Donderdag 29 September 1904 5 centiemen per nummer. 56ste Jaar 5076.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
De vrijheid
van denken
Rechterlijke
eerherstelling.
Onze Helden.
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zyn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
CUIQUE 8WUM.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00Vonnissen op
3de bladzijde 50 centiemen. Dikwyls te herhalen bekendmakingen by accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrydug
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele vac
dit blad.
AALST, 28 SEPTEMBER 1904.
De speurhonden vanDendergalm, voor
wie verklikken een waar genot, een lief
hebberij, eene noodwendigheid en zelfs
eene deugd is, zijn razend kwaad. Zij
schuimbekken van woede.
Ziet eens zij hebben in het Atheneum
van Luik een schoolboek ontdekt, geti
teld
Les Grands faits de l'histoire
catholique.
Die brave, eerlijke lieden vergeten
moedwillig er bij te voegen dat dit boek
gebruikt wordt in de Godsdienstles, en
bijgevolg dat de fijne, gepommadeerde
geusjes niet verplicht zijn die lessen
bij te wonen.
De vrijheid is dus gewaarborgd.
Doch voor die lieve heeren is dat niet
genoeg. Om vrij te zijn, volgens hun ge
dacht, moeten zij ook nog het recht heb
ben die boeken te gebruiken, die lessen
te volgen welke hun believen. Dus onze
geuzen zijn niet vrij dan vooraleer zij
anderen dwingen kunnen hunne gedach
ten en zienswijzen aan te nemen
Dat is de moderne geest 1
Dus, zeggen wij, in dat boek heeft de
geleerde lezer en uitlegger van de Revue
de Belgique het volgende gevonden
11 De vrijheid van denken, die noodlot-
tig tot de bandeloosheid voert zooals de
t logiek vereischt en de geschiedenis be-
statigt, kan voorzeker, in grondbegin,
1 niet geduld worden in eene samenleving
die voor haar behoudt wil zorgen,
ibl. in.
Gij leest, niet waar, in grondbegin,
dat is in princiep, als leerstelsel, als
natuurlijk recht, als in zich eene waar
heid.
Welnu die veroordeeling van de vrij
heid van denken als een onbeperkt
recht voor den mensch doet Dendergalm
uit zijn vel springen.
Hij heeft niet nagedacht. Moeten wij
uit de houding van Dendergalm afleiden
dat hij de vrijheid van denken als een
voor den mensch natuurlijk recht aan
ziet
Dat kan niet. De mensch is niet vrij
tegenover de waarheid, dus kan hij het
natuurlijk recht niet hebben te denken
hoe en wat hij wil.
Wie de vrijheid van denken als princiep
aanneemt, wie beweert dat de vrijheid van
denken op zich beschouwd eene waarheid
is en een natuurlijk recht, die stelt waar
heid en leugen, recht en dwaling op
dezelfde lijn. Hij geeft hetzelfde recht aan
de leugen lijk aan de waarheid.
Kan dat bestaan Is dat nu aanneme
lijk Dat is nochtans de bewering van
Dendergalm.
De catholieken nemen niet aan en zul
len nooit aannemen kunnen dat waarheid
en leugen dezelfde rechten hebben, dus
dat de vrijheid van denken als een natuur
lijk recht moet aanzien worden. De
mensch heeft plichten en voor die
plichten houdt de vrijheid van den
ken op.
Voor ons is de vrijheid van denken een
feit, eene daadzaak, het middel om met
anderen in vrede te leven. Wij vragen
voor ons de vrijheid te gelooven en laten
aan anderen de vrijheid van goddeloos
heid. Geen dwang of geen geweid maat
liefde en verdraagzaamheid dat willen
wij. Dat is immers redelijk het geloof
kan of mag niet opgedrongen worden.
De wereldbrief Immortali Dei zegt
dat uitdrukkelijk
Het is in de gebruiken der Kerk met
de grootste zorgvuldigheid te waken
opdat niemand, tegen zijnen dank,
gedwongen zou worden het catholiek
Geloof te omhelzen, in overeenstemming
met die wijze verwittiging van den H
Augustinus De mensch gelooft slechts
voor zooveel hij wil gelooven.
Er zijn in onze samenleving zoovele
gedachten en zienswijzen die elkander
tegenspreken. Welnu, dank aan de vrij
heid van denken. Het is een gevolg van
een maatschappelijken toestand maar
geenzins in zich eene waarheid die zich
aan het versland opdringt.
Integendeel. Het verstand veroor
deelt de vrijheid van denken als een
natuurlijk recht voor den mensch be
schouwd. Het is immers klaar als de zon
dat waarheid en leugen hetzelfde recht
niet hebben en dat de mensch de waar
heid moet betrachten.
Het eindalinea zal een gedacht geven
van de dolle woede van Dendergalm.
Het luidt
Dat de klerikalen in hunne kroegen
en broeinesten doen wat zij willen, dat
raakt ons niet, maar dat zij zich niet
verstouten de oflicieele scholen als hun
eigendom te beschouwen. Wy zouden
waarlijk den moed verliezen en aan alle
hoop op betere tijden verzaken indien
onze vrienden tegenover dien tergenden
toestand eene plichtvergetene onver-
schilligheid betoonden.
Arme jongen I Behooren onze Staats
scholen dan aan de geuzen
Ge ziet, het is de geuzen niet genoeg
de gansche klas te hebben ingepalmd,
het gansche onderwijs te hebben geneu
traliseerd zelfs in de godsdienstles
willen zij den baas spelen Zelfs tot
in de godsdienstige onderrichtingen
willen zij aanduiden wat mag en niet mag
geleerd worden 1 I
Welnu, heeren geuzen, dan roepen wij
u luide toe De Staatsschool behoort
aan ons, zoowel als aan u. Wij betalen
in de lasten zooveel als gij wij hebben
dezelfde rechlen als gij
En gij durft u de gansche school aan
matigen gij durft aanspraak maken op
alles! Dat gaat te ver.Wat zijn de geuzen
tocli stout doch dat is menigmaal het
gevolg van de zwakheid der Catholieken.
Wij Leopold de Tweede, Koning dar Bel
gen, aan allen, tegenwoordige en toekomen
de, doen te weten
Do rechtbank van eersten aanleg, zetelen
de te Dendermonde, eerste kamer, heeft het
volgende vonnis verleend
In ztike van Josef De Blieck, handelaar te
Aalst, eisscher Me Schellekens, Advokaat-
pleitbezorger te Dendermonde, pleitende Mr
Hendrik Jaspar
Tegen M. Clemens Van de Putte drukker
te Aalst, verweerder Mr Cooremauadvokaat,
Eleitbezorger te Dendermonde, pleitende Mr
»e Bethune.
Na poging tot overeenkomst, door geregi
streerd explt it van acht en twintigsten April
1900 vier, deed de eischer de verweerder ver
schijnen om aangezien sinds verscheidene
weken de eischer van wege den verweerder
het voorwerp is van zware en voorbedachte
aantijgeniugen, rakende zijne eer en zijne
achting, in het dagblad De Denderbode ,1
gedrukt door den verweerder en uitgegeven
te Aalst dat sinds don veertienden Januari
1900 vier, de verweerder de aanvallen kon
digde die hij tegen den eischer zou beweren
Dat in het nr van gezegd dagblad verschenen
den zeventienden Januari daarop volgend
d« verweerder onder .ndere uitgaf onder
den titelDe Denderbode r en M. Josef De
Blieck" in grootte drukletter de volgende
regelen "Wij hebben gehoord dat t.ie M
Sterek tot uitlachen geneigd is vooral se
dert dat hij zijne leerzen met (by weet net
wel) verruild heeft tegen de flerecyn pantof
fels van M' Raymond zaliger.
Dat in de nr van De Denderbode ver-
sehenen den zeventienden maart negentien
honderd eu vier, de verweerder na te hebben
verklaard iu eene tweespraak, m schijn ge
houden tuBScheu twee pompiers, dat er spraak
was van dezelfde De Blieck ge weet wel
dien bij wien het daar laatst iu de brou
werij heeft gebrand, er bij voegde «ware
ik in de plaats van den Commandant, ik zou
die fumeuse liberale controleurs gelasten met
de reparatie van alle gaten in de leerzen zij
moeten hiertoe bijzonder geschikt zijn, om
het op voordeelige wijze te doen n volziunen
die vereenigd hij doze des nummers van zeven
tienden Januari voornoemd een zwaar eer-
roovend en beleedigend karakter verteonen,
dat eindelijk in het nummer van zelfde
daublad verschenen den twintigsten Maart
laatst, de verweerder, in den loop van een
zoogezegd beknopt verslag der zitting, ge
houden voor den gemeenteraad van Aalst den
viorden Maart 1900 vier, na de woorden die
Mr X gemeenteraadslid, zou uitgesproken
hebbendo volgende woorden tusschen haak
jes inlaschte (Mr De Blieck moet nochtans
weten dat gaten in de leerzen stoppen koste
lijk is, madame weet er van te spreken. Red.)
Aangezien dat deze lasterende aantijgo-
ningen ten aller minste eerroovende en be-
leedigende in alle geval schadelijke, bijzon
derlijk verachtelijk zijn daar zij het privaat
leren van don eischer raken, en dat de ver
weerder niet geaarzeld heeft de echtgenoote
van den eischer er in te mengelen
Dat hunne herhaling, even als hunne voor
bedachtheid, do uiterst slechte meening van
den verweerder bewijzen en zijn wel geweten
inzicht van den eischor te schaden eu hem
don algemeens verachting prijs to geveu
Aangezien dat de schade, al
aan den eischer door de schuld van den ver
weerder, zoveel te grooter is, daar de eischer
eenen bel u nu rij keu stand bekleedt in de ge
meente Aalst, en dat do laster des verweer
ders hem terzelvertijd treft in zijne eer en in
de achting noodig tot zijn beroep.
Dat de veroordeelingen hier volgend ge-
eiscbl, te nauwernood voldoende zouden zijn
om het ongelyk te verzachten dat hem vrij
willig door den verweerder is toegebracht.
Te hooren verklaren lasterend, teu minste
eerroovend en beleedigend, in alle geval
schadelijk de voornoemde artikols verschenen
in het dagblad De Denderbode n den zeven
tienden Januari, zeventien- eu twintigsten
Maart negentien honderd vier, en bijgevolg
zich te booren verwijzen aan den eischer te
betalen de som van vijftig duizend frank ten
titel van schade en intrest met de wettige
kroozen van af don datum der gezegde arti
kels en de rechterlijke intresten van at de dag-
vaardigiug, zich to hooren verwijzen de voor
komende veroordeeling in te lasschen, met
beweegredeuen en (veroordeeling in) le;s
verordening en 't opschrift Rechterlijke
Eerherstelling iu groote drukletters, on-
middelijk gevolgd van de namen en de hoeda
nigheid der partijen, in drij op eeu volgende
nummers van De Denderbode n op de eerste
bladzijde, de eerste bekendmaking geschie
dende in het eerste nummer dat zal nitkomen
de beteekenis van genoemd vonnis, en dit
op straf van duizend frark schade en intrest,
niet waarschuwend maar beslissend bij besta-
tigde overtreding te hooren zeggen dat de
zul toegelaten wordeu het voor te
vonnis te doen verschijnen, op (dezef):
dezelfde wijze in tien dagbladen van het
ssement of van het land, volgens zijnen
keus en dit ten koBte van den verweerder, deze
kosten eischbaar zijnde op het eenvoudig ver
toon der kwittantiën der drukkers-uitgevers.
Te hooren zeggen dat het voor te komen
vonnis in De Denderbode, n zal gedrukt
worden in de vlaumsche vertaling, die hem
er van zal gedaan zijn, ten koste van den ge
daagde, door eenen vertaler te dien eiude
aangesteld door de rechtbank en dat het vrij
zal staan aan den eischer gezegd vonnis uit tu
geven in de tien hierboven bedoelde dagbla
den, 't zij in eenen franschen tekst,'t zij in de
vluarasche vertaling volgens zijn goeddunken:
Te hooren zeggen dat, buiten deze bekend
makingen, den eischer toegestaan wordt zulk-
danig deel van de schade en intrest die hij zal
bekomen, te besteden tot zulkdanige rucht
baarheid vau het voor te komen vonnis bij
middel der dagbladen, zooals hy zal dunken
best geschikt te zijn, te hooren zeggen dat de
verweerder, bij gebrek de veroordoehngente
zijnen laste uitgesproken, te zullen uitvoeren,
er toe zal gedwongen worden door alle rechts
middelen, namelijk by lijveden duur
des lijfdwangs te hooren vaststellen op zes
maand en eenen deurwaarder te benoemen
om de voorafgaande dagvaarding tot die ver
richting te beteekeuen.
Zich te hooren verwijzen tot de kosten, het
vonnis te hooren uitvoerbaar verklaren bij
voorraad, niettegenstaande verzet of berpep
en zonder borg.
Mr Cooreman zich voordragende voor den
verweerder werd de zaak ingesteld den een eu
twintigsten mei 1900 vier en vastgesteld tot
aanduiding van bevoegdheid
Bjj akte geregistreerd van vierden
Juni 1900 en vier, besloot M* Cooreman,voor
den verweerder, de klacht onaannemelijk en
niet gegrond te willen zien verklaren Hier
bij komend te zien aannemen hot bewijs te
leveren eens feits alles zooals er gezegd is
in de bewoordingen alhier voor aangehaald
Juli vol
te hebben
beraadslaagd, liet volgende vonnis verleende:
Gehoord de partijen in hnnne middelen en
besluitseleu
Gezion de stukken van het geding, aange
zien de artikels, uitgegeven in de nummers
van zeventienden Januari en twintigstigten
Maart negentien honderd vier van het dag
blad De Denderbode n de eerste getiteld
De Denderbodo en mr Josef De Blieck, be
ginnende met de woorden Toen wij Dins
dag n en eindigende met do woorden ver
waanden steeffer n de tweede getiteld, 't is
van ons botten eu beginnende met de woor
den Tist komt nit -en eindigende met de
woorden, naar don bliksem gezonden de
derde getiteld Zitting van den gemeente
raad en waar do volgende paragraaf zich
bevindt, M' De Blieck, moet nochtans weten
dat uaten in tie laarzen stoppen kostelijk is,
Madame weet er vau te spreken, lasterend
en schadelijk zijn, dat zij den eischer in zijn
privaat leven raken met het zichtbaar en
voortdurend doel van te schaden dat niet
eene uitdaging er het hatelijk karakter kan
verzachten.
Aungezien het noodig is de geleden schade
van den eischer te herstellen met te besluiten
zooals hierna zal gezegd worden
Aangezien de omstandigheden der zaak de
toepassing des lyfdwangs niet wettigen
Om deze redenen, de Rechtbank gehoord
M* Do Heem Bubstitnut van den Procureur
des Koning8 in zijn overeenkomstig advies op
den lijfdwang zich beroepende op het gerecht
voor net beloop der schade en intrest, »or wer
pende alle meerdere en tegenstrijdige mid
dels, verwijst den verweerder aan den eischer
te betalen ten titel van schade en intrest, de
som van duizend frank met de intresten sinds
de daging bel tegenwoordig vonnis, oorzaak
en verordening, in te lasschen mot het op
schrift Rechterlijke Eerherstelling in
groote drukletters, onmiddelijk gevolgd van
de namen en hoedanigheid der partijen, in
dry op een volgende nnramers van de Den
derbode, n op de eerste bladzijde, de eerste
bekendmaking geschiedende in het eerste
nnnnner dat zal uitkomen na de beteekenis
van het tegenwoordig vonnis, en dit op straf
van schado en intrest, vast te stellen bij be
st at igdo overtreding, zegt voor recht dat de
eischer zal toegelaten zijn het tegenwoordig
vonnis te doen verschijnen in dry dagbladen
van het arrondissement of van het land te
zijnen keuze, en dit ten koste van den ver
weerder, deze kosten eischbaar zynde op het
eenvoudig vertoon van kwittancie, zonder dat
de onkost de somme van twee honderd vijf en
twintig frank moge te boven dat het tegen
woordig vonnis in De Denderbode n zal ge-
Door een geregistreerd besluitsel aangezegd
door akto aan tweo en twintigsten Juni 1904
besluit M' Schellekens te zien verwerpen het
doel van den akt aangezegd voorden ver
weerder, de beslnitselen te zien toewyzen van
hot instellend explooit.
Op het verhoor van eersten Juli pleten de
partijen Het openbaar ministerie werd 111
zyn advies gehoord den zestienden Juli vol
gend waarop de Rechtbank,
Geboekt vier bladen met eene verzending,
te Dendermonde, den een en dertigsten Oogst
1904 deel 102 blad 51 vak 14. Ontvangen
twee frank veertig centiemen De ontvanger
(gt) Troch.
Pour extrait conforme.
Le Greffier (signé) Chs Pien.
drukt worden in de Vlaamsche vertaling, ge
daan ten koste van den verweerder, door Mr
P. J. Demaesschalok.leeraar te Dendermonde,
wien do Rechtbank te dien einde aanstelt, na
voorafgaandelijke eedaflegging door dezen in
handen van Mr Vanderhofstadt, wien de
Rechtbank te dien eiude aanstelt, dat het vrij
zal staan aan den eischer het tegenwoordig
vonnis te doen verschijnen iu drij dagbladen
het arrondissement of vun het land in
eenen franschen tekst of 't zij volgens de
vlaamsche vertaling, naar zijn goeddunken
dat do eischer toegelaten is zulkdanig deel
der schade eu intrest die hem is toegestaau,
te besteden om aan bet tegenwoordig vonnis
bij middel der dugbladen, zulkduuige rucht
baarheid te geven als hij best geschikt zal
vinden verwijst den verweerder tot de on
kosten verklaart liet tegenwoordig vonnis
uitvoerbaar by voorraad niettegenstaande
verzet of beroep en zonder borg, de kosten
begroot op honderd drij frank 39 centiemen,
niet iubegrepen de kosten des afschrifts van
het tegenwoordig vonnis.
AIJub gedaan en uitgesproken ter openbare
zitting van deze Rechtbank, eerste kamer,
den drij en twintigsten Juli 1900 en vier,
waar zetelden MM. Blommo Voorzitter,
VanderhofBtadt en Steyaert, Rechters, Lange-
rock substituut des Prokureurs des konings,
Loret griffier adjunkt.
(get.) A Blomme, A Loret Doen kennen
eu bevel"» aan alle deurwaarders daartoe
aanzoekt het tegenwoordig vonnis ten uitvoer
te brengen
Aan onze Prokureur généraals en aan onze
Prokureurs bij de Rechtbanken van eersten
uanleg er de hand aan te honden
Aan alle bevelhebbers officieren der open
bare macht er hunne hulp voor te leenen
wanneer zij er wettelijk toe zullen aanzocht
JTeu bewijze waarvan het tegenwoordig
afschrift is geteekend en gezegeld geweest
met het zegel van dez? rechtbsnk
Do Greffier (get) Jan Broeckaert
Geregistreerd negen bladen zonder verzen
ding te Dendermonde, den vierdeu Oogst 1904
hl. 196 fel. 1 c 1. Ontvangen zeveu eu Veer
tig frank vier en dertig cemieineu de Out-
vauger (get) Troch,
Voor waarachtige vertaling De vertaler
(get:) P. J. De Maesschalck
Aan de grot van Lourdes. De
Petit Bleu zich vroolijk makend met
het feit dat minister de Favereau zich te
Lourdes bevindt en daar 't ambt van
berriedrager vervult, schrijft
Het schijnt dat de minister niets voor
zich zeiven te vragen heeft aan de H.
Maagd, maar dat hij niets wenscht dan
dc lichaamsongelukken van anderen te
zien verlichten. M. de Favereau vergeet
echter dat de H. Maagd ook de verstands-
ziekten geneest, n
Men meldt dat de minister, dit lezende,
heeft gezegd
De Petit Bleu heeft gelijk. Maar
men mag hem gerust stellen. Hij weze
zeker dat ik hem in mijne gebeden niet
zal vergeten.
En M.de Favereau begaf zich aanstonds
naar de grot.
De heldenmoed van den soldaat die
voor het heil van 't Vaderland, vrijwillig
zijn leven ten beste geeft is schoon
maar de heldenmoed van den Zendeling
(missionnaris), die zich met lijf en ziel
toewijdt aan de nederige, dikwijls doode-
lijke, altijd, ondankbare en gevaarvolle
taak van de Zendelingsschap, overtreft
dien van den soldaat en gaat de grenzen
van het verhevene te boven.
Niets strekt meer tot eer van 't mensch-
dom dan de zelfverloochening van die
mannen en die vrouwen, die uit zuivere
liefde voor Christus, al wat hun dierbaar
is op aarde, verlaten, om medelijdend in
de verste gewesten, aan onbekende en
onbeschaafde volkeren, met het offer van
hun leven, het zaligmakend licht van het
ware Geloof over te brengen. En 't is dat
gene wat bijzonder verdienstelijk maakt,
ja als een gloriekroon hecht aan de nede
rige doodenlijst van de Missiehuizen. Het
uitmuntend tijdschrift De werking
der Catholieke Missionnarissen in
Congo, i) deelt in zijn laatst verschenen
nummer die eerelijst mede voor onze
kloosters van België die Missies bezitten
in Congo. Deze kloosters zijn Scheut
(religieuzen van het Onbevlekt Hert van
Maria) de Witte Paters de Jesulten
de Witheeren van Tongerloo de Trap
pisten de Priesters van het H. Hert van
Jesus de Redemptoristen de Zusters
van Liefde de Religieuzen van Berlaar
(H. Hart van Maria) de Zusters van
O. L. V. de Trappistinnen. Hun eere
lijst bevat de namen van zeven-en-
zeventig missionnarissen overleden in
Congo of gestorven ten gevolge van ziek
ten in Congo, bij hunnen zendelingsar-
beid opgedaan.
De eerste dier helden is de E. Pater
Vyncke, van de Witte Paters, te Kibanza
overleden den 19 October 1888. In het
totaal komt de Congregatie van Scheut
met 25 namen de witte Paters met i3
de Jesulten met 7 de Premonstreiten van
Tongerloo met 6 de Trappisten met 5
de Priesters van 't H. Hart van Jesus
met 4 de Redemptoristen met 4 de
Zusters van Liefde met 10 de Zusters
van het H. Hart van Maria met 2 de
Zusters van O. L. V. met a de Trap
pistinnen met 1. Van deze 79, zijn 62
Belgen 7 Hollanders 5 Duitschers 2
Engelschen 2 Luxemburgers 1 Zwit
ser. Zoo dat België met recht fier mag
zijn en roemen om het overgroote getal
dat het gegeven heeft aan die glorievolle
lijst van Helden en Heldinnen.
Inroeping der milicianen.— De mili-
cianen der klas van 1904, welke in onbe
paald verlof thans zijn, worden ingero pen
voor 12 October, uttg. nou» n de milicia
nen die bij de genie zijn uitgdiokki.n,
welke voor 1 December woiden ingeroe
pen en die van het administratiebataljon,
welke op 1 October zullen moeten binnen
komen.
