Donderdag 20 Augusti 1908 5 centiemen per nummer 62,le Jaar 4078
Vrijf onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Alcolism en
Misdadigheid.
Heidia van het kwaad
Hel bestaan der
Fransche priesters.
Moestuin.-Veldsalaad.
EEN EN AN DE It.
Slad Aalst.-Werkbeurs
DE DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
kening van den volgenden dag. De pry's ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zyn ten laste van den schuldenaar.
Men Schrijft in bij C. Wan de Putte-Goossene, Korte Zoutstraat, Nr 31
en in alle Postkantoren des Lands.
CUIQIIE BUXJM.
Per drukregel Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1-00 Vonnissen op
3d# bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dynsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
Aelst, 20 Augusti I908.
Een Fransch tijdschrift La Revue
deelde ODlangs bijzonderheden meê wel
ke ons aantoonen dat alcolism en mis
dadigheid gelijken tred houden.
De statistiek der wanbedrijven in
Normaodie bewijst het op ontegenspre
kelijke wijze.
M. D a n i 1Procureur-generaal te
Rouaan, klaagt het met afgrijzen aan
en bewijst dat de misdadigheid die voor
tijds het hoogte punt bereikte op den
ouderdom van 30 jaar, nu heden tot
haar hoogste punt klimt vóór 20jarigen
ouderdom.
Dus vroeg rijp, vroeg rot.
Wat het alcolism was bij de ouders,
zegt hy, wordt misdaad bij de kin-
deren,
Het getal zelfmoorden, schrijft hy,
groeit gedurig aan, doch wat deze
kwaal min erg doet uitschijnen, is de
hoedanigheid dor slachtoffers.
De krankzinnigheid vermenigvuldigt
zich op verschrikkelijke wijze.
Overeen vijftigtal jaren telde men
in Frankrijk 32 krankzinnigen op 100
duizend inwoners en in 1905 was de
verhouding 142 op 100 duizend, dus
4 maal zooveel als over 50 jaren. In
het departement Seine-Inférieure, waar
het alcolism het ergst woedt telt men
er 234 dus 7 maal zooveel als over 50
jaren.
In 1907 waren er in 't departement
Eure 1000 sterfgevallen meer dan ge
boorten.
En de oorzaak
Terwijl er in Frankryk.in 1880, eene
herberg was op 113 inwoners, telt men
er nu eene op 78 inwoners. In Seine-
Inférieure is er eene op 60 inwoners en
in het departement Calvados eene op 25
inwoners.
Het verbruik van den alcol was, in
1850, 3 liters per hoofd en is nu heden
geklommen tot 7 liters in 't algemeen,
maar in 't Arrondissement Caen over
treft het zestien liters.
Het is niet moeilijk hieruit 't gevolg
af te leiden dat zoo de openbare mach
ten geene afdoende maatregelen nemen,
dan verziuken weldra de Normandicrs
in eenon afgrond van zedeloosheid en
verderf naar ziel en lichaam.
Nu de zelide oorzaken hebben natuur
lyk de zelfde gevolgen.
DOOR EÜUG. LKË\.
37e VERVOLG.
In Brussel, nieuwe teleurstelling... de
heer van Eezaat en zijn neef waren den
zelfden morgen vertrokken, zonder te
zeggen waar zij heen gingen,doch de zware
koffers, welke zij mede hadden genomen,
lieten veronderstellen dat zij eene tamelijk
lange reis gingen doen.
Die opeenvolgende wederwaardigheden
maakten Joris Zoetberg zeer ontevreden.
Ook stiet hij, op zijnen weg naar de
Noordstatie, tamelijk ruw ëenen kleinen
jongen af van twaalf, dertien jaar, die zich
aanbood om den reiszak te dragen. Maar
deze hield aan met langs hem op te stap
pen en te smeeken om eene aalmoes, ter
wijl hij hem zegde, dat hij wees was en
nooit vader noch moeder had gekend.
De zachte klank zijner stem, zijne ma
nier van spreken trokken de aandacht van
den kunsienaar en toen hij de hand in
zijnen zak Btak om hem een geldstuk te
geven, bezag hij den jongen met aandacht.
Ondanks de uitgestane ellende en de spo
ren van ziekte welke op zijn gelaat Btonden
geprent, kon men zien dat dit zeer belang
wekkend van snede was. Maar toen hy de
In België telt m9n ook schroomelyk
të veel herbergen en drankhuizen,
eene op 34 inwoners.
De statistieken toonen aan dat de mis
dadigheid en krankzinnigheid hier ook
te lande aangroeien.
Maatregelen zouden dringend moeten
genomen worden om de kwaal van
't drankmisbruik te keer te gaan en
reeds stelde ons cath. Ministerie maat
regelen tot beteugeling voor.
Maar telkenmale bevochten liberalen,
socialisten en groene volksfoppers de
voorgestelde maatregelen uit politieke
berekeningen.
Uit politieke berekeningen, ja, im
mers de hoogere belangen van land en
volk komen noch bij de blauwe libera
len, noch bij de roode socialisten, noch
bij de groene volksfoppers in aanmer
king van't oogonblik dat ze meenen dat
zedoorhunne handelwijze, het catholiek
Ministerie in don grond kunnen boren.
Ziedaar hoe die driekleurige groot
sprekers de belangen van 't volk be
hartigen.
Tengevolge der scheiding van Kerk
en Staat in Frankrijk, zijn depriesters
beroofd van hunne jaarwedde die voor
de meesten, zoo niet het eenige, dan toch
het voornaamste middel van bestaan
uitmaakte.
't Is genoeg te verstaan dat die pries
ters zich in eene moeilyke positie be
vinden doch zy hebben zich niet laten
afschrikken, maarzy hebben, de han
den aan het werk geslagen zooals men
zegt, en dat niet in figuurlyken, maar
ook in letterlijken zin.
Het is te zeggen, zij hebben hun be
staan gezocht in het werk hunner han
den, en ondanks den spot van velen
hebben zij een jaar naarstig gewerkt.
Die priesters hebben zich daarbij in
Bond vereenigd, welke den naam draagt
van Verbond der Priesters-werklieden.
Ze zijn reeds ten getalle van 6 honderd.
Die priesters houden nu eene tentoon
stelling van hunne voortbrengselen in
hot kasteel van Gandes dat door den
eigenaar, graaf de Bejarry, te hunner
beschikking is gesteld.
Mgr. Renon, Aartsbisschop van Tours
heeft met veel plechtigheid die eigen
aardige tentoonstelling geopend.
Wat stellen die Priesters werklieden
zooal tentoon
uitdrukking zijner bruine oogen opmerkte,
gevoelde hij eene onverklaarbare aandoe
ning en welde er bij hem eene onbegrijpe
lijke belangstelling op, die hem aanzette
den kleinen bedelaar te ondervragen.
Het kind vertelde hem, dat hij, wees
zijnde, door een braven boer en zijne vrouw
aangenomen werd, die korten tijd daarna
West-Vlaanderen hadden verlaten om zich
te Brussel te gaan vestigen. Zij droegen
bijzondere zorg voor hunnen pleegzoon en
hadden hem op school bezet, in afwachting
dat hij eenen stiel zou kunnen leeren
maar eene besmettelijke ziekte kwam heer-
schen in het huis dat zij bewoonden, en
rukte beide echtgenooten op een paar dagen
weg. Eene oude vriendin, Philomena van
Acker genaamd, had hem na deze ramp
opgenomen, maar zij leefde zeer armoedig
et 't was om ze eenigszins te helpen, dat
hij eenige stuivers trachtte te winnen.
VIII.
Dit verhaal werd gedaan op eenen toon,
dien geen den minsten twijfel liet omtrent
zijne rechtzinnigheid.
Hoe is uw naam vroeg Joris Zoet-
berg.
Pauwel Thuriot, werd hem geant
woord.
Bij deze woorden, bleef de kunstenaar
staan,alsof hij plotseling zijn gangvermogen
verloren hadde.
Wat hoe zegt ge 1 sprak hij stotte-
Vooreerst eene galery schilderijen,
landschappen, portretten, welke juist
juist wel geene meesterstukken zyn,
maar toch niet van verdienste ontbloot,
en welke in burgerlyke salons geen
slecht figuur zullen maken
Dan heeft men eene uitgestrekte zaal
met voortbrengselen der kunstnyver-
hetd gebeeldhouwde salonmeubels
penteekeningen welke eene vaste hand
verraden, drukwerken van den besten
smaak een tapijtwerk voor eenen zetel
in stijl Lodewijk XVII onberispelijk af
gewerkt houtgravuren; fijn gegrifte
postkaarten, fotografiën, kunstboekban
den en kunstyzerwerk.
Wat de eigenlijke nyverheid betreft
en voorwerpen van dagelijksch gebruik,
zij ook hebben eene ryke uitstalling.
Een 70jarige priester heeft eeee on
dervest gebreid, waarop niets af te din
gen valt.
De Priesters-werklieden houden zich
ook bezig met hofbouw, fruit- en groen
sel teelt, hoenderkweek, enz., enz.
Het Verbond der Priesters-werk lie
den schynt zeer voorspoedig vooruit te
gaan, en men kan den priester Ballu
niet anders dan gelukwenschen het ge
dacht te hebben opgevat in den handen
arbeid een bestaan voor vele priesters
te zoeken.
Het gezag van den priester zal er
geenszins door lijden zeer dikwyls
schat men de verstandelijke waarde van
den man naar zynen aanleg voor han
denarbeid.
Voor ons, katholieke Belgen en Vla
mingen, zal de bekrompen toestand der
priesters in Frankrijk ons gedurig her
inneren hoe onze geuzen het zouden
aau boord leggen, moesten zij hier mees
ter worden gelyk hunne bondgenooten
het in Frankryk zijn.
(De Volksvriend).
Zooals haar naam het aanduidt, wordt
deze plant als salaad gebruikt en zij is
onder de herfst- winter- en lentemaan
den zeer gezocht.
De veldsalaad is eene inlandsche
plant, die natuurlyk groeit tusschen
onze graangewassen in de kleemachtige
gronden.
Zy moet dus in zwaren grond gezaaid
worden gewoonlijk zaait men zo tus
schen ajuin en met eens te hakken dekt
men het zaad.
Deze gewoonte is zeer slecht en men
zal veel beter werk verrichten met den
rend. Gij heet... heb ik goed gehoord
herhaal nog eens...
De kleine jongen, van zijnen kant, was
ook verschrikt,en hij ging de vlucht nemen,
toen Joris hem met den arm tegenhield.
Vrees niets van mij, arm kind, zeide
hij met goedheid, 't Is God die u op mijnen
weg gezonden heeft. Breng me bij de vrouw
waar gij woont,en als ik goede inlichtingen
nopens u krijg, dan zal ik ongetwijfeld
voor uwe toekomst zorgen. En gij heet toch
wel Pauwel Thuriot.
Zeker, mijnheer waarom zou ik het
zeggen, indien het niet waar waB
En waar zijt ge geboren
Dat weet ik niet, maar ik ben opge
bracht te Steene, bij Oostende, waar ik
mijne ouders verloren heb.
Geen twijfel meer... sprak Zoetberg
bij zich zeiven, 't is haar zoon Welke
ontmoeting 1 Waarlijk, 't is of ik met de
kruisvaarders moest uitroepen God wil
het 1
Een kwartier nadien, Btapte de schilder
in een der engste steegjes van het zooge
naamde Marollenkwartier en werd door
zijnen kleinen gidB in eene armoedige, hoe
wel nette kamer gebracht, waar zich eene
zeventigjarige vrouw bevond, wie hij zijn
inzicht deed kennen, Pauwel in zijnen
dienst te nemen.
Eenige goudstukken en de belofte van
nieuwe hulp in het vervolg, deden Philo
mena toestemmen in het vertrek van hem,
dien zij als haar eigen zoon beschouwde
grond 15 20 centim. diep om te spitteD;
deze omspitting zal ons het ondergraven
toelaten der verschillige meststoffen,
welke deze plant, alhoewel klein, zoo
hoog noodig heeft als de andere blad
gewassen des moestuins geven wij dus
goed verteerd mest en voegen wij er
bij per are 2 k. zwavelz. ammoniak,
om op korten tijd krachtige en malsche
planten te oogsten, en 2 k. kloorpotas-
sium die aan de bladeren deze schoone
groene kleur zal geven, hoedanigheid
die op de markt zeer aangeprozen
wordt, de samenwerking dezer twee
meststoffen zal ons, te meer, planten
van uitmuntende kwaliteit en die heel
goed zullen overwinteren.
Men zaait, opvolgcntlyk, veldsalaad
van 15 Aug. tot 15 Sept. in de lichte
gronden zal men den bodem vóór het
zaaien goed moeten vasttrappen.
Variëteiten de groene volhartige en
de ronde, in zekere streken zaait men de
Italiaansche, waarvan de bladeren lang
werpiger zijn dan by de andere varië
teiten.
G. Impatient,
Leeraar-Hofbouwschool,
Vilvoorde.
Ruzie in 't huishouden. In
Duitschland willen de gewestelijke soci
alistische komiteiten van Wurtenburg
en Baden, het oppergezag niet meer
erkennen van het Middenkomiteit van
Duitschland.
Dat is niet uit de lucht gegrepen, het
is het Duitsch socialistenblad Vorwarts
die het zegt, en de scheurmakers aan de
verontwaardiging aller socialisten prijs
geeft.
Ziehier de oorzaak
In de Duitsche Staten stemden de so
cialistische groepen de begrootingen
niet, tot hiertoe.
In eene vergadering van socialistische
Kamerleden, te Stuttgart gehouden, is
er beslist de begrooting van het konink-
ryk Wurtemberg te stemmen.
De socialistische Kamerleden van
Baden hebben een gelijkluidend besluit
genomen ais hunne kameraden van
Wurtemberg.
Als het Middenkomiteit der Duitsche
socialisten dat gehoord heeft, vroeg hot
uitleg.
Het heeft enkel voor antwoord beko
men dat er beslist was over de zaak te
zwijgen.
zij hield echter uit, dat Pauwel haar alle
zes maanden zou moeten komen bezoeken.
Het kind dat in Zoetberg eenen goed-
hartigen en rijken heer zag, scheen fier en
gelukkig, hem te mogen vergezellen
's Anderendaags, op het oogenblik dat de
jongen ging vertrekken, wilde de oude hem
een pakje kleederen geven, maar Joris deed
opmerken, dat zulks onnoodig was, daar
hij hem gansch in 't nieuw zou doen ste
ken.
Wil dit ten minste nemen, sprak zij
dat zal later wellicht te pas komen, mijn
heer.
En zij gaf hem eene oude brieventasch,
welke hij in zijnen zak liet glijden.
IX
Denzelfden dag nog, kwam Joris Zoet
berg met zijnen jongen makker te Aalst
aan, en liet zich met een rijtuig naar de
Muksen brengen.
Toen hij in zijne slaapkamer kwam,
dacht hij opeens aan de brieventasch, die
men hem had toevertrouwd.
Hij deed ze open en welk was zijne ver
bazing, toen hij er tusschen eenige andere
papieren, eene tamelijk goed bewaarde
lichtprent vond, waarin hij mevrouw d'Aul-
neux herkende
Ja, ja, zeide hij tot zich zeiven, dat
is het wel, dat is waarlijk het portret, welk
men op het lichaam van den vermoorden
man gevonden heeft. Welk eene aaneen-
De Vorwarts besluit daaruit dat het-
gene hy vernomen heeft echt is, en zegt
dat dezen die hunne beslissingen voor
hunne kameraden verbreken de een
dracht der partij vernietigen alsmede
alle democratie.
Men voorziet in Duitschland eene
scheuring tusschen de socialisten van
Noord en Zuid Duitschland.
Later. Do seheuring is zoo goed
als voltrokken.
Het gevaar der vliegen. -- In eene
vergadering van Engelsche dokters te
Buxton, Engeland, is aan onze in schijn
zoo onschuldige vlieg de oorlog ver
klaard geworden. Dokter Gordon Haew-
lett verklaardo in eene voordracht dat
de gewone huis- of kamervlieg eene der
gevaarlijkste,doodverwekkende levens
wezens is, waarmede de menschheid
bedreigd wordt.
Volgens hem overtreft de vlieg het
gevaar van hondsrazerny, pest en cho
lera De vlieg verspreidt vooral de
darmziekten, de zomerbuikloop en ook
den typhus. De parlementen zouden
wettelijke bepalingen moeten stemmen
om de vliegen te vernietigen.
Een ander dokter, M. Jacob uit Liver
pool, was ook overtuigd dat de vliegen
den typhus verspreiden. Zy zyn nog in
staat vele andere ziekten uit de gasthui
zen en ziekenkamers voort te slepen en
te verspreiden.
Sir James Grichton maakte de opzien
barende mededeeling dat zyno miscro-
pische onderzoekingen aan een vliegen-
poot 100,000 bacillen hebben aangewe
zen. Hij drukte de hoop uit dat de vlie
gen zouden vernietigd worden.
In de vergadering werd nog gezegd
dat die insekten door een net welk voor
het venster aangebracht werd, ook niet
doorvliegen als de mazen breed genoeg
zjjn om ze door te laten.
Om ze in open lucht van zich te hou
den is het in het algemeen voldoende dat
men eene sterk riekende bloem of een
okkernootblad in het knoopsgat drage.
Karboldampen zyn het beste middel om
zo uit hel huis te verdry ven.
De vliegen verdragen den reuk niet
die de menschen aangenaam is.
Vragen door de Patroons.
4 smedersgasten i loodgieteri kuiper
(halve gast) i letterzetter (leerjongen)
i meubelmaker (halve gast).
Vragen der Werklieden.
Daglooners fabriekwerkers.
schakeling van omstandigheden 1 Deze
leste wapens moest ik hebben, en nu, nu
mijne zegepraal volkomen zijn op de hel
din VAN HET KWAAD 1
Den volgenden morgen riep hij Pauwel
bij zich,
Mijn jongen,vroeg hij, en toonne hem
de lichtteekening, wie is dat
Mijnheer, men heeft me altijd gezegd
dat het mijne moeder was, en dat ik haar
daarmeê misschien nog zou kunnen terug
vinden.
Ja, zij moet het wezen, want ik vind
er veel in van uw gezicht Welnu, hoor
eens in een kasteel hier nabij, woont eene
vrouw, wier gelijkenis met het portret zoo
volmaakt is,dat deze omstandigheid en nog
andere mij doen gelooven dat zij uwe moe
der zal wezen.
Och God I mijnheer, kan dat zijn,
bedriegt gij u niet riep Pauwel, de handen
vouwende, uit; mijne moeder levend terug
vinden, ha, welk een geluk 1
Heeft men u reeds van haar gespro
ken, en wat heeft men u van haar gezegd
Pachter Hermans, die mij opgevoed
heeft, zeide me nooit iets anders, als ik er
hem naar vroeg, dan dat mijn vader gedood
werd, men weet niet door wien, en mijne
moeder verdwenen was. Anders weet ik
niets.
Joris Zoetberg nam plaats bij zijne
schrijftafel en schreef eenige woorden met
koortsige hand.
(Wordt voortgezet^)