Donderdag 21 September 1905 3centiemen per nummer 56ste Jaar 3597
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 'I Arrondissement van Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN. EIGENDOM
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Het Catholiek
onderwijs in België.
HET GEHEIM
IMUlllU l'/ll
Kartel tusschen libe
ralen en socialisten.
Democratische
maatregel.
DENDERBODË
l it blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee
kening van den volgendon dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-26 vi or zes
maanden fr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
CUIQUE 8UU1M.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00Vonnissen op
3d® bladzijde 50 centiemen. Dikwyls te herhalen bekendmakingen bij acccord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele v.n
dit blad.
AALST, 20 SEPTEMBER 1905
Hoe dikwijls hebben onze tegenstrevers
ons riet verweten dat de catholieken de
afbrekers zijn van het onderwijs, en noch
tans, rechtuit gesproken, is ereene poli
tieke partij in België welke meer scholen
gesticht heeft, welke meer opofferingen
gedaan heeft om het onderwijs op een
goeden voet te brengen
En zoo België heden aan de spits der
volkeren staat om haar onderwijs, getui
gen de groote onderscheidingen dc-or het
Belgisch onderwijs bekomen op de ten
toonstellingen van Parijs en Chicago, is
het riet het vrije catholieke onderwijs
welke het meest tot het bekomen van deze
uitslagen bijgebracht heeft
Wij kunnen gerust JA antwoorden,
zeker dat wij niet kunnen gelogenstraft
worden door de uitslagen der wedstrijden
welke jaarlijks tusschen de officieele en
vrije gestichten plaats hebben.
Voor het lager onderwijs is het nog
enkel op landbouwgebied dat er wedstrij
den ingericht worden, en zooals wij het
onlangs bewezen, bekleedt hier het vrije
catholiek onderwijs eene schitterende
plaats.
Heden willen wij de aandacht vestigen
op de uilslagen der wedstrijden van de
welke het Staatsblad de uitslagen komt
bekend te maken, wedstrijden welke jaar
lijks plaats hebben tusschen de gemeente
collegiën, de atheneums en de gepatron
neerde collegiën.
Hoe men de cijfers ook draaie, altijd
staan de gepatronneerde collegiën op den
eersten rang.
Om alle misverstand te vermijden, zul
len wij doen opmerkt n dat 8 gepatron-
neerd: collegiën en 28 officieele gestichten
(atheneums, gemeente-collegiën, aanhan
gende afdeelingen) aan de wedstrijden
deel genomen hebben en dat wij rekening
houden alleenlijk van de wedstrijden in
dewelke de leerlingen van de verschil
lende gestichten te samer. hebben ge
kampt.
In de 14 verschillende vakken van deze
wedstrijden hebben de 8 gepatroneerde
gestichten 201 onderscheidingen behaald,
terwijl de 29 officieele gestichten er slechts
277 behalen, hetgeen maakt dat ieder
catholiek gesticht gemiddeld 25,1 onder
scheidingen behaalde tegen 9,55 per offi
cieel gesticht. Zooals men ziet is de ver
gelijking verpletterend voor de officieele
gestichten.
VAN DEN
O
75® Vervolg.
XXVIII.
Het nummer, waarop Jacob Stanley
ingeschreven stond, was 37542 en hij
was gekerkerk op de derde verdieping in
gang A, cel 42.
Op de inspectie, of op we§* naar de
schoenmakerswerkplaats,waar hij arbeid
de,gaf de ring om zijn arm alle mogelijke
inlichtingen omtrent zijn vonnis. Het
opschrift luidde aldus
D. A.
37>542
7
De twee bovenste letters beduidden,
Dwang-Arbeid.de volgende cijfers wezen
het nummer aanwaarop hij ingeschre
ven was, terwijl het derde teeken inlich
tingen verschafte omtrent den tijd, dien
hij in dc gevangenis moest doorbrengen.
Dus zeven jaren dwangarbeid.
Hoewel Jacob Stanley een Zigeuner
was, en een groot deel van zijn leven
Er is nog beter de 8 gepatroneerde
collegiën behalen alleen meer onderschei
dingen dan de 26 minst bevoordeelde
officieele gestichten.
Neemt men ieder gesticht afzonderlijk,
dan zijn het weer de catholieke collegiën
welke vooraan de lijst komen.
Ziehier deBaangaande eenige zeer be
langwekkende cijfers
Thielt, catholiek, behaalt 55 onder
scheidingen
Kortrijk, catholiek, 34
St«Truiden, catholiek, 29
Herenthals, catholiek, 29
Poperinghe, catholiek, 22
terwijl de groote atheneums er maar arm-
zaliglijk van afkomen
Luik, 3o onderscheidingen
Antwerpen, 25
Elsene, 23
Gent, 19
Brussel, 10
Bergen en Brugge, 9
Aarlen, 12
Men zal opwerpen dat er maar weinig
leerlingen zijn in de grieksch-latijnsche,
de eenige waarvan hier rekening ge
houden is van deze atheneums Deze
opmerking houdt geen stand,daar in 1902
de atheneums van Luik, 210 Brussel,
i38 Antwerpen, i3o en Bergen, 108
leerlingen telden voor de Grieksch-Latijn-
sche studiën. Geen enkel gepatronneerd
gesticht heeft zooveel leerlingen in hare
grieksch-latijnsche afdeeling als Luik
Poperinghe telde er zelfs maar 84 in 1902.
Zoo men een genoegzaam aantal offi
cieele gestichten nemp, zooilat zij door
hun aantal leerlingen merkelijk de 8
gepatronneerde gestichten overtreffen,
dan nog blijft de overwinning aan deze
laatste.
Nemen wij bijvoorbeeld,al de gemeente
collegiën, bijna allen ondersteund door
liberale gemeentebesturen, bevolkt met
liberale leeraars, dan komen zij nog niet
de hoogte der zolen van het meeren-
deel der gepatronneerde gestichten afzon
derlijk genomen.
De 7 gemeente collegiën behalen in
derdaad slechts 18 onderscheidingen allen
bijeen geteld, terwijl Thielt, Kortrijk, St-
Truiden, Herenthals, Poperinghe, er
wederzijdsch 55 34 29 23 en 22
behalen.
Is het alleen in 't latijn en in 't griekseh
dat de catholieke gestichten onderschei
dingen behalen O neen, want in al de
vakken de wiskunde, de wetenschap
per,, het fransch, het vlaamsch, en het
duitsch overal zien wij ze vooraan.
in de open lucht had doorgebracht, was
hij zwaar ziek geweest en de genetsheer
der gevangenis had bevolen hem slechts
licht werk te doen verrichtten. Daarom
was hij geplaatst in de schoenmakers
werkplaats, waarvan het gevolg was, dat
hij de gevangenis nooit verliet, daar het
buitenwerk voor hem te zwaar geacht
werd.
De doktors hadden hiermeê eene goede
bedoeling, maar zij sloegen de plank toch
mis. Jacob Stanley was juist ziek gewor
den, omdat hij, steeds gewoon zijnde
aan versche lucht en veel beweging, zich
niet kon gewennen aan het leven in de
gevangenis. Hij miste het gezicht van
het gras, de groene boomen en de warmte
der zonnestralen. De verplaatsing naar
den werkwinkel deed hem kwaad in
plaats van goed. Ware hij slechts ge
plaatst aan de boerderij der gevangenis,
om de peerden en het vee te verzorgen,
om te graven en te spitten. Of had men
hem slechts gebruikt om turf te steken,
dan zou zijne gezondheid wel terugge
keerd zijn. Daar hij van zijne kindsche
jaren af gewoon was aan het leven in de
opei. luebt, zou hij ongetwijfeld beter dan
anderen weerstand hebben geboden aan
vochiigheid en koude. Thans was Jacob
Stanley de schaduw van een mensch ge
worden, zoowel wat lichaam als geest
betrof.
Het rapport omtrent dien man, dat
Robert van den hoofd-cipier ontving,
In de klas van rhetorica hebben de
catholieke collegiën gemiddeld 1 onder
scheiding behaald terwijl de officieele ge
stichten er slechts gemiddeld 0,75 beha
len.
Doze cijfers welke onzen catholieken
Brusselsche confrater Le Patriote uit
het Staatsblad trekt, bewijzen genoeg
welk eene schitterende overwinning de
catholieke gepatronneerde gestichten be
haald hebben.
't Is een klinkend antwoord op de laste-
rige aantijgingen der liberale en socialis
tische pers, welke in deze laatste tijd weer
vol waren van partij der dompers, de
catholieken willen niet dat het volk onder
wezen wordt, en nog wat vertelseltjes van
dezelfde soort.
De ouders, van hunnen kant, aange
moedigd door deze schitterende uilslagen,
zullen hun vertrouwen blijven gunnen
aan het catholiek onderwijs. In deze ge-
slichten hebben zij waarborg, dat hunne
kinderen onderwezen worden in vlaamsch,
fransch, duitsch, de wetenschappen, enz.
doch ook, en dit is eene zeer belangrijke
waarborg, dat hunne kinderen er eene
christelijke opvoeding bekomen, dat in
geen ei kei officieelgesticht kan gegeven
worden.
Wij kunnen dan ook niet genoeg, de
ouders aanzetten, nu dat wij het einde
der verlofdagen naderen, er ernstig op
na te denken aan welke gestichten zij
hunne kinderen zullen toevertrouwen, dat
zij ernstig inzien of het uitgekozen ge
sticht alle waarborgen oplevert zoo voor
de godsdienstige als voor de wetenschap
pelijke opvoeding. De uitslag is niet twij
felachtig, wat wij hierboven onder de
oogen onzer lezers stellen, bewijst het
khar en duidelijk. Catholiek.
De socialisten verklaren zich bereid in
de kamerkiezingen van Mei aanstaande
met dj liberalen samen te loopen. Zulks
moet men afleiden uit hunne verklaringen
en handelwijze.
Wat onbetwistbaar is, 't is dat zij zich
hoegenaamd geene moeite geven om het
kartel met hunne blauwe bondgenooten
te vergemakkelijken en het door de vrees-
achtigen te doen bijtreden.
Verre van zich bezadiger in hunne po
lemiek en toegevender in hunne eischen
te toonen, verdedigen zij openlijk weg
hunne leerstelsels, laten geen enkel grond
beginsel varen en weigeren zelfs er eeni-
gerwijze over te zwijgen.
was over het algemeen gunstig. De ver
oordeelde 37,542 had geen lastig karakter.
Hij gehoorzaamde aan de regels,was zeer
bedaard en deed zijn uiterste best om met
lof vermeld te worden, in de hoop voor
verkorting van straftijd in aanmerking te
komen. Zijn iever was zoo groot, dat hij
zelfs geweigerd had om opgenomen te
worden in de ziekenzaal, hoewel zijne
slechte gezondheid hem hiertoe recht gaf.
Maar gedurende het verblijf in het hospi
taal kon een gevangene zich niet onder
scheiden door goed gedrag, zoodat hij
dan ook de kans verloor om vermindering
van straf te krijgen, Jacob Stanley, die
hiermeê volkomen op de hoogte was, had
bepaald geweigerd zich ziek te melden,
verkiezende om zoolang te werken als
zijne vervallen krachten dit toelieten.
In den lesten tijd echter was er het een
of ander gebeurd, dat hem uiterst droevig
had gemaakt. Eene bepaalde overtreding
van het reglement had zelfs ten gevolge
gehad, dat hem een brief van een familie
lid, waarnaar hij zoolang hartstochtelijk
verlangd had, onthouden was. Alleen, in
geval hij zich goed gedroeg,zou men hem
den brief overhandigen.
Robert Power werd als hulp-cipier ge
plaatst op de derde verdieping, Het was
de tweede dag na zijne aankomst, om
streeks het middaguur, waarop de gevan
genen hun middagmaal krijgen. De eene
troep na de andere verlaat de werk
plaatsen, de deuren van de cellen slaan
Men bemerkt het klaar en duidelijk dat
de rooden het vast besluit hebben geno
men hunne medewerking aan de blauwen
peperduur te verkoopen.
Zij zijn van de machteloosheid der
blauwen bewust en zij willen er van ge
bruik maken om hunnen rooden haring
te doen braden.
Onze liberalen wezen er van overtuigd
de socialisten zullen hen hunne mede
werking niet toestaan om slechts anti
godsdienstige politiek te kunnen maken
zij bedriegen zich grootelijks. 't Is alleen
als colectivisten en republikeinen dat ze
de liberale kliek willen steunen. Overi
gens de roode chefs verklaarden het on
langs zonder omwegen.
Meer dan een onbewimpelde verklaring
in dien aard zijn er aan te stippen bijna
wekelijks treft men er aan. Nog onlangs
trof men in Le Pkuple het Brussel
sche roode orgaan, gen schrijven aan geti
teld Republiek en Koningdom door
't welk de republiek als regeeringsvorm
voor ons land voorgestaan wordt. Be
doeld schrijven besluit met smaadvolle
beleedigingen tegen Z. M, Onzen Koning
en ten slotte leest men
Het Koninkdom leidt, uit fijnen
11 aard zelf, tot de dwingelandij hiervoor
ii er geene ware democratie buiten de
republiek
Hoe kunnen de liberalen die zich als
koningsgezinden voorstellen me» de roode
republikeinen samen gaan.
Aan Deneergalm is 't woord om dit ui1
te leggen I...
beurzen bestonden, zien hunne cliënteel
vertiend ubbelen.
Ook is er nooit zooveel gereisd als dit
jaar. Men meende eerst dat de tentoon
stelling van Luik aan de badsteden eene
zware concurrentie zou doen, dat Brus
sel, Antwerpen, Brugge en de Ardennen-
streek minder bezocht zouden worden.
Juist het tegendeel is gebeurd. Men
ging niet van huis, alleen om Luik te
zien, maar om daar zijne omreis door het
land te beginnen of te eindigen.
De vijfdaagsche abonnementen zegt de
Petit Bleu. hebben tot waarlijk buiten
gewone uitslagen geleid, over welke zoo
wel het bestuur als het publiek zich geluk
mag wenscheu.
En het blad geeft cijfers, om zijn ge
zegde te staven.
Alleen in Augusti igo5 werden er
68,511 abonnementen van vijf dagen ge
nomen, tegen 32,000 in hetzelfde tijdver
loop van 1904.
Wat de vcertiendaagsche abonnemen
ten betreft, deze beliepen in Augusti
190410111,951 en in Augusti 190J tot
15,057, ofschoon men gevreesd had dat
de vijfdaagsche abonnementen die van
veertien dagen zouden hebben doen ver
minderen.
Dit alles zal echter niet beletten dat bij
de eerste de beste gelegenheid, bij voor
beeld, tegen de kiezing, de liberalen de
ministers als dompers en achteruitkrui
pers zullen willen doen doorgaan.
Of zij, die er van profiteerden, daar
naar zullen luisteren, is een ander paar
Indien ooit een ministerie een maatre
gel heeft genomen, die van aard wrs om
de algemeene tevredenheid uit te lokken,
was het wel die der vijfdaagsche spoor
wegabonnementen.
Niet een enkel blad, zegt het Han
delsblad, hoe hevig anti-ministerieel
ook, heeft er een woord van afkeuring
over laten hooren, wel integendeel.
E11 elk profiteert er bij kleine burgers
en werklieden, die nooit op reis gingen
spoorweg- en treinbedienden voor wien
de controol veel vergemakkelijkt is sta
tieoverste die weinig of geen aanvraag
meer hebben voor pleziertreinen.
Dat is voor 't geen de bedienden be
treft doch er is iets anders. Kleine ste
den, waar vroeger nooit toeristen kwa
men kleine hotels, die voor burgers
open en dicht. Dan komen de manden
met brood en tinnen borden met soep en
hutsepot, en vervolgens wordt er ge-
eten
Op raad van den vriendelijken hoofd
cipier, had Robert dit oogenblik gekozen,
om zich te vertoonen. Elke veroordeel.le
krijgt een uur voor het gebruik van zijn
maal. Gedurende dezen tijd heeft hij
ruimschoots den tijd om te eten, zijne
hangmat op te rollen en zijne cel te reini
gen. Is hij hiermeê gereed, dan mag hij,
als hij kan lezen, een boek ter hand ne
men, want de gevangenis heeft eene
boekverzameling, en de gevangenen die
zich zeer goed gedragen, kunnen er ge
bruik van maken. Indien hij daartoe lust
gevoelt, mag hij gaan slapen, in de cel
op en neer wandelen,of zich op zoodanige
wijze bezig houden als binnen de grens
valt van de weinige middelen, die ter
zijner beschikking staan, 't Is ook gedu
rende het middaguur, dat de dokter zijne
ronde doet om de gevangenen te bezoe
ken, die ziel 1 ziek gemeld hebben, en de
commandant is dan genegen om de
klachten te vernemen.
Dit achtte men het meest geschikte tijd
perk om op te treden. Stanley kwain den
trap op, te midden van eene bende, die
zich haastte naar de cellen, niettegen
staande cr strikt bevel gegeven was, dat
men slechts bedaard en kalm door de
gangen mochtloopen. De Zigeuner ech
ter toonde geen haast. Zijn gang was
Bijgeloovigheid. Trrs Bits schrijft
het volgende over de bijgeloovigheid der
Engelsche inbrekers
De inbrekers zullen nooit trachten in
een huis binnen te dringen, waar eene
scheele dienstmeid is.
Wanneer een dief over dag drie paar
den heeft zien nederliggen, zal hij nooit
den volgenden nacht gaan stelen.
Een inbreker deelmakende van eene
gevreesde bende, had zich eens door de
politie laten bij de ooren nemen.
Hij verklaarde dat de leden zijner ben
de nooit zullen inbreken in huizen welke
de volgende nummers dragen 22, 111 en
444.
't Is mogelijk, maar wij denken dat ons
galgenaas zoo nauw niet kijkt.
vermoeid, zijn bleek gelaat was op de
borst gebogen en hij toonde niet de min
ste blijdschap over net vooruitzicht, dat
het middagmaal hem wachtte. Hij was
een mager man, van middelbaren leeftijd,
met donker haar en baard,kort afgesneden
natuurlijk. Robert merkte dadelijk op, dat
zijne oogen dezelfde eigenaardige, sta
rende uitdrukking hadden, die ook zoo
opvallend was bij M. Sint-Alba. Bekend
met beider afkomst van Zigeuners, ver
wonderde deze gelijkenis hem in geenen
dtele. Groote, starende oogen waren
blijkbaar eene eigenaardigheid van dit
geslacht.
Toen hij de cel naderde, in welker
nabijheid Robert stond, zag Stanley op.
In een oogwenk herkende hij den jongen
"inspecteur, niettegenstaande de uniform
van gevangenbewaarder, en zoo bleek als
een doode, deed hij huiverend eene
schrede achterwaarts.
De dokter 1 riep hij uit. De dokter I
Zoo, zoo, herkent gij mij 1 zegde
Robert, terwijl hij met eenig medelijden
den veroordeelde, die voor hem stond,
van het hoofd tot de voeten opnam,
't Was moeilijk in dezen verworpeling
der maatschappij den man terug te vin
den, dien hij in Woolchester ontmoet
had.
Ja, zegde de gevangene, naar lucht
snakkend en nog niet van zijne verbazing
bekomen.
Wordt voortgezet.