Donderdag 22 Augusti 1907 5 centiemen per nummer. 579le Jaar 5975
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Gewetensvrijheid.
De goedkoope
1 woningen in België.
Eert Vader en Moeder.
Kunstkring van
Dendermonde.
EEN EN AN DE It.
DE DENDERBODE
Pit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
ping van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
ïandenfr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving
idigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
ogen zijn ten laste van den schaldenaar.
Men schrijft in bij O. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nf 31,
0 alle Postkantoren des Lands.
CUIQL'E MJUM.
Per drukregel. Gewone 16 centiemenRekiamen fr. 1-00Vonnissen op
3** bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij acccord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag
in dan voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele vaa
dit blad.
Aalst.21 Augusti 1907.
Toen God den mensch schiep, heeft
lij, om zoo te zeggen, in 's menschens-
art, zijne wet geprent, namelijk, de
.atuurlijke wet.
Van 't begin af heeft God ze aan Adam
'erop,en baard, daarna sprak hij ze door
dozes en de Profeten en eindelijk ver-
.ondigde Hij ze door zijn eenigen zoon
esus-Christus.
Eene Maatschappij, de H. Kerk, heeft
l inze Zaligmaker gesticht met gezag om
Jle volkeren te onderwijzen en schapen
in lammeren te hoeden.
Een God, een goddelijke Wil,
j len Godsdienst.
Het staat do menschen niet vrij God
e dienen lijk zy het best oordeelen,
naar zij moeten God dienen lijk Hij het
pil en voorhoudt.
Moest een knecht of meid zeggen
Jy hebt mij gehuurd om u te dienen,
it naar ik zal u dienen volgens mijnen
- vil maar niet volgens den uwe, ware
lat niet de verkeerde wereld Immers
le meester zou de wil van den onder
laan moeten volbrengen.
Wy zijn schepselen Gods, dus die-
laars van God wij hooren hem toe en
njnen Wil moeten wij dus volbrengen,
his geene vrijheid als God zijnen Wil
heeft doen kennen. God moetdus gediend
lorden, gelijk Hij het heeft bevolen,
iboals Hij het bevolen heeft, waar hij
iet bevolen heeft.
Kw&jongens willen soms ook in de
jchool hun eigen wil volbrengen, kop
pig zijn en de meester zet ze aan de deur.
Met halstarige hardnekkigheid in ge
wetensvrijheid wordt meD, als kwajon
gen, aan de deur des hemels gezet of
ïelfs zal men tot daar nooit geraken.
'f P. c.
Het internationaal congres van de
goedkoope woningen, te Londen gehou
den, is afgeloopen, en uit de verslagen
die daar afgelezen zijn, blijkt dat België
aan de spits staat van de landen die, in
Europa, werken om het belangrijk
vraagstuk der werkmanswoningen op
telossen.
ige vervolg.
Haar bleef nauwelijks zooveel over, dat
zij er van leven kon. Maar toen kwam de
edele inborst, het grootmoedige hart van
Reta uit. Zij nam vrouw Gertrud bij haar,
en behandelde haar als haar eigen moeder,
waartoe een ruim fortuin haar in staat
•telde.
Vrouw Gertrud, die een zoon verloren
had, vond in haar een liefdevolle dochter
weer, en was zoo gelukkig, als ze naar ge
lang van omstandigheden zijn kon. Dikwijls
echter trof haar Reta in tranen gebaad
dan vroeg zij nooit naar de oorzaak van
haar droefheid, maar knielde stil bij haar
neer, en beiden baden vereend tot God,
voor Gustaaf, den verlorene.
XIII. NOG EEN STERFBED.
Wij zijn eenige jaren later.
Niet veel, want moeder Gertrud kon niet
lang meer leven. Dat was niet mogelijk.
Voor de wonde, die zij in hart droeg, was
geen balsem te vinden. Reta, met al haar
liefde, vermocht niet haar te troosten.
Hoe meer zij in jaren toenam, des te
roeer voelde zij den angel van eigen schuld
in haar hart. Niet dat het engelachtige
meisje ooit haar geringste verwijt over
Guit&afB mislukte opvoeding had gedaan,
Da statistieken bewijzen dat in België
de landbouwwerklieden eene strekking
hebben om nijverheidswerklieden te
worden in 1880, vertegenwoordigde
de landbouwbevolking 22 t. h. van de
totale bevolking van het rijk in 1895
was dit gemiddeld getal gedaald op
19 t.h.
Ondanks deze uitwijking naar de
steden, lijden de groote centrums in
België niet zooveel van de overbevol
king als deze van het buitenland. Deze
uitslag is te danken aan de invoering
van werkliedenkoepons,die de arbeiders
toelaten den buiten te bewonen eu zich
tegelijk dagelijks naar het fabriek of de
werkplaats te begeven.
Langs den anderen kant bezit Brussel
129 kilometers tramlijnen, Antwerpen
57, Geot 20, Luik 73, Verviers 18, een
net dat gevoegd bij dit van tie buurt
spoorwegen, aan de werklieden en de
bedienden toelaat in de voorsteden van
der groote centrums, waar zij werken,
te verblyven.
In België, zelfs in de voorsteden van
de groote steden, blijft het over 't alge
meen de regel Een huishouden, een
huis.
In Duitschland hebben de hooge prij
zen van de bouwgronden en de wetten
op de hypotheken de bouwers van
werkmanswoonsten verplicht groote
blokken of kazernen te bouwen.
In Engeland hebben de openbare be
sturen 250 miljoen uitgegeven voor de
gezondmaking van de volkswyken de
menschlievende genootschappen en de
413 bestaande coöperatieven zetten het
werk van het gouvernement en de stede
lijke besturen voort, doch het vraagstuk
is verre van opgelosttalrijke werkers
families wonen er nog in echte krochten
of ongezonde buurten.
Frankryk ook, in vergelijking met
België, is nog ver achteruit in zake van
goedkoope woningen.
Wij roepen de bijzondere aandacht in op
de Tentoonstelling van 18 Oogst tot 3
September 1907.
Het werk van Franz Courtens is verte
genwoordigd, in de oude-kapel en in eene
groote zaal der Teekenschool, door een
veertigtal doeken, en eene reeks schetsen
en teekeningen, in de verschillige tijdstippen
van zijne kunstloopbaan gekozen.
dat niet. Maar zij zelve had rust noch duur
en aanhoudend hoorde zij het in haar oor
het is uw werk, het is uw schuld.
Dat was hard en bitter hard.
Het berouw was groot, maar kwam te
laat.
De worm knaagde zoolang aan haar
hart, dat het eindelijk brak.
Sinds weken was het voor iedereen klaar,
dat de dagen van moeder Gebhard geteld
waren. Het hoofd zonk op zij en zij in een.
Uren lang scheen ze alsof haar geest afwe
zig was. Dan staarde zij stil voor zich uit,
met wijd opeengespalkte oogen en mur
melde somB woorden zonder samenhang,
maar de namen van vader en Gustaaf wa
ren er dikwijls bij, dan schudde zij nog
meer met het bevende hoofd dan gewoon
lijk en zuchtte diep.
Eens op een avond, het was in den zo
mer, stond het raam open en de bloemen
geuren van den tuin, die achter het huis
gelegen was, drongen verkwikkend binnen
met de avondkoelte.
Het Angelus luidde en Reta bad.
Op eens zij moeder Gertrud, zij had het
hoofd opgeheven en naar het raam gekeerd,
alsof zij daar buiten iets gehoord had
o ja ik kom vader, ik kom ik ben
ook zoo moede, ik verlang zoo naar rust.
Gebhard, roept gij mij Ik heb uw stem
gehoord, ik kom 1 ik heb ook op aarde niets
meer te doen. Ja het is waar ik heb een
kind gehad, een zoon, o zoo een schoon
kind, alle moeders waren ijverzuchtig op
op mijn kind. Gustaaf heette hij maar
Het meerendeel dezer kunststukken be-
hooren toe aan verzamelingen van ver
schillige landen.
Naast de Tentoonstelling van dezen
Meester, is er een salon Femand Knopff
schilderijen, waterverfschilderingen, pastel
en koolteekeningen, schetsen en beeld
houwwerk.
In de overige zalen der Teekenschool,
zijn een aantal doeken van Edmond Ver-
straeten tentoongesteld benevens enkele
schilderijen van R. Wytsman en van Mme
Juliette Wytsman, alsook van Isidoor
Meyers, oud-leeraar der Dendermondsche
Teekenschool.
Ferdinand Willaert, die thans bestuur
der is der Teekenschool, heeft zijne laatste
werken tentoongesteld, waaronder eenige
zichten uit de eigenaardige archaïsche stad
Chartres, waar hij onlangs gewerkt heeft.
Felix Gogo, leeraar der Teekenschool,
heeft ook enkele doeken ingezonden.
Jaak Rosseels heeft zich doen veront
schuldigen. Ook zijn er 2 schilderijen van
Edgard Van Bavegem.
De schilderR die in de Denderstad ver
blijven hebben drij zalen met hunne doiken
versierd Leo Spanoghe, Herman Broec-
kaert, Pieter Gorus, Frans De Beul, Jan
Maes, A. Cambier, J. Delespaul, A. Wil-
lems, L. Jacobs, M. Van der CruysBen.
De beeldhouwkunst is vertegenwoordigd
door Aloïse De Beul, O. Maes, De Brichy,
Lenssens, Moortgat.
De betreurde kunstschildersThéo Bogaert
en August Loret zijn niet vergeten gewor
den. Enkele hunner beste doeken dienen
tot herinnering van hun kunstig werk
Dusdanig zal deze Tentoonstelling een
bezoek waardig zijn en wij sporen alle
kunstminnaars aan de gelegenheid waar te
nemen.
ZONNEVLEKKEN. lu Juli laatst
is op de zonneschijf opnieuw zichtbaar
geweest de prachtige groep zonnevlek
ken, welke van 13 tot 25 Juni het eerst
was opgemerkt.
Wel is waar waren de vlekken niet
meer van zoo reusachtige afmetingen,
maar toch bedroeg haar gezamenlijke
oppervlakte nog meer dan 800,000,000
vierk. Eng. my len, in hoofdzaak inge
nomen door één donkere scherpomlijn
de, bijna cirkelvormige vlek. Doch niet
de terugkeer van de Juni-groep was de
voornaamste storing welke in Juli op
het zonncoppervlak is opgemerkt.
Even ten noorden daarvan vertoonde
hij is dood, ik heb geen kind meer, en dat
is goed, want hij heeft zijn vader doen
sterven, en mij het hart verscheurd o
Gustaaf Gustaaf 1
Reta stond op, nam haar in hare armen,
en sprak haar met de teederste woorden
aan.
Moeder, waar zijt gij hier ben ik,
Reta uwe dochter, moeder komt tot u
weer.
Ach, kind sprak zij, ik meende
de stem van Gebhard te hooren, die mij
riep, et toch waren het de klokken van het
Angelus, maar het werd mij opeens zonder
ling te moede. Kom, Reta, mijn kind, help
mij ter ruste, en geloof mij, weldra zal ik
ingaan in een andere rust.
Van dien avond af aan, ging het achter
uit en met rassche schreden. De eens zoo
sterke, zoo bloeiende vrouw, was als door
schijnend geworden. De oogen stonden nog
wel helder, maar zoo diep en zoo wonder
baar flikkerend in het hoofd. Zij sprak
gaarne van haar naderend einde en was op
het sterven voorbeeldig christelijk voorbe
reid. Ook bij haar had de oude herder, die
priesterplicht uitgeoefend.
Eensdaags zat Reta aan haar bed. De
zieke had de oogen gesloten. Het vrome
kind lette op elke beweging der dierbare
kianke.
u Reta, n sprak vrouw Gertrud. Reta,
mijn kind, ik bid u neem dat klein kistje,
dat daar staat, daar, en zij wees het met
de oogen aan en plaata het hier voor
mij op het bed.
zich een nieuwe vlekkengroep, onge
veer 90,000 Engelsche mijlen lang en
bijna, 2,000,000,000 vierk. Eng. mijlen
in oppervlakte.
De beide groepen zijn waargenomen
van 11 Juli tot 23 Juli.
Den i7e passeerden zy den midden -
meridiaan. Beide groepen konden met
het Lloote oog worden waargenomen.
Een kleinere groep wel groot van
lengte, maar van geringe breedte
was zichtbaar van 2 Juli tot 12 Juli,
terwyl een paar nog kleinere groepen
zijn opgemerkt de eerste van 10 Juli tot
15 Juli, de tweede, welke cirkelvormig
was, van 20 Juli tot het einde der maand,
en een derde van 24 Juli tol in het begin
van Augustus.
Koninklijke juweelen. Deju-
weelen der keizerlijke familie van Rus-
lane vormen een der schoonste en merk
waardigste verzamelingen der gansche
wereld.
De kleine groot-hertogin van Olden
burg bezit alleen gesteenten die op
meer dan vier millioen roebels worden
geschat. Zij zijn in eene versterkte
plaats geborgen, bewaakt door honderd
tachtig oudofficieren, die vroeger tot
de regelmatige troepen behoorden.
Deze worden voor dezen dienst zeer
goed betaald. Overigens is het onnoodig
Te zeggen dat zy tusschen de schran
derste zijn uitgekozen. Een officier des
tsaren, die gedurende zijne loopbaan
eenige lichtzinnigheid of buitensporig
heid bedreef, kan zich niet tot het ver
vullen van dezen eerepost op rang
stellen.
Niettemin is een gedeelte der keizer
lijke juweelen aan Engelsche en Fran-
sche banken toevertrouwd, in geval van
omwenteling.
De juweelen van het koninklijk echt
paar van Italië bevinden zich op een
klein eiland, gelegen te midden van
den Tiber. Zy zijn weggesloten in bij
zonder daartoe ingerichte ondergrond-
sche sterkten.
Beschermd door den stroom en door
het garnizoen van 't eiland, tarten zy
iedere stoutmoedige onderneming.
De juweelen der Duitsche kroon,
onder dewelke de beruchte kleinnoden
van Habsburg, zijn in Engelsche banken
De prins van Bulgarië bezit gesteen
ten, geraamd op eene waarde van een
millioen pond sterling.
Wylen koning Milaan had ook juwee
len, onder andere diamanten die alle
Reta voldeed aan haar verlangen. Toen,
met moeite, maar zij wilde het zelve doen,
toen opende zij het met bevende hand en
nam een kerkboek en een rozenkransje, in
zilver geketth.gd, er uit en ook nog een
klein takje van witte verfrommelde bloem
pjes, lelietjes van dalen, met een zijden
lintje omstrikt.
Lang zag ze dat alles aan en bracht het
beurtelings aan hare lippen, eerst het boek
je, het rozenkransje en eindelijk het rui
kertje.
Van zijn eerste .H. Communie,
fluisterde zij.
Diep getroffen zag Reta haar aan.
t Dat heb ik dien dag op zijn hart ge
stoken, dat was een schoone.... schoone....
schoone dag 1 Reta als hij terugkomt,
en hij zal terugkomen, dat heb ik van God
afgebeden, met al de tranen, die een moe
der weenen kan, met het bloed van mijn
hart, dan geef hem dit als een aandenken
van zijne arme moeder. Van zijne arme
moeder, die hem alles vergeeft, alles
alles.... en zeg hem, dat ik voor hem bid
en hem zegen uit geheel mijn hart en
dat ik hem wacht daar boven, met zyn
braven vader. Zij haalde diep adem.
Het gaat ten einde Reta, mijn kind
heb dank voor alles wat gij voor mij gedaan
hebt. God moge het u vergelden, ik zegen
u, wees gelukkig altijd, en zij plaatste
de trillende hand op Reta's hoofd, en
moge God u zegenen, zooals ik. Uit
geput zonk haar hoofd in de kussenB neer.
Den volgenden morgen was vrouw Ger
steenen der andere hoven in de schaduw
stelden, en een halssnoer van robijnen,
geschat op vijf-honderd duizend frank.
DE RAZERNIJ. De razerny of
hondsdolheid neemt ongelukkiglijk in
België nog niet af, in het Gesticht
Pasteur, te Brussel, waren er nooit zoo
veel geheten personen in verploging als
tegenwoordig op 't einde van verleden
weck waren er niet minder dan twee en
veertig, uit al de hoeken van het land
gekomen. In 't begin dezer week ver
bleven er nog drie en veertig klan
ten.
De opening der jacht. De jacht
zal Zaterdag 31 Augusti geopend worden
langs den linkeroever van Samber en
Maas op 7 September langs den rech
teroever.
Overeenkomstig een ministerieel be
sluit, zal de jacht met het net voor het
waterwild in de inrichtingen van een
denkooien geopend worden op 1 Sep
tember.
Men weet dat er over den oorsprong
van steenolie (petroleum) nog altijd
sterk getwist wordt. Een Duitscn schrij
ver, M. Rakusin, heeft in petroleum de
aanwezigheid bestaligd van cbolesterine
en dit feit zou toelaten te besluiten in
het voordeel van den organieken oor
sprong van steenolie, die zonder twijfel
voorkomt van de verrotting van dieren
of van visschen. Het zou ten andere mo
gelijk zijn dat de minerale oliën tegelij
kertijd een dierlijken en een plantaardi-
gen oorsprong hebben.
Verspreiding van 't Geloof. De
Congregatie der Voortplanting van 't Ge
loof hoeft eene verzameling belangrijke
stukken uitgegeven betreffende de uit
breiding der catholieke zendingen in de
ongeloovige landen. Statistieke tabels
bewijzen ten duidelijkste den vooruit
gang van den catholieken godsdienst in
deze verre gewesten.
Het voorgaande jaarboek vermeldde
een getal van 25,852,209 catholieken,
verspreid in de gewesten aan de zende
lingen in het Oosten en in het Westen
toevertrouwd dit jaar is dat getal ge
klommen tot 30,619,768. Hel verschil is
aanmerkenswaardig, vooral in Afrika,
waar de catholieken, die in 1907 het
getal 402,532 niet overtroffen, thans
845,730 in getal zijn.
trud tot God gegaan. Men droeg haar ter
ruste naast het graf van den meester en
Reta zorgde voor een schoon grafkruis, dat
beider namen vermeldde en om een gebed
vroeg voor de rust hunner zielen.
XIV.
- OP HET KERKHOF.
Wij zijn weer eenige jaren verder.
Niemand dacht meer in de stad aan de
treurige lotgevallen van meester en vrouw
Gebhard.
Men vergeet zoo spoedig.
Wel viel het op, dat er op het kerkhof
geen beter verzorgde graven te vinden wa
ren, dan die beiden. Nooit zonder bloemen
de lelietjes van dalen in het vroegjaar, tot
de winterrozen toe.
Het was Allerzielendag.
In Duitschland, meer dan eens, worden
de graven der overledene dierbaren met
teedere zorg in stand gehouden. Bloemen
en kransen, ja lichten zelfs sieren de gra
ven, en het is Allerheiligen en Allerzielen
dag een statige optocht, van een in rouw
gehulde menigte, die gaat bidden op het
kerkhof, voor hen, die zij lief hadden in
hun leven.
Het is de dag der groote christelijke her
innering, der groote christelijke droefheid,
der groote christelijke troost.
Men denkt aan zijn dooden in rouwe de«
harten, in het gebed, dat ten hemel op
stijgt er barmhartigheid voor de afgestorve
nen, valt als zoete balsem terug in onze
ziel. Wordt voortgezet
