mmu m politib
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
Donderdag 16 Maart 1ÜÖ3
3 centiemen per nummer. 36s" Jaar 3724
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Hij antwoordt
HET GEHEIM
Aan Jacob Stanley,
Werkmansivoningen
Vleesch op den
Nationale» Feestdag.
VET VEE
DE DENDERBODE.
Pit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
CLIQUE 8UUM.
Per drukregel. Gewone 16 centiemenReklamen fr. 1-00Vonnissen op
3d# bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij actoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele va*
dit blad.
AALST, i5 MAART igo5
Ons artikel Hij zwijgt heeft Mon
sieur le Rédacteur geraakt, goed ge
raakt hij is verbolgen, en dit maal ant
woordt hij in bijna drij groote kolonnen.
Hij antwoordt doch jammer niet op
onze vragen hij slingert ons een heale
vracht scheldwoorden naar het hoofd.
Daarbij halen wij de schouders op, want
het is immers algemeen aangenomen
dat beleedigingen geene bewijsvoeringen
zijn. Dat is gelukkig meenen wij want
dan hadden straatleiren en slecht opge
voede menschen altijd gelijk 1
Wij stellen dus eene tweede maal vast
dat Dendergalm ons niet zeggen wil wat
men door het behoorlijk pensioen
verstaan moet welk hij ons werkvolk be
weert te willen schenken.
Woorden zijn rekbaar. Hoeveel moet
wel een pensioen bedragen opdat het
behoorlijk moge geheeten worden
In cijfers uitgedrukt, hoeveel zou dat wel
zijn
Dendergalm wil het niet zeggen. Als
men nu, zoolang lijk hij zegt, heeft nage
dacht, moet dat dan toch zoo moeilijk en
ingewikkeld niet meer zijn.
Onze pensioenwet geeft rijke toelagen
en men ontvangt ze tot als men het pen
sioen 36o fr. per jaar heeft bereikt. Daar
Dendergalm die wet afkeurt, zal 36o fr.
nog geen behoorlijk pensioen zijn.
Is het zoo
Als men wil, kan men nog veel meer
pensioen hebben. Daartoe heeft men
slechts wat te sparen en op zijn ouden
dag te denken. Ieder heeft volgens zijne
opofferingen. Wie veel doet, zal veel heb
ben. Vinden de heeren Dendergalmers
dat slecht
Daar zij het princiep onzer pensioen
wet verwerpen, moet men het denken.
De Dendergalmers zullen dus een
pensioen geven zonder voorafgaande
stortingen. De Staat zal alles bekos
tigen.
Is het zoo
Wij hebben dat nog in geen enkel blad
der geuzerij gevonden. Dat is, op zijn
minst genomen, nog al zonderling, ver
mits men er zoolang reeds heeft op nage
dacht I
Het is juist het tegenovergestelde dat
wij gelezen hebben, niet alleen in kies-
manifesten gn in dagladen, maar in de
redevoeringen van gezaghebbende libera
len. Heeft, bij voorbeeld wijlen M. Bau-
duin, Volksvertegenwoordiger van het
Arrondissement Leuven niet gezegd dat
de wet op de pensioenen een spot-
ding was eene parodie zoo kostelijk
voor de schatkist als wanhopend voor
de toekomst
Kostelijk voor de schatkist En Den
dergalm wil een behoorlijk pensioen
dat geheel en gansch op de schatkist zal
wegen Heeft hij dan het geheim ont
dekt om de uitgavc-n te vertiendubbelen
en daarbij de lasten te verminderen
Oh Dat hij spreke Voor zoo een held
moet in al de steden, dorpen en gehuch
ten van ons land een bronzen standbeeld
oprijzen Hem moet men de eeuwige wel
doener van ons volk noemen I Voor hem
moeten alle hoofden eerbiedig buigen
Wij Aalstenaars, wij bezitten zoo een
schrander genie, zoo een wonderdoener
en hij is ootmoedig genoeg om te zwij
gen 't is te veel hij moet spreken. Lan
ger zwijgen ware wreedheid
Ongelukkiglijk, wij kennen den held
spreken zal hij niet, omdat hij on berm-
hertig met zijne lezers den spot hee ft ge
dreven.
De liberale partij zal niets doen voor
het pensioen der werklieden. Zij zullen
het niet uitbreiden zij zullen het
veeleer besnoeiën
Om die meening te staven zijn er, hei
laas, te veel reden. Wij kennen de libe
rale partij en hare geschiedenis dezer laat
ste jaren. Ziet eens met welke wanhopige
krachtinspanningen zij zich tegen alle
arbeidswetgeving heeft verzet ziet eens
met welke dolle woede en halstarrigheid
zij alle hervorming heeft bevochten en
bestreden welke een droppel meer recht-
veerdigheid moest doen vallen op het
arbeidende volk
De liberalen zijn en blijven gekende
manchesterianen. Hoort ze aan gang in
de bespreking op de Zondagrust. En
nochtans, is er iets rechtveerdiger dan,
na een lar.gen arbeid, een dag rust te
gunnen aan het afgesloofde lichaam, aan
den afgematten geest, aan de uitgeputte
ziel
Zij zijn voor de vrijheid welke de ver
drukking is voor de minderen. De macht
is het recht, roepen de juristen en de
philosophen der geuzerij. En hunne eco
nomisten, M. Devigne van Gent, bij
voorbeeld, voegt er wreedaardig bij
Daar de werkman des zondags eten
moet, zal hij ook des zondags moeten
arbeiden
En van eene partij die zulke mannen
hare rangen telt, zou men maatschap
pelijke wetten mogen verwachten
Laat ons toch zoo naïef niet zijn.
VAN DEN
o
49e Vervolg.
Gij behoeft zooveel omwegen niet
te maken, hernam zij tot Brusel. Gaat
maar gerust naar binnen het ziet er wel
niet netjes uit, dat spreekt, maar als gij
het huurt, zal ik alles weêr behoorlijk in
orde maken.
Om een einde te maken aan de be
zwaren van haren bezoeker,die nog steeds
bleef aarzelen, schoof zij juffrouw Stanley
vrij onzacht op zij en drong de kamer
binnen. Brusel kon niet anders doen dan
haar volgen.
Ik zal u niet lang ophouden, juf
frouw, sprak bij verontschuldigend. Het
spijt mij waarlijk zeer... 't is maar om
even rond te zien.
In strijd met deze leste verklaring en
zijn gewone beleefdheid tegenover dames,
bleef dit even rondkijken zóo lang te
duren, dat het veel van een volledig
onderzoek begon te krijgen. Hij had
spoedig genoeg gezien, dat de kamer
even karig en slecht gemeubeld was als
al de andere vertrekken in het huis. Den
naam van kamer mocht deze afgeschoten
zolderruimte inderdaad niet dragen, hel
was niet veel meer dan een hol, waarin
de bewoonster niet alleen sliep, maar ook
haar eten gereed maakte en werkte.
Haar werk scheen hoofdzakelijk in het
maken van kunstbloemen te bestaan,
waarvoor de noodige bestanddeelen en
werktuigen over de tafel en op den vloer
verspreid lagen. Eene korst oudbakken
brood en een schier onzichtbaar stukje
kaas, hetwelk de detective in den hoek
van eene kast zag liggen, hadden blijk
baar deel uitgemaakt van de sobere maal
tijd, die de arme vrouw genuttigd had.
Maar er was iets anders dan deze duide
lijke bewijzen der diepste armoede, waar
naar de dectective zocht en tot zijne
innige blijdschap weldra ook vond. Op
een klein afzonderlijk tafeltje bij het ven
ster, geheel bedekt met allerlei naaige-
reedschap, stukjes katoen, garen, band en
dergelijke zaken, stond een klein fleschje
met inkt, in gezelschap van een versleten
pen e i een paar bladen postpapier. Juf
frouw Stanley scheen dus briefwisseling
te voeren en was er, wat meer zegt, niet
lang geleden mede bezig geweest er lag
een brief, voorzien van omslag, adres en
postzegel, geheel ter verzending gereed.
Onder voorwendsei van te onderzoeken
of bet raam een vrij uitzicht verleende,
dwaalde Brusel om het tafeltje heen. Zijn
geheele madier van doen was zoo natuur
lijk, dat noch juffrouw Kelly, noch hare
De liberalen als zij eens aan 't roer zijn,
zullen geen geld hebben om het aan de
werkmanspensioenen te besteden. Al het
geld zal gaan aan de kerkvervolging en
den nieuwen schooloorlog. Wij zullen
weêr die kostelijke enkwesten zien plaats
hebben waar de groote schreeuwers zich
vet aan zulle» mesten, lijk zij het gedaan
hebben tijdens het laatste ministerie van
1879 lot 1884.
Of zou Dendergalm begeeren dat wij
eenige cijfers aanhaalden, onder andere
van zijne vrienden Bouvier van Virton of
Wagner van Gent
Is verders het voorbeeld van Frankrijk
geen levend bewijs van de machteloos
heid der geuzerij een sociaal werk van
eenig belang uit te voeren Ontwerpen
ontbreken er niet er zijn minstens vijftig
reeds neêrgelegd, en het eerste kan reeds
zijn zilveren rustfeest vieren het heeft
25 jaren in de bestoven kartons van het
ministerie gelegen En die radikalen zijn
zoogezegd de volksvrienden
Bij de reeds gekende reden zal zich
cer.c nieuwe voegen. Wij staan vóór eene
officieele ingerichte verklikkerij k la Va-
décard, (1) en die tienstuiversgasten zul
len goed moeten betaald worden. Judas
kreeg immers ook 3o zilverlingen voor
zijn proper werk. En Judas wordt bij de
Fransche geuzen in eere gehouden Hij
gaat zijn standbeeld krijgen in de vrij
metselaars loges voor hetwelk wierook zal
gebrand worden. Want zijn werk wordt
nagebootst De catholieken wor
den bespieden uit gespeurd, en aan
de beulen overgeleverd 1
Hier ook zullen wij diezelfde dingen
zien, want de politiek onzer geuzen is die
der Fransche radikalen. Welke bewijs
voering wilt gij meer dan hunne loftuitin
gen over de verklikkerij in Frankrijk en
de bekentenis van M. Janson en andere
Besluit Geen geld, dus ook geen
pensioen. De geuzen zullen het besnoeien,
verminderen, maar in geenen deele ver-
grooten.
Daarom, kiezers, opgepast.
(1) Hier te Aalst zijn de verachtelijke Vadé-
caras reeds aan gang geweest.
Prinses Clementine.— De Parijsche
Matin meldt dat de verloving van prinses
Clementine van België met prins Victor
Napoleon af is gesprongen. De prinses
zal niet tegen den wil van haren vader
handelen en is voornemens einde April te
Brussel terug te komen, ten einde zich
met hem te verzoenen.
ongelukkige huurster de minste achter
docht opvatten.
Zijn verblijf bij het raam duurde nau
welijks eenige seconden, maar de scherpe
oogen van den detective hadden tijd
genoeg gehad om het adres van den brief
te lezen.
Het was met eene duidelijke vrouwen
hand geschreven en luidde
Harer Majesteits Strafgevangenis
Te Dartmoor.
Brusel voelde een oogenblik den lust
in zich opkomen, zacht voor zich heen te
fluiten, zijne gewone manier van doen
om zich lucht te verschaffen, wanneer hij
bijzonder verbaasd was, maar hij be
dwong zich gelukkig in tijds.
Zou deze kamer u beter bevallen,
mijnheer vroeg juffrouw Kelly einde
lijk.
Brusel keerde zich om en vertoonde
weder hetzelfde eenvoudige, goedhartige
gelaat, dat hij zoo uitstekend wist aan te
nemen en waarbij zijn dikke rossige bak
kebaarden en lange neus zoo goed sche
nen te passen.
Uitmuntend, juffrouw, gaf hij ten
antwoord. Ja, ja. Deze kamer is juist wat
ik hebben wou, ruim en luchtig Maar
voor geen geld ter wereld zou ik er deze
juffrouw van willen berooven. Mijne
beide neven zouden de eersten wezen, om
Het laatste nummer van het Arbeids-
blad deelt eenige statistieke inlichtingen
mede, aangaande de maatschappijen van
goedkoope woningen welke in België
werkzaam waren op 3i December igo3.
Het getal dezer maatschappijen be
draagt 190. Vóór de wet van 9 Augustus
1889 bestonden er slechts 10. De pro
vincie Brabant en Henegouw staan aan
't hoofd der lijst, de eerste met 48, de
tweede met 41 maatschappijen. Oost-
Vlaanderen telt er slechts i3. Meestal
deze instellingen zijn naamlooze maat
schappijen men telt er slechts 16 die den
vorm van samenwerking hebben aange
nomen.
Onder deze maatschappijen zijn er i65
maatschappijen van werkmanswoningen
vermeld in het verslag der Spaarkas. Het
bedrag harer werkingen klimt tot eene
som van ongeveer 60 miljoen (het juiste
cijfer is 59,233,860.75). Henegouw is in
deze som begrepen voor een goed derde,
Oost-Vlaanderen voor een dertigste.
Er bestaan daarenboven 17 werkmans-
maatschappijen en 8 maatschappijen van
woningen voor kleine beambten, welke
nog niet vermeld zijn in het verslag der
Spaarkas voor 1903. Deze maatschap
pijen hebben van haren kant, werkingen
gedaan voor een bedrag van ongeveer
twintig miljoen.
Het reeds verwezenlijkte goed is voor
zeker aanzienlijk doch het is nog gering
in evenredigheid van hetgeen er kan ge
daan worden. In de S^laamsche provin
ciën schijnt de uitbreiding van het werk
belemmerd te zijn, door eenen weerstand
dien zij bij de.Waalsche werklieden niet
ontmoet. Om de waarheid te zeggen heb
ben de Vlaamsche socialisten langen tijd
de maatschappijen van werkmanswonin
gen bestreden, om reden dat de eigendom
van den huiselijken haard medewerkt om
den werkman te verzoenen met de prin
ciepen van maatschappelijk behoud en
onder voorwendsel dat de werker, uit
hoofde van dien eigendom, afstand doet
van zijne vrijheid, van woonst te veran
deren
Deze vijandigheid is echter niet vol
doende om de weinige uitbreiding uit te
leggen welke het werk der werkmans
woningen in de Vlaamsche provinciën
neemt. Wellicht laten de hooge loonen,
door de Waalsche nijverheid betaald, aan
den werkman toe gemakkelijker het eer
ste benoodigde geld te vergaren. Onge
twijfeld zijn er nog andere oorzaken, liet
ware van het hoogste maatschappelijk
belang die oorzaken met juistheid te
kennen, ten einde in het Vlaamsche land
eene doelmatige propagande te kunnen
inrichten.
In afwachting dat werk- en ambachts
lieden onzer steden meer vertrouwd wor
den met het denkbeeld,ware het ook goed
de voordeelen ervan te doen kennen aan
de kleine beambten en aan de kleine
landbouwers. Vooral bij den landman
zou de propagande gemakkelijk zijn.
Men hoeft hem maar den weg te toonen
dien hij te volgen heeft. Zoodra hij de
noodige eerste gelden bezit zal de land
man spoedig gebruik maken van de gele
genheid zich een kleinen eigendom aan te
schaffen.
Gewoonlijk is de storting welke men
jaarlijks te doen heeft, weinig of niets
hooger dan de pachtsom van een huis
van gelijke waarde. Wat de premie be
treft der verzekering op het leven, welke
men erbij aangaat, deze is onbeduidend,
als men in aanmerking neemt dat de aan*
kooper, mits deze premie, zijn huis aan
zijne vrouw en kinderen kan overmaken,
vrij van allen schuldenlast, zelfs dan wan
neer men de premie nog maar eenmaal
heeft betaald.
Voor alwie de voordeelen dezer instel
ling overweegt is het geenszins te ver
wonderen dat men, in vijftien jaren tijds,
reeds voor 80 miljoen werkmanshuizen
heeft gebouwd het zou veeleer moeten
verwonderen dat er nog niet veel meer
gebouwd werden.
Op aanvraag van HH. DD. HH. de
Bisschoppen, heeft Z. H. de Paus voor
gansch België de toelating vergund
vleesch te eten op Vrijdag, 21 Juli aan
staande, verjaardag onzer Nationale
Onafhankelijkheid
Deze Vrijdag geen vastendag zijnde, is
het toegelaten dien dag vleesch en visch
te eter. op denzelfden maaltijd.
het mij kwalijk te nemen, dat is zeker!
Ik zie, juffrouw vervolgde hij, zich tot
de armoedige huurster keerende, dat gij
kunstbloemen verveerdigd een schoon
vak Ik ben er ook een tijd lang in be
trokken geweest als reiziger voor een
groote firma. Zou het niet te onbeschei
den zijn om te vragen voor welk huis gij
werkt
De arme vrouw bloosde opnieuw en
stamelde den naam van een bekenden
winkel in het midden der stad, niet ver
van de St-Pauluskerk gelegen.
Ha zoo 1 Ja, die ken ik heel goed,
hernam de detective. Heel nette firma,
zeker Ik was zoo vrij het te vragen,
ziet gij, omdat ik u als zelf met het
vak bekend zijnde wellicht van dienst
zou kunnen xijn.... Er zijn winkels, die
veel meer betalen, als zij er zeker van
zijn goed werk te krijgen.
De vrouw geraakte blijkbaar in groote
verlegenheid.
Ik... ik kan moeilijk vast werk aan
namen, antwoordde zij zenuwachtig en
gejaagd, ik werk zeer ongeregeld,.. Het
is... het is niet zoo zeer voor mijn levens
onderhoud, dat ik dit werk doe.
Neem dan, wat ik u bidden mag,
mijn onbescheiden vraag niet kwalijk, ik
deed ze met eene goede bedoeling her
nam de detective, die nu alles wist wat
hij wilde. En laat mij u nogmaals ver
schooning mogen vragen voor den last,
dien ik u veroorzaakt heb.
STAD AALST.
S, De groote
IËS Prijnkamp voor
(Paaschmarkt,) zal plaats
hebben op Zaterdag i5
April igo5.
Talrijke premiën zullen als gewoonlijk
uitgeloofd worden.
Hoe vindt gij de kamer, mijnheer
herhaalde thans juffrouw Kelly, die de
flauwe praatjes, zooals zij ze bij zichzelf
noemde, van haar bezoeker tegenover de
nalatige huurster, met niet weinig nijd
had aangehoord. Denkt gij erover, om
deze er bij te huren
Hoor eens, juffrouw, hernam Bru
sel, ik zal nog vandaag aan de beide jon
gelingen schrijven, als ik eerst uw prijs
en voorwaarden gehoord heb, want daar
over hebben wij nog in het geheel niet
gesproken Intusschen dat kunnen
wij beneden doen. Ik geloof, dat het beter
is, deze juffrouw nu niet meer lastig te
vallen. Als ik er wat aan doen kan, ging
hij, tot juffrouw Stanley gewend, voort,
dan zal ik u in het rustig bezit van uwe
kamer laten, daar kunt gij van verzekerd
zijn
Haar met eene beleefde buiging goe
den dag zeggende, verliet Brusel het
zolderkamerke, achter juffrouw Kelly, die
hem weer naar de benedenverdieping
voerde. In de te huur staande kamer op
de eerste verdieping gekomen, wendde
de detective zich op eens lot de huis
juffrouw.
't Is zonderling zegde hij. t Is
zonderling I maar wilt gij wel gelooven,
juffrouw, het komt mij voor dat ik die
bovenhuurster van u vroeger ergens an
ders heb gezien Wie is zij toch
(Wordt voortgezet.)
