Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
Donderdag II Januari 1906 5 centiemen per nu miner. $7*e Jaar 5809
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Van taktiek
veranderd.
HET GEHEIM
Iets over de Tering
EEN EN ANDER.
DE DENDERBODE
I it blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
ke; ing van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter wi ek voor
de Stad 6 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. i-76 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschryving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schryft in by C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
CHIQUE MJ1IM.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00 Vonnissen op
3d* bladzijde 50 centiemen. Dikwyls te herhalen bekendmakingen by accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dynsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
AALST, io JANUARI 1906.
Reeds sedert eenigen tijd bestatigt
men dat zekere liberale organen van tak
tiek zijn veranderd.
Zij onthouden zich min of meer van
rechtstreeks de R. C. Kerk aan te vallen,
van de ceremoniën van den Godsdienst
te bespotten, maarzij richten vooral hun
ne aanvallen tegen de Geestelijkheid,
tegen de Bedienaars van den Godsdienst.
Om zich hiervan te overtuigen raad
plege men De Dendergalm in den
welken men de beleedigendste, de laster-
lijkste artikels tegen de Priesters zal aan
treffen. Enkel twee Priesters blijven hier
van verschoond, namelijk, A. Daens en
Fonteyne. Zij worden integendeel om
hunne ongehoorzaamheid, om hunne
strijd tegen de Catholieken geloofd en ge
prezen.
Vroeger kon men in de liberale orga
nen artikels lezen tn de welke de grond
waarheden van den R. C. Godsdienst
worden aangerand, den spot wordt ge
dreven met de geloofspunten uu de gods
dienstige plechtigheden in 't belachelijke
getrokken.
Heden vaart men zoo dikwerf niet
meer uit tegen de geloofspunten, maar
wel tegen dezen welke ze verkonden en
onderwijzen.
Men beschuldigt de Priesters van aller
lei afkeurlijke bedoelingen, van verkeerd-
begrepen plichtvervulling, van laakbare
handelingen.
Schier geen nummer van den verloo
chenden Dendergalm verschijnt of men
treft er een artikel, een nieuwske, 't zij
eene zinspeling in aan den eene of andere
helhond ontleend, en dit blijkbaar met
een berekend doel om de Priesters en
Kloosterlingen aan de verachting des
volks prijs te geven en ze hatelijk te
maken.
Wat ander doel heeft 't artikel in De
Dendergalm van Zondag 11. getiteld
PASTOOR VENIJN
De Priesters worden er in voorgesteld
als zijnde behept met allerlei zondige
gebreken, als hebbende geene andere
dan aardsche bekommeringen. Men stelt
ze voor als heerschzuchtigen, die zich in
de woeling der politieke partijen mengen
en in den politieken strijd vooraan in de
eerste rangen staan enkel en alleen om
het hoogste gezag te kunnen voeren.
/ll
o
90* Vervolg.
XXXIV.
De stoet in welks midden Sint-Alba
zich bevond, maakte zich gereed het huis
van Ferron te verlaten.
Misschien hadden Brusel en zijne Fran-
gche helpers wel wat te snel op het vlag-
•trijken en het eerewoord van den
Zigeuner gerekend. De brigadier liet
twee zijner agenten vooruitgaan daarop
volgde hij zelf naast zijn gevangene, ter
wijl tw:e andere agenten de n trein sloten.
Zij waren allen goed gewapend en op
hunne hoede. Met een goedkeurenden
blik had de detective deze maatregelen
van voorzorg aangezien. - Hij had den
gevangene zelf onderzocht ctt geen enkel
wapen bij hem gevonden en spoedde
zich dus, gevolgd door Robert, Power c-n
MM. Hunter en Duvivier naar beneden
om hunne prooi naar de gevangenis te
vergezellen. De wijze, waarop de Fran-
sche brigadier den stoet had opgesteld,
De Priesters worden afgeschilderd als
baatzuchtige godsgezanten die in plaats
van 't voorbeeld van hunnen Goddelijken
Meester na te volgen en zich van de
aardsche goederen te onthechten, meestal
niets anders betrachten dan zich tijdelijke
voordeelen te verschaffen.
En zelfs gaat men zoo verre ze uit te
schelden voor twistzoekers die om hunne
persoonlijke belangen te begunstigen,
hunne parochianen tegen elkander in
•t harnas jagen.
Hoeven wij het te zeggen al die be
schuldigingen worden in algemeene be
woordingen gedaan en nooit zijn ze door
«enig bewijs gestaafd. Waarom Uit vrees
voor Moeder Justicia... 't Is lafheid
Onbetwistbaar, hoe valsch, hoe onge
grond zij ook zijn, hebben zij bij onna
denkende lieden en lichtgeloovig v»n
aard hun uitwerksel en eindigen veelal
met een gedeelte des volks vijandig te
stemmen ten opzichte der Geestelijkheid.
Onze liberale sectarissen weten bij
ondervinding dat het vooral de Gods
dienst is die er door lijdt, als de Priesters
en Kloosterlingen hatelijk zijn gemaakt.
Daarom is het dau ook dat zij door hunne
duivelsche takiiek, op onrechtstreeksche
wijze, het Geloof in de gemoederen des
volks pogen te verdooven.
De aandacht moet cr dus gedurig op
ingeroepen worden 't volk moet het doel
kennen dat de liberalen bereiken willen.
Wanneer we thans de wachtzalen of de
veelvuldige rijtuigdeehjes van den trein
instappen, overal vinden wij diè korte,
doch gepaste woorden Niet rpuwen.
Waarom overal diezelfde vermaning
Ha 't is dat we heden eenen onzichtba-
r«n vijand moeten bevechten, immer op
den uitkijk om ons op h«-t onverwachts
te knippen of in de val te krijgen. Ik be
doel de tering. Men schuwt typhus en
pokken als erge plagen, terwijl men voor
nietigheid aanziet die sluipende tering,
die nochtans maar al tc wreed hare slacht
offers uit ons midden weet weg te ruk
ken ir, België alleen telt ze jaarlijks
ruim ao,ooo lijders
De veelwetende geneeskunde leert ons
hoe men de tering best moet bepalen.
Zij is, zoo zegt ze, eene besmettelijke
ziekte, door eene bijzondere soort van
microben veroorzaakt, die zich bij voor
keur op de longen vestigen. In 't jaar
82 door len heer Koek, Duitsche geleerde
ontdekt, kunnen deze microben ook an
dere lichaamsdeelen aantasten maar zij
had Bruse! volkomen vertrouwen op zijne
waakzaamheid ingeboezemd hij meen
de het niet lange transport geheel aan
zijne zorg te kunnen overlaten en wan
delde met zijne vrienden een eindweegs
de straat op.
Het gerucht van vloekende, gillende
stemmen deed hen ijlings lerugkeeren.
Sint-Alba had getoond van welk een
hout hij gemaakt was.
Met een snellen blik had hij, na het
vertrek der vrienden, zijne tegenstanders
geteld. Een sprong als van een panter had
hem uit den groep van den brigadier,
die hem bij den arm hield, bevrijd
twee met evenveel kracht als juistheid
aangebrachte vuistslagen, de eer.e onder
de kin, de andere in ae holte der maag,
velden de achter hem staande agenten
neer een goedgemikte vcetschop tegen
het kniegewricht van den vóór hem loo
penden ager.t en Sint-Alba was vrij, en
rendde niettegenstaande hij bijna vijftig
jaren telde met meer dan jeugdige vlug
heid de deur uit en het marktplein op.
Een onbeschrijfelijk tooneel volgd' op
deze onverwacht ontvluchting.
Het geschreeuw van den brigadier en
d; neêrgevc-lde agenten had, zooals wij
reeds vermeld lubben, Brusel en de ande
icri doen teiugkeeren. Zij zagen Sint-
Alba voortijlen en werden weêr bij de
deur van het huis gekomen, schier om
vergeworpen door eene gedaante, die
i naar buiten snelde. Het was Sint-Alba's
huizen liefst in de longen die ze traagjes
verslinden. Gebeurt het nu, dat de tering-
leider een tal microben door het hoesten
in de fluimen uitwerpt, dan veranderen
de microben der fluimen in een licht
zaadje, dat weer zijne rol zal spelen zoo-
dra het in het menschelijk lichaam opge
nomen wordt. Wat de slachtoffers betreft,
zeer zelden zijn ze op het bed gekluis
terd tenzij bij vliegende teringen
immer willen zij op wandel of in 't ge
woel der samenling zijn maar immer
ook weten zij hier of daar hunne besmet
telijke fluimen weg te werpen. Geen won
der dus, dat de openbare vermaning
Nier spuwen van pas komt.
"k
Maar ware die vermaning alleen voor
de lijders Zie hoe ditzelfde bericht ge
prent staat aan den ingang onzer kerken
O die vuile spuwers 1» der kerken zij
bezoedelen wat immer rein en zuiver zou
moeten zijn Salan zelf zou schrikken
aldus het huis des Heeren te bevuilen.
Hooit, ongelukkigen, het gebod van God
aan Mozes Doe uwe schoenen af,
want de plaats waar gij staat, is heilig
Spuwt dan in de kerken, maar... verwacht
ook loon naar werken.
Na iien blik van verachting, keeren
wij terug naar onze ongelukkige lijders.
Hoe valt de tering ons op 't lijf Moei
lijk probleiua, zegt doctor Meeus, dat
nog diep in 't duister ligt I Vroeger
dachten hooge geleerden, dat de ziekte
slechts bij afstamming overging zieke
ouders, lijdend kind. Heden wordt het
tegenovergestelde geleerd. Het kind,
zegt nogmaals Dr Meeus, van teringlij-
dende ouders geboren, komt vrij van
ziekte ter wereld, en kon het door andere
verzorgers onderhouden zijn, 't wicht zou
immer gespaard blijven. Maar 't jong
telgje wordt door lijders gevoed en ge
troeteld h< t km dan ook niet missen dat
het tot zijn 2oejaar niet komt.
De kinderen echter die met de tering
op het lijf geboren worden, zijn meest
deze wier ouders den drank genegen
zijn Wat de drank toch mcêbrengt
't is toch wreed, hé Maar de tering kan
ook verkregen worden op lateren leeftijd
dit gebeurt meest na sleepende borstziek
ten. Maar, kan men dan van die Ioozj
tering niet genezen Ja, zegt de weten
schap, zoo men immer op de hoede is.
De lijkschouwingen bewijzen, dat op 100
menschen 3o in de longen sporen van
tering dragen, maar die personen
geenszins van de tering gestorven zijnde
hebben den knagenden vijand uit het
lichaam kunnen verjagen.
Een woord dan over de zorgen der lij-
ongelukkige vrouw, die, gedreven door
eene onverklaarbare aandrift, met loshan
gende haren en half verscheurde kleede
ren, haren man achterna snelde.
Het volk dat zich intusschen in groot
getal verzameld had, kwam van alle zij
den aangeloopen, niet wetende wat er te
doen was.
Grijpt hem, schreeuwde de briga
dier, zoodra hij zijne bezinning hail her
kregen.
Grijpt hem gilde ook Bruiel van
spijt stampvoetende. Tien goudstukken
voor dengene die hem vangt
Robert Power sprak geen enkel woord
hij drukte de vuisten tegen de borst, sloot
de armen vast aan het lijf met de ellebo
gen in de zijden en begon den wedloop
met den vluchteling.
Te ontsnappen scheen voor Sint-Alba
een volslagen onmogelijkheid zijne vrij
heid was niet veel meer dan van eene
muis. die door een leger van katten wordt
achtervolgd.
De kousenwinkel van Ferron bevond
zich, gelijk wij besef reven, op het kerk
plein en het was op deze ruimte, dat Sint-
Alba blootshoofds met tijgerachtige spron
gen rondvloog, ieder die hem tegen wilde
houden nu eens met zijne vuist dan wedrr
met zijne voeten bedreigende en uit den
weg jagende.
Houdt den dief I riep de opgewon
den menigte. Houdt hem.
't Is geen dief't Is een moorde-
ders toe te dienen. Men weet, dat men de
slachtoffers der tering een zeker serum
weet in te spuiten ofschoon de uitslag
troostend en hoopvol is, toch is hij niet
machtig genoeg om victorie te roepen.
Maar immer zocht en zoekt men om den
waren altijd slagenden serum te vinden
en 't is hoogst waarschijnlijk, zegt nog
maals de geleerde Dr Meeus, dat men een
maal er in zal gelukken I
Wat staat er ons intusschen te doen, of
liever, hoe kan men thai:s de teringlijders
van dienste zijn Voornamelijk drie din
gen moeten wij hun verschaffen
D? volkomene rust zoo van geeat als
van lichaam.
Een krachtig en overvloedig voedsel.
Zuivere en gezonde lucht. Er zijn ook
gestichten waar men zieken verzorgt, zoo
als de Sanatoria maar daar ook
volgt men slechts de versterkende levens
wijze die ik kom te geven. Doch 't valt
meest te werken tegen de microben O
konden wij al de Koch-microben vernie
tigen, dan verdween ook schielijk de te
ring uit ons midden. Is er middel daartoe?
Wilde iedereen een weinig doctor spelen,
het zou misschien wel lukken, 't Is waar
lijk zoo moeilijk niet. Luistert welk werk
men ons oplegt ziek of gezond Immer
de vermaning getiouw zijn niet spu
wen. a Wel zorgen de fluimen der tering
lijders onschadelijk te maken. Men geeft
den lijder een spuwbakje, dat hij zelf kan
meêdragen, wanneer hij op wandel is,
maar eerst doet men in het zakpotje eene
kleine hoeveelheid vloeibare ontsmet-
tingsstof, gelijk, b. v., eene oplossing van
phenisch zuur, 5 %van sublimaat of iets'
anders, zegt D' Van de Perre. Ook alles
wat door de zieke gebruikt wordt, moet
hem eigen zijn, en, zoo 't mogelijk is,
ook eene afzonderlijke kamer.
Komt de lijder te sterven, dan moet
alles ontsmet worden. Daartoe gebruikte
men vroeger den vergiftigden damp van
het solferbranden. Heden gebruikt men
speciale lampen die formoldampbn voort
brengen en de microben het best dooden.
Iedere gemeente, zegt nog Dr Van de
Perre, hoe klein ook, moest ten minste
een zulker lampen bezitten, die slechts
een twintigtal franken kost en uiterst ge>
makkelijk zijn om te gebruiken. Dit
zou waarlijk tot het bestrijden der schrik
kelijke plaag veel bijbrengen want da
gelijks wint die vcrachterlijke tering meer
veld. Van nu af dan moet men een oogs
ken in 't zeil houden, om den put te vul
len eer het kalf verdronken is.
N. B. Bovengemelde spuwbakjes
en ontsmettingstelsel zijn kosteloos te
bekomen in het Verpleeghuis voor Te
ringlijders fDispensaire antitubercu-
naar 1 schreeuwden anderen. Wees voor
zichtig Hij heeft een pistool bij zich I
Gillende en schreeuwende liep het volk
hem achterna, maar niemand onder de
honderden durfde hem tegenhouden. Met
de wilde om het hoofd fladderende, zwarte
haren, de woest rollende, donkere ooger,.
geleek Sint-Alba meer op een gejaagd
wild dier dan op een menschelijk wezen.
De bewoners van het kalme Tours zagen
hem met onbeschrijfelijke verbazing na,
maar niemand waagde het, hem in den
weg te treden
Zijne vervolgers, met Robert Power
aan het hoofd, begonnen intusschen zicht
baar op hem te winnen. Brusel was Po
wer nagenoeg op de hielen, terwijl M.
Hunter vrij dicht op hem volgde. De
vluchteling zag om en bespeurde hen
bijna vlak achter zich. Vóór hem lag eene
straat, die op de markt uitkwam zij
was echter zoo opgepropt door de steeds
aangroeiende menigte, dat een ontkomen
langs dien weg eene onmogelijklu ia
scheen Zich omkeeren om zich op zijne
vervolgers te werpen, was even hopeloos.
Hij wist te goed, dat hij tegen drie man
nen als Power, Brusel en M. Hunter vol
strekt niet was opgewassen, om niet te
spreken van de agenten, die met hunnen
brigadier en M. Duvivier met niet min
der spoed kwamen aanzetten.
Een enkele blik was voor Sint-Alba ge
noeg om zijnen toestand te overzien.
Met de snelheid des bliksems wendde
leux), Zoutstraat, N' a3, te Sl Truiden.
Al de behoeftigen van stad en dorp kun-
nin er zich aanbieden en worden onder
zocht, zonder kosten, alle zaterdagen,
om elf uren 's morgens.
Zou dit hier te Aalst ook niet kun
nen ingericht worden
Vernieling van vliegen. Een dag
blad van Parijs had eenen prijs van
10,000 frank uitgeloofd, om toegekend te
worden aan den uitvinder van een prak
tisch en afdoende middel om vliegen te
vernielen.
Een jury, uit drie professors samen
gesteld, heeft 265 ingezonden memoriën
te onderzoeken gehad, en heeft den prijs
toegekend aan den mededinger die het
gebruik van chislerolie aanbevool.
Deze spaarzame middel, waarvan het
gebruik zeer gemakkelijk en het uitwerk
sel zoo afdoend is, heeft het vraagstuk
der verdelging van de vliegen voorgoed
oggelost.
EEN NIEUWE BILJARD. - Men
spreekt thans veel over een nieuw stelsel
van biljard, dat eene groote verandering
zal teweeg brengen in het huidig biljard-
spel.
Er is spraak de hoeken af te schaffen.
De biljard zou langwerpig rond gemaakt
worden
De Koning van Engeland, een groot
liefhebber van biljard, is zeer ingenomen
met het nieuw model.
De professors van Biljard, in Engeland
hebben het stelsel aangenomen. Wij
mogen dus op het vasteland ook weldra
de nieuwe biljarden verwachten.
•fr
Almanakken, De spaarzame
personen, die hunnen almanak van 1900
bewaard hebben kunnen hem gebruiken
in 1906, want de beide jaren zijn in alle
punten gelijk. Inderdaad, niet alleen
vallen dezelfde dagen der week op dezelf
de datums, maar de veranderlijke feest
dagen bezetten dezelfde plaats op de
beide almanakken. In 1906, evenals in
1900, begint en eindigt het jaar met
eenen Maandag, valt Paschen op den
i5 April, enz.
Gewoonlijk keert dezelfde almanak
slechts om de elf jaren terug en dan nog
wordt die terugkeer dikwijls onderbroken
door het tusschenvallen der schrikkel
jaren. De buitengewone vermindering
van de gewone tijdruimte komt juist hier
uit voort dat het eeuwjaar 1900 een ge
woon jaar is geweest, in plaats van 366
dagen te hebben.
hij zich rechts, waar de menigte 't dichts
opeengepakt stond, dook onder de uitge
spreide armen door, maakte met een paar
vuistslagen ruimte en rende op de Hoofd
kerk aan.
De deur van de kerk stond open. Twee
vervaarlijke sprongen brachten hem de
breede, hardsteenen trap op nog een
reuzensprong en hij was in de donkere
ruimte verdwenen I....
In de vorige eeuwen zou Sint-Alba
zich thans in voorloopige veiligheid be
vonden hebben. Het behoorde, zooals
onze lezers wellicht zullen weten, tot de
voorrechten der catholieke Kerk, dat de
vluchteling, die zich onder de bescher
ming eener kerkheilige stelde, zich geheel
buiten de macht der wereldlijke gerech
tigheid bevond. Slechts de Kerk had te
beslissen, of zij hem al dan niet wilde uit
leveren. Vooral in catholieke landen werd
dit kerkelijk recht eeuwen lang met de
meeste strengheid gehandhaafd, totdat de
nii uweré wetgeving in het leste der i8e
eeuw hieraan een eind maakte. Toch
bleken er onder de bewoners van Tours
nog velen te zij», die aan het oude ge
bruik gehecht waren gebleven en Sint-
Alba voor gered hielden. Brusel was ech
ter zoo vrij niet zich aan hunne meening
te storen, maar stormde door zijne vrien
den en weldra ook door den brigadier en
zijne agenten gevolgd, het slechts half
verlichte ruim der kerk binnen.
(Wordt voortgezet).
