Zondag 20 Januari 1907 5 centiemen per nummer. 57ste Jaar 5915 Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad an 't Arrondissement van Aalst. GODSDIENST, HUISGEZIN. EIGENDOM VADERLAND, TAAL. VRIJHEID. Verplichtend onderwijs. zonderlinge verdwijning DE GEUZEN WERKLIEDEN. Christene Syndicaten. DE DENDERBODE. J'it blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee- kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaara, fr. 3-25 voor zes unanden fr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving eii digt met 31 December. De onkosten der kwittantiëD door de Post ont- /a ïgen zyn ten laste van den schuldenaar. Mon schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N' 81, en in alle Postkantoren des Lands. CLIQUE SUUM. Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00Vonnissen op 3«* bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen by acccord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dynsdag en vrijdag in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van dit blad. AALST. 19 JANUARI 1907. Onze achtbare Volksvcrte.cnwoordi- ger, M Woeste, onderzocht in het artikel der Revue j. énérale, waarvan wij acht dagen geleden, spraken, de uitslagen die men door den schooldwang heeft verkregen in de landen waar hij is tot stand gebracht. Nergens, behalve in Duitschland, heeft de leerplicht de uilslagen opgeleverd die men ervan verwachtte. Indien de uitslagen in Duitschland bevredigend zijn, dan moei men reke ning ervan houden dal het een land is :.waar alles militair is ingericht en de jjgebruiken merkelijk verschillen met die van andere landen. Italië is gebleven wat het was, het getal ongeletterden is het zelfde ge bleven. In Frankrijk is de vooruitgang van het volksonderwijs onbeduidend. De schooldwang is in de wet geschreven maar de Overheden zijn met machteloos heid geslagen om hem feitelijk te doen uitvoeren. Onze heer Woeste stelt zich de vraag: Wat wil dat zeggen tenzij dat in onze eeuw, waarin de geest zan onaf hankelijkheid en democratie over- heerschen, de zeden sterker zijn dan de dwangwetten zoodra men tot ver- plichting zijne toevlucht neemt komt er ecne terugwerking. Het is beter de huisvaders zeiven hunne plichten te laten begrypen. De feiten bewijzen dat die handelwijze in België met een steeds aangroeienden bijval wordt be- kroond waarom dien bijval willen prijs geven om tot betwistbare nit- slagen te geraken Indien, zegt M. WOESTE te recht, d« leerplicht dan nog geen gevaar ople verde. Doch weten wij niet, zien wij niet dat dit stelsel, vooral door 't macon- nismus aangeraden, deel uitmaakt van het oorlogsplan door die helsche septe tegen de R. G. Kerk gesmeed De school moet, naar eigene beken tenis onzer tegenstrevers het bijzonderste wapen zijn voor ontchristening der volksklassen. M. Janson heeft betrek- kelyk de werkingen van die noodlottige propaganda, stellige verklaringen afge legd, doordrongen van den godverge- tenen Franschen vervolgingsgeest, die de catholieken zich Diet te goed in 't ge heugen kunnen prenten. Dit programma luidt 1° Afschaffing van de tusschenkomst der kleine gemeenten inzake van onder- wys e Vervolg. OPNIEUW VEREENIGD. Doch hij liet zich niet ontmoedigen. En meent gij na dit alles na al wat gij om mijnentwil hebt geleden het recht te hebben aan den innigen wensch van mijn hart weerstand te bieden Luttra, hoe kunt gij dit met uwe denk beelden van volkomen toewijding overeen brengen Mijne toewijding gaat verder dan het tegenwoordige, mijnheer Blake. Door u op dit oogenblik leed te doen, behoed ik u voor jaren van droefheid en smart. Nu trad bij op haar toe en zegde Luttra, gij kent het mannenhart niet. U thans te verliezen zou mij riet slechts een voorbijgaand leed veroorza ken, maar het zaad strooien voor eene smart, die ik met mij zou omdragen tot in het graf. Dus hebt gij mij dan... begon zij, doch zweeg en bloosde. Mevrouw Daniels maakte van deze gelegenheid gebruik haar te naderen. Lieve mevrouw, zegde zij het is verkeerd van u nog langer weerstand te bieden. En weder was er iets in hare houding dat aan de angstige spanning en gejaagdheid van vroeger herinnerde. Ik, 2° Staatsmonopool voor de vorming van onderwijzers 1) 3° Weigering van elke toelage aan de vrije scholen 4° Uitsluiting uit de openbare amb ten en uit alle bedryven waarin het maatschappelijk belang betrokken is. zooals het kedrijf van advocaat, onder wijzer. geneesheer, voor al de oud-leer lingen der catholieke scholen. d 5° Afschaffing van het recht der kloostergemeenten scholen te stichten en de bestaande te besturen, hetzij recht streeks, hetzij bij middel van tusschen geplaatste personen. Onze geachte lezers zullen zich herin neren welke hoogst betreurlijke uit slagen de toepassing van dit programma, dat men vooruitstrevend heet. aan Frankrijk heeft bezorgd. M. Woeste hangt het droevig tafereel er van voor onze oogen en besluit Voorzeker is in de wetgeving altijd vooruitgang te doen, doch men vergist zich als men meent in dien vooruitgang voldoende en beslissende oplossingen te vinden. Het is op de zoden dat er moet gewerkt worden het is noodig dat de christene geest ze opnieuw verleven- dige 11 Velen weten niet waarop den plicht te steunen en, in de onzekerheid waarin zij verkeeren, miskennen zij er de voor schriften en tot zelfs den naam van. Hoe kan eenc samenleving hopen zich, in die voorwaarden, recht te houden Zij was in 't bezit der beloften van het leven zij verwerpt ze de oude altaren wil zij vervangen door het rijk der loocheningen, der onzekerheden en der onverschilligheid hel is alzoo niet dat eene maatschappelijke herstelling mag verhoopt worden. Sedert lang ben ik lid der wetge ving ik woon er besprekingen van langen duur bij over beuzelarijen. Als eene dezer besprekingen over zeer kleine zaken geëindigd is, verheugt men zich langs den eenen kant over de zegepraal en betreurt men langs den anderen kant de neerlaag in wezenlijkheid kunnen de verkregene oplossingen wel zekere kwalen voorkomen of verzachten, doch zij zijn machteloos om de zielen aan dc regeltucht te onderwerpen. De onderwijswetten zjin voorzeker niet ondoelmatig; doch zij hebben slechts een wezenlijken en weldoenden invloed als zij, tevens het versland helpende ont wikkelen, bijdragen om de wet van den plicht in de harten te printen, 't Is aan deze zorg dat alien zich zouden moe en toewijden, terwijl men slechts een bij komend belang moet hechten aan be twistingen waarvan de beteekenis en de uitwerksels altijd zeer gering zullen zijn. Men zal mot ons moeten bekennen dat deze beschouwingen van onzen Staats- die de familie, welke ik zoolang heb ge diend, boven elke andere in het land vereer. Ik zeg u, dat gij deze familie thans geene grooter weldaad kunt bewij zen dan u er in te laten opnemen, en haar geen grooter leed kunt doen dan u zelf moedwillig te onttrekken aan dc positie, waarin God u heeft geplaatst. En ik, zegde eene andere stem, het was die van de gravin de Mirac, die zich tot op dit oogenblik op den ach tergrond had gehouden, maar zich nu bij de anderen veegde. Ik, die met den naam van Blake ben geboren en nog steeds de meest trotsche ben van ons allen ik, gravin de Mirac, nicht van uwen echtgenoot, ik herhaal wat deze goede vrouw u heeft gezegd, ik steek u de hand toe en verzoek u mijn neef ge lukkig te maken en in zijn huis de plaats in te nemen, waarop gij volgens de wet en door zijne liefde aanspraak hebt. Het meisje zag naar de schoone ge- handschoende hand, die haar werd toege stoken, bloosde hevig en legde de hare er in. Ik dank u voor uwe goedheid, zegde zij, met een bewonderenden blik op het eenigszins bleeke gelaat van de schoone brunette. En gij zult dus aan ons aller ver zoek voldoen Zij sloeg hare oogen neer naar de plaats, waar haar vader en broeder nog zoo korten tijd geleden met schande over laden en geboeid hadden gestaan, schudde het hoofd en zegde Ik durf niet. minister M. WOESTE, een man van studie en rijpe ondervinding, ernstig die nen overwogen te worden en dat zij ons de plannen aantoonen die in de duistere krochten van 'I maconnismus tegen de vrijheid van onderwijs zijn gesmeed ge worden. 10 1>B0 Eonige maanden zijn nu voorbij, sinds de geuzen op alle toonen, in alle schrif ten en bladen, aan de werklieden een luilekkerland beloofden, als die werk lieden dom genoeg wilden zijn, de geu zen aan 'I bewind te helpen en ons cat hollek ministerie omver te kegelen Doch de kegeling mislukte deerlijk, en de blauw roodc kegelaars wonnen bij de kegeling slechts roode geblutste en gekneusde neuzen Zeker zijn dc geuzen al lang al die blauwe beloften vergeten, en wij, die weten wat die geuzenbeloften weerd zijn. zouden er misschien ook al niet meer op gedacht hebben. Maar 't is soms eens noodig de memorie wat te verfrisschen en niet op woorden maar op daden to wijzen. In Frankrijk, zijn nu sedert jaar en dag de geuzen bovenarms baas, alles in het staatsbestuur springt en danst zooals de geuzenbazen fluiten zeker moet dan de werkman daar alles loegesteken wor den, zeker moeien die geuzenbazen een waar luilekkerland gemaakt hebben, van dit land, waar zij, sedert zoovele jaren, heer en meester spelen I Ah ah ge zyt er wel meê Eene wet werd gestemd, om aan de werklieden een pensioentje te geven als ze 70 jaar worden. Ze hadden eerst ge dacht van het op 100 jaar te stellen, om zeker nooit geen enkel te moeten uitdee- len. En dat fameus pensioentje waar prul- lenblaadjcs wonderen van verleiden, dat zou dan aan den Staal toch al eenigc duizende franken kosten., de geuzen - ministers antwoorden vlakaf... Voor het Werkmanspensioen is er geen geld. Pardafdaar hebt ge geuzenbelovers aan 't werk De minister van 't geldwezen liet met leedwezen weten, dat de staatskas leeg was en dat er nog millioenen en millioc- nen lo kort waren Aan de werklieden kost dus niet ge dacht worden, daar wa? geen geld voor Maar een beetje latei' komen er in de Fransche kamers van die geuzenhecr- kens klagen, dat hun tractement van kamerlid veel te klein is, dat ze met de Nu stak mevrouw Daniëls, die in hevige gemoedsbeweging verkeerde, de hand in haren boezem en haaide een gevouwen papier te voorschijn. Mevrouw Blake, zegde zij, indien ik u kan overtuigen dat hetgeen ik u ge zegd heb de waarheid was, dat gij uwen echtgenoot niet alleen een onherstelbaar leed zoudt aandoen, maar hem ook zeer in zijne belangen zoudt schaden, als gij in uw voornemen om hem te verlaten zoudt volharden, zoudt gij er dan niet in toestemmen om eene verandering in dat noodlottig besluit te brengen Indien gij mij daarvan zoudt kun nen overtuigen, zeer zeker, antwoordde zij zacht en haperend het was aan haar te zien hoeveel moeite het haar kostte bij haar besluit te volharden. Maar dat kunt gij niet. Misschien wel, als gij dit geschrift zult ingezien hebben, zegde zij. En nu zag zij M. Blake aan en ver volgde Ik vraag u vergiffenis, mijnheer, voor datgene wat ik thans genoodzaakt ben te doen. Ik heb eene verplichting op mij genomen, waaraan ik mij niet mag onttrekken, al valt het mij, die u en uwe familie zoolang heb gediend, ook zwaar. Dit geschrift maar het is niet meer dan billijk, mijnheer, dat gij het eerst ziet en leest. En mtt eene hand, die van spanning en aandoening beefde, reikte zij het hem over. De kreet die hierop volgde, deed ons allen ontstellen. Mijns vaders handschrift I riep bij. 9000 frank, die ze trekken, schoon armmenschen zijn, en dat ze in plaats van negen duizend, vijftien duizend frs. zouden willen trekken. Die mannen zijn geen uilen En zie, op één, twee, drij, is dit voor- stol gestemd Men zegt nu niet dat er geen geld is. Is er geen dan moet er maar komen, zeggen die lieve geus- kens, die een trekske van zes duizend frank in hun giletzokske bysloegcn, het land moet maar betalen. Dit gaat millioenen kosten aan het land Denkt gij misschien dat een geus daar meê inzit. Neen. de roodc socialisten en de blautcsle geuzen zijn seffens '1 accoord om de slaatskas te plunderen. Voor hunnen zak zyn er millioenen Voor den werkman niets Zoo gaan de geuzen te werk. als zij liet staatsbestuur in handen hebben. Werklieden en burgers, ziet naar daden en luistert niet naar de bedrieglijke woorden van de Geuzenkliek Voorzeker verdient het de aandacht in le roepen op de hulde die M. L Var- lez, een Genlsche schrijver, brengt aan de merkwaardige ontwikkeling dor Christene Syndicaten in België. Men merke aan dal hooger bedoelde schrijver tot de radico-socialistisclie partij behoort. In het laatste nummer van het Musée social van Parijs deelt hij er 't volgende over meê De uitbreiding der christene syndica ten in België is hijzonder merkwaardig geweest in de twee laatste jaren. Ter wijl men- twee jaren geleden, alles rekende wat wettig aanspraak kon ma ken op den naam van syndikaat in de christene wereld, nauwelijks 10.000 man had kunnen bijeenbrengen, zijn er thans reeds meer dan 20,000 gesyndi- keerden, en er gaat geene week voorby zonder dat er nieuwe syndicaten ge sticht worden. De kaders dor christene vereenigingen zijn zeer goed opgemaakt203 syndica ten zijn in dertien nationale vakbonden vereenigd, welke negen vakbladen en acht plaatselijke organen tellen. In één jaar werden 177 propagandemeetings gehouden. Zeer merkwaardig is het dat «tiet secretariaat der vak vereenigingen erin geslaagd is de lijdelijke vijandigheid te overwinnen die zich in de catholieke behoudsgezinde kringen voordeed, te gen den vorm van christene vakinrich ting. En onder mijne oogen geschreven, merkte mevrouw Daniëls op. Haastig doorliep hij het geschrift en liet toen zijn oog op de handteekening rusten. Waarom is dit voor mij geheim ge houden vioeg hij, met een strengen blik op Mevrouw Daniël. Uw vader verlangde dit, luidde haar antwoord. Een jaar lang zoo luidde zijn bevel, zult gij dezen, mijnen laatsten wil, geluim houden, stervende stel ik dit ge heim in uwe handen. Zie na verloop van dien tijd of de vrouw van mijn zoon aan het hoofd der tafel van haren echtgenoot zit is dit het geval en is zij gelukkig, wirp dan dit geschrift in het vuur, maar als gij haar wegens ecne andere reden dan overlijden, daar niet ziet, breng het dan dadelijk naar mijn zoon, en beveel hem, als hij mijne nagedachtenis eert. te zorgen dat mijne wenschen onmiddellijk worden ten uitvoer gebracht. Het papier trilde in zijne handen. En gij zijt met die wenschen be kend zegde hij. Ik bestuurde zijne hand, toen hij ze schreef, luidde haar antwoord, droevig en ernstig. Nu zag M. Blake zijne echtgenoote aan en zegde Toen ik u met zooveel aandrang verzocht uw lot aan het mijne le verbin den, en mijn huisde eer aan te doen er als meesterusse op te treden, meende ik dat ik u zoowel mijn rijkdom als de liefde van een eerzaam mannenhart aaiibood. Dit blad overtuigt mij van dwaling Een jaar geledon nog waren de be- houdsgeziuden talrijk die het verschil tusschen een christen syndicaat en een socialistisch syndicaat als zeer klein be schouwden en dikwijls hebben wij hoo- ren verklaren dat de christene syndicaten gevaarlijker waren voor de inrichting der behoudsgezinde party dan de socia listische syndicaten. Zeldzaam, zeer zeldzaam waren de priesters die dadelijk medewerkten aan het. bestuur der chris syndicaten, aan zichzelvcn overgelaten, gedoogd in de plaatsen waarde socialis ten overheerschten in de werkende klas, verstooten in de. kleine Vlaamsche ste den. waar het socialism er nog niet in gelukt was wezenlijk door te dringen. Thans, dank aan de behendigheid on de volharding van den algemeenen se- kretaris den E. P. Rullen, dank ook aan het onrustwekkend verschijnsel, voor de behoudsgezinden, van echte verwoestende socialistische invallen in het Vlaamsche land, alwaar eenige ge weldige socialistische redenaars soms geheel de onwetende en oningerichte bevolking medeslepen in ordestoorende werkstakingen die. zelfs na hun vertrek, eene gisting van opstand in de ziel der Vlaamsche buitenwerklieden achterla ten, geeft de Geestelijkheid overal den getrouwsten steun -aan de beweging van christene inrichting. Opvolgenlyk hebben de Aartsbisschop van Mechelen, de Bisschoppen van Doornik, Luik en Gent verklaard dat de beweging hunne volle goedkeuring had en sedertdien ziet men overal christene syndicaten op rijzen. Ten minste in het Vlaamsche land, want tot hiertoe heeft de christene vak beweging niet ernstig voet gevat in de Walenslreek. Nauwelijks vindt men, op meer dan 200 christene vereenigingen, in deze helft van het land, onbetwistbaar de nij verigste, zes christene syndicaten, dat is min dan in het enkel klein Kempisch stadje Turnhout. De christene inrichting is daa reu bo ven nog ver van volledig te zyn. Doch zij wint spoedig en aanhoudend veld. Het is waarschijnlijk dat men binnen eenige jaren eene christene vakinrich ting zal hebben die zoo belangrijk is als die der hoeren of van den ouderlingen bijstand, die groeperingen van aanzien lijke macht uitmaken. De nImi|./,ieSile overwon nen, De Daily Mail verzekert dat de methode van Dr Koch, voor de behande ling der slaapziekte goede uitslagen schijnt op te leveren. De zieken die tot den hoogsten graad der ziekte gekomen waren zijn genezen en geven sedert twee maanden, geen teeken van herval ling meer. Luttra, de schoondochter van Abner Blake en niet Hollman, zijn zoon, is de eenige, die als erfge name van zijne mil lioenen het recht heeft te bevelen. Met tranen in de oogen nam zij het tesiament van hem aan, waarvan zij zoo juist den hoofdinhoud had vernomen. O, hoe kon hij dit doen, hoe kon hij dit doen 1 riep zij, terwijl zij het vluchtig doorlas en het toen krampachtig tegen hare borst drukte. Begreep hij dan niet dat hij mij geen grooter onrecht kon aan doen i Toen hief zij plotseling mtt al hare vrouwelijke weerdigheid het hoofd op en sprak met al den hartstocht, dien zij zoo lang in haar hart had bewaard en vol verrukking, zoodat het mij nog in de ooren klinkt En zal deze zaak van stof felijk belang den afgrond dempen, die ons van elkander scheidt Zal het geven of het ontvangen van eene fortuin de vereeniging noodzakelijk maken van twee levens, die door heiliger invloeden werden bestraald en door schoon: r hoop werden beschenen Neen, neen ik zweer u bij den glimlach, waarmeê uw stervende vader mij aan zijne borst drukte, dat alleen liefde, hoop en vertrouwen de band zullen vormen die ons vcreenigt en gelukkig zal maken.; En nu verscheurde zij het testament, dat zij nog in de hand hield, aan stukken en zonk, blozende van geluk, in de armen, die geopend waren om haar te ontvangen. Ik was tegenwoordig bij de receptie Wot o-oholL komt er nu alweer wvai {,eüdikuit t lokaal der VIJF EZELS KrotKrotKrotbalken die langooren allen te gelijk, door de kelder vensters. 'I Is een gedruisch om al onze inwoners duizelig te maken. Wat iser dat hun zoo zeer ontstelt Ah ge weet het niet, luistert dan Die verwenschte klerikalett hebben in 't stadhuis over alles zoowel beschikt dat het laatste busseltje hooi, het laatste spinske haver uit de stadsruif is verdwe nen, zoo dat er voor de langooren niets meer overblyfl om op te knabbelen. KrotKrotKrotin de kas Laat ons eens zien wat die afgrijselij ke schelmen van catholieken gedaan heb ben, sedert wij, liberalen, wij vlijtige en doornuftige werkers, uit de stallen van 't stadhuis zijn verjaagd geweest. In 1860 toen wij, liberalen, in 't stad huis verbleven, hebben wy jaarlijks, om de ezelderij uit 't volk to verdrijven, voor het onderwijs de som van fr. 15,300,14 besleed en nu hebben de klerikalen goed gevonden van daar aan toe te wijden, voor 't jaar 1907, de verbazende som van 193,887 fr. 52 't zij eene vermeerdering van 178,527 fr. 38 Krot Krot Krot in de Kas Aan 't Armbureel durven die plunde raars nu eene toelage verleenen van 36,000 fr. terwijl in 1884 er slechts 21,300 fr. noodig was alweer een ver schil van 14,700 fr. Krot KrotKrot in de Kas In 't zelfde jaar 1884 beliep de tusschen komst der Stad in de uitgaven der Gods huizen tot 3700 fr, en nu durft men daar voor 50,000 fr. in de stadsbegrooting in schrijven, 't zjj 46,300 fr. meer... Krot Krot Krot in do Kas Dus te samen voor 't onderwijs der volkskinderen en voor 't verleenen van hulp, bijstand en verpleging aan de nood lijdenden in 1907 dc som van 239,527 fr. 38. Krot Krot Krot in de Kas Om meer dan 3 millioen franks open bare werken zijn in de laatste twintig jaren voltrokkengoworden. Krot! Krot! Krot in de kas F Er blijven nog volgens de laatste bo- grooling der stad in de Staatsspaarkas fr. 394,720,36 berusten voor de uitvoe ring van openbare werken. KrotKrotKrot in de kas Meer dan 300.000 jr. zijn er nog to verwezenlijken door verkoop van stads- gronden... KrotKrot Krot Krot in de kas En zoo hoort men het gebalk der ezels in de stad weêrgalmcn tot meerder be wijs dat er slechts krot bestaat in de bovenkas der liberale snullen die zij gaven in de prachtige vertrekken van de gravin de Mirac. Nooit zag ik gelukkiger bruid of een echtgenoot in witns oogen het geluk duidelijker te lezen stond. Op alle vragen, wie toch die buitengewone vrouw was, van waar zij kwam, en waar en wanneer zij gehuwd waren, had de gravin een juist antwoord, waarmeê zij de nieuwsgierigheid tot zwij gen bracht, zonder ze geheel te bevredi gen, een bewijs te meer, hoezeer zij eene vrouw van de wereld was. Toen ik mij gereed maakte een tooneel te verlaten dat in vele opzichten voor mij misschien het schoonste was, dat ik ooit bijwoonde, voelde ik zachtjes mijnen arm aanraken. Het was mevrouw Blake, die mij met haren echtgenoot kwam vaarwel zeggen. Mag ik u mijnen innigen dank be tuigen. zegde zij, voor het gevaar waar aan gij u voor mij hebt blootgesteld, en waarvan ik zoo juist hoorde. Het was eenc daad, die de dankbaarheid van jaren verdient, en die ik nimmer zat vergeten. Als de oude Fransche artist met dien las- tigen hoest ooit eene gunst van mij ver langt, laat hij dit dan gerust zeggen. De belangstelling, die ik hem betoonde in de dagen van droefheid, zal niet verminde ren onder mijne vreugde en voorspoed. En met eenen blik, die meer zegt dan woorden, gaf zij mij eene bloem uit den bouquet, dien zij in de hand had, en ver wijderde zich met eenen vriendelijken glimlach. EINDB.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1907 | | pagina 1