M 1'mi
Donderdag 50 Augusti 1900 3 centiemen per nummer. S7sUi Jaar 3874
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
ELEONORA.
GODSDIENST, HUISGEZIN. EIGENDOM
VADERLAND, TAAL. VRIJHEID.
De Spaarkas
van den Staat.
Een Wonderklok.
Provinciaal Bestuur van
Oost-Vlaanderen.
EEN EN ANDER.
DE DENDERBODE
pit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
kefling van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post vertonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
wandenfr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eiidigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont-
jaigen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bü C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N' 31,
M in alle Postkantoren des Lands.
-H
CUIQIJE HÜUM
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00 Vonnissen «p
3** bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heereu Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele vaa
dit blad.
AALST, 29 AUGUSTI tgoö.
Wij ontvingen dezer dagen het verslag
over de werking der officieele spaarkas
gedurende het jaar igo5.
Dit merkwaardig stuk geeft belangrijke
inlichtingen over vele nuttige zaken, nog
veel te weinig bekend, zooals de spaar
boekjes, de renteboekjes, de lijfrenten, de
levensverzekering, de pensioenkas, de
landbouwcredieten, de maatschappijen
van werkmanswoningen, de renten voor
werkongevallen, enz.
Het personeel der spaarkas groeit ge
durig aan en bestaat hedendaags uit 618
léden, een geheel leger bureelmannen,
waaronder 3 bestuurders, i onderbestuur
der, 7 afdeelingsoversten, 18 bureelover
sten, 24 onderbureeloversten,346 klerken,
146 hussiers en dienstboden, 27 poortiers
en werklieden, 23 drukkers en nog 23 an
dere bedienden.
Prins Albrecht vervangt zijnen vader,
den graaf van Vlaanderen, als voorzitter
van den algemeenen raad M. Tack,
staatsminister, werd voorzitter van den
bestuurraad benoemd in plaats van wijlen
M. Vanhoegaarden.
De werking der spaarkas neemt van
jaar tot jaar grootere uitbreiding.
De spaarboekjes en de spaargelden in
België worden van langs om talrijker.
In igo5 was het aantal spaarboekjes
2,311,845 met een bedragvan 8o5,ooo,ooo
fr. Het bedrag der renteboekjes bedroeg
357,000,000 fr.
Het totaal spaargeld in de spaarkas op
3i December igo5 bedraagt dus de kolos
sale som van één millard, i63 millioen
frank I
Gedurende 't jaar igo5 werden 226,073
nieuwe spaarboekjes afgeleverd, waar
onder 106 duizend 650 boekjes afgeleverd
aan vrouwen.
De spaarboekjes trekken 3 t. h. intrest
tot aan aooo fr. eens dat het bedrag
van het spaarboekje 2000 fr. te boven
gaat, wordt de intrest op de gestorte som
verminderd op 2 t. h., zoodat een boekje
van 3ooo fr. enkel 60 fr. intrest oplevert,
juist evenveel als een boekje met 2000
frank spaargeld. Daarom trachten de
spaarders de waarde van hunne spaar
boekjes beneden de 2000 fr. te houden,
ten einde in de spaarkas altijd 3 t. h. van
hun geld te trekken. Het beste middel
daartoe is een spaarboekje te nemen op
den naam der vrouw, op ieder der meer
derjarige kinderen, ook zelfs op ieder
der schoolkinderen, ofwel rentboekjes te
koopen.
De 2.010,000 boekjes van min dan
1000 fr. br dragen te zamen 263 millioen,
de 283,ooo van 1000 tot 2000 fr. bedragen
424 millioen, de 9000 boven de 2000 fr.,
bedragen 77 millioen.
De wet van 10 Februari 1904 geeft aan
de getrouwde vrouwen het recht een
spaarboekje op hunnen eigen naam in te
schrijven, zonder de tusschenkomst van
hunnen echtgenoot.
In 1905 werden 43,157 nieuwe spaar
boekjes genomen door meerderjarige
vrouwen, waarvan 17,964door getrouwde
vrouwen, 5,6i5 door weduwen en 19,578
door ongehuwde vrouwen.
Men weet dat de spaarkas, op de eerste
aanvraag der personen die een spaar
boekje bezitten, hun spaargeld, gelijk
voor welk bedrag, in Belgische staats-
rente omzet. De spaarkas betaald 3 t. h.
intrest zoolang het bedrag van het spaar
boekje beneden de 2000 fr. blijft eens
dat het spaargeld boven de 2000 fr. klimt
dan betaalt de spaarkas enkel 2 t. h. op
geheel de waarde van het spaarboekje.
Daarom is het in het belang der spaarders
nooit meer dan 2000 fr. op hunne spaar
boekjes te laten staan, en het overige geld
te besteden om Belgische rente te koopen,
die 3 t. h. intrest opbrengt. Op die ma
nier zal al hun gespaarde geld, hoe groot
het bedrag er van weze, aan 3 t. h. be
steed zijn, in volstrekte zekerheid, onder
waarborg van den Staat, en in veiligheid
tegen diefstal,tegen brand en gelijk welke
rampen.
Den 3i December rgo5 waren in om
loop 90,783 rentboekjes, waarop geza
menlijk voor 324,312,100 fr. rentetitels
ingeschreven waren.
De Belgische rente aan 3 t. h. is ver
deeld in drij reeksen dc eerste reeks
betaalt haren intrest op 1 Januari en
1 Juli de tweede op 1 Mei en 1 Novem
ber de derde op 1 Februari en 1 Oogst.
Er bestaat ook eene Belgische rente aan
2 1/2 t. h. betaalbaar op 1 Januari en
I Juli doch de rentetitel van 100 fr. naam-
weerde staat gewoonlijk in de Beurs aan
86 en 87 fr., omdat de intrest kleiner is.
Gedurende het jaar igo5 heeft de spaar
kas de volgende werking gedaan op aan
vraag der bezitters van spaarboekjes
42,740 aankoopen van Belgische rente
voor eene som van 77,940.300 fr.;
i5,g68 verkoopingen van rente voor
44,962,300 fr.
Die 90,783 renteboekjes ontvangen dus
al te gader als jaarlijkschen intrest bij de
II millioen
Het bezit van een renteboekje dat
minstens 100 fr. intrest jaarlijks opbrengt
geeft recht op ééne stem meer in de kb-
zingen voor Kamers, Senaat, Provincie
en Gemeente om die bijgevoegde stem
te genieten moet minstens 3,35o fr. op
het renteboekje ingeschreven zijn. Ontel
bare kiezers zouden alzoo eene stem kun
nen bijwinnen.
De spaarkas gelast zich ook, op aan
vraag, met het inschrijven van rentetitels
op het grootboek der Belgische land-
schuld verleden jaar deed zij voor
3,o36,3oo fr. rentetitels inschrijven die
zelfde kas koopt ook voor de liefhebbers
rentetitels aan den drager zij kocht over
jaar voor 1,811,000 fr. zulkdanige titels,
doch deze rentetitels aan den drager wor
den aan de eigenaars besteld, die dan op
eigen verantwoordelijkheid voor die kos
telijke papieren moeten zorgen.
Op dc Nijverheidstentoonstelling te
Leeuwarden (Holland) bevindt zich eene
wonderklok, een uurwerk waaraan door
den maker zeven jaren is gearbeid, maar
dal nu ook senig in zijne soort kan
heeten.
Men denke, zoo schrijft de Leeuward-
sche Courant nu niet aan het model
van eene gewone lclok. Het uiterlijke
doet denken aan eene kerk in renaissance
stijl opgetrokken. In die kerk is het drijf
werk aangebracht van alles wat bij een
bezoek achtereenvolgens wordt vertoond.
Het uurwerk geeft gedurende honderd
jaar eene eeuw 1 sekonden, minu
ten, kwartieren, uren, dagen, weken,
maanden en jaren aan.En dit niet alleen:
ook geeft zij de feestdagen, en de feesten,
zooals Faschen en Sinxen, die telkens
op andere dagen vallen, worden gedu
rende die honderd jaar steeds juist aan
gegeven.
In het midden van 't geheel is het
kerkportaal. Boven dat middendeel is de
kalender die 's nachts om 12 uren veran
dert, dat wil zeggen een datum verschuift.
De cijferplaat heeft geene wijzers elke
minuut wordt aangegeven door het be
trokken getal is het uur vol, dan wordt
dit aangeduid door een cijfer en staat er
bij de minuut nul. Naast de wijzerplaat
vindt men twee engelfiguren die de minu
ten slaan en de uren aanwijzen.
Een haan en een koekoek staan boven
op het geheel. Als het 3 uren 's nachts is,
kraait de haan de koekoek roept als de
lenie begint eiken dag drij maal en her
haalt dit iederen dag tot einde Juli.
De nachtwacht, die links boven staat,
blaast op zijn trompet eiken avond de
uren van 10 uren tot 2 uren 's nachts.
Links aan de inrichting openen zich
bij het slaan van een vol uur twee deuren.
Daaruit komen achtereenvolgens de 12
apostelen te voorschijn ieder van hen
buigt, als hij gekomen is aan de plaats
waar de figuur van Jesus is aangebracht,
het hoofd en ontvangt van Dezen den
zegen. Alleen Judas gaat zonder buiging
en ongezegend voorbij. Zijn de apostelen
verdwenen dan sluiten de deuren zich.
't Is waarlijk belangwekkend.
Dit is nog niet alles De klok laat ook
op de achtereenvolgende vier kwartieren
van het uur te voorschijn komen de vier
levenstijdperken, namelijk die van kind,
jongeling, man, grijsaard. Alle vier stap
pen voorbij den dood, die als geraamte
met zeis bewegingloos blijft staan tot de
grijsaard voorbij komt dan zwaait hij
de zeis driemaal rond.
En zoo is er nog veel meer te zien. De
jaargetijden worden symbolisch voorge
steld eiken dag wordt driemaal de klok
geluid die tot kerkgang oproept en ziet
men dier. kerkgang plaats vinden. Met
Kerstmis, Goeden Vrijdag, Paschen en
Pinksteren verschijnen verschillende schil
derstukken, waarop de beteekenis dier
herinneringsdagen is aangegeven en wordt
door een speelwerk toepasselijk muziek
ten gehoore gebracht.
24® Vervolg.
X
Wij zullen niet pogen de wanhoop van
den graaf te beschrijven, toen het lijk van
haar, die hij zoo zeer bemind had, voor
altijd aan de doodkist werd toevertrouwd.
Bij dit levenloos lichaam gevoelde
Michaël al de martelingen, die een vurig
minnend hart gevoelen kor, wanneer het
onherstelbare komt, om het voorwerp der
liefde te ontrukken aan het hart, dat nu
zichzelven verwijt oorzaak te zijn van die
ramp.
Verwoed tegen zichzelven, beschuldig
de hij zich zei ven van Irma's dood, zich
verwijtende niet heel en al ten onrech
te nooit den schat, dien hij bezeten
had, begrepen te hebben.
Zijne kleine Eleonora zelf, zoo hartroe-
fcnd droef, gelukte er niet in, door hare
streelingen die hevige wanhoop te stillen.
Wanneer zij, blank als de lelie, onder
haar zwart rouwgewaad, hem naderde en
hare engelenlipjes op zijn oproerig voor
hoofd drukte, bleef hij bij wijlen een
oogenblik als betooverd door die lieve
stem en die zoete woorden en dan kwam
er soms een oogenblik van kalmte in zijn
gemoed.
Maar dat duurde niet langer als een
bliksemstraal,
IIij beschuldigde God, zich tegen zijn
geluk verzet te hebben en dan klom weer
zijne grammoedigheid. Dan ontvluchtte
hij zijne dochter dan poogde hij zich
zelven te ontvluchten.
Nu eens stond hij op bij het krieken
van den dag, besteeg een woest paard,
spoorde het en snorde als een stormwind
door de bosschen, uren lang, sprong
over de moeilijkste hinderpalen, op gevaar
af twintigmaal per dag den hals te bre
ken.
Wanneer dan zijn rijbeest afgemat was
en hij naar het kasteel terugkeerde, werd
hij door Wrena en Eleonora met doode-
lijken angst afgewacht. En somber, zien
zonder te zien, hoorende zonder te hoo-
ren, nam hij dan plaats aan de tafel,
waar hij bijna niets nuttigde van al wat
er opgediend werd. En noch Wrena,
noch Eleonora, gelukten er in, een
woordje antwoord te krijgen op wat zij
zegden om hem te verstrooien.
Die staat van zaken kon, zoo min voor
den graaf als voor Eleonora, blijven
duren.
In die atmospheer van dwang en inge
houden smart, volgend op eene atmos
pheer van teerderheid en liefde, indewelke
zij tot dan geleefd had, verloor de kleine
hare vroolijkheid en frischheid. En hel
begin der taak, door hare stervende
moeder haar opgelegd, scheen haar on
overkomelijk.
Nooit, Wrena, zegde zij, nooit zal
HOOGER ONDERWIJS.
Jury door het Gouvernement inge.
steld voor het toekennen van wettelij
ke Academische graden.
Inschrijving voor den 2 zittijd van 1906.
Bericht,
De tweede zittijd der middenjury door
het Gouvernemeut ingesteld voor het
toekennen van wettelijke academische
graden zal, in voorkomend geval in den
loop van October-November aanstaande
geopend worden.
De inschrijvingen zullen genomen
worden in do hoofdplaats van elke pro
vincie, van Maandag 3 tot Donderdag
1 3 September aanstaande inbegrepen.
De recipiendarissen van Oost-Vlaande
ren mogen zich alle werkdagen wenden
tot den Afgevaardigde van het Departe
ment van Binnelandsche Zaken en Open
baar Onderwijs in het Provinciaal Bestuur
2® Afdeeling A. van 9 tot n ure 's mor
gens, en van 2 tot 4 ure des namid-
ik mijnen vader kunnen troosten ik ver
zeker u dat het mij onmogelijk is. En zij
liet zich weenend in dc armen harer
vriendin vallen.
Dien dag was de graal' zwijgender dan
ooit. Het avondmaal liep af zonder dat
hij een woord meer sprak dan het streng
noodig was om de regels van wellevend
heid in acht te nemen tegenover mej
Herilaff. Geheel verdiept in de lezing van
oenen brief met het keizerlijk wapen, die
hem kort te voren ter hand was gesteld,
zag hij nog het treurig gelaat zijner doch
ter, noch de tranen die langs hare ver
bleekte wangen rolden.
Neen, ik zal het niet meer beproe
ven. Uw vader heeft veel verdriet...
Wanneer dit voorbij is zal hij uwe liefko-
zingen beantwoorden. Dat zal hem goed
doen, lieve, ontmoedig u dus niet.
Maar ik heb ook verdriet over mijne
moeder... En zoo gij niet daar waart,
zou niemand mij liefhebben... O. zeg mij
ten minste dat GIJ mij niet verlaten zult.
Niet waar Wrena. gij zult altijd bij mij
blijven
Ja, Eleonora, altijd, zoolang gij
mijne liulp en genegenheid noodig hebt.
Vrees niet, ik zal u altijd liefhebben.
Door die belofte eenig/.ins getroost,
viel Eleonora in de armen dier goede
vriendin in slaap. En toen Wrena het
kind goed in zijn beddeken had onderge-
dekt, ging zij weer voor het venster zitten
dat zij een uur te voren verlaten had, om
AALST. Zilveren Jubelfeest
Op 17 September aanst. zal bet Sint-
Martensgesticht liet Jubelfeest van zijn
25-jarig bestaan plechtig vieren.
Programma Plechtige Mis van dank
baarheid om 10 uren ter Sint-Jozefskerk,
waarna Algemeene Vergadering
Feestmaal om 1 uur in het Gesticht.
KOSTBAAR SERUM.— Het
Journal de Bruxelles meldt de uitvin
ding van een serum, dat het geluk zal
uitmaken van ministerieele bureelbeamb
ten, stadhuisklerken en in 't algemeen en
van alle doodvroeters.
Het is het serum der vermoeienis, uitge
vonden door eenen geleerde van Berlijn.
Aalst. - VLAAMSCHE
KERMIS. Zondag 9,
Maandag 10, Zondag 16 en Maandag 17
September aanstaande, zal er in de Pa
tronage van St-Jozef, Meuleschettestraat,
eene Vlaamsche Kermis gegeven worden,
ten profijte van de sociale werken van
St Jozefsparochie. Zondag toekomende
zullen wij het volledig programma mede-
deelen.
MUILPLAAG. Men is in het mi
nisterie van landbouw een weinig onge
rust ter oorzaak der gevallen van muilplaag
onder het vee, welke te Longwy en
Villereux zijn opgemerkt. Een nieuw
geval van die ziekte heeft zich voorgedaan
in den afzonderingsstal van Agimont,
waar thans vijf en twintig dieren gestald
zijn. De strengste maatregels zijn geno
men tegen alle gebeurlijkheden. Twee
opzieners-veeartsen zijn naar Agimont
gezonden.
Fransch hoornvee. Een minis
terieel besluit van 22 Augusti 1906 ver
biedt bij maatregel van de gezondheids-
policie en bij afwijking van de ministeri
eele besluiten van 2 en 15 Februari en
21 April 1904 te rekenen van 1 Septem
ber aanstaande, en tot verder bevel den
invoer langs het tolkantoor Agimont van
hoornvee en schapen herkomstig van
Frankrijk.
Geruchtmakende uitvinding. Er
wordt gemeld dat een scheikundige van
Munchen eene zelfstandigheid uitgevon
den heeft welke geheel en al de petrool
zal kunnen vervangen, zon voor verlich
ting als voor verwarming.
De nieuwe zelfstandigheid zou daarbij
slechts 12 1/2 centiemen den liter kosten.
da wolkjes na te staren, die ais blanke
zwanen door do heldere avondlucht el
kander nazweefden.
Zij dacht aan het treurig lot van Eleo
nora, van het arme kind, welks tranen
zij zoo even had opgedroogd, en vroeg
zich af welk lot nog zijn deel kon zijn 1
Niet dat zij vreesde, ooit eene andere
vrouw de plaats van Irma te zullen inne
men en over Eleonora de rechten eener
moeder uitoefenen zij kende Michaöl
genoeg om te weten dat zijn hart niet
veranderen kon. Maar zij vreesde voor de
wanhoop van de trotsche ziel en vroeg
zich af tot welk uiterste hij zijnen strijd
tegen den God der Catholieken zou over
slaan.
Het geluid van een doffen snik kwam
uit de naaste kamer, en een oogenblik
nadien kwam een bescheiden klop Wrena
uit hare droomcrij opwekken.
Zij opende en stond tegenover den
graaf.
Zijne hooge gestalte was gebogen en
de storm van het leed, die over hem ge
varen was, had hem in eenige dagen tien
jaar verouderd. Een «evoel van overgroot
medelijden greep Wrena aan, bij het zien
van dit door leed samengetrokken gelaat,
waarin stomme wanhoop te lezen stond.
Dit verblijf is mij onuitstaanbaar
geworden, Wrena zegde hij met doffe
stem, terwijl hij zich liet neervallen in
den zetel, dien mej. Herilaff hem toe
schoof ook heb ik besloten zoo spoedig
mogelijk te vertrekken. Ik moet binnen
kort tc Archangel zijn en daarom is het
noodig dat ik morgen naar St-Petcrsburg
vertrekke, waar ik ongetwijfeld mijne
dochter zal laten, tot aan mijne terug
komst ten minste, indien ik terugkom.
Blijf gij bij haar, Wrena
Mej. Herjlaff verbleekte.
Eindelijk sprak Michael haar van zijn
kind.
Zij kon over dit punt met hem niet
redetwisten en den graaf een ontwerp
doen aannemen dat zij, te zamen met
Irma, opzichtens Eleonora had gevormd,
haar belovende zich voor haar kind op te
offeren en er over te waken.
Ik zal gereed zijn om te vertrekken
wanneer gij het verlangt graaf. Mag ik
weten welke uwe plannen zijn opzichtens
Eleonora
Ik heb nog geen vastbepaald plan
ik weet zelf nog niet, wat ik wel zou kun
nen doen... Die slag is zoo onverwacht en
geweldig geweest dat hij alle denkkracht
in mij heeft vernietigd. Prinses Dolgo-
rouski vraagt mij. dat ik haar mijne doch
ter zou afstaan, wanneer ik ginder terug
keer. Maar hoewel mijne tante in hoogen
graad bezield is met den russisschen geest
dien ik mijn kind zou willen inplanten,
is zij toch te wereldsch zoodat ik haar
mijne dochter met kan afstaan zoolang
deze den rouw draagt... en zij moet dien
lang dragen.
(Wordt voortgezet)
