Donderdag 12 Maart 1908 5 centiemen per nummer 62,le Jaar 4033
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Scholen zonder God.
Heldin van het kwaad
Oorsprong der gazetten.
KLAVERS.
EEN EN ANDEIt.
DE DENDERBODE
i)lt blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere weel onder dagtee-
^kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frankmet den Post vertonden 0 frank 's jaars, fr. 3-26 voor zee
maanden fr. i-76 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 3i December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
liet» vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
q°D; Men schrijft in bij O. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N' 31,
ren in alle Postkantoren des Lands.
CLIQUE SLUM.
Per drukregel. Gewone 16 centiemenReklamen fr. 1-00Vonnissen ep
3** bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen hij acccord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten hureeie via
dit blad.
AalBt, 11 Maart 1908.
Scholen zonder God, ja, ziedaar wat
onze liberalen invoeren willen.
Hun strijd is niet openlijk zij wach
ten zich wel er iets te laten over hooren
en gewagen dus nooit dan van onzij
dige scholen.
Zij handelen lijk ware schijnheiligen,
want denkt niet dat ze niet weten dat de
onzijdige school onmogelijk kan be
staan; dat onzijdigheid in 't onderwijs
eene onmogelijkheid is op welk gebied
en onder welk opzicht dan ook.
De ondervinding leert ons dagelijks
dat onzijdig onderwijs gegeven in scho
len zonder God, naar 't verderf leidt.
Menigvuldige voorbeelden treft men
aan, en wjj willen de aandacht der
ouders op de volgende inroepen
De burggraaf Walsch bezocht het ge
vang van Mont Saint Michel en schetste
eenige hoeken der gebouwen af op zijn
nota boekje. Op zeker oogenblik twij
felde hij wat in het trekken eener lijn.
Nu een jonge gevange, een kloeke wel
gebouwde jongeling die bijkwam be
merkte het en in een wenk verbeterde
hij de teekening.
Kunt ge teekenen vroeg burggraaf
Walsch.
Ja, Mynheer, wedervoer de gevange
ne, talenten genoeg heeft men mij ver
schaft maar niets anders en geeuen
Godsdienst en zoo ziet ge mij hier.
'Nog een ander voorbeeld
Een jongeling onlangs tot 15 jaar
dwangarbeid veroordeeld, aanhoorde de
uitspraak van 't vonnis met eene kalme
gelatenhèid en sprak dan
Ik vergeef aan de rechters, hun von-
nis is rechtveerdig. Ik vergeef aan de
gendarmen, ze deden hunne plicht
met mij aan te houden.
Maar er is hier een man aanwezig
aan wien ik geen vergiffenis schenk.
Die man is mijn vader. Hij heeft mij
zonder Godsdienst opgevoed
't is zijn schuld dat ik voor 't Ge-
recht verscheen.
Ziedaar de vruchten van 't onderwijs
zonder God dat de blauwen en roodén
hier ook in België zouden willen invoe
ren.
Maar 't zal hen niet lukken en in Mei
en Juni aanst. zullen de huisvaders door
hunne stemming betuigen dat ze de
scholen zonder God verfoeien en
niets begeren dan scholen met God
DOOR El'G. LEEN.
l6de VERVOLG.
't Is waar, sprak hij gichelend hij
t had gezworen nooit den echtgenoot der zoo
1 beruchte Tinah Milio weer te willen zien
en nu zweert hij u hem weer op te nemen.
Dit kon men overigens begrijpen vroeger
wist hij nog wat hij deed en nu weet hij het
niet meer. En dan, gij waart er eerst niet,
schoone tooveres. Wat er ook van zij, in
dien dat uw geluk kan uitmaken, gun ik u
de volkomen verzoening tusschen vader en
j zoon.
Die bestaat reeds, want ik heb aan
den postbode eenen brief gegeven, waarin
ik Frederik schrijf, dat hij in alle zekerheid
mag terugkomen, dat alles vergeten en
vergeven is. O I ik kan u de vreugde niet
uitdrukken, welke ik gevoel, nu ik zijne
genade verkregen heb maar nu moet ik
alles aan moeder gaan vertellen.
Terwijl Laura zich verwijderde, mom
pelde de jonkman
Onze moeder ja, daar mag ze van
spreken., die zal hare vreugde wel kort
wieken. Wat mij betreft, ik geef er den
bliksem van, hoewel ik er in den grond
toch meê verlies want nu gaan de kastee-
len, die Laura moest erven in luchtkastee-
len veranderen, en zal ik later bij haar om
De oudminister van werk en nijver
heid, M. Francotte. heeft in den Ka
tholieken Kring van Antwerpen, eene
voordracht gegeven over den oorsprong
der gazetten. Het was eene leerzame
voordracht, en die grooten byval vond.
M. Francotte is ook de gemoedelijke en
hertel ij ke spreker.
Waren aanwezig, M. Delbeke, minis
ter van openbare werken; graaf de Ber-
geyck, oud-gouverneur; M. Belpaire,
eerevoorzitter van den Kring; M. Üllens
de Schooten, voorzitter, en meer andere
voorname personen.
Wie zijn de uitvinders van het dag
blad De Romeinen kenden het, mag
men zeggen. Doch kan men ze werkelijk
B journalisten noemen, zij die te Roo
men hunne gekende Ephemerieden op
papyrussen aanteekenden
Met der daad, werd het journalisme
geboren den dag op welken, in de XVII®
eeuw, de boekdrukkunst hare eerste
volmaking kreeg.
Moet men hoogleeraar Koch, van
Heidelberg gelooven, dan zou het eerste
dagblad ten jare 1609 iu Duitschland
verschenen zijn.
Het schijnt eventwcl klaar en dui
delijk bewezeD, dat het eerste dagblad
te Antwerpen uitgegeven werd, in de
Gouden Zonop de Lombaardvest, war.r
Abraham Verhoeven zijne Nieuwe Tij
dinghen uitgaf, en waarvan de eerste
afdruksels in uwe stadsboekerij berus
tende zyn.
M. Francotte schetst nu het leven
en het werk van Abraham Verhoeven.
Hij herinnerde den tegenspoed van Ver
hoeven, en hoe Verdussen, na den val
Verhoeven's drukkerij, 't blad overnam
en het betitelde Gazet Extraordinuris,
een Vlaamsch dat spreker als Waal best
begrijpen kan.
Antwerpen komt dus op den eersten
rang, met het eerste dagblad in 1605.
Duitschland komt op den tweeden rang,
met den Frankfurter Post Zeitung, in
1615, of moest Koch gelyk hebben,
altijd niet vroeger dan 1609, dus nog 4
jaar na Antwerpen.
a In Holland hebben we de eerste ga-
zette. die van Amsterdam, in 1616,
waarvan de stichter was Broer Frans,
die 't zonderlinge beroep van rondventer
van tijdingen in de legervendels uitoe
fende.
Pierre Bayle, Franschman, uit zyn
land naar Rotterdam gevlucht, geeft er
uit zijne Nouvelles de la République des
Lettresaangenaam om lezen, geestig
geschreven, Klagend over de lastigheid
geen bankbriefjes moeten komen, als....
Maar van al de geheimen der schepping,
is de vrouw toch het moeilijkst te begrij
pen. De blijdschap van Laura schijnt me
even onzinnig en belachelijk als een gene
raal, die zege zou roepen na eenen verloren
slag.
XI.
Den volgenden morgen, zat de baronnes
de Dak met hare dochter in een zomer
huisje van den slottuin.
Wat vertelt ge mij daar, Laura
sprak zij. Voorzeker heeft de graaf nu zijn
vol verstand niet meer. Zijne verandering
omtrent Frederik kan ik nog eenigzins
goedkeuren maar die gedachte om terug
op Elsegem te gaan wonen kan ik in 't ge
heel niet verstaan. Hij kon redens hebben
om zich uit die woning te verwijderen,
maar hoegenaamd geene om er terug in te
gaan.
Nogtaus staat zijn besluit vast hij
wil gaan sterven, zegt hij, op de plaats
waar hij geboren is, waar hij het grootste
deel zijns levens heeft doorgebracht, waar
de overblijfselen zijner vrouw en zijner
voorouders rusten.
Al die gedachtenveranderingen bewij
zen dat zijn toestand zeer bedenkelijk is....
Wat er ook van zijik heb voorgenomen
u niet te volgen. Ik woon hier veel liever
dan in dat somber, gothisch kasteel, ik
ben niet bijgeloovig maar die oude legenden
hebben toch eenen zekeren invloed ep mij
der lezers, altyd kwaad omdat or niet
genoeg in staat van wat zy liefst er in
zouden hebben.
Zou het vandaag nog anders zyn
In 1622 werd het eerste engelsche
blad uitgegeven door Nathaniel Button,
die op groote schaal de publiciteit in
voerde, en aldus bewees dat de En-
gelschman altijd praktisch was.
Frankryk komt op den vyfden rang
met de Gazette de France, in 1631.
Théophrase Renaudot schreef in zijn
blad, dat het hem verwonderde de Fran -
schen, zoo belust op nieuws niet in
grooter getal zich te zien abonneeren.
Dit blad, zegde hy, klein van om
vang, is groot door zyn belang en groot
door zijnen stijl.
Is het mij geoorloofd, zei M. Fran
cotte, in zijne slotrede, hetzelfde te zeg
gen van onze catholieke pers, zoo noo
dig voor de verdediging? Het blad is
de lezing der volkeren, en men mag
zeggen dat de volkeren de pers bezitten
welke zy verdienen.
Daarom is het noodig dat onze vrien
den goed de leuze begrijpen van de
catholieke Duitschers ter ondersteuning
hunner pers Abonniren, Correspun-
diren, Inseriren.
O Abonneert u op onze bladenschryft
in onze bladenzet uwe aunoncen in
onze bladen. Zoo krijgen wij eene sterke
catholieke pers, de pers die onze zaak
noodig heeft, het machtigste wapen dat
wij bezitten.
Het is onbetwistbaar dat de klavers
als het voornaamste en kostbaarste
groenvoeder mogen aanzien worden
voor melkkoeien, vetbeesten, paarden
enz., want zij bevatten eene groote hoe
veelheid eiwitstoffen en aangezien de
landbouwers zich ten huidigen dage
meer en meer op de veeteelt toeleggen,
zal het van geen belang ontbloot zijn
hier in 't kort de beste en doelmatigste
bemostingswijze uiteen te zetten. De
klavers bezitten het vermogen de vrije
stikstof der lucht te vestigen dusrol-
gens moeten wy ons hier met de terug
gave van dit element niet bezig houden.
Integendeel hebben zij eene groote be
hoefte aan fosfoorzuur, potasch en kalk.
Uit proefnemingen aangelegd in de
onderzoek hoeve van Laucbstedt is het
gebleken dat men door toevoeging van
fosfoorzuur, potasch en kalk de beste
uitslagen heeft verkregen.
nen geest uitgeoefend en ik zou altoos
meenen die prior-schim rond mij te zien
dwalen, aan wier verschijning de landlieden
en bedienden van het slot nog altijd geloo
ven. Daarbij hebt ge nog die Zwarte An,
de oude bedelares, welke immer rond Else
gem dwaalt en haar droef gezang laat hoo
ren. De wind die 's avonds door de openin
gen der torentjea huilt zou me het akelig
geluid der klok doen hooren, welke naar
men zegt van zelve in beweging komt,
iedermaal dat een de Borluit den geest
geeft. Ik blijf waar ik ben.
Terwijl ze deze laatste woorden uitsprak,
vervoegde mev. d'Aulneux zich bij moeder
en dochter.
De baronnes deelde deze haar besluit
mede, waarop de weduwe met een goed
keurend gebaar antwoordde.
Zich tot Laura wendende, hernam mev.
de Dak met eene zekere schuurschheid
En de maatregelen, welke uw oom
ten uwen voordeele had genomen... gij
zegt me niet of hij dezelve, ja of neen. ver
anderd heeft, sedert hij het besluit nam
zijnen deftigen zoon vergiffenis te schen
ken
Dat Gods wil daaromtrent geschiede,
beste moeder de christelijke beginselen
welke gij me geleerd hebe, verbieden me
volstrekt mijn eigen belang dat van zijnen
ongelukkigen zoon bij den graaf te doen
gelden.
De barones antwoordde niet, doch haar
voorhoofd rimpelde zich en tooade Waar
mede snede Totalen
Met metaalsUkken 462 449 911
Met metaalslakken en potasch 1210 556 1766
Met meUaliUkken, potasch en
en plaaster 1422 760 2182
Het is van groot belang voor den land
bouwer zijne toevlucht te nemen tot de
minerale mestoffen, want 't is het eenige
raiddel om hooge en winstgevende op
brengsten te bekomen.
Reeds dikwijls heeft men beweerd dat
het aanwenden van potaschzouten geene
voordeelige uitslagen geeft dan enkel
in lichte zandgronden. Welnu, de proe
ven van Mynheer Paul De Vuyst,Hoofd
opzichter van den landbouw, bewijzen
het tegenovergestelde, want in vrucht
bare leemgronden, heeft de potasch de
oogsten merkelijk vermeerderd.
Aangezien de klavers gewoonlijk op
de graangewassen volgen, en zij dus-
volgens geene rechtstreeksche bemes
ting ontvangen daar de graangewas
sen ten andere het meerendeel der voe
dende elementen hebben beuuttigd, en
in aanmerking nemende dat 10000 kgr.
klaverhooi gemiddeld 50 kgr. fosfoor
zuur en 188 kgr. potasch bevatten, be
velen wij de volgende bemestingsfor-
muul aan
400 kgr. metaalslakken
500 kgr. kaïniet
3000 kgr. kalk. J. Aidit.
Zondagrust in het letter.
De minister van oorlog heeft bevolen,
in de garnizoenen de werkzaamheden
op de Zondagen te bepalen tot de aller
noodzakelijkste.
Van af Zaterdag moeten al de diensten
voor den Maandag vastgesteld zyn.
Tegen de publieke zedeloosheid.
De minister van Justicie heeft tot de
procureurs-generaal eenen omzendbrief
gericht in welken hy aanstipt hoe de
openbare denkwijze met recht veront-
weerdigd is tegen de verregaande vry-
hoid, die winkels zich veroorloven in
het uitstellen van beeltenissen, fotogra
fieën, postkaarten en verzoekt byzonder
een waakzaam oog te houden op die uit
stallingen en de openbare zedelijkheid
en de kinderen te beschermen door die
uitstallers te vervolgen krachtens arti
kel 383 vau het strafwetboek.
De pensioenen der werklieden in
Frankrijk. - De Fransche Kamer
dringt aan by het Fransch gouverne
ment, dit jaar nog de wet op de werk-
blijkelijk dat zij spijt gevoelde, hare dochter
gelegenheid te hebben gegeven tot zulk
een antwoord
Mev. d'Aulneux integendeel liet aan
hare meesteres schokschouderend verstaan
dat zij met Laura's gevoelen niet instemde;
en zag deze laatste met eenen afgunstigen
blik heengaan.
Drie dagen later, was het slot van Else
gem geheel in orde gesteld om zijne gasten
te ontvangen, en de oude graaf ging er zich
met Laura en verscheidene dienstboden
vestigen.
Frederik, dien men met ongeduld ver
wachtte, kwam echter niet. Hij had zich
tevrelen gesteld met zijne nicht eenen
brief te schrijven, welke deze grootdijks
verwonderd en gekwetst had. want niets
verraadde er het geluk in, dat hij had moe
ten gevoelen, toen hij vernam dat alles
vergeten en vergeven was. Hij bepaalde
zich met te zeggen, dat hij nog eenigen
tijd verplicht zou zijn in 's Gravenhage ter
beschikking des ministers van oorlog te
blijven en hij zoo spoedig mogelijk naar
Elsegem zou reizen.
Dit zoel briefje had Laura in verlegen
heid gebracht tegenover haren oom zij
deed echter alsof zij het schrijven verloren
had, om er geene lezing van te moeten
geven.
XIII.
Onder de zalen van het slot, was er
een die gekend was ouder den naam van
liedenpensioenen in werking te bren
gen.
De Senaat zou echter die wet grondig
willen bestudeeren.
Reeds heeft de Senaatkommissie be
wezen, dat de hervorming, in 1905 ge
stemd, onuitvoerbaar is omdat zy te
veel zou kosten.
Daarom heeft minister Viviana voor
gesteld te stemmen dat de tusschen-
komst van den Staat niet meer dan 100
miljoen mag bedragen.
Daaruit volgt dat de pensioenen veel
minder zullen zyn dan eerst geschikt
was.
Wat belieft er u, Vooroit
Godsdienst in huwelijkstrouw.
Zwitserland is deels protestant en deels
catholiek. Men beeft daar de echtschei
ding ingebracht in 1874- De uitslag er
van is ijselijk Voor 't jaar 1906 alleen
zijn er 1343 echtscheidingen.
Maar 't is kurieus om na te gaan
waar zy meest gebeuren en welke de
invloed is van den Godsdienst in die
zaken.
Daar zyn vyf protestantsche cantons:
Geneve, Zurich, Berne Neuchatel en
Vaud.
In die vyf cantons alleen zijn er 916
echtscheidingen op 1343 in heel het land.
Er zyn vier katholieke cantons: Va
lais, dat maar 3 echtscheidingen telt,
Fribourg 9, Zug 2 en Uri geon, dat is
14. Het canton Afpenzel (catholiek)
heeft 3 echtscheidingen, terwijl het can
ton Afpenzel (protestant) er 39 telt.
Dat is afdoende
Potloodhulzen van aardappel
meel. Van eene belangrijke vinding
gewaagt de Revue Scientifique Ten
gevolge van het ontzaggelijke houtver-
bruik by het vervaardigen van potloo-
den is er langzamerhand gebrek aan
het voor dit doel alleen bruikbare ceder
hout ontstaan. Bij de pogingen voor de
potloodvulling een ander materiaal te
vinden, bediende men zich eorst van
papier, maar bemerkte weldra, dat het
niet duurzaam was, en zoo kwam men
van deze nieuwigheid, waarvan men
zich veel had voorgesteld, weldra weer
terug.
Thans heeft eene Fransche maat
schappij een stof samengesteld, welke
voor 't grootste deel uit verhard aard
appelmeel bestaat en,zooals bovenstaand
tijdschrift verzekert, de met de nieuwe
uitvinding gedane proeven zyn tot nog
toe allen gelukt.
GodfHedenzaal. Zij was altijd door 's gra
ven voorraten gebruikt geworden en door
hem zeiven in den tijd, dat zijne gade nog
leefde. Ook had hij ze nu weer tot verblijf
plaats gekozen, niettegenstaande men hem
deed opmerken dat zij kil was, somber en
zelfs ongezond.
't Was eene ruime kamer met eikenhou
ten vloer en zoldering, met reusachtigen
schoorsteenmantel waarin dag en nacht
blokken dennenhout brandden, en voorzien
van zeer oud huisraad.
Aan iedere zijde der schouw bevond zich
een houten standbeeld, van natusrlijke
grootte, Godfried van Constantinopel en
Godfried van Bouillon voorstellende. In
't midden van het linker gedeelte der zaal
stond een gebeeldhouwd ledekant met he
mel, waarin de graaf nog neerlag, hoewel
't reeds elf uur was van den voormiddag.
Op dit oogenblik trad de barones de Dak
binnen, gevolgd door mev. d'Aulneux.
Zij vernam eventjes naar den toestand
des kranken en haastte zich toen, de aan
dacht harer-gezelschapsdame te roepen op
Jlea wat de zaal merkwaardigs bevatte
onder beeidhouwkundig opzicht.
Ik heb vele oude heerenwoningen
bezocht, sprak de wed we maar ik heb
nooit prachtiger beeldwerk mogen bewon
deren. Indien hier geheime toegangen zijn,
mag men zeggen dat zij mi t buitengewoon
veel kunde door het houten beeldwerk ver
borgen worden gehouden.
(Wordt voortgezet).
