevens van dit raad sel schenen geenzins voordeelig noch dacht zij, op die wijze spaart hij tele- gramkosten. Zij zag er zoo bleek en ontroerd uit, dat Jaak Ford het noodig oordeelde, haar naar 't kasteel te vargezellen. Ik zie duidelijk, dat gij niet in staat zijt, alleen te gaan, zegde hij, en Cart verwacht mij niet, het kan dus geene teleurstelling voor hem zijn, als hij mij te Willmington niet vindt. De trein keerde terug naar Willming ton. Gertruda nam het aanbod van Jaak Ford dankbaar aan. Ik zal u waarlijk veel verplicht zijn, wanneer gij mij thuis brengt, zegde zij. Ik ben anders niet zenuwachtig, maar thans voel ik mij vreeselijk aangedaan. O God, zoo mijne Phil eens zoo iets moest overkomen. Haar moederhart brak, toen zij naar de lieftallige doode zag, die door geene moeder meer gekust zou worden. Had zij geen reisgoed bij zich vroeg gertruda eensklaps. Dat zou ons misschien op het spoor kunnen brengen. Er was echter geen reisgoed, in het geheel niet, behalve de kleine reiszak. Op verzoek van den dokter werd hij door mevr. Chatterly geopend, maar ook daarin vond men niets wat eenige opheldering kon geven een zakdoek, een borduur werk, eens beurs met ongeveer 80 fr. aan goud en ten slotte een verkreukelden aan de Kerk noch aan de kloosters. Men gevoelt dat in hun hert de wrok huist tegen de kloosters en tegen de Kerk, dat zij gaarne in de handen zou den kletsen en roepen Toe maar. Com bes toe maar doch uitdrukkelijk wordt het niet gezegd, wordt het niet geschreven. Zoo handelen de leerlingen en navol gers van Pilatus. Doch het volk kan daarmeè niet om, en die wreede logie- ker gaat maar aanstonds tot het uiterste. Het gevoelt dat men Combes niet af keurt; dus juicht men hem toe, is zijn besluit. Zoo is de legende ontstaan waarvan men in het Laatste Nieuws den weer klank vindt De taal, die de orga nen van bet Daensisme voeren, is betcekenisvol enz. De Roelanders hebben vruchteloos gezocht, zeggen zij, naar de verklarin gen welke zij in Combes voordeel heb ben afgelegd. Wij zullen die mannen een handje toesteken. Dat zij Klokke Roeland van 19 Juni, 24 Juli, 7 Oogst en 14 Oogst eens met-aandacht doorlezen en zij zul len moeten bekennen dat het met recht is dat men hen van Combism heeft be schuldigd Vergemakkelijken wij hunne taak dat zij het volgendee eens ernstig overdenken. Klokke Roeland, in Godsdienst en Kiezingen schrijft Men leest in de behoudsgezinde bla den niets anders meer dan van Combes en de Fransche kloostervervolgingen Die bladen zouden echter niet slecht doen eerst uit te leggen hoe het komt dat de kloosters uit Frankrijk verjaagd worden en dat dit niet enkel de Fran sche bevolking in 't algemeen maar vooral de catholieken van Frankrijk zelve zoo weinig- aan T hert schijnt te pakken Slechts in hier of daar een verholen hoekje van Frankrijk wordt er spijt getoond voor de verdrijving der kloosters zelfs de massa der catho lieken bekreunen er zich niet om. Doch daar zullen de catholieke bla den ons de reden niet van zeggen de catholieke bladen en al de bewaarders in 't algemeen hebben volstrekt den moed niet de fouten en gebreken hunner partij bloot te leggen zij hebben vol strekt den moed niet om eens harde bloote waarheden te schrijven in het belang van den godsdienst zeiven. Mag men daaruit niet afleiden dat zij Combes niet afkeuren en bijgevolg ze van Combism beschuldigen, want zulke hatelijke dwingelandij niet verwerpen is ze goedkeuren. De zaak immers is te erg. Van 's middags tot middernacht dienst doende Apotheker, Zondag 21 Oogst 1904, M. Renneboog, Nieuwstraat. omslag, waarop geschreven was The Firs. De statieoverste, die ongetrouwd was, bood terstond aan, het meisje zoolang in zijn huis te houden totdat men eene baar gehaald zou hebben, om haar naar het lijkenhuis op het kerkhof te brengen. Mevr. Chatterly kon slechts met moeite van de schoone doode scheiden, maar Jaak nam haar bij de hand en voerde haar met zacht geweld weg. Gij moet aan Phil denken, fluisterde hij haar vriendelijk toe, zij wacht u. Gertruda beefde over haar geheel li chaam. Gij vergt te veel van uwen moed, zegde hij zacht. Ik wilde dat ik u vroeger had weggebracht. Neen, neen, dat is het niet, Zij waren alleen, want de groom was aan de statie achtergebleven om op zijnen meester te wachten anders had Jaak misschien niet gevraagd Wat is het dan Gertruda antwoordde Ik kan nooit doode menschen zien zonder medelijden met hen te hebben en den wensch op te vatten, nog iets voor hen te doen. Jaak zag haar verwonderd aan en zij vervolgde Gij hebt misschien nooit gehoord dat ik eenen broeder had Neen. Yan wat groot belang is de geit niet zij is het koeiken der kleine menschen, de voedster van kinderen, van zieken en van eene menigte gezinnen. Op 100 koeien zijn er 70 min of meer met tering hesmet, van de geit is geene besmetting te vreezen dus is hare melk ongekookt zonder gevaar. De geit moet kunnen huppelen en dansen, bijgevolg het beestje treurt als het te nauw zit opgesloten ze moet proper en droog liggen, de harde bloote grond is nog heter dan een nat strooi sel. Duitschland staat heden aan het hoofd van den geitenkweek. Daar geven de geiten meestendeels 4 liters per dag, hier geven ze maar 2 liters. De Duitschers zijn al twintig jaar bezig met hun geitenras te verbeteren. Terwijl hier de jonge geitjes maar eenige centen weerd zijn, gelden de geiten in Duitschland 87 fr. als ze 2 tot 4 jaar oud zijn 54 fr. als ze drie maan den oud zijn,en 31 l'r.na twee maanden. De bokken kosten nog meer 112 fr. vah 1 tot 4 jaar 93 fr. van 8 tot 10 maanden 50 fr. van 3 maanden, en 37 fr. van 2 maanden, als ze hier voor 4 of 5 fr. afgezet worden. De stal moet droog zijn, licht en lucht hébben, met goed strooi gestrooid en tegen koude en hitte bevrijd. Het voedsel moet afgewisseld zijn en van tijd tot tijd met wat zout gemengd aardappelen, wortelen, rapen,draf, lijn- meel, hooi en toemaat; de geit moeteen rasteel hebben anders gaat te veel voe der verloren. West-Vlaanderen heeft zich eerst de geit aangetrokken, en van over twee jaren syndicaten ingericht - in 1903 waren er voor 140,000 frank geiten ver zekerd. Verleden jaar is Oost-Ylaanderen be gonnen, meest in de vallei van den Dender. Men schat dat de geitenkweek in ons land per jaar tot 13 millioen franken opbrengt. Als men nu bemerkt dat al die winst bij geringe menschen te pas komt, dan begrijpt men aanstonds dat dc geit de belangstelling aller weldenkende lieden verdient en dat de geilen-comiteiten deugdelijk werk verrichten. Met dit doel is er te Ilimrdegem eenen prijskamp voor geiten ingericht op Dijnsdag 30 Oogst, ten 9 ure, op het Foubourg. We moeten er bijvoegen dat de winst door de geiten te weeg gebracht op korten tijd in al onze dorpen weer kan doen verdubbelen, indien we er in luk ken geiten van betere hoedanigheid te winnen. We moeten bekennen dat'ons geiten- ras fel vervallen is, en eene menigte verneutelde beestjes telt, daar waar struische geiten een ware bijstand zou- Wij stonden met elkaar alleen op de wereld, totdat ik trouwde. Vertel niet verder, zegde Jaak, het doet u te veel aan, het zou nadeelig voor u zijn. O neen, het kan niet nadeelig voor mij wezen over Cecil te spreken. Ik had hem lief boven alles ter wereld, uitgezon derd mijne kinderen, en hij heeft mij geen enkele maal geschreven sedert ik getrouwd ben. Ik geloof dat het niet goed met hem is gegaan en hij was te trotsch om mijne hulp te vragen. Misschien dacht hij ook dat ik als gra vin anders over hem dacht dan toen ik nog eenvoudig Gertruda Monkton heette, hoe dan ook, ik ontving taal noch teeken van hem, totdat ik eindelijk, nadat ik reeds drie jaren op Chatterly was, een ko loniaal dagblad ontving. En stonden daar slechte berichten in Niets dan eene korte aankondiging dat Cecil overleden was. Er volgde een lang stilzwijgen, daarna vervolgde zij Ik heb nooit vernomen hoe hij ge storven is, noch of hij door goede men schen was omringd. Ook weet ik niet of hij aan mij gedacht en iemand opgedra gen heeft, mij zijnen laatsten groet over te brengen, ik weet zelfs niet waar hij begraven is, maar sedert dien tijd ben ik altijd gepijnigd, als ik verneem dat den zijn, niet alleen voor de arme ge zinnen, maarook voor bnrgers en lieden van den besten stand Het zal beteren na korte jaren onze geiten moeten in getal verdubbelen en 4 liters meikin steè van 2 liters in huis brengen. M. l'abbê Daens schrijftDe deftige broodwinning voor den arbeidenden man, ziedaar 't hoofdpunt der Chris- i) tene Volkspartij op economisch ge- bied. Daarmee zijn wij 't akkoord. Wiji Catholieken, willen dat ook wij, Catholieken, hebben reeds sedert jaren werken en inrichtingen geschapen om er toe te komen. Vermits ons doel hetzelfde is, zullen wij ons wel eens vinden bij den heer abbé Daens op weg naar diens verwe- zenlijking. Zie, dat gaat me Vragen wy maar aanstonds aan den heer abbé door welke maatregelen hij tot het gewenschtedoel hoopt te komen? Vragen wij ook welke invloed ieder van zijne voorgestelde maatregelen op den toestand van het werkvolk zal heb ben. Wij zouden graag die maatregelen zien uiteenzetten, want die <1 deftig» l>i-oodxviiiiiiiif£ willen is gauw gezegd Doch er toe komen, dat is een ander paar mauwen. Laat ons dus ernstig onderzoeken welke wegen ons naar dit schoone doel wit kunnen voeren. Wij willen ze met den heer abbé Daens bespreken, maar ernstig, niet waar, met goede argumen ten, met gezonde reden en ernstige bewijsvoeringen Als M. Daens ernstig was dan zal hij het bij die woorden niet laten. Wij her halen het dat is gauw gezegd, maar misschien niet zoo gauw gedaan. Ten slotte M. Daens is er in België, Is er in heel de wereld, eene enkele politieke partij die niet zou willen dat de werkman dertig aan zijn brood ge- raake Zeg eens Hebt gij dus geene waarheid la Pallisse gezegd anders, woorden den hals gebroken guciulialeu lenen het nlgcmeen stemrecht. Een Duitsche socialist, Dr Friedeberg schreef over eenige dagen Indien het waar is,dat de bourgeoisie zinnens is het algemeen stemrecht af te schaffen, is het anderzijds ook waar, dat wij, socialisten, geen de minste reden hebben om op het graf van het algemeen stemrecht tranen te storten. En hier zien de rooden geene andere iemand ver van zijne geboorteplaats is moeten sterven ter wille van Cecil zou ik wel elk onbekend graf met bloemen willen tooien. De tranen vloeiden over hare wangen en ook de stem van -Jaak klonk aange daan, toen hij zegde Ik begrijp u. Ook ik had eene eenige zuster, die ik moest verliezen en ik kan mij daarom uw verdriet des te levendiger voorstellen. Reginald zegt altijd dat het dwaas van mij is, Cecil te beweenen, want dat hij zeker nooit fortuin heeft gemaakt en als een landlooper heeft rondgezworven, voor wien de dood nog eene verlossing was, maar, ziet ge, ik had mijn broeder lief en ik zou wel alles ter wereld hebben willen geven, indien ik hem nog eens had weergezien. Heel eenvoudig had zij op die wijze haar geheim verraden, want Jaak Ford was scherpzinnig genoeg om hare gedach ten te kunnen doorgronden en hij begreep nu zeer goed, dat deze teergevoelige vrouw, die zoo aangrijpend over haren broeder sprak, zeker niet uit liefde ge trouwd moest zijn met den somberen graaf van Chatterly. Denzelfden nacht, dat Beatrix Charles in eenen koortsachtigen slaap lag, ge kweld door vreeselijken angst over hare verdwenen zuster en gefolterd door aller zaligheid dan door het algemeen, het zuiver en puur algemeen. Aldus ontstaat eene nieuwe se«to onder de socialen roode aankleven van 't beperkt stemrecht. De liberale Vlaamsche Gazet van Brussel, heeft het toupet aan hare lezers wijs te maken dat het land de uitbreiding van het stemrecht verschul digd is aan... de liberalen Volgens haar waren het de liberalen, die het eerst opkwamen tegen het cyns- stelsel en die de uitbreiding van het stemrecht eischten, en die ze verkregen door den krachtigen steun der gloed volle arbeiderspartij Er waren, inderdaad, onder het libe raal ministerie wel vier of vijf libera len, of liever progressistsn, die de herziening der Grondwet eischten, om het stemrecht uit te breiden. Doch, wat bekwamen zij? Hun voorstel werd twee of driemaal door de liberale regeering en hare meerderheid verworpen en M. Beernaart moest aan het bewind komen om het te verwezenlijken. 't Is waar, dc liberalen voerden het potsierlijk stelsel van bekwaamheids kiezers in, doch enkel in de hoop hunne partij daardoor te versterken, want zij hadden de verwaandheid te meenen dat liberalism en bekwaamheid één eu hetzelfde beteekenden. De uitslagen leer den het hun echter anders en hetbe- kwaamhcidsstelsel viel, onder het spotgelach der liberalen zei ven. Dat stelsel betrof, overigens, alleen de kiezingen voor de provincie eu de ge meente. Intusschentijddeedde regeering door hare slaafsche meerderheid, vijf achtereenvolgende wetten stemmen, waardoor liet stemrecht, gesteund op het cynsstelsel, in plaats vau het uit te breiden, aanzienlijk werd ingekrompen, met deze bezwarende omstandigheid, dat die wetten zoo waren berekend dat de kiezers die hun stemrecht verloren in overgroote meerderheid tot de catho lieke partij behoorden. Het was met die werken, in zake der stemuitbreiding, dat het liberaal mini sterie zich, in i884, voor het kiezers korps aanbood. Het werd, om zijn partijdig en alles behalve volksgezind bestuur, met klank aan de deur gezet en 't zijn de catholieken, dio, met de medewerking van eenige progressisten en tegen wil en dank der doktrinaire liberalen, de herziening der Grondwet bewerkt, het cynsstelsel afgeschaft en het meervoudig stelsel ingevoerd heb ben, dat aan eiken Belg, op den ouder dom van 25 jaren, het stemrecht ver leent. Zooals men ziet zou de Vlaamschb Gazet veel beter doen te zwijgen dan zoo maar onbeschaamd, de verdiensten van anderen aan zijne liberale vrien den toe te schrijven. lei booze droomen, lag Nora in eene ka mer van het hotel de Blauwi Leeuw, het eenig hotel van Salton, ver van haren liefhebbenden verloofde Claude, die zijn leven aan haar geluk had willen wijden, en sliep haren laatsten, eeuwigen slaap. Terwijl men zich te Parijs van uur tot uur ongeruster maakte, lag zij daar koud en strak in het Engelsche dorp en geen lichtstraal drong door het geheimzinnig duister dat haren dood omgaf. VII. EEN ONDOORGRONDELIJK RAADSEL. De gravin Chatterly dankte het toeval, dat haren echtgenoot voor zaken te Will mington teruggehouden had. De graaf zou wel de laatste zijn geweest, die hare genegenheid voor het doode meisje zou hebben goedgekeurd. Hij had eenen afschuw van al wat naar fijngevoeligheid geleek en het was daarom een geluk voor Gertrude dat zij nog eeni ge uren voor zich had om hare ontroering te bedwingen eer hij thuis zou komen. Philis was reeds te bed gebracht en het avondmaal stond gereed om opgediend te worden, zoodra de graaf het wenschen zou. Wordt voortgezet.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1904 | | pagina 1