Zondag 5 Augusti 4900 5 centiemen per nummer 57^ Jaar 5867 Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst. GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM. VADERLAND, TAAL, VRIJHEID. Gerechtelijke herstelling. De wet op de Zondagrust. Verplichtend Onderwijs. Zondagrust. DE DENDERBODE. Pit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee- kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes maandenfr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont- ra-igen zyn ten laste van den schuldenaar. Men schrijft in by C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N' 31, en in alle Postkantoren des Lands. CHIQUE SOJM. Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00 Vonnissen op 3«* bladzijde 50 centiemen. Dikwyls te herhalen bekendmakingen by accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heereu Nota rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dynsdag en vrijdag in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van dit blad. AALST, 4 AUGUSTI 1906. Wij Leopold de tweede, Koning der Belgen, aan allen tegenwoordigen en toekomenden doen te weten De Rechtbank van eersten aanleg zetelende te Dendermonde, eerste kamer, heeft het volgende vonnis uitgesproken ln zake van M. den baron Leon de Bethune, Advokaat, Lid van de Kamer der Volksvertegenwoordigers en Sche pen der stad Aalst, eischer. M. O.Schel- fekens, Pleitbezorger, te Dendermonde. Advokaat, MrJ. Eeman, te Aalst. Tegen M. Petrus Daens-Mayart, druk ker van de dagbladen De Werkman en Het Land van Aalst verweerder M. Marlens. Advokaat, Mr Lebon, te Antwerpen. Na poging tot verzoening deed de eischer, door geregistreerd exploot van 6 April 1900 zes, den verweerder voor de Rechtbank roepen wegens Aangezien de verweerder M. Pieter Daens te Aalst twee dagbladen uitgeetl De Werkman en Het Land van Aalst Aangezien de verweerder sedert eeni- gen tijd in genoemde bladen eenen zoo genaamde» liistorischen roman-feulleton in 't licht zendt, betiteld Dirk Mar tens van Aalst en de blindgeboren van de Moret historisch verhaal uit de zestiende eeuw. door Pieter Daens, Volksvertegenwoordiger Aangezien de verweerder zich veroorlooft onder den schijn van dit zoogenaamd historisch schimpschrift, de eer en den goeden naam van de achtbaarste inwoners der stad Aalst aan te randen en op dezen eerrooving, lastertaal en beleedigingen uit te werpen. Aangezien in het nummer van het dagblad De Werkman van tweeden Februari 1900 zes, en dat van hel dag blad Het Land van Aalst» van vierden Februari 1900 zes, in het feuilleton uit gegeven onder den hierbovengemelden titel en beginnende met de woorden Dirk Marlens stond dus recht voor den Keizer....» de gedagvaarde in 't bij zonder de leden van het Schepen-college der stad Aalst aanvalt en ze doet optre den op de volgende wijze Bijzonderlijk de wethouders van Aalst aanzagen hem met valsche cn verachtende blikken, o. a. stonden daar, trotsch als pauwen, nevens den keizerlijken troon de opperscliepene Falserik, 'ne man met eenige goede hoedanigheden,maar die schrommelde als eene wieg, zich liet meêsleepen en die voor de slechtste zaken, zei Is voor misdaden zijue oogen sloot Daar stond nog schepen Treem, een ny veraar overloopende van hoogmoed en ambitie; schepene Van Bleekegern, rijk maar 't onnoozel om een kind te wiegen schepene Zevengezicht, een stuk èelman, maar een der laagste en veracktelijkste menscken die men ooit kan uitdenken, vleier, geldzuohti- gaard, kruiper, bloodaard... Die man- schappen vertegenwoorden de zeven hoofdzouden. En do verweerder voegt er verder deze veelbeduidende woorden bijBy- na al de wethouders zijn schuimers en schurken Aangezien nevens eerroovingen en eerkrenkingen tegen het schepen-colle- gie der stad Aalst gericht, men het in 't bijzonder op den eischer,Schepen der genoemde stad, door de volgende be woordingen aanlegt Schepen Zeven- gezicht, een stuk êelman, maar een dei- laagste en verachtelijkste menscken die men ooit kan uitdenken, vleier, geld- zuchtigaard, kruiper en bloodaard. Aangezien de uiterste vinnigheid dei- gebruikte bewoordingen en de grove vorm, welken de verweerder aan zijne beschuldigingen geeft, bewijzen dat déze boosaardig heeft gehandeld, geheel en al ter kwader trouw, met het berekend en klaarblijkelijk inzicht de eer cn het aanzien van den eischer te krenkenjen dezen aan den haat en de verachting zijner medeburgers prijs te geven. Inderdaad deze eerroovende en hpo- nende aantijgingen bevinden zich niet in een eenvoudig strijdarlikel, waar zij de pen van eenen dagbladsckrijver hou den hebben kunnen ontvallenmaar zij behooren wezenlijk tot een werk, dat wordt vervolgd, dat de schrijver slechts heeft opgesteld na rijp overleg en 11a elke uitdrukking wel te hebben over wogen, alsook het gewicht van den eer roof, den laster en den schimp welke hij toeslingert. Aangezien den vorm van den roman feuilleton,door den verweerder gekozen om zijne beschuldigingen openlijk he kend te maken, van aard is het nadeel, den eischer veroorzaakt, werkelijk te bezw aren;een roman-feuilleton is inder daad een werk bestemd om te worden be waard en herlezen, zoodat de beschuldi gingen van den verweerder om zoo te zeggen eeuwig blijven voortduren. Aangezien de hierna dringend ver zochte veroordeelingen nauwelijks vol doende zullen zijn om de benaadeeling te verzachten,welke de verweerder den eischer heeft veroorzaakt. De bovenbedoelde plaatsen der dag bladen De Werkman van tweeden Februari 1906 en «Het Land van Aelst» van vierden Februari 1906, ten minste cerroovond en beleedigend, in alle ge val schade berokkend te liooren ver klaren Zich bijgevolg hooren veroordeelen den eischer de som van tien duizend frank ten titel van schadevergoeding melde rechterlijke intresten te betalen, en zich hooren veroordeelen het tus- scheu vallend vonnis, beweeggronden en verordenend gedeelde der uitspraak, met het opschriftGerechterlijke her stelling in groote drukletters, oumid- delijk gevolgd van de namen en be voegdheden der partijen, in drie achter eenvolgende nummers der dagbladen 1 De Werkman en Het Land van Aalstop tc nemen, de eerste afkon diging in het nummer dal zal ver schijnen na do gerechtelijkebeteekeniug van gemeld vonnis, en dat op boete van honderd frank, niet bedreigende maar onherroepelijke schadeloosstelling, bij vastgestelde overtreding Hooren zeggen, dat de eischer het recht zal hebben het tussclienvallend vonnis in denzellden vorm te doen ver schijnen in tien dagbladen van het arrondissement of van hel land, volgens zijne keus, en op de kosten van den verweerder, deze kosten zijnde eisch- baar bij hel voorleggen van de kwij tingen der drukkers-uitgevers. Hooren zeggen dat in de dagbladen De Werkman en Het Land van Aalst, het tussclienvallend vonnis zal afgekondigd worden in de Vlaamsche vertaling,welke op kosten des verweer ders zal gemaakt worden, door eenen vertaler, daartoe door de Rechtbank genoemd en dat liet den eischer zal zijn geoorloofd liet gemelde vonnis in hierbovenbedoolde dagbladen af te kon digen, 't zij iu den Fransclien tekst, T zij de Vlaamsche vertaling te zijner beschikking. Hooren zeggen dat, buiten deze be kendmakingen de eischer gerechtigd is zulk deel van de schadeloosstelling, welke hij zal verkrijgen, te gebruiken om het vonnis, hij middel der dagbla den zulke ruchtbaarheid te geven als hij goed acht. Hooren zeggen, dat, indien de ver weerder de te zijnen laste uitgesproken veroordeeling niet uitvoert, hij daartoe zal gedwongen worden door alle rechts middelen en inzonderheid door lij t- dwang hooren bepalen op zes maan den den duur van dezen lijfdwangen eenen deurwaarder noemen om de voor- loopige dagvaarding aan te zeggen, zich in al de kosten hooren verwijzen. Het vonnis bij voorraad uitvoerbaar hooren verklaren, niettegenstaande ver zet of beroep, en zonder borgstelling. Mtcr Martens stelde zich aan voor den verweerder, de zaak werd ingeleid in zitting van 19 April 1906, om de con- clusiën neer te loggen. In een schrift geteekend per geboekte akte van een en twintigste April, be sloot M,er Marlens die klacht niet ge grond te zien vorklaren, met schade loosstelling ten laste van den eiscber en de onkosten. Het geding werd ge pleit in dezen staat den 11 Mei 1906, de partijen bleven bij de elk in t bijzonder betreffende eiscben hierboven gemeld. Het openbaar Ministerie werd ge boord,de Rechtbank sprak het volgende vonnis uit Geboord de partijen in hunne mid delen en besluitseleu. Gezien de stukken van het proces Aangezien in de dagbladen welke hij uitgeeft de verweerder onder liand- teeken,eenen roman-feuilleton in 't licht heeft gezonden, getiteld Dirk Mar tens van Aalst en de blindgeboren van dc Moret Historisch verhaal uit de 16 eeuw dat het nummer 23 van dit feuilleton verschenen in de dagbladen De Werkmanvan 2 Februari 1906 Het Land van Aalst b van 4 der zelfde maand, beleedigend en schade- berokkend is Aangezien geen enkel lezer dezer gazetten zich geen oogenblik heeft kunnen vergissen in de identiteit van bedoelden persoon Aangezien de schade door den eischer geleden, op voldoende wijze zal hersteld zijn, door de hierna uitgesproken ver oordelingen Aangezien de omstandigheden der zaak de toepassing van den lijfsdwang niet wettigen. Om deze redenen, de Rechtbank, na liet gevoelen van den heer De Bie, Sub stituut van den Procureur des Konings over den lijfsdwang gehoord Ie hebben zich aan het recht voor liet beloop der schadeloosstelling gedragende, alle na dere of tegenstrijdige verzoeken ver werpend, veroordeelt den verweerder binnen dc acht dagen zijner beteek e- ning, onder straf van naar recht te vragen schadevergoeding, den Vlaani sclien tekst van het vonnis op de eerste bladzijde der dagbladeren, welke hij uitgeett De Werkman en Het Land van Aalst in grooten druk onder het opschrift gerechtelijke herstel ling af te kondigen. Zegt dat te dien einde het bewust vonnis zal ver taald worden door den heer VanEepoel, leeraar bij de middelbare school van den Slaat te Dendermonde, op kosten van den verweerder, benoemt den heer Langerock, rechter, om den eed van gezegden vertaler af te nemen, veroor looft den eischer, 't zij den tekst, 'tzij de hierboven bedoelde vertaling van dees vonnis in twee dagbladen te zijner keus af te kondigen, zonder dat de kosten dezer bekendmaking, op den verweer der bij enkele kwijting inbaar, twee honderd frank mogen te boven gaan de kosten van dees afschrift niet inbe grepenverwijst den verweerder tot de kosten. Zoo gevonnist en uitgesproken in openbare zitting van de eerste kamer dezer Rechtbank, den zes en twintigsten Mei 1906, waar zeteldon de heeren Blomme, Voorzitter, Van Ginderachler en Langerock, Rechters, De Bie, Sub stituut Procureur des Konings, Loret, bijgevoegd Griffier. (getd.) Blomme, A. Loret. Lasten en bevelen alle daartoe aan- zochte deurwaarders het tegenwoordig onnis ten uitvoer te brengen. Aan onze Procureur Generaal en aan onze Procureurs bij de Rechtbanken van eersten aanleg er de hand aan te houden. Alle bevelhebbers en oversten der openbare macht er bijstand toe te \er- leenen, indien zij daartoe wettelijk aan zocht worden. In oorkonde waarvan liet tegenwoor dig afschrift geteekend is geworden en bezegeld met den zegel der Rechtbank. Voor gelijkvormig afschrift De Griffier (getd) Jan Broeckaert. Geboekt te Dendermonde den 22 Juni 1906, deel 199 hl. 45 vak 8, negen bla- ,i„„ PAnvnis ontvannen acht en den zonder renvois ontvangen acht en twintig frank, 24 centiemen. De Ontvanger (getd) Troch. LeT'raducteur (signè) G. Van Eepoel. Geboekt vier bladen met zes \erzen- dingen te Dendermonde den 4 Juli 1906, deel 103, bi. 60 vak 12. Ontvangen twee frank, 40 centiemen. De Ontvanger (get") Troch. ROOKEN GELIJK TURKEN. - Gedurende het jaar igo5, hebben de Belgen 10,178.971 kilogrammen vreemde tabak gerookt en 10,696.909 kilogram men inlandsche tabak, 't zij in het geheel, 20 875,880 kilos tabak of omtrent 3 kilo grammen tabak per inwoner. Men ziet dat de kleine Belgen tamelijk groote rookers zijn. -«op- eerste vervolg. «0»— V. Bedrijven en andere ondernemingen die niet on derworpen zijn aan de Zon dagrust doch voorde welke eene bijzondere rust voor geschreven is. Er zijn zekere bedrijven en onderne mingen voor dewelke het onmogelijk is eenen ganschen rustdag voor te schrij ven om de goede reden dat het opschor- sen van die bedrijven, van die onder nemingen nóodlottige gevolgen zoude kunnen hebben voor den regolmatigen gang der zaken Moesten de werklieden bij dergelijke bedrijven en ondernemingen gebezigd van alle rust ontheven worden Het voorbeeld navolgende van de Duit- schors en dc Oostenrijkers, heeft de Bel gische wetgever het middel gezocht om iedereen tevreden te stellen en liij heeft artikel 4 gestemd dat voldoening geelt zoo aan de belangen van den werkgever als aan do belangen van den werkman. a) Volgens artikel 4 der wet mogen de arbeiders en bedienden dertien dagen van iedere veertien dagen of zes en een halven dag van iedere zeven dagen werkzaam zijn in zekere ondernemingen. Die arbeiders od bedienden hebben dus recht alle veertien dagen op een rustdag of alle weken een halven rustdag. li) Wat verstaat men door halven rust dag De halve rustdag moet genomeu wor den hetzij voornoens, hetzij 's namid dags. Men zal dien dag niet langer dan 5 uren mogen werken. c) Moeten al de werklieden uitscheiden tezelfdertijde Neen, de werkgever zal de zaken zoo schikken dat ieder werkman op zijne beurt zijnen halven of zijn geheolen rust dag hebbe. d) Welke bedrijven en ondernemingen vallen onder toepassing van artikel 4 1) de bedrijven waarin voedingsmidde len worden vorveerdigd, bestemd om dadelijk voor het verbruik te worden ge leverd. De rechter zal moeten zeggen welke produktcn onder de wet vallen. Wat bijzonderlijk de pasteibakkers en de bakkers betreft Taarten cn ijsgebak vallen onder toe passing van art. -1 het suikergoed niet, en evenmin het bakken van gewoon brood, van menagiebrood, omdat suikergoed en brood den zelfden dag niet moeten geëten worden, terwijl taarten en ijsgebak wel. De bakkers zijn dus onderhevig aan de volledige Zondagrust voor wat liet bak ken van het gewoon brood betreft, doch zij mogen brioches, pistolets, boterkoe ken en ander koekgebak maken omdat die koopwaren rap van de hand moeten. 2) de bedrijven waarin eetwaren of levensmiddelen in 't klein worden ver kocht, bij voorbeeld de bakkerstcinkels, de beenhouwerijen, de pasteibakkerijen, de kruidenierswinkels, de fruitwinkels, de vischwinkels, 3} de hotels, spijshuizen en dranksly- lerijon, 4) de tabakswinkels en de magazijnen van natuurlijke bloemen. De bedrijven en ondernemingen, be doeld onder nummers 3 en 4 kunnen den zondag niet gansch den dag gesloten wor den omdat bet juist dien dag is dat deze bedrijven cn ondernemingen meest hoe ven open te zijn. 5) de apotheken, de drogistwinkels, de magazijnen van geneeskundige toestel len. 6) de openbare badinrichtingen. 7) de ondernemingen van dagbladen en die van openbare vertooningen. 8) de ondernemingen voor het verhu ren van boeken, stoelen, vervoermidde len. 9) de ondernemingen voor verlichting, w aterleiding of bew eegkracht. 10) de ondernemingen van vervoer te land, de werken van laden en lossen in de havens, losplaatsen en spoorwegsta tiën. 11) de huur- en verhuurkantoren, de agentschappen van inlichtingen. 12) de bedrijven waarin de arbeid uit hoofde van zijnen aard, niet kan worden onderbroken of uitgesteld bij voor beeld de smeltovens, de glasblazerijen, enz. E) Wat gedaan met de magazijnen van kleinhandel Bcmevcns de ondernemingen en be drijven waarvan hooger sprake, zijn er andere bedrijven, en namelijk dc maga zijnen van haar kappers (barbiers) aan do welke do voljedige Zondagsrust, niet toe passelijk is. Artikel 7 laat hun toe te doen werken den zondag van 8 uur des morgends tot 12 ure 's middags. Dit artikel 4 is eene groote weldaad voorde kleine burgery. De kleine burgerij en bijzonderlijk de winkels van kleinhandel, hebben onein dig te klagen van de doodende concur rentie der groote magazijnen. Niettegenstaande de propaganda ge maakt ton voordeclc der Zondagrust wa ren er in 1890, 377 groote magazijnen op 444 die gansch den dag open bleven. Met de nieuwe wet is zulks niet meer moge lijk de groote winkels zullen moeten sluiten na <ien middag, terwijl dat de kleine neringdoener, die slechts zijne fa milieleden gebruikt voor het bestellen, gansch den dag door zal mogen verkoo- pen. De toelating van werken 's zondags van 8 tot 12 uren voor de magazijnen van kleinhandel en de winkels van liaar- kappers (barbiers) kan afgeschaft wor den of 't aldus vastgesteld getal uren kan worden verminderd bij koninklijke be sluiten die van toepassing zijn op de ma gazijnen van kleinhandel en de haarkap- pers eoner groep van gemeenten, of enkel op die magazijnen. Uitzonderingen. Wanneer bijzondere omstandigheden dit vorderen, kunnen dc houders van magazijnen van kleinhandel en de liaar- kappers eoner bepaalde gemeente of eener groep van gemeenten bij konink lijk besluit worden gemachtigd hun per soneel voor den arbeid te gebruiken op den zondag, hetzij op andere uren, hetzij gedurende een grooler getal uren. Die maatregel kan genomen worden bijv. in zekere sleden waar de buitenlie den dc gewoonte hebben den zondag na middag hunne aaukoopen tc komen doen. Het gouvernement mag dus toelaten dat heel het jaar door in de winkels van kleinhandel cn in baai-kapperswinkels eener gemeente of eener groep gemeen ten, het werk verricht worde op andere uren dan deze van 8 tot 12 ten hoog ste ZES WEKEN per jaar. mag er meer dan 4 uren 's zondags gewerkt worden in bedoelde winkels. Hier valt nog op te merken dat de wet geene rust voorschrijft op dc Hoogdagen die op den Zondag niet vallen Op 15" Oogst mag, als 't op geen Zondag valt, zoowel gewerkt worden als op 'nen sim- pelen weekdag. Men kan aan dit puntje zien dat dc Kamers met de wet op de Zondagrust te stemmen hoegenaamd van die wet geene religiewet willen maken hebben, aangezien zij 4 van de 6 Hoog dagen des jaars niet aangezien hebben als wettelijke rustdagen. 1) Is artikel 3 der wot toepasselijk op de bedrijven hierboven besproken Wij hebben liooger gezien dat de wer ken van toezicht, schoonmaken, herstel len en in goeden slaat houden dringende werkzaamheden en de werkzaamheden noodig om beschadiging te voorkomen zelfs den zondag mogen uitgevoerd wor den in de bedrijven en ondernemingen aan de volledige Zondagrust onderwor pen. Zullen zij ook mogen uitgevoerd wor den in de bedrijven die alle weken eenen halven rustdag, of alle 14 dagen eenen geheelon rustdag moeteu geven Ja, bij aldlen zij niet kunnen uit gesteld worden Onze tegenstrevers hebben ons bijna doof geraasd over dit onderwijsstelsel, dat zij verplichtend onderwijs noemen, cn dat anderen, met meer recht, school dwang heeten. Volgens de liberalen sou dit het eenige, onovertrefbaar middel zijn, om tot de algemeene geleerdheid van 't volk te geraken. Ziet eens naar Duitsch- land, zeggen ze. Ehwel ja, ziet eens naar Duitschland, dit land waar de dwang middelen veel gunstiger worden onthaald dan bij ons, en ziet eens den uitslag van hunnen leerplicht. In het garnizoen van Breslau waren er 174 nieuw ingelijfde soldaten, en daaronder waren er maar 8a die geheel hun ABC, die hunne letters kenden. Bij ons spreekt men van ti ten honderd ongeletterden ziet dan eens hoe hoog wij daarboven staan, 't Is niet het stelsel van dwang en tyrannie, gelijk onze tegenstrevers begeeren, maar de vrijheid om overal scholen te openeu, gelijk de catholieken doen, die de beste uitslagen levert. Men moet zorgen dat de kinderen eene goede school vinden, niet ver van huis, scholen oprichten en onderhouden, die in de goesting vallen van de bevolking waar de ouders belang in stellen waar de kinderen gaarne naar toe gaan, en scholen bouwen in al de volkrijke wijken, opdat de kinderen er gemakkelijk kunnen heengaan en er niet vermoeid aankomen dat is het ware stelsel. Dit middel gebruiken de catholieken nu reeds zoolang, en daaraan is het te wijten dat wij smds dien tijd zoo oneindig veel vooruitgingen op het gebied van volksgeleerdheid. Onze tegenstrevers, met hun fameuze schooldwang, zouden ons willen stuiten in die heilzame werking, en dat zou ten nadeelen van de geleerdheid des volks gebéuren maar wij laten ons niet dwin gen. F. T. V. Van 's middags tot middernacht eeniga dienstdoende Apotheker, op Zondag 5 Oogsi 1906, M. Ghysselinckx, Molen straat. Belangrijk bericht voos* do Visschers. Wij lezen in Ciiasse et Pêche Wij treden in de drie beste maanden voor het visschen met de hengelroede, maar, in Augustus moet de visscher, als hij goede vangsten wil doen, zeer vroeg opstaan, want de viscb hapt niet meer naar het lokaas na 9 ure, om dan 3 uren voor zonsondergang te herbeginnen voe gen wij hierbij dat hij 's morgens onge meen stokkerig is. In de rustige waters en met gras be dekte oevers, begint de snoek zich dicht bij die oevers te houden en blijft er een groot gedeelte van den dag het is dus daar dat men hem behoeft op tc zoeken in de weinig snelvlietende kanalen en water- loopen van een groot deel rivieren. In die met snellen loop verkiest men de monding der beken en andere waterloo- pen. De dikke paling, huist ook in de be- grasde gedeelten der oevers en voedt zich, even als de snoek, met kleine levende vischjes. Wij raden van aan de hengel roede gcenc al te groote lokaas te hech ten. De middelmatige paling, de tink, de middelmatige en kleine baars bijlen zeer goed. Men doet daarvoor aardwormem of roode teken met een zwart kopje aan de lijn. 1 Het vangen van witten visch ge schiedt bijna uitsluitelijk met bloem be vattende lokaas, zooals bij voorbeeld aardappelen in bolletjes, enz. De visschen die aan de oppervlakte des waters zwemmen, bijten gretig naar de krekels, alsook naar dikke blauwe bronskleurige vliegen. De vischvangst op karpels geschiedt uitsluitelijk met bolletjes van aardappelen als lokaas. In de vijvers waar snoeken en palin gen huizen is het geraadzaam 's avonds doppers uit te leggen en deze »6oi xona- opstand te lichten.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1906 | | pagina 1