Donderdag 7 September 1903 3 centiemen per nummer 36ste Jaar 3393
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID
Liberalen en
Vrijdenkers.
HET GEHEIM
Wereldlijk
onderwijs.
EEN EN ANDER.
Zoogezeide schandalen.-
DËDENDERBOLE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
ktaing van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank '8 jaars, fr. 3-25 voor zes
maandenfr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Man schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat. Nr 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
COIQIIE SUUM.
Per drukregel. Gewone 16 centiemenReklamen fr. 1-00Vonnissen op
34® bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele v, n
dit blad.
AALST, 6 SEPTEMBER iqo5
De vrijdenkers maken op 't oogenblik
veel gerucht, 't Is Congres op congres dat
ze houden.
Over weinige dagen was het te Luik en
nu op 't oogenblik is Parijs de zetel van
een ander.
Waarom dien iever
Uit geest van propaganda. De vrijden
kers worden gewaar dat de wind in hunne
zeilen blaast en ze trachten vooruit te
gaan.
't Zijn de socialisten die aan 't hoofd
der beweging staan en zij weten maar al
te wel dat hunnen haring niet beter
braden kan dan door de verspreiding der
godvei loochening. Van daar dien iever.
't Is ook niet te verwonderen dat de
liberalen de beweging bijtreden en ze
steunen.
Immers het Liberalism is de vrij
denkerij of ze is niets schreef het
Journal de Gand.
Het godsdiensthatend orgaan Le
Ralliement 't welk de samenspanning
van liberalen en socialisten tracht te
bevorderen, doet een oproep tot zijne
partijgenoten om ze aan te zetten het
Congres van Parijs zoo talrijk mogelijk
bij te wonen.
Die oproep is geschreven in eene zulke
onbewimpelde goddelooze bewoording
dat wij er eenige regelen willen uit meê-
deelen om er de aandacht onzer geachte
lezers op in te roepen en ook in de hoop
dat zekere lieden door de liberalen misleid
de oogen zullen openen.
OPGELET 1
Niet genoeg kan men herhalen,
schrijft Le Ralliement, dat de huis-
houdkundige hervormingen maar moge-
lijk zijn naarmate de geesten worden
ontvoogd van de verstomping der
i geloofsleer. De zedelijke en verstande-
lijke ontvoogding moet de huishoud-
kundige ontvoogding voorafgaan, zoo-
niet zou deze weldra versmoren en
teloorgaan in de afgronden der onwe-
tendheid en der dwaling.
Ferdinand Buisson schreef verder
Zoolang gij niet zult begrepen heb-
ben, dat hst godsdienstig vraagstuk de
eerste aller polite.ke vraagstukken is,
zult ge maar schermutselingen en on-
beduidende worstelingen hebben. De
groote overwinning welke dient behaald
te worden, is die der vrouwen en kin-
deren.
De laatste vijand die de democra-
tie overal zal te overwinnen hebben,
VAN DEN
is het dogma, het mirakel, het blind
geloof aan den priester en de pas-
toor, aan den Paus.aan den Bijbel.
Laat ons hopen dat vele lieden catho-
liek van geloof maar liberaal en socialist
in de politiek eindelijk zullen begrijpen
dat zij de vrijdenkerij, de godverlooche-
rung
in de hand werken en dat het onmo
gelijk is, lijk een liberaal orgaan schreef,
catholiek van religie en liberaal in de
politiek te wezen.
Talrijke Fransche schrijvers en staats
mannen hebben, in den laatsten tijd ge
wezen op het gevaar waarmede Frankrijk
bedreigd wordt, door de betreurens
waardigste internationalistische denkbeel
den die er in de schoolwereld heerschen.
Men heeft eensklaps ontdekt dat de
anti-vaderlandsche leerstelsels van Her-
vé, den man die de Fransche vlag op
eenen mesthoop wilde planten, veel meer
vooruitgang hebben gedaan dan men had
kunnen gelooven. Van verscheidene kan
ten werden alarmkreten gehoord en de
regeering zelve is er moeten tusschen-
komen en heeft maatregelen moeten ne
men.
Dien toestand besprekende in de Vérité
frangaise maakt de uitstekende dagblad
schrijver Arthur Loth daarover de vol
gende opmerkingen
Sedert 1880 werd ten minste een
miljard uitgegeven om het godsdienstig
onderwijs te vernietigen en het te ver
vangen door het wereldlijk onderwijs.
1 En welk is de uitslag van die ver
vanging geweest Men stelt er reeds
meer dan een vast en zij zijn van den
meest bedroevenden aard. Men heeft, bij
voorbeeld, uit de officieele statistieken
kunnen opmaken dat de vooruitgang der
misdaad onder de jeugd gelijken tred
heeft gehouden met de uitbreiding van
het wereldlijk onderwijs. Dat is de eenige
onrustwekkende uitslag niet van deze
zoogezegde hervorming.
Er is nog een ander, dat voor iedereen
gevoeliger is. Na de vernietiging der
christene scholen en de uitdrijving der
kloosterlingen-onderwijzers en; onderwij
zeressen, na eene ontzaglijke verkwisting
der openbare gelden voor de inrichting
van het nieuw onderwijs, heeft men moe
ten vaststellen dat de wereldlijke school
een openbaar gevaar wordt voor het land.
Eensklaps is een nieuw gevaar opge
rezen voor de oogen van eiken goeden
Franschman.
Terwijl de openbare machten al
hunne pogingen aanwendden om het
zoogezegd klerikaal gevaar te bestrij
den, deden zij zeiven hetschoolgevaar#
ontstaan.dat veel wezenlijker en veel meer
te duchten is. Op zekeren dag is men
gewaar geworden dat de wereldlijke
scholen, de scholen met groote kosten
gesticht en waarvan het onderhoud zoo
zwaar drukt op de begrooting.niet alleen
lijk scholen zijn van ongeloof en godloo
chening, heteeen volkomen aan haar
programma beantwoordt, maar dat zij
tevens scholen zijn van internationaal
anarchism. Men heeft, uit de onvader-
landsche en te gelijk vrijdenkende hou
ding, door een groot getal onderwijzers
en onderwijzeressen van het nieuw ge
slacht aangenomen, en uit die gewel
digste betoogingen hunner anarchistische
gevoelens, begrepen dat de wereldlijke
school het land met een groot gevaar be
dreigt.
Ziedaar hoe ver de werkingen der vrij
metselarij het ongelukkige Frankrijk
hebben gebracht De godsdiensthaters
bekommeren zich, overigens, weinig met
dien toestand. Zij hebben hun doel be
reikt, dat was aan de Kerk al de slagen
t-^e te brengen welke haar konden toege
bracht worden. Zij hebhen tegen Haar
een hardnekkigen, verwoeden oorlog ge
voerd en maken zich gereed om ze in
het graf te delven 1 zooals men hier in
1879 zegde. Het hooger belang van het
land telt voor niets in hunne oogen, in
vergelijking met de belangen der gods-
diensthatende en godloochenende vrij
metselarij.
Moge hetgeen wij bij onze zuiderburen
zien gebeuren ons tot les verstrekken.
Wantrouwen wij de mollen der vrijmet
selarij, die het vaderland ondermijnen
wantrouwen wij de anti-clerikalen van
diverse pi tiiMAGiE, zooals men oudtijds
zegde.Laat ons al onze krachten vereeni
gen om te beletten dat die razenden ooit
het beheer van het land in handen
krijgen.
De ouderdom der eieren. Als
men den ouderdom der eieren vernoemt,
isergeene kwestie van oude eieren,
maar van zijne mindere of meerdere
verschheid. Dit te wete komen, is niet
zonder moeilijkheid.
In het algemeen, steunt men hiervoor
op de grootte van het luchtkamerken,
het blaasje op het dikste uiteinde der
eieren.
Sommige vakmannen kunnen goed den
ouderdom der eieren berekeneu, met het
ei voor de vlam eener lamp of eene keers
te houden. Eene maatschappij van vogel
kweekers uit Saksen, heeft den vinder
o
72® Vervolg.
XXVII
Wanneer iemand in de havenstad Ply
mouth vroeg opstaat, kan hij een somber,
maar geestig schouwspel bijwonen, dat
zich schier eiken morgen herhaalt. Gan-
sche rijen van gladgeschoren mannen,
met kort afgesneden haar, met zware,
ijzeren ketens aan elkander vastgeklonken,
en allen in hetzelfde eentonige, grijze
pak gekleed, verlaten op dat uur de statie
van den spoorweg, waarmeê zij uit alle
oorden des lands worden aangevoerd.
Het zijn de on gelukkigen, die in Enge
land bekend staan onder den naam van
Harer Majesteits strafgevangenen galei
slaven, die hetzij voor levenslang, hetzij
voor eenige jaren naar het tweeduizend
voet hooger gelegen, eenzame bergland
van Dartmoor worden overgebracht, waar
zich die vreeselijke strafplaats bevindt.
De strafgevangenis te Dartmoor bestaat
uit eene sterke vesting, welke in vroegere
jaren, in de oorlogen tegen den eersten
Napoleon, als bewaarplaats der Fransche
krijgsgevangenen gebruikt werd. Het is
moeilijk zich een somberder plek op den
ganschen aarbodem voor te stellen het
bergtafelland is slechts zeer klein, aan
alle zijden loopen de bergwanden bijna
loodrecht naar beneden, terwijl hunne
groote hoogte in de nabijheid van de zee
oorzaak is van een mist, die des zomers
zelfs door den killen, vochtigen zeewind
niet wordt weggevaagd en zich 's winters
in eene aanhoudende sneeuwjacht oplost,
die schijnbaar nooit in ondoorzichtigheid
vermindert.
Alle gedachten aan vluchten worden
den gevangene hier bij den eersten blik
benomen.
Toch komt het nu en dan voor, dat er
onder degenen, die buiten in de steen
groeven werken, eene poging tot ontko
ming beproefd wordt. Zulk eene poging
is echter even roekeloos als wanhopend.
De soldaten, die de bezetting uitmaken,
allen oudgedienden, zoowel als de op
zichters, zijn allen met geweren en revol
vers gewapend. Het is hun scherp inge
prent geene genade te gebruiken, maar
onmiddellijk op den vluchteling te vuren.
De bevelen en verordeningen laten daar
omtrent geenen twijfel toe.
Maar zelfs al ontkomt de ongelukkige
den regen van kogels, die hem wordt
achterna gezonden langs de steile paden,
wat kan bij dan nog doen Waar kan hij
heen?Op het afvuren der geweren, dreunt
onmiddellijk het kanon van de vesting,
het in den ganschen omtrek welbekende
sein, dat een galeislaaf heeft weten te
ontvluchten 1 Gewapende patrouilles gaan
naar alle kanten uit, de geheele streek
raakt in beweging. Geen boerenknecht in
de buurt, die de drie zware, doffe slagen
van het geschut niet gehoord heeft en
niet weet, dat er veertig gulden meê te
verdienen is, wanneer hij den vluchteling
aanbrengt 1 Wien het om het geld niet te
doen is, helpt mee uit vrees, dat een
galeiboef, een dief in ieder geval, een
wanhopige moordenaar misschien, in den
omtrek rondsluipt I De geheele streek
raakt op de been I De boer vreest voor
zijne kippen, zijn vee, de vrouwen durven
niet meer alleen in huis blijven, de man
nen willen van den angst ontslagen zijn
geen sterveling beeft medelijden. Het
is niet meer een mensch, dien men zoekt
het is een wild dier, waarop men jaagt,
en de omstreek van Dartmoor komt niet
eerder tot rust, voor de gevluchte boef
doodgeschoten of weder achter de zware
muren geborgen is Er zijn, gelijk van
zelf spreekt en zooals met iedere gevan
genis het geval is, ook uit Dartmoor
verscheidene ontsnappingen beproefd,
maar geen enkele is gelukt. De meeste
vluchtelingen worden dadelijk doodge
schoten, enkelen komen om in de sneeuw
eener nieuwe manier van berekenen
beloond
Als men een ei in een vloeistof rechte-
gezet op den diksten kant, neemt dit ei,
□aarvolgens zijnen ouderdom, van zelfs
eene verschillige houding. Hoe ouder
het is, hoe meer het neigt om te drijven
het draait van langs om meer zijnen
dunsten top naar de vlakte van de vloei
stof.
Zoo heeft men het volgende bestatigd.
Een versch ei blijft rechte staan in eene
vloeistof een ei van 3 tot 5 dagen oud,
helt reeds een einde over. Na 8 dagen,
vermeerdert die helling op 45 graden, op
60 na veertien dagen, en op 75 na 3 we
ken. Op eene maand tijd, genaakt het
uiterste topje van het ei de ophervlakte
der vloeistof. Later nog zwemt het ei
boven.
De vinder van deze bestatiging heft na
verschillige proeven een glas geteekend
waarmeê men, na een ei erin gelegd te
hebben, aanstond weet hoe oud het ei is,
door te hellen tot aan dat of een ander
schreefke.
De liberale gazetten geven regelmatig
hunne zoogezeide «clerikale schandalen.»
Vroeger, wierd er maar weinig daarachter
gekeken, om te logenstraffen en te doen
in trekken, maar nu begint het anders te
gaan Ons Blad heeft het ondervon
den en zijne lezers hebben alzoo zijne
groot eerlijkheid en rechtzinnigheid kun
nen bestatigen. Hier hebben wij een
ander voorbeeld van wederroeping en
eerherstelling. Het is van eenen geus van
Seraing die tegen de Zusters geschreven
had Ziehier de intrekking van dien
kerel, 't is letterlijk vertaald, t De
ondergeteekende Camille Houart, woon
achtig in de rue de la Baume n° 146 te
Seraing, erkent dat er niets waar is, in
de geschiedenis, die hij, zonder het te
weten, verteld heeft op de Zusters van
de H. Maria, Cockerilstraat te Seraing.
Hij herroeptzonder behouden, de
verklaring die hij daarover gedaan
heeft.
Hij beklaagt de lasterende geruchten,
aangaande de Zusters,die in de gemeente
verspreid geweest zijn.
Hij zendt aan de Zusters die uitdruk
kelijke wederroeping,om er het gebruik
van te maken dat zij zullen begeeren, en
drukt haar al den spijt uit voor het voor
val, daar hij nooit het minste inzicht ge
had heeft, hare eer te krenken.
Geteekend C. Houart.
Seraing den 3o Juli.
En nu de verledene week. schreef een
Fransch geuzenblad 0 Zelfsmoord van
een priester.
of vallen in den stcilen afgrond te pletter,
terwijl de rest door koude en honger ge
dreven en nergens een toevlucht vindende,
van zelf wel genoodzaakt wordt de gevan
genis op te zoeken, waar hun de vreese
lijke cachotstraf wacht, die op eene poging
tot ontvluchting gesteld is.
De gevangenis van Dartmoor had ge
rust aan den ingang de bekende woorden
kunnen schrijven
Gij, die hier binnentreedt, laat alle
hoop nu varen
Er is geen hoop voor den gevangene
vóór zijn straftijd verloopen is, tenzij hij
dezen door een voorbeeldig gedrag en de
genade der koningin weet te verkorten.
De strafgevangenis van Dartmoor is
eene wereld op zichzelf. Binnen hare
muren bevinden zich mannen van eiken
leeftijd en van iederen rang of stand. Van
dergelijke maatschappelijke onderschei
dingen bespeurt men hier echter niets.
Iedere gevangene is alleen bij zijn num
mer bekend en toch, welk een verschil
naar onze maatschappelijke verhoudingen
berekend Zie bijvoorbeeld, nummer
25730 Wat zijn uiterlijk voorkomen be
treft, kunt gij hem van nummer 25731
ter nauwernood onderscheiden. Zij dra
gen dezelfde klak, dezelfde jas met dezelf
de onderscheidingsteekens versierd, de
zelfde ruwe wollen kousen, dezelfde
plompe, breede schoenen. Het gelaat van
a Priester Dumas, pastoor van Alloue,
heeft hem opgehangen in zijne schuur
een briefje, opgesteld als volgt, werd bij
zijn lijk gevonden, Daar ik mijne schuld-
eischeis niet kon betalen, heb ik liever
een einde aan mijn leven gesteld indien
mijne meubels voldoende zijn, om mijne
schulden te betalen, zal ik er over tevre
den zijn. Men zal ze verkoopen de op
brengst zal aan mijne schuldeischers
gegeven worden, en alles zal klaar zijn.
a Deze zelfsmoord heeft eene groote op
schudding verwekt in de streek, waar
M. Dumas zeer gekend was. Geen een
zijner medebroeders heeft hem met de
gewone Oremus willen bejegenen, en
na de geneeskundige lijkschouwing is hij
recht naar het kerkhof overgevoerd ge
weest.
Zou men niet zweren dat zulk nieuws
niet kan onwaar zijn en nogthans, 't is
leugen van 't begin tot 't einde. Een ga
zet van ter plaats, La Croix des Cha-
rentes schrijft, a dat priester Dumas
nooit gedacht heeft hem te kort te doen
dat hij zeer welvarend is, uitmuntcud
priester en hoogst geacht in zijne paro
chie 1
Wat scheelt dit nu voor de razende
papenrvetters de poets igespeeld, zij
hebben algelijk hun clerikaal schandaal
van den laster en den leugen blijft er
toch altijd iets over zij weten het, en dat
is hun voldoende I C.
TOMBOLA*^"oneTe
School.
De prijzen zullen tentoongesteld wor
den in de Kerkstraat, 24, te beginnen van
Zaterdag 9 September.
De Tentoonstelling zal open zijn gedu
rende eene maand op de volgende dagen:
Iederen Zaterdag van 8 1/2 tot 12 uren
voormiddag iedere Zondag van 10 tot
12 uren voormiddag en van 3 tot 6 uren
namiddag iederen Maandag van 3 tot 6
uren namiddag.
De ingang is vrij. De loten zijn van
50 centiemen.
Eene versch ontdekte oorkonde,
rakende den Gulden-Sporenslag.
Een koopman in oudheden, van Gent,
heeft eene oorkonde ontdekt, die zeer be
langrijk moet zijn. Hij vond ze in den
omslag van een oud Vlaamsch-Grieksch
woordenboek, dat hij onlangs te Bergen
gekocht had.
Het belangrijke stuk is een deel van een
vel perkament, waarop eene bedreven
hand met de pen de volgende onderwer
pen heeft afgebeeld
Op eenen platloopcnden band ontwaart
en eene afdeeling krijgslieden, welke
eenen goedendag op den schouder dragen;
beiden is even glad geschoren, het haar
even kort geknipt, ja zeifs de uitdrukking
hunner oogen, hunner trekken is langza
merhand dezelfde geworden een vreem
deling zou moeite hebben, ze van elkander
te onderscheiden En toch, welk een
verschil, welk een geheel ander verleden
hebben die beide mannen achter zich 1
De eene is geboren en opgevoed als een
misdadiger. Zijn vader was een bekende
dief en inbreker, zijne moeder behoorde
tot het laagste slach, hij is groot geworden
in eene omgeving van misdaadde eenige
school, die hij ooit heeft bezocht, was de
school der ondeugd I Hij heeft zijne
jongelingsjaren afwisselend doorgebracht
in kortstondige oogenblikken van losban
dige vrijheid en lange jaren van straf, in
bijna alle gevangenissen van Engeland.
Eindelijk is hij hier gekomen voor levens
lang de letter L op zijne klak duidt
het aan, voor hem bestaat er geene toe
komst meer hij denkt er ook niet aan.
Hij doet zijn werk met de regelmatigheid
van eene machicn - want hij kent al de
strenge strafbepalingen van buiten en
voelt zich thuis in zijne omgeving waar
hij eindelijk sterver, zal zooals hij geleefd
heeft, als een wild, ontembaar dier, dat
ter wille der maatschappelijke orde en
zedelijkheid in eene kooi moest opgesloten
worden.
^(Wordt voortgezet.
