Zondag 4 Juli 1909 5 centiemen per nummer 63"e Jaar 4169 Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst. GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM. VADERLAND, TAAL, VRIJHEID. Wat ze in 't schild voeren. Over de klokken te Aalst, Heil aan het katholiek België DITJES en DATJES. DE DENDERBODE. Dit olad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee- koning van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frank mot den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes maanden fr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont vangen zyn ten laste van den schuldenaar. Men Schrijft in bij CS. Van de Pulte-Gooasens, Korte Zoutstraat, Nr 31 en in alle Postkantoren des Lands. GUIQUK iUUM. Per drukregel Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1-00 Vonnissen op 3118 bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van dit blad. Aeltt, 3 Juli 1909. Het officieel orgaan der vrijdenkerij denkt dat het tijd is geworden de plannen te doen keDnen voor 't geval het kiezerskorps dwaas genoeg zou zijn om bet blauw, rood en groen kartel aan 't bewind te brengen. Het schrijven van bedoeld orgaan verdient al onze aandacht, vooreerst omdat de hoofdleiders der liberalen en socialisten tot den vrijdenkersbond be- hooren en als slaven de aangewezen richting volgen; ten tweeden omdat ons, één jaar vóór de kiezingen, wordt bekend gemaakt 't geen alsdan zorgvuldig zal verdoken worden gehouden uit vrees van wantrouwen bij 't Kiezerskorps te verwekken. Klaar en duidelijk wordt gezegd wat liberalen en socialisten zullen doen als ze 't katholiek Ministerie zullen hebben omvergeworpen: Onmogelijk zal het blauw-rood kartel «kien regeeren zonder zich nieuwe en zeergroote geldmiddelen te verschaffen, hetgeen, zoo zegt bedoeld orgaan, niet al te zeer in den smaak zal vallen der listenbetalers.. Nu, dit belooft voor de toekomst nu vooral dat de handels- en nijverheids crisis zoo zeer op de bevolking drukt. Men zal dus geld en nog geld uit de zakken der lastenbetalers kloppen. Wanneer de liberalen aan 't bewind waren, hebben wij ondervonden op welke schandalige manier zij onze in 't zweet gewonnen centen verspilden, ja, in wissen en rooien verknoeiden. Men zal zich nog wel herinneren, hoe zij over 25 jaren te werk gingen, hoe wy dan onder ondragelijke belastingen gebukt gingen. En de liberalen verwittigen ons nu een jaar op voorhand dat,zoo ze meester worden, ze ons andermaal zullen plui men. Natuurlijk zullen de liberalen hunne roode bondgenooten op zekere punten toch voldoening moeten geven.., demo cratische hervormingen volgens 't rood programma die millioenen en millioenen franks zullen vereischen. Geen de minste toelage zal nog ver leend worden aan instellingen die van den Staat niet afhangen. Geen cent meer voor de vrije scholen van allen aard geen cent meer aan allerlei instellingen welke de Katholieke Regeering nu heden ter hulpe komt en welke de zede lijke en stoffelijke belangen der kleine burgerij, van de landbouwers en der werkersstanden zoo zeer bevorderen. Dus geen cent meer voor de vrije en katholieke instellingen van allen aard. Natuurlijk ook zal men de begrooting van eerediensten afschaffen scheiding van Kerk en Staat gelijk in Frankrijk. En later als ze er de macht zouden toe verkrijgen,inpalming der kerkgoederen en verdrijving uit 't land der Klooster orden met diefstal hunner bezittingen erby, °ok lijk iQ Frankrijk. Immers, meermaals hebben de liberale schryve- laars ons luidop gezegd dat Frankrijk hun voorbeelden gaf en nog geeft die zij hier zullen navolgen. Nu, de afschaffing der begrooting van eerediensten zal zoo gemakkelijk niet doorgaan immers om dit to kunnen verwezenlijken moet onze Grondwet andermaal herzien worden. Hiertoe zou den de blauwe, roode en groene kar- telisten de twee derden der leden van Kamer en Senaat moeten tellen, 't gene ons bijna onmogelijk schijnt met het bestaande kiesstelsel der evenredige ver tegenwoordiging. Nu indien de herziening der Grond wet eene onmogelijke zaak is, dan zullen de driekleurige kartelisten de bestaande wetten der wijze hervormen dat het hun zal toegelaten zijn ons, Katholieken, op alle mogelijke wijzen te kwellen, te vervolgen, onze vrijheden te kortwie ken, i.a.w.ons te behandelen als parias in ons eigen vaderland, als een over wonnen volk dat men niet hard genoeg verdrukken kan. Maar of het Kiezerskorps met het driekleurige kartelistische programma wel vrede zal hebben dat is sterk te betwijfelen ja, of 't Kiezerskorps er zou in toestemmen dat onze heiligste vrijheden zouden worden verbeurd ver klaard, dat de hand van den Staat zou worden gelegd op de goederen van kerken en kloosters, van alle vrije lief dadige instellingen, neen dat zal niet Dat de liberale kandidaten met dit programma, nog vermeerderd door de verzwaring der krijgslasten, maar op treden, voorzeker vliegen zij overal den ketel in ondanks al de maskers van schijnheiligheid waarachter ze hunne duivelsche tronie zullen verbergen. 't Kiezerskorps zal klaar zien en be grijpen dat eene driekleurige kartelis tische heerschappij ons al te veel vrijhe den en zooveel millioenen kosten zou door Petrus VAN NUFFEL. Eenen zomernamiddag van het jaar 1907, zat ik tusschen de balken van den indrukwekkenden toren der begijnen- kerk. Ik mag u verzekeren, dat de opstijging alles behalve gemakkelijk toegaat en dat er, daar boven, aan stof en spinrag hoegenaamd geen gebrek en is. Dan, eene aangename verrassing wachtte me daar by het flauw licht straalken der lantaarn ontwaarde ik een lief klokje, waarop te lezen stond Pee ter ix minen naem Ghegoten van Jacop Waghevens in 't jaer MCCCCCXIV.. Een bedewekker, die 400 jaren bestaans telde!... En de begijntjes waren blij te moede, als ik hen den doopnaam van hun klokje noemde en hen sprak dan luisterden ze met belangstelling over de staatsorkanen, die Peeter rond hem zien woeden en getrotseerd had, wanneer Aelst verdestrueert ende x vaeghe lag x toen ik hen vertelde, dat in den Besloten Tijd er 3lechts op een enkelen kerktoren geluid werd, namelijk op dezen van het Begijnhof, waar de godin der Rede boven het ont heiligd outer pronkte. Van denzelfden ouderdom en insge lijks door Waghevens gegoten, is Maria der Sint-Martenskerk. Eene rekening van 1405 maakt ge wag van twee klokken voor de paro chiekerk vervaardigd en den 20 Septem ber 1405 gedoopt zij hadden voor peters de abten van Affligem en Ninove en voor meters de abdissen van Vorst en het klooster Ten Roozen. In 1461 wierp men ze in den smeltoven en wer den er twee anderen, o. w. Martha, van gegoten. Beide waren in 1582 door de Geuzen gestolen, maar Martha kwam terug en is in 1773 door Dumery van Brugge hergoten Simon-Lucas Cha- rité, factor der Barbaristen, maakte er het opschrift van. Wanneer de Geuzen hier huis hieldeD, luidde men voor de kerkelijke diensten op het belfort, en in 1639 hadden de godsdienstige plechtigheden plaats ter kapel van de schepenenkamer. Ten jare 1705 moest elkeen die het luiden der groote klok aanvroeg, vier schellingen groote betalen Alsoo de x groote clocke binnen Ste Martens kereke alhier in peryckel is van val- len ofte verongeluckt te worden ter ioorsaeke dat die soo dickmaels wort n geluyt, en omme daerin te voorsien, soo hebben burgemeester en schepe- nen geordonneert, soo sy ordonneeren x by desen dat eenieder die voortaen de groote clocke tot eenige diensten sal versoucken te doen luyden, verobli- a geert sal syn daertoe te vraegen con- x sent van heeren burgemeester, gelyck voor desen is gepleeght en altyt ge- costumeert is geweest, ende bovendien betaelen ten behoud van voors kereke vier schel, grooten voor ider dienst om daermede eenichsints thelpen de noo- dige reparatien van voors clocke en n thoren te betaelen. Actum int College n van 5 Juny 1705.x Resolutieboek 1705, Stadsarchief nr 12. In het stadsmuseum staat thans het klokje der voormalige Meuleschette- kapel het draagt voor randschrift Fvdit loannes Pavwels Gandavi 1717. Voormelden Dumery goot voor de hoofdkerk, in 1736, eene andere klok, met opschriftRe/Usa sum in honorem 1884- 1909. Jubelzang op de wijze van - De Vlaamsche Leeuw I. 't Is een kwart eeuw geleden, Dat België werd ontvoogd, En tot den dag van heden Op ware vrijheid boogt. Dat land, een punt op de aarde, Prjjkt fier in 't landental, Wijl 't kunde en werklust paarde, Wijl 't God stelt boven al. Refrein. U heilo vrye Belgen Viert vrij uw jubelfeest, Als katholieke telgen, Vereend van hart en geest 1 II. Geen land ooit evenaarde Der Belgen arbeidslust. Zijn bodem zoo vol waarde, Geniet, neen, nimmer rust. Beziet den landman zwoegen Hij maakt de klei tot goud. De mijner daalt bij ploegen In de aarde, diep en stout. Refrein. U heil III. Hoor wat een dof gedommel Zie wat een wolk van raak I 't Is nijverheidsgebommel, 't is trein en tramgesmaak. Ons België, een nest van mieren, Baart schatten boven maat En laat zich wijs bestieren Naar 't recht, door Kerk en Staat. Refrein. U heil IV. O God behoud den Belgen Hun Godsdienst en hun Land Zorg dat zy nooit verdelgen Hun leus, dat heilig pand Geef dat hun driekleur wapper In dorp, en stad, en gouw, Dat ieder blyve dapper En God, en wet getrouw. Refrein. U heil 1... Ter oorzake onzer Kermisfeesten zal De Denderbode - op Donderdag aanst. 8 Juli niet verschenen. ,*4 Wie op aarde iets goeds verricht, stelt zich bloot aan veel haat en veel laster. Vry denkers- of godverlooche- naarskring. La dernière Heure, x het orgaan der godverloochenaars deelt in zyn nummer van Zondag 27 Juni 11. meê AALST. Eenige liberalen dezer stad komen de stichting te beslissen van een vrijdenkerskring die zal aangesloten zijn by de Brusselsche Federatieonder linge contracten zullen tusschen de le den aangegaan worden ten einde, dat, na de dood, den laatsten wil van iederen overledene geëerbiedigd zij. Te dien einde zal eene inrichtende vergadering plaats hebben op 27 der loopende maand (Juni), om 2 uren 's namiddags ten lokale Hand aan Hand x te Aalst. M. Meulebroeck van Gent, afgeveerdigde van de Vlaamsche Federalieder vrijdenkerij zal de werking der bestaande bonden komen uitleggen en die volstrekt verzekerde uitslagen geven. Wy zyn benieuwd die Aalstcrsche sterke geesten te kennen 't zal niet lang aanloopen denken wij... Ongetwijfeld zal er Madame ook wel by zyn die uitriep Er is geen God, 't is mogelijk dat er in vroegere tijden een God bestaan heeft,doch nu beslaat er geen God meer En wat zeggen de Groentjes daarvan zy die met die blauwe en roode godver- chenaars heulen Goed voor soldaat. - Het blijkt uit de offlcieele statistieken dat er in de steden 35 per 100 lotelingen slecht voor den dienst zyn. tegen 15 ten hon derd van den buiten. De buiten geeft dus 85 per cent goe den en de steden maar 65 per cent. Het verschil is groot. Het is do heer Standaert, volksverte genwoordiger van Brugge, die dat ver schil heeft doen uitschijnen. Het liberale blad l'Indépendance zegt dat men daar niet verder moet over spreken. We begrijpen dathet nadeel is voor den buiten, en 1'Indépendance hondt van de buitenlieden niet, die katholieken zijn. GROENE PIE schrijft Over 5 jaar als ik den eeuwig betreurden vriend Advokaat De Backer opvolgde dan vroeg en bad ik Nooit een enkel gedacht aan hoogmoed te hebben in mijn verheven ambt en zooveel goed te doen als 't mogelyk is. - Indien er ooit hoogmoedige kwanten door de zon werden beschenen dan zijn het wel de groene chefs. Hunne schrif ten en redevoeringen toonen aan dat ze gek zyn van hooveerdy... Sancti Martini a Steph. Roelants et G. Dumery Alosti. In April 1751 werd de uurklok van het belfort op den toren der parochie kerk overgebracht, en ontving zjj den naam van O.-L.-Vrouwklok. Ze was bij eiken Aalstenaar beter gekend onder den naam van Moutklók, omdat zjj be taald werd met den last, op 't mout van de brouwers gesteld die belasting be stond in 6 stuivers op iederen zak mout, en de brouwers beweerden dat dezelve nog altijd geheven werd wanneer de klok misschien wel twintigmaal betaald was De Moutklok werd zeer geprezen om haren voortreftelijken klank. Met de vernieuwing van den beiaard, in 1751, kocht de gemeente Nieuwerker- ken, den 19 Juli, eene klok van d'hee- x ren van Aelst, die in den bayaert hadde gedient en is gedoopt op den 3 augusti door den landdeken en voor x peter onsen pastor J. van de Velde, en voor meter Joanna Maria Brys, x huysvr. van den kerkmeester Charles x Baten, welcke klok nu dient voor x middelklok. x (HS Memorie derremar- cabelste geschiedenissen). Volgens aangehaald HS moest den 9 Augusti 1755 de Hoogmisklók van Si- Ma rtenstempel, synde gekreveert te Brugge hergoten worden. De Potter en Broeckaert meenen echter dat zulks geschiedde in 1756, en duiden als klok gieter aan Jullien, var. Lier. Het is deze bedewekker, zegt men, die, ten tyde der Brigands, op den toren aan stukken geslagen werd. Zoo naderen wij het tijdperk der Fransche Overheersching. 't Waren droeve en sombere dagen voor Vlaanderen. Wy ondergingen de wet der overwonnelingen. Wat anders dan hoogmoed en winst bejag heeft de groene chefs de katholieke Partij doen verraden Wat anders dan hoogmoed,dan praal zucht gepaard aan bejag naar 't liefde geldeken, waarmeê men de boter koopt, heeft de groene chefs tot verradery, tot judasserij gebracht 't Was voor de 4000 patotterkens, schreef Groene Pie, vóór de balloteering van 1894 en dus niet tot bevordering der volksbelangen. De gansche politieko drijfveer der groene chefs bestaat in schijnheilige volksfopperij, haat en wraak, ongerech tigheid, broodrooverij, sloekerij, ver leiding, miskenning der ware volksbe langen.... Ja, miskenning dor ware volksbelangen. Wij dagen de groene helden uit te kunnen bewijzen dat zij door hunne uitsluitelijke werking, door hun toedoen een enkel centiem voordeel hebben gedaan aan werkman, landbou wer en burger. Ja, daar dagen wij hen toe uit Tabakrook. Door Italiaansche onderzoekers is, in navolging van de Duitschers vastgesteld,dat de tabakrook een zeer bijzonder kiemendoodend ver mogen heeft,veel meer dan andere rook. Als men tabakrook blies door watle, die met een aantal ziektekiemen door drongen was, bleven na korten lijd maar enkele van die kiemen in leven. De etterkiem bezweek het eerst, daar na de kroepmikrobe en eindelijk die van typhus, cholera en tering. Schijn- of facade wetten. Geen week gaat voorbij of blauwe, roode en groene schryvelaars stellen de sociale wetten door het katholiek Mi nisterie tot stand gebracht voor, als maatregelen zonder eenige waarde, als maatregelen die schijnen iets te zyn maar die in werkelijkheid geen aarde aan den dijk brengenv Maar zoo oordeelt men er niet over in den vreemde daar brengt men,even als socialist Picard, hulde aan hen die ze tot stand brachten. Ten bewyze laten wij hier volgen wat Le Journal de Genève een pro- testantsclie orgaan over onze sociale wetgeving in zijn nummer van 13 Juni 11. zegt Het kan zijn dat men geene bijzon- dere genegenheid heeft voor de hoofd- o mannen der Belgische katholieken en x dat mc-n geen enkel hunner gedach- x ten deelt men is niettemin gedwon- b gen te herkennen dat zij buitengewoon b werkzaam zijn. I De maatschappelijke wetten zyn Den 3 Brumaire Jaar VII verscheen het bevel, dat voor gevolg had het inpal men van al de kerkklokken. Deze wer den ten grooten deele nedergelaten en door het Gouvernement verkocht aan zekere firma Provigny en C'8. Dat die hatelijke besluiten allerwegen krachtig verzet ontmoetten, hoeft wel geen be toog. Ook kloeg, den 1 Brumaire Jaar VIII, de prefekt putten in de aarde over het weinig gehoor dat er aan zijne beve len gegeven was. Zulks had voor gevolg, dat R. van Wambeke, commis saris van het uitvoerend Directorium by het departement der Schelde, op aanstoken van den commissaris Chom- pré, den 22 Brumaire daarna, de Aalste- naars verbood van nog eene enkele klok te laten luiden, erin begrepen de werk klok. Werden, zooals wy hoorden vooruit- zetten, de klokken van de Collegiale inderdaad stuk geslagen en op den kerk vloer verbrijzeld Dit valt te bewijzen. Trouwens, hun getal beliep tot zes de hoogmishlok, de moutklók, de sermoenklok en drie kleine, de Priemhens geheeten. Welnu,tot heden vindeik slechts gewag over de vernieling eener enkele klok, namenlijk der eerste. Overigens blykt hot, dat de klokken, op bevel van den prefekt Faipoult, eens neergelaten, in het stadsmagazijn worden geplaatst. En de onderstaande rekening levert het rotsvast betoog dat de bedewekkers ten jare 1800 op hunne vorige plaats wer den gehangen Specificatie van leveringe van hout en arbeyd gedaen door den timmerman n Capiau, by order van d'Administratie x van het canton Aelst, zoo volgd Alvooren gewerkt van den 23 Juny tot ende met 5 July 1800 aen het maeken van sledde om te transportee- n ren de klokken van 't magazyn naer i de kerk, met het helpen ophaelen en x hangen dezelve klokken, met de voor- dere werken het samen 38 dagen, komt 38 0-0. Item gelevert 24 voet eyken twee duym plank a 4 stuyvers x den voet, komt 6 16-0. Gelevert 4 x pont voir-vet a 9 stuyvers tpont x 6-16 0. Item over 38 dagen drinke- x bier a 4 stuyvers daegs, komt 7 12-0. i) Item voor het bezigen van hoy en x reepen en aerde winden, schalk en x voordere gereedschappen, het saemen x 24 guldens,24-0 0.Hetsaemen78-4-0. x Stadsrekening Jaar IX. Capiau ontving het beloop dezer reke- niDg den 24 Vendomiaire Jaar 9. In den loop van Messidor Jaar X eischte de gemeente Borsbekc van de stad Aalst de teruggave harer klok, en de onderprefekt De Vos ondersteunde den 19 Messidor, dit aanzoek, wel te verstaan,indien werkelijk dezelvealhier te vinden was. Het gemeentebestuur gaf ten bescheid Er is hier werkelijk eene klok ge- x bleven uit den tijd der Brigandsdoch x het is onmooglijk te zeggen aan wie x zij toebehoort,daar dezelve in de alge- x meene verkooping aan de firma Pro- vigny toegewezen was. Wanneer x Provigny in onze stad aankwam om de klokken weg te voeren, heeft ons x bestuur hem doen opmerken, dat er x zich tusschen dezelve bevonden de x stukken eener klok, die men, uit x voorzichtigheid had moeten verbrij- zelen, daar ze niet kon beneden gelaten x worden, en dat het pijnlijk wezen zou n van haar eigen goed beroofd te wor- x den. Provigny, eigenaar van al de klokken, heeft de rechtmatigheid x niet allen fa?ade-wetten gelijk men x heeft gezegd. Er zijn er daaronder die zeer be- x langrijk zijn. x De wetten nopens het werkkon- x trakt, de onaantastbaarheid der loo- o nen, den arbeid van vrouwen en x kinderen, de werkongevallen, de x ouderdomspensioenen, de zondagrust, x de werkdag in de werkhuizen, doen x een gouvernement eer aan. x Deze 25 jaren van het katholiek x Bestuur zijn gekenmerkt geweest door x eenen onbetwistbaren voorspoed, x Ziedaar eene onverdachte hulde die de blauwe, roode en groene schrijvers liefst onder hunnen domper zullen hou den. Legerkwestie. Een voorbeeld dat hier in België zou kunnen navolging vinden, treft men in Benemarken aan: Sedert ettelijke jaren was in Dene marken do legerkwestie hangende. De Denemarksche koningen de generaals wilden de krijgslasten geweldig ver zwaren én het land langs alle kanten met forten en kanonnen bezetten en daarom de lastenbetalers de laatste cen ten uit den zak kloppen. De eerste minister was aanhanger van den koning en legde het wetsontwerp van verzwaring der krijgslasten neer. Het volk wilde van dien miljoenen dans niet weten en de volksvertegen woordigers verwierpen hot voorstel. Daarop schoot de koning in gram schap en ontbond de Kamers. Nu was het woord aan de kiezers. 70 tegenstrevers van het voorgesteld militarisch programma en 44 aanhan gers werden gekozen. Tableau 't Zou zoo ook wel in België kunnen uitvallen m*m De longteering is niet erfeiyk, neen, de longteering is geene erfelijke ziekte. Gansch vry ervan van bij de geboorte, worden de kinders dikwerf besmet door te leven met aan teering- lijdende ouders, 't Is daarom dat deze aandoening, zoo dikwerf bij do leden eener zelfde familie, aan erfelijkheid is toegeschreven geweest. Nogthans valt het niet te miskennen dat de kinders van teêringlijders ge- raeenlijK min wederstaan en meer door dit feit blootgesteld zijn om door long teering aangetast te worden. Overigens do longteering is genees baar en hare genezing is zelfs de regel, wanneer ze gekend en bestreden wordt als de wonden lokaal zyn en nog weinig uitgebreid. Oppassen is dus 't wacht woord. onzer vraag ingezien en liet ons de keus tusschen de nog gaaf gebleven bedewekkers. Wij hebben er eene uit gekozen en deze, onder de oogen van Provigny zelf, om elf uren 's morgens, naar den kelder van het stadhuis ge voerd. Heden hangt zij in den toren x der kerk. In de veronderstelling nu, dat dit werkelijk de klok van Borsbeke weze, dan nog betwisten x wij aan die gemeente alle aanspraak x op dezelve, vermits wy ze gekregen x hebben van Provigny, die ze van het i Gouvernement gekocht had en er x derhalve naar goeddunken over be- x schikte, x Brief I thermidor Jaar X. De onderprefekt antwoordde dat ge melde klok aan het Gouvernement nooit was betaald en dat zij door Aalst aan Borsbeke moest worden teruggegeven. (18 thermidor Jaar X). Of zulks gebeur de, weten we niet. In 1821 goot Andreas Van den Gheyn, van Leuven, de nog bestaande Bermher- Ugheidshlok. Een eigenaardig gebruik bleef bij de klokluiders der hoofdkerk lang in zwang, namenlijk dat zij veelal hunne rekening indienden, vergezeld van een dichtstukje. Den 9 en 10 Februari 1815, wezondo den vooravond en den feestdag van Willem van Oranje, prins der Nederlanden, hadden do kerkuilen er duchtig op losgeklepeld, en schreven zij hunnen staat van loon, met de volgende verzen aan het hoofd D'hoogste amptenaers der stad Hebben 't saomen last gehad Van de groote klok te stampen Voor ons grooten Souvereyn Daarom, als het nu kan zyn, Vraegen 's olie in hun lampen,

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1909 | | pagina 1