Donderdag 13 Februari 1908
5 centiemen per nummer. 62"e Jaar 4025
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 1 Arrondissement van Aalst.
Onderwijs.
GODSDIENST, BUISGEZIN, EIGENDOM
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Heldin van het kwaad
Achteruitgang van
den Alcool in België.
EEN EN ANDER.
DE DENDERBODE
Rit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
keoing van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 6 frank met den Post verxonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. 1-76 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eii.digt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen *ijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zontstraat, N' 31,
en in alle Postkantoren des Lands.
CHIQUE HUUM.
Per drukregel. Gewone 15 centiemenReklamen fr. 1-00Vonnissen op
3*' bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij acccord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dinsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën oit vreemde landen zich te wenden ten bureele vaa
dit blad.
Aalst, 1» Februari 1908.
De begrooting van het Ministerie van
Schoone Kunsten en Onderwijs voor
'tjaar 1908 beloopt tot de som van
33.767,565 fr., 't zij eene vermeerdering
van 578,061 fr. op 1907.
Die verhooging is uitsluitelijk bestemd
voor 't openbaar onderwijs in 't alge
meen en dit, lijk M. Colaert het in
zijn verslag over de begrooting doet be
merken, om het altijd meer en meer uit
te breiden.
De heer verslaggever roept er de
aandacht op in dat men niet betwisten
mag dat het vrij onderwijs door onze
Grondwet wordt gehuldigd, maar men
ook niet beweren kan dat het openbaar
onderwijs enkel moet ingericht worden
daar waar geeD voldoende vrij onder
wijs bestaat.
Het is dus rechtveerdig dat het vrije
onderwijs behandeld worde op den zelf
den voet van het openbaar onderwijs,
vooral in zake van toekennen van hulp
gelden aan 't eene en 't andere.
De begrooting is sedert 1881 met meer
dan 8 millloen franks verhoogd en die
verhoogingen zijn aan do uitbreiding
van 't lager onderwijs, van 't volks
onderwijs, besteed geworden.
Niet alleen de Staat maar ook de pro
vinciale Besturen hebben de toelagen
voor-Tonderwys in dezelfde verhou
ding verhoogd. Steden en Gemeenten
hebben zich grootere uitgaven voor dit
vak getroost.
In 1843 betaalden de Provinciale- en
Gemeentebesturen gezamenlijk 2 mil-
lioen in 1881, 32 millioen in 1907,
45 millioen.
In 1881, onder het liberaal ministerie
van den vermaledijden schooloorlog, be
liepen de Staatsuitgaven tot 24 millioen,
dezen van Provinciën en Gemeenten tot
32 millioen, 't zij te samen 56 millioen.
In 1908 bedraagt de begrooting van
den Staat 33 millioen dezen van de
Provinciën en Gemeenten tot 45 mil
lioen, te samen 78 millioen, of 22 mil
lioen meer.
Zonderlinge manier, voorwaar, om
het onderwijs te vernietigen als men er
jaarlijks millioenen aan besteed om het
uit te breiden.
Bovenstaande cijfers bewyzen ten dui
delijkste dat do liberale schrijvelaars en
redenaars moedwillig liegen en bedrie
gen als ze ons, catholieken, beschuldigen
van te werken om het volksonderwijs
te vernietigen.
door Ecg. I.eca.
I2de VERVOLG.
Laura was reeds vooruitgeloopen om ha
ren broeder te verwelkomen, toen deze zich
aan den ingang van den tuin vertoonde.
Onverschillig en de sigaar in den mond
trad hij op zijne zuster toe.
II.
't Was een jongeling van negentien jaar,
slank opgeschoten en met eene gezochte
sierlijkheid gekleed; hij geleek voor wat het
gelaat betrof, zeer veel op zijne zuster, zon
der evenwel de levendigheid ol de kracht
dadigheid van karakter te bezitten, welke
in Laura's trekken doorstraalden.
H°e maakt gij het, zusje vroeg hij
klagend en met door den neus sprekende
stem. Ik acht mij gelukkig u in goede ge
zondheid te zien. En de oude graaf, hoe
maakt hij het
Onze beste oom, zeide Laura, is niet
welvarend, integendeel... Gij weet dat de
dokters,die hij in Duitschland geraadpleegd
beeft, hem hadden aangezet in Italië te
gaan verblijven. Zijn toestand werd daar
inderdaad merkelijk beter doch, zooalB
wij maar al de veel ondervonden hebben,
Maar is er nu toch een grootere win
kel van volksbedriegerij dan 't libe-
ralendom
En hoevele millioenen betalen de
catholieken met eigene penningen tot
verspreiding van 't volksonderwijs...
Ja, hoevele millioenen, wie weet het
Het ware nuttig er eens de stalistiek
van op te stellen. Dit zou aantoonen
hoe zeer de catholieken het volksonder
wijs genegen zijn.
En hoeveel betalen de liberalen uit
hunnen eigen zak Niets drol
Een woord nog De heer Colaert
zegt onder ander ook nog in zijn ver
slag, dat het rechtveerdig is dat het
vrije onderwys met de zelfde voorko
mendheid behandeld worde als het
openbaar onderwijs vooral betrekkelijk
de toelagen...
Inderdaad het zou maar rechtveerdig
zijn, want de catholieke ouders, welke
een godsdienstig onderwijs verlangen
voor hunne kinders, hebben zooveel
recht als de geuzen, maar men is er nog
verre van. Het is dus meer dan tijd dat
er met meer rechtveerdigheid gehan
deld worde
Aan het verslag van M. Tibbaut over
het Budget van Middelen voor 1908 ont
nemen wij dezen merkweerdigen artikel
over het alcoolverbruik.
B De belasting op sterke dranken gaat
dit jaar nogmaals achteruit dat is eene
zegepraal op de drankzucht.
In de algemeene toelichting bewyst
de Regeering door eene tabel dat het
verbruik van sterke dranken afneemt.
In 1904 bedroeg het 5 lit. 94 per hoofd
in 1905 daalt het tot 5 lit. 78; in 1906
tot 5 lit. 76 en in 1907 tot 5 lit. 61 (be
houdens, by voorkomend geval, eeue
lichte terechtwijzing.)
Deze schommeling staat in nauw ver
band met de verhooging van het accijns-
recht. Na elke verhooging van hel recht
werd er .minder alcool gedronken, doch
over 't algemeen volgde steeds eene ver
meerdering op de vermindering, tenzij
in de laatste jaren.
Van 1890 tot 1895 stijgt het verbruik
van drinkbaren alcool geleidelijk van
594.219 hectoliters tot 677,225 hecto
liters.
In 1896, nadat bij de wet van 17 Juni
1896 (art. 5) het recht was verhoogd tot
1 frank, daalde het tot 589,085 hecto
liters.
is oom buitengewoon stijfhoofdig, en, toen
hij eensklaps besloot naar Vlaanderen te
reizen was er geen tegenhouden aan.
Eenige maanden vroeger of later sterven,
zeide hij, dat kon hem niets maken 1 En
aldus komt het dat wij op Rakelvee wonen
Waarom niet te Elsegem vroeg de
jongman. Waarom dat schoon goed in ver
latenheid doen blijven
O sprak Laura zuchtend, onze oom
heeft verklaard, dat hij er nooit meer den
voet zou in zetten, omdat hem daar alles
van zijnen ongelukkigen zoon spreekt...
Ook begint het met Elsegem ellendig uit te
zien 't lijkt niet slecht aan puinen, waar
in raven, uilen en andere schadelijke dieren
nestelen.
Roel de Dak schokschouderde
Ge moet bekennen, zeide hij, dat de
graaf een stijfkop is van de ergste soort.
Dit schijnt overigens in den aard te liggen
der Borluiten. Neef Frederik toonde dit
immers ook met zijn gek huwelijk.
Bij deze woorden, verscheen als eene
wolk van droefheid op Laura's lief gelaat.
Ik ben zeer vermoeid, mijne lieve
zuster, vervolgde de jongeling, en daarbij
zeer dorstig gij zoudt mij groot genoegen
doen, indien gij mij eene flesch Rhijnwijn
kondt bezorgen.
En hiermede liet hij zich in eenen ge-
makkelijken tuinstoel neervallen.
Eenige stonden nadien, kwam Laura
terug en bracht zelve wat hij gevraagd
had.
Het neemt langzamerhand toe en in
1901 bereikt het 670,025 hectoliters.
Na eene vermindering in 1902, daalt
het in 1903 lot 370.099 hectoliters, door
dat het recht werd gebracht van 1 frank
tot 1 frank 50 c. (wet van 18 Februari
1903, art. 4).
In 1904 doet zich nog eene lichte ver
meerdering voor (413,260 hectoliters),
doch dit is het stilstandpunt.
In 1905 bedraagt het verbruik nog
slechts 406,853 hectoliters.
In 1906, 409,181 hectoliters.
In 1907 (8 maanden), 267,316 hecto
liters.
Deze stilstand is des te meer kenmer
kend, daar hij ontstaat onder omstandig
heden die gcwoonlyk eene vermeerde
ring teweegbrengen. Immers, de bevol
king groeit gaandeweg aan en het
toenemen van den welstand vergemak
kelijkt voortdurend de weelde uitgaven.
Het schijnt niet te kunnen betwijfeld
worden dat de gewone uitwerking van
deze oorzaken van verbruik verzwakt
is door eenen nieuwen invloed, den zede
lyken invloed van het antialcoolism.
De gewoonte werd tegengewerkt door
de prijsverhooging endoor de vermin
dering van hel getal slyteryen, wat de
gelegenheid tot drinken verminderd
heeft. Do gewoonte wordt ten slotte ge
wijzigd.
Er wordt minder alcool gedronken en
dit blijft voortduren. Deze algemeene
waarneming berust op stellige feiten,
als daar zyn het verkleinen van de
glaasjes, het ruimer aan wateren en... de
algemeene klachten der slijters
Er zijn overigens verscheidene ver
schijnsels die het afnemen van het
alcoolism ten deele verklaren.
Hoeveel alcool wordt er in Hol
land gedronken P «De Blauwe
Vaan, een der ernstige matigheids
bladen van Holland, geefl de volgende
opgaven desaangaande
In 1906, beliep het verbruik van ge
stookte dranken, per hoofd, op 7 liters 43
van 50 't zy 10 liters 6 van 35 °/0,
het gewone gehalte dier dranken.
Tegen 2 fr. 50 den liter, den gemid
delden prijs in Holland, verteert elke
Hollander dus nagenoeg 26 fr. 50.
Op 1 Januari 1906 telde het land
5,591,695 inwoners. Die dronken dus te
zamen 5,591,695 x 26 fr 50, 't zij onge
veer voor 148 millioen frank.
Onder den invloed der talryke matig
heidsbonden, vermindert het verbruik
van alcool gelukkiglijk in ruime mate.
En moeder, vroeg zijwanneer zal ik
het geluk hebben, ze hier te zien
Veel te gauw maar mijne goesting,
want zij wordt eene oprechte preekster,
eiken dag krijg ik een sermoon van min
stens één uur.
Ja maar, wanneer
Binnen twee of drie dagen, en me
vrouw d'Aulneux zal haar vergezellen,
Mevrouw d'Aulneux ik ken die
dame niet.
Ja, dat is waar ook, ik had dit vergeten.
Luister dus, want 't geldt eene oprecht
buitengewone vrouw.
III
Roel de Dak nam eene versche sigaar,
blies eenige wolkjes in de lucht en ging
voort met zijne gewone kalmte en lang
zaamheid.
Ja, 't is eene oprecht buitengewone
vrouw I Ge moet vooreerst weten, dat ze
weduwe is van eenen scheepskapitein die
heel rauw opgeëten werd door de wilden
van ik weet niet welk eiland in den Groo-
ten Oceaan Thans is zij de gezelschaps
dame van onze lieve moeder. Ze schijnt de
wellevendheid zelve te wezen en munt uit
in de kunst om zich zelve in het voordee-
ligste daglicht te stellen. Zij danst gelijk
eene sylphide, zingt gelijk de Patti, heeft
de schoonste tanden der wereld en hoofd
haar als eene koningin. Ik zal hier nog
bijvoegen, dat zij voorleest, gelijk een Jee-
Aan de Vlaamsehe Jeugd
Sedert twee jaren reeds hebben deJon-
gelings-Congregatie en de Christene
Jongelingen eene geestelijke afzondering
ingevoerd voor hunne ledeD, in het
Retrettenhuis der Paters Jesuieten, te
Gent.
Dit jaar zal men ook andere jonk
heden aannemen. De retret begint Zon
dag 22 Maart, 's morgens en eindigt
Dy nsdag avond.
Bij voorkeur worden uitgenoodigd
Raadsleden van Congregatiën, bestuur
leden van Patronagiën oud-leerlingen
van catholieke gestichten, in 't alge
meen, jongelingen, die hunne eeuvige
belangen willen bedenken en overtuigde
christenen blijven.
Om inlichtingen en inschrijvingen be-
vrage men by den Bestuurder de Vollts-
retretten, Bestormstraat, 32, Gent.
Wat de Staat trekt uit den drank.
Een lezer vraagt ons hem aan te dui-
ded hoeveel de Belgische Staat jaarlyks
ontvangt op het verbruik van alcool.
Wy hebben de juiste getallen niet by
der hand voor hot jaar 1906 die Van
het jaar 1907 zijn nog niet verschenen.
Wy geven hieronder de raming der
sommen te innen in 1908, zooals zij in
de begrooting van uulvaugsieu eu uil
gaven voorkomen
Tolrechten
Brandewyn 2,400,000 fr.
Bieren 800,000 -
Accijnsrechten
Vreemde wynen 8,500,000
Brandewijn 59,743,000
Bieren 21,000,000
Te zamen 92,443,000 fr.
Wy zeggen 92 millioen 443 duizend
frank Een overgroot getal, dat fel te
denken geeft, en dat bewijst hoe, niette
genstaande den achteruitgang van den
alcool in België, er nog veel ie doen
valt om ons volk wezenlyk matig te
maken.
Het Cozapoeder in Zwitserland.
Hel alcoolbestrijdend secretariaat van
Zwitserland heeft aan alle cantonale
besturen gevraagd, de zoogezegde ge
neesmiddelen tegen de dronkenschap
volstrekt te verbieden, zooals het Coza
poeder, waardoor zich nog menschen
laten beet nomen Bijna overal werd die
vraag gunstig onthaald, en waarschijn
lijk zullen de uitbuiters der openbare
lichtgeloovigheid voortaan in dat land
zeer magere zaken doen.
raar van uitgalming, en is vol oplettend
heden voor hare twee honden en hare drie
katten.
Waarachtig, Roel, hetgeen ge mij
over die vrouw vertelt, maakt me buiten
mate nieuwsgierig.
Dat kan ik gelooven. Moeder heeft ze
gedurende haar verblijf in Spa ontmoet,
alwaar zij ook om gezondheidsredenen ver
bleef. Zij behoort tot de soort van ontroost
bare weduwen, die niet beter vragen dan
getrooBt te worden. Kortom, Laura, gij
gaat ze zien en dus kunnen oordeelen, of
het portret dat ik geteekend heb trouw is,
ja of neen. Schuif me nu mijn glas nader,
want ik heb zooveel gesproken dat ik niet
meer kan.
Laura de Dak begon te lachen.
Ja, sprak zij, ge zijt zeer welsprekend
geweest in uwe beschrijving van mevrouw
d'Aulneux. Zou die welsprekendheid bij
toeval uit het hart komen
Och, beste vriendin, dit nazoeken
zou me moeite kosten, en mijn stelsel is de
gevolgen te doorstaan zonder naar de oor
zaken op te klimmen.
Van wat anderB gesproken, hernam
Laura, ik moet heden Gondis van Sange
gaan bezoeken ge komt zeker meê naar
het kasteel van Groenmeersch
Wel bedankt 1 ik zou eene heele
samenspraak moeten voeren. En daarbij, ik
houd niet veel van die Aldegondis zij
spreekt te veel, vraagt te veel, en dwingt
u, om zoo te zeggen meê te spreken- Ik zei
Beter dan een rede van duizend woor
den zonder zin, is één verstandig woord,
dat rust schenkt aan hem, die het hoort.
Gewichtige ontdekking. Het
schijnt dat de socialisten eene gewich
tige ontdekking gedaan hebben, welke
zy, schaamteloos genoeg, tot groot na
deel der wetenschap hebben geheim
gehouden. Nu eerst komt er iets van
aan den dag. Inderdaad Vooruit
meldt dat erin den Vrijdenkersbond
te Mechelen eene voordracht gegeven is
over het ontstaan van den mensch. Met
lichtbeelden zou men daar aan de aan
wezigen het eerste leven op aarde
hebben laten zien, en vervolgens hoe
uit dat leven planten, dieren, en daarna
de mensch ontstaan is.
De lichtbeelden worden voorzeker
voortgebracht by middel van photogra
phies, door een wonderbaren portretten-
trekker gemaakt juist op het oogenblik,
toen,over duizenden en duizenden jaren,
het leven op aarde begon, en door een
niet min wonderbaar toeval, zijn die
portretten nu in het bezit der socialisten
geraakt. Welnu, zulke dingen mogen
niet geheim gehouden worden. Terwyl
de geleerden die aan God niet gelooven,
nog twisten over de wyze waarop het
leven op aarde zou ontstaan zyn in
goval or goone «chopping uit den niet
geweest is, en, bekennen dat zulks
voor hen een geheim is, bezitten de
socialisten photographies, het ontstaan
van dat leven, van planten, dieren en
menschen vertoonend, en zy houden
dat voor hen alleen
Dat is waarlyk ongeoorloofd Of
heeft misschien de eene of andere grap
penmaker de Mechelsche vrijdenkers en
socialisten eenvoudig op flessclien ge
trokken i Vooruit zou wel doen dat
zoo belangwekkend geval eens op te
helderen.
Tegen de vrouwen-advocaten.
Het feminism heeft Woensdag namiddag
in de afdeelingen der Kamer eene neder
laag geleden. Onze volksvertegenwoor
digers hebben zich waarlijk niet lief
getoond jegens de vrouwen, die in het
justiciepaleis zouden willen verschijnen,
gehuld in de advokatentoga. De zes af
deelingen van de Kamer waren gelast
met het onderzoek vaD het wetsvoorstel
van M. Vandervelde, dat voor doel heeft
aan de vrouwen,voorzien van het diplo
ma van doktor in de rechten,toe te laten
den eed van advocaat af te leggen en dit
beroep uit te oefenen. Va'n de zes afdee
lingen hebben er slechts twee het voor
stel van M. Vandervelde gestemd.
dat laatst nog tegen haren neef,die onlangs
uit Mexiko is teruggekomen, waar hij het
eer; kruis voor zijn moedig gedrag heeft
verworven. En weet gij wel over wien hij
me gesproken heeft Ik zou u dat terstond
hebben moeten zeggen, maar sedert ik hier
ben, heb ik mijn hoofd reeds zoodanig
moê gemaakt, dat ik er niet meer aan ge
dacht heb.
Roel, ge zijt onuitstaanbaar laat
hooren, van wie is er spraak
O 1 ik ben zeker dat gij het reeds ge
raden hebt, wijl ik den naam van Mexiko
uitsprak. Er is kwestie van onzen neef,
Frederik van Borluit.
IV.
Bij het hooren van dezen naam, bloosde
en verbleekte Laura beurtelings.
Weihoe, vroeg zij met ontroerde
stem, hebt gij nieuws van hem
Kom, zusje, wees kalm. Vooreerst hij
maakt het goed, ondanks de gevaren die hij
sedert eenige jaren trotseert, want de gek
is, na het vermoorden van den ongeluk
kigen keizer Maximiliaan door Juarez' aan
hangers, uit Mexiko vertrokken om in
Oost-Indië onder HoIIandsch vaandel dienst
te nemen. Me dunkt dat men zijn verstand
moet verloren hebben, om tegen halve
wilden gelijk de Atchineezen te gaan vech
ten. in eene luchtstreek zoo nadeelig voor
de Europeanen. De zucht naar roem...
(Wordt voortgeaat.)
