m Zondag 11 September 1904 o centiemen per nummer. 36sle Jaar 3071. Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst. GODSDIENST, HUISGEZIN. EIGENDOM VADERLAND, TAAL, VRIJHEID. Hel Concordaat ID IE! IMI-ATST met den Witten Baard. Geleerde mannen! w M voedingsproevea op melkkoeien. DE DENDERBODE Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee- kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes maanden fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont vangen zijn ten laste van den schuldenaar Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N' 31. en in alle Postkantoren des Lands. CllIQUE BUUltt. Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00Vonnissen op 3»« bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota rissen moeten hunne inzendingen doen. uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele v„c dit blad. AALST, io SEPTEMBER 1904. Wij zijn aan onze lezers eenige uil- leggingen verschuldigd nopens zekere bijzonder belangrijke artikels van dit verdrag. Het concordaat is eene weder- zijdsche overeenkomsthet verbindt de twee partijen welke het onderteekend hebben en, in rechte, kan het slechts door den wil van beiden worden opge zegd. Als het Fransch Bestuur het doet, dan schendt het de reehtveerdigheid en maakt het misbruik van zijne macht. Tegenover den Paus getuigt die houding nu juist niet van moed het hoofd der Kerk heelt geen leger, waarmede het zijne rechten zou kunnen doen gelden. Wij vragen ons af of Combes de verant woordelijkheid van de opzegging op zich zou durven nemen, of hij tot die vermetele en onrechtveerdige daad den moed zou hebben, indien al de andere zijde der Alpen een sterk leger stond, een 4/2 millioen soldaten waren die aan den Paus gehoorzaamden Thans echter zal hij durven thans mag hij de reehtveerdigheid miskennen, thans mag hij goede rechten en eerlijke verdragen met de voelen treden. De Paus heeft slechts geestelijke wapens en een kerk vervolger schrik er niet voor af. Een erger onweder dan hetgeen reeds over Frankrijk is uitgewoed hangt aan den gezichteinder. Wij kunnen ons nog geen denkbeeld vormen van den drei genden storm daar wij den inhoud van het ontwerp van scheiding tusschen Kerk en Staat niet kennen. Een punt is zeker de begrooting van eerediensten zal verdwijnen de Bisschoppen en Priesters zullen de jaar wedde niet meer genieten die hun dank aan het concordaat toekwam. In het oud regiem bezat de Kerk vele onroerende goederen wier inkomsten besteed werden aan den onderhoud van kerken en Priesters en aan den onder stand van den arme. Tijdens de Fran- sche Omwenteling wierden diegoederen door den Staat aangeslagen en verkocht, mits, beloofde men, eene zekere ver goeding. De Staat zou in al de noodwen digheden van den Eeredienst op behoor lijke wijze voorzien en de zorg van den arme op zich nemen. Die belofte bleef gedurende een aantal jaren onuitgevoerd eerst met het slui ten van het concordaat in 1801 en dezes in voege treden in 1802 begon de her stelling. Het budget van eerediensten was eene soort van teruggave of l iever van schadevergoeding voor de inge- Die dames hebben jaren lang daar kost school gehouden, totdat zij geld genoeg hadden om er rustig van te kunnen leven en zes maanden geleden hebben zij Rain- ham verlaten. Hare nicht heeetde school overgenomen, maar zet die in een veel grooter huis voort en sedert staat The Firste huren. Jaak ging naar huis, overtuigd dat er te Rainham geen spoor te vinden was. In de veronderstelling dat de jonge dame, die nu in het hotel de Blauwe Leeuw lag, eertijds leerlinge van het ge sticht The Firs geweest was en naar hare school wilde terugkeeren, om wel licht bij hare «nderwijzeressen bescher ming te zoeken, dan was het feit, dat zij niet wist, dat de school in andere handen '•'•as overgegaan, al bewijs genoeg, dat er tusschen de oude dames en hare vroegere leerlinge geene betrekkingen waren ge bleven. Het zou dan ook niets gebaat hebben, bij de voormalige meesteressen een on derzoek in te stellen. Mevr. Edith was nog wel van meening dat men de damen Bell, zoo heetten de In die overeenkomst hadden beide, Kerk en Staat, iets toegegeven. De be zitters der zwarle goederen zoo heette men de rijkdommen aan de Kerk ont roofd d wingen ze terug te geven was onmogelijk daaruit zou te veel moei lijkheid spruiten, te veel twist, twee drachten onrust ontstaan. De Kerk deed van die goederen af stand in artikel 13 van het Concordaat. Het luidt Zijne Heiligheid. Yoor het welzijn van den vrede en de gelukkige her- i) stelling van den catholieken Gods- dienst verklaart dat noch Hij noch zijne opvolgers op geene wijze de bezitters van onteigende Kerke- goederen zullen verontrusten en dat hijgevolg, de eigendom van die goe- deren en inkomsten eraan gehecht 0 onverstoorbaar zullen blijven in hun- ne handen of in die van hunne recht- hebbers. Daarmee was die strijd beslist. Ook de Staat gaf iets toe, door artikel 14. Het luidt a Het Gouvernement zal eene behoor- lijke jaarwedde verzekeren aan de Bisschoppen en aan de Pastoors wier bisdommen en parochiën zullen be- grepen zijn in de nieuwe verdeeling.» Uit die twee artikelen zijn zekere gevolgtrekkingen af te leiden. Artikel 13 behelst eene niet formeel uitgedrukte bekentenis dat de inpalming der kerke- goederen in 1789 niet gerechtigd was. Het erkent ook, altijd stilzwijgender- wijs, aan de Kerk het recht van bezitten en dat mag als eene terugwerking aan zien worden op de grondbeginsels der Omwenteling in wier naam de inpal ming was gebeurd. Eveneens is artikel 14 van zekere weerde. Wij leeren daaruit dat de jaar wedde der Geestelijkheid geen gift is van den Staat voor diensten hem bewe zen, maar eene vergoeding, eene terug gave onder vorm van rente van een ge nomen capitaal. Daaruit volgt dat, niettegenstaande dit traktement, de priesters geene Staatsbedienden zijn, wat onze geuzen en socios er willen van maken, hulde brengend aan de grond beginsels der bankroetiers Volgens die eerlijke politiekers zou de Slaat van heden niet gedwongen zijn de ver plichtingen van vroegere verdrageu op zich te nemen of na te leven. Een roof in twee bedrijven gaat in Frankrijk dus ten nadeele der Kerk gepleegd worden. In 1789 heeft men het capitaal gerobberd honderd jaar later weigert men de rechtveerdige intresten Dat zal de Fransche Staat geen geluk aanbrengen. De ervaring heeft bewe zen dat nog nooit de roof van Kerke- goederen een land heeft verrijkt of een bestuur van bankbreuk gered Die onverbiddelijke regel der geschie- gewezen kostschoolhouderessen, er eenen brief over schrijven konzij zegde dat, wanneer de ongelukkige jonge vreemde linge eens hare leerlinge ware geweest, zij althans den naam en het adres harer ouders of verdere bloedverwanten wel zouden kennen, daar niemand haar ge voelen deelde, drong de moeder van Jaak er niet verder op aan. Alvorens men het onderzoek voortzette, werd de vreemdeling begraven. Algemeen was men te Salton van meening dat zij niet in een armengraf moebt worden ge- lefid. w Het denkbeeld was uitgegaan van M March. Hij zegde dat, daar hij zelf een vreemdeling, hij buitengewoon veel me delijden had met het arme eenzame schepseltje en dat hij gaarne de geheele begrafenis voor zijne rekening wilde nc- ""Sovendien wilde hij eene belooning van 3000 fr. op de ontdekking van den moordenaar stellen, maar de voorzitter van het gerechtshof verzocht hem daar mede te wachten tot het onderzoek geern- digd zou zijn. Het was een grootmoedig aanbod, zegde M. Brister tot M. Chatterly. Men vindt altijd dwazen, dte berijd ziin geld in het water te werpen, spotte de graaf. Overigens kan men volkomen veilig deze belooning stellen op het vin- den van iemand, die niet eens beslaat. Ik begrijp u niet. denis zal weer zijne toepassing vinden, wij twijfelen er geen oogenblik aan. Bij het eindigen van dit schrijven moeten wij nog een artikel vermelden van het Concordaat dat voorzeker niet van belang is ontbloot. Wij bedoelen artikel 15 dat luidt als volgt Hel Bestuur zal eveneens maalre- gelen nemen opdal de Fransche catho- lieken, als zij het willen, ten voordeele der kerken, giften zouden kunnen doen. Daardoor verkreeg de Fransche Kerk recht van bezitten zij kon legaten, giften en stichtingen aanveerden. Zal haar dit recht vergund worden in het ontwerp van scheiding waarop beul Combes broeit Wat zal er geworden met de kerke lijke gebouwen en andere goederen welke de Fransche Kerk thans bezit, 't zij door haar opgericht, 't zij haar door het Concordaat teruggeschonken Geen antwoord is mogelijk, daar Combes op die kwestie nog geen post heeft gevat. In het ontwerp Briand dat de apostaat eenigzins schijnt te willen wijzigen, zoo ten minsle heeft hij ge zegd, is dc verbeurdverklaring voorzien. De Fransche Geestelijkheid zou dus door hare beulen tcenemaal worden uitgeschud eu het leven zou Haar onmo gelijk zijn gemaakt, daar aan het recht van bezitten of giften te ontvangen niet valt te denken. Combes wil door honger en uitputting zijn doelwit bereiken. God behoede Frankrijken beschermd dit schoon land Thans blijft er ons nog het eerste deel van liet Concordaat, de artikelen 1, 4 en 5 te bespreken. Zeggen wij van nu af reeds dat de strijd met de Bisschoppen van Laval en Dyon gelukkiglijk is af- geloopen. Beiden hebben zich onder worpen en er is geen vrees voor schisma waar apostaat Combes opgerekend had. Dat zijn wel de helden die in Dender- galm schrijven. Het is de eerste maal niet meer dat wij ze op heeterdaad van onwetendheid betrappen en ook van oneerlijke polemiek. Men oordeele Dendergalm 4 Sept. schrijft De kribbelaar van Denderbode lig. weer te wawelen over de ziel der menschen. Hij vergeet altijd aan zijne lezers te zeggen, dat de kerk- vaders op het concilie van Trenten, stemden over de kwestie of de vrouw eene ziel heeft of niet. 'I En scheelde maar G stemmen of de vrouw had geen ziel Dat, is eene peerdenleugen. Wij dagen den held uit te bewijzen dat op het con cilie van Trenten over de ziel der vrouw is gehandeld. Wij gaan verder.Wij dagen den held uitte bewijzen dat op gelijk welk con cilie van kerkvaders de vraag is be sproken of er over gestemd Heeft de vrouw eene ziel Hoort gij dat geleerde mannen Hoort gij dat, eerlijke polemiekers Onze lezers zouden het ons waarlijk niet vergeven moesten wij hij zulke vraag een oogenblik stilstaan. Het ant woord is immers van het eenvoudigste kind gekend, en wordt door geen en kele rnensch betwist. Dendergalm toont hier zijne schoone geuzonziel met al zijne goede trouw De geuzenpers schept er een kinder lijk genoegen in die kwestie der vrou wenziel van tijd tot tijd op te raspelen. Ziehier de oorsprong van die legende. Op het concilie van Mècon was er een Bisschop die meende dat het woord homo. mensch niet op de vrouw toe passelijk was: Men deed hem zijne dwaling inzien en hij nam de uitleg ging aan. Men heeft dus op die kerk vergadering niet getwist over het bestaan der ziel voor de vrouw en veel min er over gestemd Iedereen is er ovér eens. - De vraag was niet van wijs'/cV.rigen aard. maar raakte een voudig dó philologie, de spraakleer. Mag men van de vrouw zeggen dat zij homo, mensch is Die Bisschop verwardde homo, mensch met vir, man en vandaar zyne dwa ling. Met zulke dingentjes wil Dender galm den Godsdienst afbreken, liet ge loof van het volk ondermijnen pie kwestie herhaalt hij met een waar ge noegen het is immers de eerste maal niet dat hij er over zaagt. Wij hebben hem reeds vroeger de legende uitge legd, maar de domme schooljongen heeft er niets van begrepen, er niets van onthouden Wij hebben deernis met die armtie rige schrijvers. Nadien uitleg hebben wij het recht hem te zeggen dat hij de eigenlijke kwestie niet durft aanvatten. Wij heb ben hem uitgedaagd over het bestaan der menschelijkeziel klaar zijn gedacht te zeggen. Dat durft hij niet. Hij heeft den moed niet zijne over tuiging te doen kennen en immer en altijd zal hij het antwoord ontwijken. Zij zijn moedig, de schrijvers van Dendergalm, de helden van den natten vinger. Waarom Omdat in wezenlijkheid zij het be staan der ziel niet aannemen. Volgens hen heeft de mensch geene ziel; volgens Het meisje pleegde zelfmoord M. March moet dus niet meenen dat iemand ooit die belooning zal verdienen. Daarin ben ik niet met u eens. Het schijnt mij een zéér geheimzinnig geval. O 1 Zij was jong en schoon en daar om wil niemand een kwaad woord over haar hooren. Wanneer zij zeventig jaar of leelijk was, dan zou men wel anders over haar denken. Waarom hebt gij zulk een vooroor deel tegen haar Ik Een vooroordeel tegen haar riep dc graaf van Chatterly op hoogen toon. Gij gaat wel wat te ver, M. Pris- ter. Neem mij niet kwalijk, zegde de rechtsgeleerde op zoo vriendelijken, open- hartigen toon, dat niemand verstoord op hem had hunnen zijn, maar gij zijt de eenige, door wien ik zulk een streng oor deel over het arme kind heb hooren uit spreken, en daar gij de laatste zijt, die met haar gesproken hebt, had men kun nen verwachten dat gij nog iets meer be lang in haar zoudt stellen dan wij. De graaf glimlachté. Nu, om u de waarheid te zeggen, die geheele zaak verveelt mij vreesdijk. Mijne vrouw is er zoo door ontsteld, dat zij er half zenuwziek van is en bovendien heb ik eenen afkeer van geheimen. Het voorval scheen wel een geheim te zullen blijven. Ook het verder onderzoek leidde tot lien is er in den mensch geen wezen dat onstoffelijk en onsterfelijk is. Voor Dendergalm bestaat slechts de stof; er is geen ander leven, geon hemel noch hel neen, alles bepaalt zich hij het tegenwoordig beslaan. God, voor hem, is een menschelijk gedacht, zon der wezenlijkheid God is, voor hem geen almachtig wezen, een enkele geest. God, ziel, hemel komen niet overeen met zijne opvattingen. Voor hem bestaat slechts de stof,de stoffelijke wereld en zijne krachten. Met een woord, hij is materialist. Een ander stelsel dan het materialism is voor hem niet denkbaar. Denderdode heeft dit meer dan eens bewezen en moet en zal er nog op terug komen. Ons volk moet welen wat de geuzen zijn, moet weten welke hunne gedachten en strekkingen zijn al dur ven do geuzen ze uil schrik voor de kiezingen niet doen kennen. Daarom verbergen de geuzen zorg vuldig hun doelwit, hunne denkbeelden over den Godsdienst en over de wijsbe geerte, evenals M. JefDe Blieck zijnen tegenstand aan de zondagrust achter holklinkende woorden, achter kwink slagen wegmoffelt. Is die doenwijze eerlijk Wij behoeven de vraag niet te beant woorden. Het is eene onvergeefelijke lafheid zijne overtuiging te verber gen aan hen wier stem men komt afbe delen en welken men zeker niet heko men zou, had men geen masker opgezet, had men niet angstig zijne opvattingen verborgen Hecht voor de vuistis de kenspreuk van ons volk Doch die kennen onze geuzen niet. Zij beoefenen slechts de politiek van den natten vinger zij heb ben alleen den moed der draaiers Als Dendergalm moed heeft, als do geuzen durven, zullen zij op onze uitda gingen antwoorden, zullen zij ons be schaamd doen staan. Zullen zij Gezien het groot belang van den vee kweek, heeft hel Ministerie van Land bouw sedert 1901 het heele land door praktische voederproeven ingericht onder toezicht der landbouwkundigen van den Staat. Die proeven hebben voor doel de weerde van de nieuwe voeders, welke de handel ons thans zoo menigvuldig aanbiedt, na te gaan en to onderzoeken of ze op economisch gebied geldelijk voordeel opleveren. Bij al deze proeven gaat men uit van het gewoon rantsoen. Men weegt zorg vuldig de opbrengst in melk en boter. Daarna geeft men de dieren gedurende nietser werd geen spoor gevonden, alhoewel er nieuwe vermoedens waren opgerezen. Men had het meisje te Kings Cros in gesprek gezien met eenen ouden heer. Hij had lang wit haar en eenen zwaren witten baard zijne houding was eenig zins gebogen. Men had gezien dat hij te Londen met haar in den trein stapte, maar hij had dien te York verlaten. Dit stemde overeen met de verklaring van den graaf, dat hij haar te York alleen gezien had, maar ver der was er geen spoor van den ouden heer te vinden. Hij en het meisje schenen op vriend- schappelijken, doch niet op vertrouwelij- ken voet tot elkaar te staan. Zij waren niet samen te Kings Cros aangekomen, maar hadden elkander in de wachtkamer van de statie ontmoet, dat was alles. Of de vreemdeling met het witte haar een gewetenlooze schelm was, die het arme meisje in koelen bloede had ver moord, dan wel slechts iemand die toe vallig met haar kennis gemaakt en tot York met haar meegereisd was, kon nie mand zeggen. De uiispraak van de jury luidde, dat de overledene door vergif om het leven was gekomen, maar wie haar dat vergif had ingegeven, daaromtrent kon men niets met zekerheid zeggen. De policie had eene fotografie genomen van de doode en bewaarde die bij haren reiszak, haar mandje en hare kleeren, voor het geval dat hare familie naspo ringen zou doen, en zoo geraakte de zaak wel niet in den vergeethoek, maar toch keerde de rust te Salton terug de rust na den storm. VIII. DE GRAAF MEENT EENEN GEEST GEZIEN TE HEBBEN Jim Cart was naar Londen terugge keerd. Hij hoopte dat hij Maud zou kunnen overhalen om nog in October met hem te trouwen, zoodat zij terstond na hun hu welijk de pastorij zouden kunnen betrek ken. Intusschen volbracht de predikant Jonts nog zoolang den dienst, alhoewel hij noch bij zijne overheden, noch bij zijne inge zetenen gezien was en laatsgenoemden vooral met verlangen naar den nieuwen predikant uitzagen. Groot misnoegen had hij onder de dor pelingen opgewekt door zijne weigering, om het lijk van het in den spoorwegcoupé gedoodde meisje eene kerkelijke begrafe nis toe te staan, omdat, naar hij zegde, men niet weten kon of zij zelfs wel ge doopt was. Salton behoorde onder het kerkelijk distrikt van Chatterly en had slechts een klein kerkje, waarin M. Jones nu en dan kwam prediken. eene tweede periode een gewijzigd rant soen, waarin de handelsvoeders den grondslag vormen en men vergelijkt de opbrengst. Aldus verstaan en op groote schaal uitgevoerd, verdienen deze prooven volle vertrouwen en kunnen de land- houwers tot leiddraad dienen, voor wat den keus der aan te koopen voeders aangaat. De uitslagen van genomen proeven raeedeelen is dus den landbouwer eenen waren dienst bewijzen. Met dit inzicht bespraken wij onlangs de proeven gedaan op peerden in het leger met sucrema. Thans willen wij eene proef samen vatten gedurende den winter 1903-1904, met dit zelfde voeder, genomen op 3 melkkoeien, door M. Van Ecke. land- bouwleeraar te Kieldrecht, bij den landbouwer Aug. Auné. Het gewoon rantsoen bestond uit 40 kgr. beeten, 5 kgr. kaf, 4 kgr. hooi, 6 kgr. boonen, 2 kgr. lijnmeei, 3 kgr. roggemeel. Dit rantsoen kwam op 3.07 fr. Bij die voeding gaven de koeien ge middeld ieder 15,33liters melk per dag. Daarna werd het rantsoen gewijzigd als volgt 30 kgr. beeten 5 kgr. kaf,4 kgr. hooi, 1 1/2 kgr. boonen en 4 kgr sucrema. Do kosten van dees rantsoen bedroegen 1,92 fr. Na eene overgangsperiode van 6 dagen, ving de eigenlijke proef aan en gedurende 10 dagen werd de melk van iedere koe nauwkeurig gemeten. Nu gaven de koeien ieder gemiddeld 17,18 liters molk,'t zij dus een verschil van 1,83 liters per dag en per koe. Schatten wij de melk aan 15 centie men per liter, dan maakt dit voor de meeropbrengst fr. 0.27 per dag. 't geen op eenen stal van 10 koeien jaarlijks een rond sommeken van ongeveer 900 fr. zou uitmaken. Doch het verschil wordt merkelijk vergroot als men rekening houdt van hel grott verschil in prijs van het rant soen. Immers, het gewijzigd rantsoen kost 3,07 fr. 1,92 fr. 1,15 fr. min. Voegen wij hierbij de meeropbrengst, dan komen wij tot fr. 1,15 4- 0,27 1,42 fr per dag en per koe. Nemen wij aan dat de dieren slechts gedurende de zes wintermaanden op stal zijn en slechts gedurende dien tijd krachtvoeder ontvangen, dan maakt dit fr. 1,42 x 180 dagen 255,60 fr. Ook eindigt M. Van Ecke zijn verslag in de volgende bewoordingen Wij mogen dus besluiten dat het gewijzigd rantsoen zeer voordeelig gewerkt heeftop de melkafzondering, en, gezien de meeropbrengst en de onkosten van de rantsoenen, is er dus voordeel bij Sucrema te gebruiken. V. Arts. Zoo werd het ongelukkige meisje op plechtige wijze begraven en niet slechts alle dorpbewoners uit den omtrek, maar zelfs verscheidene bewoners van villa's en kasteelen uit het graafschap vergezel den haar naar de laatste rustplaats. De graaf van Chatterly was niet bij de begrafenis tegenwoordig, omdat hij dien dag voor zaken naar Willmington moest, maar zijne echtgenoote kwam met hare dochter aan de hand en de jonge erfge name van Chaterly legde een prachtigen krans van witte bloemen op de doodskist der onbekende neer, terwijl de arme men schen, die er rond stonden, elkander toe fluisterden, dat de kleine Philis geheel het karakter van hare moeder had. De maand September was bijna ver streken, toen Jaak Ford op zekeren dag een beleefdheidsbezoek aan het kasteel bracht. Hij kwam daar zelden, want de graaf en hij stonden, zooals men weet, op zeer gespannen voet met elkaar, maar hij oor deelde het nu toch zijnen plicht hem te komen bedanken, dat zijn vriend be noemd was tot predikant van Chatterly, ofschoon hij voor die benoeming als 't ware eenen koopprijs had betaald. Toen hij kwam was de graaf niet thuis, maar de oude opzichter, die hem dit me dedeelde, veroorloofde zich er bij te voe gen, dat mevrouw hem wel zou ontvangen. Wordt voQftgezet.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1904 | | pagina 1