Donderdag 13 April HH)3 5 centiemen per nummer. 369te Jaar 3732
COMMISSAIilS m POLITIE
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Stout spreken!
HET GEHEIM
Een Passielied
uit de XV' eeuw.
DE DENDERBODE.
Pit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
kening van den volgenden dag. De pry's ervan Is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zyn ten laste van den schuldenaar.
Men schryft in by C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
CLIQUE SUUM.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00 Vonnissen op
3d* bladzijde 50 centiemen. Dikwyls te herhalen bekendmakingen by accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dynsdag en vrydag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele val
dit blad.
AALST, 12 APRIL 1905
Het daensism is dus door de hoogste
kerkelijke Overheid veroordeeld na het
geweest te zijn van Priesters en Bisschop
pen. En de hoofdman, na in volle Ka
mers beloofd te hebben zich terug te
trekken, na herhaaldelijk in Land van
Aelst te hebben gezegd niet een oogen-
blik, te aarzelen zich te onderwerpen,
wat doet hij
Hij gehoorzaamt niet hij ontrolt
bepaaldelijk het vaandel van den opstand
tegen het kerkelijk Gezag, tegen de geeste
lijke Overheid, tegen de Bisschoppen en
de Paus 1
En hij beweert catholiek te blijven
catholiek is hetzelfde als christen, geen
kromme sprongen I
Met den heer Daens is het goed de
teksten letterlijk aan te halen. Daarom be-
ginnen wij met deze uitdrukkelijke ver
klaring van Land van Aelst i i December
i8g5. i,te bladz. 2d* kol.:
Nochtans, indien de hooge kerkelij
ke Overheid uitdrukkelijk spreekt en
openbaar afkeurt, wat in 't geheim en ter
sluiks bevochten wordt, wij zullen geen
oogenblik aarzelen wij trekken ons
achteruit en Chipka wordt «en een
zame kluis doch wij willen geen
kromme sprongen maken.
Hier wordt geen onderscheid, hoege
naamd welk, gemaakt hier is kwestie
zijne politieke handeling te staken zich
stil te houden en zich met de politiek niet
meer te bemoeifin
Reeds vroeger in i8g5 had Land van
Aelst den 25 Augusti dat beloofd
Als de Paus en de Bisschoppen uit
drukkelijk spreken, wij zouden geenen
tegenstand maken.
Wat antwoordt de heer A. Daens op
de uitdrukkelijke veroordeeling van Z.
Hden Paus Onderwerpt hij zich
In geenen deele. Hij antwoordt thans
dat de Paus het recht niet heeft hem
te veroordeelen. Hij .roept tot zijne
geestelijke Overheid, aan wie hij gehoor
zaamheid beloofde Cms Romanus sum
de kreet van den H. Paulus tot zijne
beulen welke hem tot een schanddood
wilden veroordeelen
Of die twee dingen op elkander gelij
ken I Doch ziet, die woorden zijn vol
doende om aan de sukkelaars van volge
lingen van A. Daens te doen gelooven
dat het gedrag van hunnen aanvoerder
gerechtveerdigd is door den H. Paulus!!!
VAN den
53e Vervolg.
Het was gelukkig niet noodig den
ouden heer, die zichzelven doorzijn eigen
woorden meer en meer in vuur bracht,
aan het verstand te brengen, dat een
vreemde gezant, al was hij nog zoo goed
gezind, bij geene mogelijkheid eenigen
invloed op den gang van een crimineel
proces kon uitoefenen. Voor Power of
Brusel aan het woord konden komen,
werd de deur van de spreekkamer geo
pend en berichtte de dienstdoende agent,
dat M. Norfolk zijne bezoekers te woord
kon staan.
Zij haastten zich naar M. Norfolk en
deze ontving hen vriendelijk, hoewel met
eenige verwondering op het zien van den
hem geheel onbekenden vreemdeling.
Brusel haastte zich M. Duvivier voor
te stellen en zijne verschijning op te hel
deren, waarop M. Norfolk, die als man
van opvoeding vloeiend fransch sprak,
den oud burgemeester van Rouaan met
enkele vriendelijke woorden op zijn ge
mak zette. Zich daarop tot Power wen
dende, stak hij dezen tot diens groote
verbazing hartelijk de hand toe.
Zij hebben u niet goed behandeld,
Hij heeft op de veroordeeling geant
woord, gebruikmakende van het spottend
gekend woord dat ieder gevonnisde drij
dagen heeft om zijne rechters te vervloe
ken 1
Men beschuldigt ons valschelijk,
roept hij uit. En hij somt eenige zooge
zegde, lasterlijke aantijgingen aan.
Nemen wij nummer 3. a Valschelijk
beschuldigt men ons het pauselijk
gezag in te roepen, op onze meetingen
en in onze gazetten, om ons Volks
programma te verdedigen en te doen
zegepralen.
Dat is wederom eene loutere leu
gen.
Hij loochent dus stout. Wij wisten
reeds dat hij durft, maar dat hij dat punt
van vermetele stoutheid zou bereiken, dat
durfden wij niet veronderstellen.
Scripta manent, schriften blijven,
zegt een gekend spreekwoord. Het was
dus mogelijk de eene en de andere van
die verklaringen aan te teekenen en ze
aan het licht te brengen.
Men oordeele. In den Werkman van
16 Oogst i8g5 leest men
Weet gij niet dat de Stadhouder
Christi, de Heilige Paus Leo XIII, al
de stukken en plans der christene volks
partij heeft onderzocht en dat Hij in
zijne brieven geen enkel woord van af
keuring of van misprijzen heeft gegeven
aan de Christe Democraten. In tegen
deel hij zegent die teêrbeminde
zonen op eene bijzondere wijze en
moedigt hunne werkingen aan.
Hij moedigt hunne werking aan
Zich steunend op eene dubbelzinnig
heid neemt hij voor zich wat voor anderen
was bestemd
Land van Aelst 25 Maart 1900 4d« hl.
schrijft Priester Daens werd in 't Va-
tikaan stuur ontvangen doch na een
zorgvuldig onderzoek zijner meetingen,
zijner redevoeringen bleek het duidelijk
dat hij in alles getrouw was gebleven
aan de christene leering in de pause-
lijke mis mocht hij aanwezig zijn doch
de Paus KON hem in 't bijzonder niet
ontvangen, althans stuurde Hij hem
0 zijnen vaderlijken zegen.
Als die woorden eene beteekenis heb
ben is dat De paus keurt Daens goed,
hij zegent hem
De demokraten hebben een Plak-
Almanak uitgegeven met het portret erop
van de aanvoerders de heeren A. en P.
Daens, De Backer, de Pelsmaker, Duca-
tillon, Planquaert, Sterck, smid Lam-
brecht, enz. Wie prijkte in het midden
De paus Leo XIII, dit door de grof-
doktor waren zijne eerste woorden. Het
spijt mij, dat gij zooveel onaangenaams
hebt moeten ondervinden. Ik had reeds
vroeger van u gehoord 1
Met een verhoogden blos en min of
meer verlegen gelaat staarde Powel den
hoofdambtenaar aan.
Ja, ja hernam M. Norfolk lachen
de. Ik kan best begrijpen, dat gij niet
weet door wien ik van u gehoord heb 1
Ik zal het u maar zeggen het is door
mijn broeder Jan. Hij heeft altijd den
mond vol over u. Hij heeft het verschrik
kelijk druk en begint aardig in de praktijk
te komen, maar ik kan hem niet ontmoe
ten of hij begint over zijn studententijd
en de gelukkige dagen, die bij met zijn
vriend Power gesleten heeft.
Ik ben uw broeder, doktor Norfolk,
van harte dankbaar, dat hij mij niet ver
geten heeft, antwoordde Robert met
oprecht gevoel. Ik kan u van mijnen kant
verzekeren, dat ik zijne vriendschap ten
allen tijde met hartelijke toegenegenheid
ben blijven herdenken I
Dat is juist wat hij altijd van uwe
vriendschap zegt, doktor 1 hernam de
hoofdinspekteur. Hoe toevallig, niet waar?
dat Jan juist gisteren avond bij mij moest
wezen, toen onze vriend Brusel mij zijn
onstuimig bezoek kwam brengen Ik
vertelde hem natuurlijk alles, en ook, hoe
gij er bij betrokken waart, en toen hadt
gij hem moeten hooren Ik wou om een
lief ding, dat gij er bij geweest waart,
ste oNKiESCHHEiD, die ooit gepleegd kon
worden Beteekende dit niet dat zij zich
stelden onder de hooge bescherming van
het pauselijk Gezag Dat is eene zaak van
eenvoudig gezond verstand.
Wij zullen nog meer aanhalingen ge
ven, want bijna in ieder nummer rond de
verschillige kiesstrijden hebben de chis-
mos zich op Zijne Heiligheid beroepen,
zich onder zijne bescherming gesteld.
Zij hebben meer gedaan zij hebben
zich zelfs beroepen op den Zaligmaker.
Hoort het Land van Aelst van i5 April
1900.
Oorlog aan d'onrechtveerdigheden.
Christus de Zaligmaker roept ons tot
dien strijd 1
Alle wapens zijn de demokraten, genre
Daens wel te verstaan, goed.
Wij zullen die mannen eens volgen in
hunne kronkelingen en kromme sprongen
sedert hun ontstaan tot den dag van
heden. Dat zal eene noodige vollediging
zijn van de geschiedenis welke zekere
daensisten belooven te schrijven nopens
de geboorte, groei en bloei, maar ook
verval en ondergang der daensisterij
In de vroege middeleeuwen, toen hef
grootste gedeelte des volks noch lezen,
noch schrijven kon, verving het godsdien
stig toonce), met de schilder- en beeld
werken der kerken, voor de menigte het
boek. De priesters speelden, om zoo te
spreken, op alle groote feestdagen. Zoo
trachten zij liefde voor de geheimen van
den godsdienst, I^fde voor het leven des
Zaligmakers op te wekken.
Het groote drama der Passie was daar
toe bij uitstek geschikt. De dieDSt op
Goeden Vrijdag, door verscheidene gees
telijken in verschillende tonen gezongen,
vergezeld van kniebuigingen en gebeden,
is nog zeer dramatisch.
De stukken, welke men uitvoerde,
wierden mysteriespelen geheeten. Som
mige namen zijn bewaard gebleven.
Voor Kortrijk kennen wij De ghe-
BOORTE VAN ONSEN HEERE, DE VERRISE
nesse ons Heren, onser Vrouwe Kerck-
GANC, DE NeDERDALINGHE VAN DEN H.
Geest.
De Verrisenesse werd nog vertoond in
1424, en wel 0 int Vlaemsche zegt de
rekening.
Men heeft enkele mysteryspelen terug
gevonden het Maastrichtsch Paasch-
spel, uitgegeven door Moltzer in 1875
Die eerste Bliscap van Maria, bekend
doktor, hij is nog hetzelfde opgewonden
mensch, dat hij als student was, en hij
wist alles I... Hij had al de dagbladen
gelezen en wist waarachtig nog meer van
de zaak dan ik zelf Hij vertelde mij ook
van die oude zaak, die gij in Woolchester
gehad hebt, hij was er woedend over 1 en
zou u toen direkt hebber, opgezocht, als
gij niet opeens zoo spoorloos verdwenen
waart
Waarlijk, onze oude Tom Brusel
kwam, volgens zijne gewoonte, juist op
het goede oogenblik en geloof mij, Power!
wij zullen niet rusten, voor dat gij van
die gemeene beschuldiging volkomen ge
zuiverd en in het gelijk gesteld zijt.
Reken er op.
Ik kan u niet zeggen, hoe dankbaar
ik ben voor uwe goedheid, mijnheer, ant
woordde Power, getroffen door zooveel
hartelijkheid.
Het was hem onmogelijk om meer te
zeggen zijn hart was te vol. De gedachte,
dat de blaam, die hem zoovele jaren met
loodzwaar gewicht gedrukt had, van hem
zou kunnen worden afgenomen, vervulde
zijn gemoed met namelooze dankbaarheid
en nieuwe hoop voor de toekomst.
Maar nu onze andere zaak, vervolgde
M. Norfolk. Om u ronduit de waarheid
te zeggen, zij verwart mij Ik kan er tot
nu toe geen licht in krijgen. Ik ontvang
daar bijvoorbeeld juist een brief van dien
goeden heer John Hunter, die bijzonder
veel belang in het jonge meisje schijnt te
gemaakt door J.-F. Willems in 1845
Die sevenste Bliscap van Maria, ver
spreid door K. Stallaert in 1887.
Bij die voorstellingen sluiten zich mis
schien de geestelijke liederen of de ley-
sen t> der xv* eeuw aan. Zij onderscheiden
zich door een gemoedelijk verband tus-
schen de poèzie en de melodie.
Florimond Van Duyse heeft er in 1899
een veertigtal door het Davids Fonds la
ten uitgeven. Het stuk Van liefden
comt groot liden, verdient thans onze
aandacht.
Maria kwam te Jeruzalem, en ontmoette
haren Zoon, met eenen cruce gheladen
Zij was a in liden doch een engel
kwam haar troosten, vragende a Ic en
weet niet oft ghi hem yet kant
De bedrukte antwoordde
En sondic hem niet kennen
Ick kenne hem badt (beter) dan ghi
lek sach hem in syn lyden,
Dies lydt myn herte pyn.
Syn vleesch heeft hy van my ontfaen,
Syn armen sach ick uut recken,
Ende aan den cruyce slaen.
De volgende strofen behelzen de woor
den, welke" de Gekruiste sprak, eer hij
stierf.
Ick heb hem horen roepen
Tot sinen vader in den throon
Och, willet hem vergheven,
Sy en weten niet wat sy doen
Die moordenaer riep ontfermelyck
o Heere, wilt mynder ghedencken,
Als ghi comt in u ryck
Jesus verblide hem seere....
En sprac o Vrient, syt dies wys,
Ghi suit heden wesen
Met mi int paradys 1 n
Hy sprac tot synder moeder...
Och, vrouwe, siet hier u kint.
Joannes, lieve discipel myn,
Siet die bedroefde moeder,
Want die bevele ick dy 1 t
Ui riep Hely, o Vader myn,
Hoe hebdy mi nu ghelaten
In desen allendighen schyn
Die hoghe prince der heeren,
Jae mede die hemelsche vorst,
Met also heesscher stemme
Sprac hi O, mi dorst 1
Syn oogen begonsten te weynden,
Die minne bewees haercracht
o Vader, daer ghi mi om hebt ghe-
[sconden,
Dat heb ick nu al volbracht 1 1
stellen en bij hoog en laag zweert, dat
hare aanhouding en de geheele beschul
diging de grootste dwaasheid is, die de
policie nog ooit heeft uitgehaald.
Ik ken M. Hunter als een man met een
htlder hoofd en een scherpzinnig oordeel,
ik stel zijne meening dan ook op hoogen
jrijs, maar... hij voert geen schijn van
lewijs aan, dat de vermoedens, die tegen
de beschuldigde bestaan, en die, dunkt
mij, nogal niet weinig krachtig zijn, zou
kunnen verminderen of verzwakken. Gij
en Brusel zegt, van uwen kant, dat Sint-
Alba de man is, die het gedaan heeft,
maar neem mij niet kwalijk, dat ik het
oprecht zeg gij zijt beiden ook niet heel
gelukkig geweest, toen het op het leveren
van wettige en overtuigende bewijzen
aankwam 1 Blijft gij echter bij uwe mee
ning, dat wij in Sint-Alba den waren
man hebben, dan moeten wij ook niet
rusten, voor wij zijne schuld onwederleg-
baar kunnen bewijzen en geloof mij ik
zal u helpen zooveel ik maar eenigszins
kan gij begrijpt zelf wel, dat ik niets
liever verlang, dan die heeren dagblad
schrijvers, die mij het leven in den lesten
tijd zoo zuur gemaakt hebben, eens be
hoorlijk op hunne plaats te zetten I
Zou ik u mogen vragen, mijnheer
begon Power, nadat hij M. Norfolk be
daard had laten uitspreken, hoe de zaak
van mejuffrouw Duvivier op dit oogen
blik staat
Voor zoover ik vernomen heb, ant-
Twee strofen onderbreken het verhaal.
De eene wekt tot medelijden op de an
dere schetst het hoongelach der Joden.
Och, alle creatueren,
Die God ghescapen heeft,
Ccemt nu tot deser uren
Met eenen bedroefden gheest
Helpt ons beclagen den grooten noot;
Die hemel en aerde ghescapen heeft,
Die hanghet hier naect en bloot
Die eenighe soon des Vaders,
Jae mede die hooghe God,
Daer die engelsche scaren voer knie-
Is nu der Joden spot. [len,
Sy riepen Chruyst hem sy
[maecten jolyt
Ghi en syt gheen coninck v*n
Ghi syt vermaledyt[Israhel
Het slot telt nauwelijks drie verzen
Syn stemme was lude en heesch
Met eenen gheheygden hoofde
Gaf God daer sinen gheest.
Zie, uit zijne stille eenvoudigheid put
dat lied eene groote dichterlijke waarde,
eene hooge dramatische kracht. Th. S.
(Gas. van Kortrijk).
BEIAARD. In de werkhuizen der
heeren Joseph Gonthier en C°, klokken
gieters le Mechelen, is tegenwoordig een
beiaard tentoongesteld die welhaast naar
den vreemde zal verzonden worden.
I)at belangrijk werk is over eenige
weken door vakmannen en deskundigen
onderzocht en beproefd geworden. Het is
onder alle opzichten uitmuntend bevon
den geweest. Die heeren wenschten de
vervaardigers geluk over hun werk en
waren hoogst voldaan over de onover
trefbare zuiverheid van toon en de vol-
maaktheid der akkoorden. Ook is het
werk zonder de minste opmerking aan
genomen geworden.
Die beiaard bestaat uit 36 klokken we
gende samen ongeveer 17,000 kilos,
klavierspel, nieuwen koperen trommel
(wekkering) en nieuw kunstig uurwerk.
Binnen eenige dagen, 2al alles in de
statie van Mechelen, op wagons geladen
worden en verzonden naar Warschau,
hoofdstad van Russisch Polen. Het werk
is bestemd voor Czenstechowa, vermaarde
catholieke bedevaartplaats.
De Polakken, die over meer dan eene
eeuw door de Russen overwonnen wor
den, behooren tot den catholieken Gods
dienst en, niettegenstaande vervolgingen,
woordde de hoofd-inspekteur is er nog
in het geheel geen vooruitgang meê ge
maakt. Het voorloopig verhoor, dat zij
gisteren voor den rechter van instructie
heeft ondergaan, was natuurlijk niets dan
een vorm. Er werd verdaging aange
vraagd, die voor eene week werd toege
staan, waaropzij naar de cellulaire ge
vangenis in het graafschap is overgebracht.
Maar dat kunt gij, dunkt mij, zelf inde
dagbladen gelezen hebben, doktor.
Dat heb ik ook inderdaad, erkende
Power, maar ik hoopte, dat gij ons wel
licht meer bijzonderheden zoudt kunnen
meêdeelen.
Ik heb ook nog een afzonderlijk,
persoonlijk verslag gekregen, antwoordde
M. Norfolk met een blik op den vreemde
ling, en ik moet u zeggen dat is verre
van bemoedigend. De vermoedens tegen
het jonge meisje zijn zeer sterk I
Het was een geluk voor M. Duvivier,
dat hij geen woord engelsch verstond en
de leste uitdrukking derhalve niet kon
begrepen hebben. De hoofdinspekteur
merkte tot zijn genoegen op en ging met
meer vrijmoedigheid voort.
In de eerste plaats is daar dat ramp
zalige sjaaltje vervolgde hij. Het is be
wezen, dat het haar toebehoort daar
aan is geer. twijfel meer. Mevrouw Hun-
ter heeft het herkend En dan komt die
juffrouw... juffrouw... juffrouw... och
hoe heet zij nu
Wordt voortgezet.
