Zondag 29 December 1907
5 centiemen per nummer.
62,le Jaar 4012.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
N ieuwj aarsgiften
voor den Paus.
De werkerspensioeneti
Onze Franschmans.
DE DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
keöing van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
(le Stad B frank met den Post verxonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maandenfr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
sii.digt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont-
ja ïgen lijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N' 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
CU1QIJK ailllM.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00Vonnissei. op
34* bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herbalen bekendmakingen bij accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
Aalst, 2H Dt'i'omber ll>OT
vorige jaren, opent de Bond
eke Dagbladschrijvers van
Zooals de vi
der Catholieke
België de inschrijving voor de nieuw
jaarsgiften aan den Paus, onder de
hooge bescherming van Z. Em. Car-
dinaal Mercier, Aartsbisschop van Me
chelen, en HH. Hoogw. de Bisschoppen
ven België
Over tien jaar gesticht, is het werk
der Nieuwjaarsgiften voor den Paus,
van eerst af, door de Belgische catlio
lieken onthaald geweest met eene ware
genegenheid en edelmoedigheid, die nog
steeds aangegroeid zijn. Elk jaar werd
die betooging van hulde eu verkleefd
heid aan den H. Stoel vernieuwd, in een
zelfde gevoelen van kinderlijke liefde,
al de standen der samenleving vereenigd.
Eene bijzondere omstandigheid zet
ons dees jaar aan. om aan onze inschrij
ving een builengewonen luister te geven,
want, volgens den wensch, door de Bis
schoppen in hunnen laalsten herder
lijken brief uitgedrukt, moet zy de
jubelgift van België aan den Paus uit
maken, ter gelegenheid van de 50e ver
jariug der priesterlijke wijding van
Zjjue Heiligheid Pius X. DeH. Vader
heeft zich geweerdigd het aanbod te
aanveerden dat hem voorgelegd werd,
de opbrengst der inschrijving te beste
den aan de ouderwijs- en liefdadigheids
instellingen der nieuwe St-Jan-Berch-
mansparochie te Rome.
Hü. Hoogw. de Bisschoppen willen
ook dat die jubelbetoogingeene berede
neerde onderwerping zij aan de onder
richtingen van den Paus. Belgcnland,
zoo schrijven de Bisschoppen in hunnen
brief, zal zorgen dat het bij geen enkel
ander ten achter blyve, om vol ijver,
met hert en geest, de richtingen te vol
gen, zoo duidelijk door onzen Opper
herder aangewezeu... Meer dan ooit is
hel noodig, nadruk ie leggen op die
ou Verbreekbare vereeniging van de
leden met hel hoofd op de bestendige,
innige oudergeschiktheid, die alle de
leden, üelzij afzonderlijk, heizij teza
men genomen, afhankelyk maakt van
hun opperhoofd...
Gejubbeld en dank gebracht aan
God, omdat Hy ons gaf eenen herder
naar ziju hart die ons afkeerde van de
vergiftigde weiden en mild bediende
mei hel voedsel van weienschap en lee-
riug.
a Laten wij allen, door onze gowil-
ligheid, door onze gebeden, door onze
communiën, door onze giften, en, is
't mogelijk, door onze tegenwoordigheid
aan den voel van zijnen troon in de
Eeuwige Stad, Jaten wy allen, om het
meest, hem betuigen dat wy voor hem
in het horie dragen, dat wy jegonsiem
willen al de gevoelens, al de plichten
der kinderlijke liefde.
Die oproep van onze eerbiedweerdige
Herdei?zal beantwoord worden, wy
hebben er de zekerheid van. Al de catho
lieke huisgezinnen zullen zich willen
i '"A. de iubelbetooging die
ToorSci worcll. eu daar de moeilvjk-
heden van den tegen woordigen Ud een
beletsel sclMjuen te adilett aleilen aan
de vertveieidyking van bet ontwerp
ue veiw<- betooging te
d nat elkouzer atcb baasle om des
alLr en te ruimer deel te nemen
iaïïe bSdrijvmg voor de nieuwjaars.
t «St ons, op de aanvallen der
g' san van bel Pausdom, antw oorden
met eeüü verdubbeling van liefde en
iIiAPfdlieid. eu dat in deze plecli-
T3" 'mLeubeid bel catboJieke Belgen-
fS rnb weerdtg Wele te tonnen van
ibbaëlvew'wzdnverleddo.
De inschrijving is van heden rC ge-
0Pne^inschrijvingslijst zal te gelijker
f^anor al de cntbolieke dagbladen
bêt tod afgekondtgd w orden.
Üft^wonJen in een" album, dat den
zaine _..i Hö nnhi-anvst der inschrii
der inschrijvers zullen ver-
Li Vader n- -
viilg aa'aangeboden worden.
Het bureel wan den Bond der Ca-
tbolieae dagbladschrijvers
ru ondervoorzitters, Be Voorzitter,
Aoo.VAN NYLEN, JcuMOUUNaSSE
FgjutiitD NEURAY.
ae Pmninnmeezter, De Schrijver,
g^lDBCEUSTBft, Uo MALUB.
de opbrengst der inschrij
De inschri'vingen mogen gezon
den worden aan het bureel van
De Denderbode Korte Zoutstraat,
31, te Aalst, of aan M. Leo Mallié,
schrijver 62, Bergstraat, Brussel.
IN FltANklllJU.
Meermalen reeds hebben wij er de
aandacht op ingeroepen dat de Fransche
radicalen en socialisten, ondanks hun
gestadig bollen op hunne genegenheid
en liefde voor de werkerstanden, er toch
niot in slagen kunnen eene wet pp de
werkerspeusioenen tot stand te brengen.
Reeds zeven jaren is onze Belgische
wet op de ouderdomspensioenen in wer
king en bjj duizenden telt men ze die
van hare weldoende vruchten genieten..
Maar dit belet met dat blauwen, roo-
den en groenen maar altijd den spot blij
ven dry ven met deze wet. Hoe dikwerf
reeds hebben zo 't deuntje herhaald van
't pensioentje van 9 centen daags
En hoe dikwerf hebben wij de drie
kleurige redenaars en schry velaars
liooren herhalen dat hunne Fransche
partijgenooteu een ander, een mildadi-
ger pensioeu aan de oude werklieden
zouden bezorgd hebben
Maar onderzoeken wij eens tot hoe
verre de Fransche grootsprekers het
reeds met liuuue pensioenwet gebracht
hebben...
Niet ver, neen...In Februari 1906, dus
wauueer onze Belgische wet reeds ze
ven jaren in werking was.heeftde Fran
sche Kamer, als lokaas voor de aanst.
kiezingen, eene pensioenwet gestemd,
naar de opgaven van eene bijzondere
commissie voorgezeten door den rooden
oud-minister Millerand.
Uit kracht dezer wet zouden alle loon
arbeiders van huu loou twee ten honderd
moeten storten in eeno kas van wer
kerspeusioenen en de werkgevers moe
ten er eene gelijke som in storten.
De dubbele storting was uitsluitend
bestemd voor hel stichten van een pen
sioenfonds.
Geen ouderscheid werd er gemaakt
voor de stortingende loonarbeiders van
handel en landbouw wareu gelijk ge
steld met de uy verheids werk liedeu.
By middel van Staatstoelagen zou het
peusioeu op 360 fr. 's jaars gebracht
worden... Maar zy die te oud wareu eu
uiel gestort haddeu, zouden niet 65 fr.
bekomen gelyk bier te laude maar
slochta 60 frank 's jaars.
De Kamer had hiermèe geen vrede en
zy vermeerderde de toelagen aan deze
die te oud wareu om te hebben kunnen
storten tol 120 frank. De dienstboden en
pachters werden op den zelfden rang der
loonarbeiders gebracht. Nu dit zou de
uitgaven met 143 millioen frank ver
meerderen... Daarby werd de ouderdom
van in genotlrediug op 60 jaren ge
bracht, 't gene 't getal der rechthebben
den verdubbelde en weèral eene meer
dere uitgave van 83 millioen...
Nu zoo werden de uitgaven eerst op
58 millioen geschat op omtrent 256 mil
lioen gebracht eu dit was maar om te
beginnen... Bovendien zou het over-
gaugstydstip de uitgaven tot 300 mil
lioen doen klimmen.
Op dien voel had de Kamer het ont
werp gestemd als lokaas voor de kiezin
gen.
Doch het Senaat had ook zijn woord
te zeggen. Hel stelde eene Oommissie
aan welke zich weinig genegen toont
het wetsontwerp te aanveerden lijk de
Kamer het gestemd heeft.
Niet dat de Commissie vijandig is aan
't priuciep van '1 ouderdomspensioen,
maar ze dynst terug voor de ontzagelyke
uitgaven die de hervorming zal veroor
zaken.
De Commissie is vijandig aan de onbe
paalde tusschenkomst van den Staat
waarvan 't bedrag uiet te schatten is,
en steil voor te beslisseu dat de tusscheu-
kumst van den Staal nooit lot meer dan
100 millioen zal mogen beloopen.
Eu hoe zou de Staal zich die 100 mil
lioen verschaffen
Wel met eene vermeerdering van 80
millioen op de erfenisi echten en eene
belasting op 't inkomen...
Van T berucht milliard dat de roof
de klooster- eu kerkgoedereu zou opge
bracht hebben, is dus geen spraak meer...
Neen, neen, alles en nog wat daar bij
is aan de maat en den strijker der blauwe
en roode leepe maffen blijven plakken...
Het Senaat heeft ook, lijk de Kamer
het vroeger deed, de belanghebbenden
geraadpleegd.
Op 9,582 antwoorden waren de twee
derden vijandig aan de verplichtende
stortingen. De werklieden stemden er
wol is waar, in meerdeheid voor, maar
de werkgevers stemden er tegen...
Doch deze stemming bracht iets anders
in 't daglicht. Nevens het woordje
neen der werkgevers las men het
woordje ja
Nu, dat woordje ja was een guns
tig antwoord op de vraag of men de
voorkeur gaf aan het Belgische stelsel,
namelijk, het stelsel der vryheid onder
steund door staatstoelagen...
Dit stelsel, onlangs nog voor de be
langhebbenden eene onbekende zaak,
wordt thans ais het redmiddel met vol
komen vertrouwen begroet.
En 't gevolg hiervan Wel dat on
getwijfeld binnen kort de Fransche Se
naat Commissie eene afveerdiging naar
België zal zenden met last de werking
onzer pensioenwet nog beter te leeren
waardeeren.
Zoo staan de zaken in Frankrijk. De
Fransche broeders en vrienden onzer
blauwen, rooden en groenen die, sedert
zeven jaren beloven, meer te zullen doen
voor de werklieden dan ons calholiek
Ministerie en zyne Meerderheid, zullen
zich eindelijk gelukkig achten hunne
pensioenwet op den Belgischen leest te
kunnen schoeiën.
En dan zullen de blauwe, roodc en
groene spotters den bek in de pluimen
te houden hebben
Syndicaten voor de Franschmans.
Er wordt op onze dagen veel gespro-
keu en geschreven over de syndicaten.
Waarom zou er ook geen spraak zijn
syndicaten voor de Frauschuiaus. Het
zijn werklieden gelijk de andere, en
voor wie met deu toestand dier uitwij
kende werklieden bekeud is, is hel
klaar, dat zy op vreemden grond in
slechtere voorwaarden verkeeren dau
vele andere.
Het is een onbetwistbaar en natuur
lijk recht, dat ieder meusch heeft van
zyn lot te verbeteren, als hij dit doet
door middels, die rechlvoerdig zyn eu
legeu de chrislelyke liefde uiet slryden.
Hier en daar zyn er nog kortzichtige
meuscheu.te veel ingeuomen met oudér-
wetsche en verstokte gedachten, die de
chrislene syndicaten met eeu wautrou-
wig oog aauzieu. Als wy mogen ons
geuachl zeggen, wy zeggen vlakaf
Die menscheu zyn mis, eu zij missen
omdat zy niet klaar zieu in deu wareu
toestand der zaken.
Zy meeueu dat de syndicaten inge
richt zyn ten nadeele der palroneu en
bazen. Dal de socialisten uil geest van
klassenstrijd, om den workmaii plegen
deu baas op te hitsen, syndicaten slich
ten, dat is zonneklaar, eu wy onder
vinden het iu zekere streken vau België.
Maar dal de chrislene syndicaten legen
de bazen geslicnt zyn, dal is valschheid
en leugen.
Immers een christen werkerssyndi
caat is eene vereeuigiug van werklie
den, die rekening noudeude van dc
wederzydsche plichten en rechten van
patroon en werkman, trachten, door
rechlveerdige en chrislene middels hun
loten werk voorwaarden te verbetereu.
Wat is er daarin af te keureu, waf is er
daariu onrechtveerdig of ouchrisleu
Eendracht maakt macht, zegt de leus
van ons landkooplieden stichten maat
schappijen om geld te winnen action-
narisseu of aaudeolliebbers stichten
maatschappijen om yzerwegen, tram
of mijnen uit te haten wal valt er
daarop te zeggen, als alles rechtvaardig
gaat 1
Zouden onze Franschmans, ten groote
deele nog christen gebleven, niettegen
staande de slechte vourheeldou, die zij
maaralle dikwijls voor oogeu hebben
in Frankrijk, vau dat recht vau rechl
veerdige eu christeue vereeniging geen
gebruia mogen maken, welk niemand
betwist voor üooger genoemde mannen,
die soms min chrislene eu rechlveer
dige middels inspannen om geld te
winnen 7
Men hoort nog somtijds mannen met
verachting spreken van de Fransch
mans gelukkiglijk liet is daar het klein
getal, mannen die zeggen Dat volk is
ruw en onbeschaafd. Die zulken praat
vertellen, zijn doorgaans mannen die
onze Franschmans van bij niet kennen,
en in plaats van zoo te spreken zy zou
den beter doen te icerken om dien toe
stand dier werklieden te helpen ver
beteren dan zouden zij dikwijls onder
vinden, dat onder een ruw uiterlijk,
dikwijls betere gevoelens te vinden zijn
dan by deze, die in hun gedacht goed be
schaafd, zijnmaar in 07is gedacht te teel
beschaafd zijn. Zij zouden dikwijls ver
wonderd zijn, dat, ingezien de opvoe
ding welke zy genoten hebben, en de
voorwaarden en omgeving waarin zij
hen bevinden, de Franschmans niet veel
slechter zijn.
Onze Franschmans hebben ongetwij
feld het recht van vereeniging, en de
werkgevers zouden moeten tevreden
zijn de chrislene syndicaten te hebben,
om in die syndicaten deftige en eerlijke
werklieden te vinden, die in plaats van
werkstaking en omwenteling te maken,
aan hunne meesters onderdanig zijn on
goed werk verrichten Ten andere, dat
de werkgevers eens goed het volgende
overwogen, en het zal mogelijks voor
menigeen eene nuttige overweging zijn:
Het is liet oogenblik r.iet meer te vra
gen zullen de syndicaten tot stand
komen, ja, of neen Die vraag is bezig
met haar zelven op te lossen, daarvan
is alle klaarziende mensch die de heden-
daagsche strekking van gedachten na
gaat, overtuigd en de ondervinding
leert reeds, dal de syndicaten er onver
mijdelijk zullen komen. Maar dn vraag
is: Wie zal hot doorhalen,de syndicaten,
die den klassenstrijd bewerken, geene
rekening houden vau de plichten der
werklieden en do rechten der werkge
vers of te wel de syndicaten, die de
rechten der werklieden verdedigen maar
ook en wel bijzonderlijk de plichten
der werklieden voor OOgen leggen. De
oplossing dier vraag zal grootendeels
afhangen van de gedragslijn der werk
gevers tegenover de chrislene syndicaten
en ook van de werking der voorstaan
ders der chrislene volksbelangen.
Kon die oplossing christen zijn op
onze 12,000 Westvlaamsche, 24,000
Oostvlaamsche en 4,000 Heuegouwscho
i Franschmans toegepast worden,'1 is
le peizen dat de Fransche werkgevers
en onze uitwijkelingen van weerkanten
reden zouden hebben om tevreden te
zijn.
De syndicaten voor de Franschmans
zijn er noodig, want als men den toe
stand wel nagaat, waarin die werklie
den verkeeren, is het klaarblijkend, dat
hij nog veel to wenschen laat. Die slaat
van ondergeschiktheid is het natuurlijk
gevolg van hunne afzondering en hun
gemis van vereeniging en zal onvermij
delijk voort blijven beslaan, tot dat onze
uitwijkende werklieden door welinge
richte syndikaten zullen vereenigd zijn.
Wy moeten bekennen, en aan de Fran
sche patronen die hulde bewijzen, dat
een groot getal onder hen ons werkvolk
wel behandelen, en dat somtyds ook,
eenige onzer werklieden, wat voorbeel
diger zouden kunnen zijn in hunne han
del wy ze ten opzichte hunner werkge
vers. Daarin zyn zy grootelijks af te
keuren eu berispeiyk. Noglhaos het is
ook bewezen, dat er een merkelijk getal
Frausehe patronen zijn, die in hunne
onderhandelingen met onze werklieden,
verre zyn van rechtveerdig, christen en
broederlijk te werk te gaan. Uil dat
alles blijkt, dat de fransche boeren eu
patronen, die ouzo werklieden wel be
handelen, van de syndicaten niet moeten
bevreesd zijn, want onze chrislene syn
dicaten zullen den klassenstrijd niet be
trachten, de werklieden geenc onge
gronde rechten toekennen, en de boeren
geene onredelijke en onrechtveerdige
voorwaarden opleggen.
Van eenen anderen kant zullen die
syndicaten veel bijdragen om onze werk
lieden, die nu aan hunne plichten jegens
hunne uitlaudsche meester te kort blij
ven, (ot betere gevoelens te brengen.
De syndicaten zullen dus alleen le vree
zen zyn voor die hoeren, met manches-
teriaansche gedachten, die ouzo werk
lieden aanzien als levende werktuigen
om geld te winii.;i, en voor die "werk
lieden die aan ltmg.cn plicht jegens
hunne werkgevers te kort blyveu. Eu
zulke vrees zal voor die boeren en die
werklieden deugdelijk zijn, en misschien
't begin van eene christelijke en recht-
veerdigere handelwijze.
Bijgevolg die syndicaten zullen in
plaats van twist en klassenstrijd tot
stand te brengen, eene oorzaak zijn van
goede betrekkingen tusschen patronen
en werklieden, en een werk van maat
schappelijke bevrediging.
Opdat de syndicaten tot eene doelma
tige werking zouden kunnen komen,
zou het noodig zijn, dat zij overal tot
stand kwamen waar er werklieden
naar Frankrijk gaan, daarenboven dal
zij per provincie verbonden waren, met
een algemeen hoofdvorbond voor West-
Vlaanderen, Oost-Vlaanduren en Hene
gouwen, want zonder algemeenheid,
eenheid van werkingen verbinding, is
het onmogelijk duurzame en afdoende
uitwerksels te bekomen. Daarenboven,
om de syndicaten meer bestendigheid,
krachtdadiger werking, wettelijke voor
deeion en wettig bestaau te geven, ware
het wenschelyk ze in te richten als vak-
vereeniging, in overeenstemming met
de wel op de beroepsverenigingen.
Binst den verleden winter wierd een
syndicaat voor oogst- en beotenwerkers
gesticht, te Veldeghem.
In de streken waar ouze Fransch
mans hot werk gaan verrichten in do
steenbakkerijen, in do hasten of suiker
fabrieken, zouden die syndicaten moe
ten geschikt zijn iu overeenstemming
meJ de voorwaarden van dat werk. Wij
deelen de bijzonderste bepalingen mede
van het oogst- en beelenwerkerasyndi-
caat van Veldeghem
1.) Het syndicaat is gesticht om do
uitwijkelingen naar Frankrijk bij te
staan in hunne stoffelijke en zedelijke
belangendaartoe zal het alle mogelijke
rechlveerdige middels inspannen.
2 De Fransche boeren nemen de ver
plichting aan, de Belgische werklieden
een geschreven akkoord, in dubbel op
gesteld, en wederzijdsch onderteekend,
te geven, met juiste aanduidingen der
werkvoorwaarden. Een dubbel zal in 't
bezit blijven van den boer; het ander
dubbel in hezitder werklieden.
3.) Indien geen enkel werkman der
werkersploeg de Fransche taai verstaat,
zal het werkakkoord in de Fransche en
Vlaamsche taal opgesteld en ondertee-
kend zijn; of wordt liet akkoord alleen
lijk in de Fransche taal opgesteld, voor
aleer de werklieden het akkoord onder-
teekenen, zal het syndicaat het recht
hebben het workakkoord te onderzoeken
en aan de werklieden de bepalingen van
het akkoord kenbaar te maken.
4.) De Fransche boer is verplicht de
werklieden ten minsle acht dagen voor
hunne afreis te verwittigen, om de noo-
dige bereidingen voor hunne reis te
kunnen nemen.
5.) De Fransche boer neemt de ver
plichting aan, de werklieden te belaleu
in geldspeciën, gangbaar in Frankrijk,
zoodat van de bepaalde som in hel werk-
honIraki niets mag afgehouden worden
voor levering van mondsbehoeften of
andere waren, tenzij met toestemming
van al de werklieden van de ploeg.
6.) De Fransche boer is verplicht, wel
verlichte, verluchte en verwarmde za
len of barakken ten dienste der werk
lieden le stellen voor verblijf en ver
nachting. Die verblijf- eu vernaebtiugs
plaatsen zullen afzonderlyk zijn voor
mans en vrouwspersonen
7.) De Fransche boeren, staan aan onze
werklieden het recht toe tot de volledige
zondagrust, tenzij bij hoogdringendheid
en om groote schade te vermijden, hel
noodig ware 's Zondags en de gehodene
heiligdagen te werken; in dit geval
nog, zyn zij verplicht 1. aan de werk
lieden den noodigen tijd te verleenen,
voor liet kwijten hunner godsdienstige
plichten 2.) eene vergoeding of bij loon,
boven aangegaan akkoord, te betalen
vau 25 centiemen per uur.
8.) De werklieden hebben het recht
bij het voltrekken van het werk, liet
afgedaan werk in den oogst, de beeten
en andere landswerken te doen afineten,
door eenen bevoegden landmeter. De
kosten van afmeting zullen gedragen
worden, bij helft door den boer, en bij
helft door de werklieden.
9.) Zoolang de Fransche wet op de
werkongevallen niet toepasselijk is aan
al do Belgische landbouwwerklieden in
Frankrijk werkende, neemt de boerde
verplichtingeuaan.die werklieden tegen
werkongevallen te verzekeren op gelij
ken voet met de werklieden, die thans
onder toepassing vallen van deFranscha
wet op de werkongevallen.
10.) Op het einde van het bineeren der
beeten en het inoogsten van den oogst,
zullen de werklieden het recht hebben
onmiddellijk betaald te worden. Noch-
thans, indien de werklieden op hen de
verplichting genomen hebben in Frank
rijk le verblijven of naar Frankrijk
weder te keeren voor liet uitdoen der
beeten, zal de boer het recht hebbeu, tot
na het uitdoen der beeten, 10 van tiet
overeengekomen loon voor het bineeren
af te houden, als waarborg van de aan-
veerde verplichting van het uitdoen der
beeten.
11.) In geval van onverschil tusschen
den Fransclien hoer en de Belgische
werklieden, behoudende werklieden het
recht de tusschenkomst van het syndi
caat in te roepen, om, zoo mogelijk, tot
eene vriendelyke overeenkomst te gera
ken.
12.) Kan het onverschil, niet door
eene vriendelyke overeenkomst gere
geld worden, het syndicaat zal door alle
wettige middels, die in zijn bereik zijn,
de werklieden bijstaan om hunne ge
krenkte rechten te verdedigen.
Bijna al onze Franschmans zijn naar
huis gekomen, het ware dus het gepaste
oogenblikde hand aan het werk te slaan;
kon men dezen winter het vraagstuk
der syndicaten bespreken en in het werk
stellen, wij zouden aan die 40,000 werk
lieden, die het bestaan voor hun huisge
zin iu den vreemde moeten gaan zoeken,
eenen grooten dienst bewijzen op gees
telijk, zedelijk en stoffelijk gebied.
Pius X en <le Druk-
pern. De heer Jean Lehosin, opatel-
ler van het Fransch catholiek blad Croix
db Limoges verhaalt als volgt een ver
hoor welk hij had bij den H. Vader
De Paus moest weten wat mijn beroep
was, en het scheen hem eene voldoening,
te vernemen, dat ik mij wijdde aan de dag
bladpers.
K Oh, de pers, zei de H. Vader, men
i> begrijpt nog maar steeds hare belangrijk-
beid niet. Noch de Geloovigen, noch de
n Geestelijken zijn er genoegzaam van door-
drongen. De ouderen beweren dat het iets
nieuws is, en dat men vroeger ook wel
goed kon stichten zonder die dagbladen.
Maar 't is gemakkelijk gezegd «Vroe-
ger, vroeger De hardhoofdige raen-
sch n letten er niet op, dat vroeger het
vergif der Blechte pers niet overal ver-
spreid was, en dus het tegenvergif der
goede dagbladen niet zoo dringend nood-
s zakelijk.
Het gaat nu niet zooals vroeger Wij
behooren niet meer aan vroeger, maar
n aan het nu En nu is het een feit, dat
o het geloovige christenvolk wordt bedro-
gen, vergiftigd, en ten gronde gericht
door de ongelo vige dagbladen. Men zal
vergeefs kerken bouwen, missies preken,
n scholen stichten alle goede werken, alle
pogingen zuilen vruchteloos zijn, als
ii men niet te gelijker tijd het afwerend en
aanvallend wapen bezigt eener oprecht
b catholieke pers.
De ondervinding heeft ons ook geleerd
hoe waar het is wat Z H. de Paus zegde.
Geene vergaderingen of congressen of er
wordt hulde aan dc pers en dagbladschrij
vers gebracht onder de algemecne toejui
chingen.
Maar nauwelijks zijn de vergaderingen
en congressen ten einde of 't is vergeten
immeis dan hoeft men niet met der daad op
te treden, 't is te zeggen, de perB te helpen
dcor mededeelingen, inlichtingen, abonne
menten...
Als men dan nog maar geen autaar tegen
au laar opricht gelijk het soms gebeurt en
't gene meestal noodlottige gevolgen heeft
voor 't nieuwe en 't oude autaar.
Vele catholieken, overtuigde kampioenen
nochtans der catholieke zaak, toonen zich
onverschillig aan hunne plaatselijke catho
lieke Drukpers. Zij nemen eene houding
aan als of het hun niet aanging of de catho
lieke zaak weinig of veel vooruitgaat of
verdedigd wordt. Dat ze de woorden van
Z. H. den PauB ernstig overwegen en zich
herinneren wat Le Journal de Bru-
xelles - in 't begin deze maand schreef te
gelegenheid van 't zilveren jubelfeest van
twee veteranen der catholieke pers, name
lijk, dat het greot catholiek publiek
zich niet genoeg rekening geeft wat
verdiensten een dagbladschrijver be
zit welke een kwaart eeuwg heeft toe
gewijd a.-.n die moeilijke, nedengfe etf
vooral ondankbare taak!