Zondag 8 Augusti 1909 5 centiemen per nummer 65* Jaar 4178 Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en t Arrondissement van Aalst. Welk onderwijs? VADERLAND, TAAL, VRIJHEID. GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM. CLAUDE MICHON Legerhervorming. V acancie-leergangen DE DENDERBODE. Dit olad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee- kening van den volgenden dag. De prys ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes maanden fr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont vangen zijn ten laste van den schuldenaar. Men Schrijft in bij C. "Van d© I»utte-<5ooaeens, Korte Zoutstraat, Nr 31 en in alle Postkantoren des Lands. CUlQliU «IJUM. Per drukregel Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1-00 Vonnissen op 3d* bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen btf accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van dit blad. Aelsl, T Au;;. 1909. Welk onderwijs hier te lande zou ingevoerd worden moesten liberalen en socialisten,gesteund door de Daonsisten, meester zijn, toont ons de bespreking aan die, de verledeDe week, ter Volks kamer afliep. Socialist Terwagne, Volksvertegen woordiger voor Antwerpen, interpel leerde den heer Minister van onderwijs en schoone kunsten over twee misdrij ven die de heer Bestierder van het Atheneum van Antwerpen had gepleegd Doen wij vooreerst bemerken dat de bedoelde heer Bestierder als een katho liek bekend staat,dat de geuzen hem dus in 't hart niet dragen en hem volgeerne naar den weêrlicht zouden helpen. Dus de heer Bestierder had twee grove misdrijven op 't geweten volgens onze geuzen. Maar waarin bestaan zij Luistert lc Hij had verboden dat er in eene maatschappij onder de leerlingen aan 't Atheneum, het vraagstuk van 't mate rialism of der godverloochening zou worden besproken 2° Een leerling was, met toestemming zijner ouders op 1 Mei 11. van het Athe neum weggebleven en de heer Bestier der of Prefekt had hem, tot straf, tijde lijk naar huis gezonden. Ziedaar de feiten waarover socialist Terwagne uitleg vroeg aan den heer Minister Descamps. Het antwoord des heeren Ministers was klaar en duidelijk De heer Bestierder heeft wel gedaan zegde hij, met in een Onderwijsgesticht van den Staat belet te hebben dat Gods dienst en Vaderland er aangevallen wor den. Dit antwoord beviel de socialisten niet; zij dreven hunne eischen zelfs zoo verre dat M. Hymans verontweerdigd den leider der socialisten Anseele toeriep Ge zijter niet!Men heeft geen recht de anarchistische theoriën in de loka- len van een Atheneum te bespreken. Gij benadeeligt het onderwijs. Leer- lingen zijn geen volwassenen, 't zijn kinders Wat de tijdelijke verwijdering van den leerling betreft, die op 1 Mei, met oorlof van zijne ouders, was weggeble ven om het Meifeest te vieren, besprak onze achtbare Volksvertegenwoordiger, M. Woeste, het feit gelyk het behoort aanschouwd te worden. Van het oogenblik, zegde hij, dat een vader zijnen zoon aan een onderwijs- gesticht toevertrouwt, wordt eene overeenkomst gesloten tusschen het onderwijsgesticht en den vader, en deze is gehouden zich daaraan te onderwerpen, zoo bij voorbeeld, zijne i) kinderen naar de klas zenden op de dagen dat er klas is, tenzij mits wettig belet. Indien hij dat konlrakt verbreekt, dan heeft het schoolbestuur het recht maatregelen te nemen, anders zou de school ten pröoi worden aan tuchte loosheid. Onze achtbare Volksvertegenwoor diger eindigde alsvolgt Ik dank den heer Terwagne, mij de gelegenheid gegeven te hebben te toonen wat in sommige gestichten van n den Staat omgaat, waar de leerlingen anarchistische gedachten verspreiden, en mij te hebben toegelaten tegenover i) deze verderfelijke leering de juiste 8 beteekenis te stellen van de rol van het openbaar onderwijs. Die verklaringen van onzen Woeste werden door de Rechterzijde to recht toegejuicht. Het bovenstaaude zal aan onze geachte lezers toelaten te oordeeien over den geest die in vele offlcieele Onderwijs gestichten heerscht. Laat ons nu aannemen, lijk socialist Terwagne beweert dat de Bestierder van 't Autwerpsch Atheneum en de helft der leeraars katholieken zijn, wat moet het dan zijn in andere offlcieele Onderwijs gestichten, waar de Bestierder en leeraars al tot het geusdom behooren 'I Is immers gekend dat in sommige offlcieele Onderwijsgestichten niet al leen een geusche dampkring, maar zelfs een anarchistische heerscht. Wij vragen het Is het wel mogelyk dat wij, katholieken, onze zonen toever trouwen aan zulk Onderwijsgesticht Is het mogelijk dat liberale konings- en vaderlandsgezinden hunne zonen naar zulk Onderwijsgesticht zenden? Wij denken het niet En zeggen dat dit onderwijs peper duur kost en dat wij,katholieken die het helpen betalen het moeten schuwen Is dat rechtveerdig De interpellatie van socialist Terwagne is allerleerzaamst onder een tweede op zicht daar ze ons voorzegt wat het offi cieel onderwijs zijn zal, moesten de blauwe, roode en groene Kartellisten hier de overhand behalen. Wij zijn dus verwittigd jaar 1908 deelt het blad mede in de vol gende tabel Beroep Stortingen Vervan- der storlers. van 200 fr. genen. Vrije beroepen 1286 251 Renteniers 573 121 Nijverheid en manufacturen 983 221 Handel 1391 272 Landbouw 1013 391 Scheepvaart 56 12 Ambachtslieden 434 90 Loondienaars 161 28 6497 1392 Episode uit de Fransche (Revolutie 16e vervolg. Claude Michon maakte hem opmerk zaam op Aimée. Ik wenschte in de zaal der gevan genen geleid to worden, zegde Aimée met bewonderensweerdige vastberadenheid;hier is mijn bewys van toegang. Bewijs van toegang bromde de sans- culot en draaide het blad om en om. Hé, Bernard, Ridault, komt eens hier. Kunt gij lezen 1 De aangesproken soldaten keerden zich om, maar geen van hen kwam een stap nader. Dus moest men ten slotte naar hen toe. Lezen, zegde een van hen. Lezen Verduiveld, waarvoor dient lezen 'i Al onze ellende komt van die vervloekte vod den. Gooi haar de trappen af, het is eene aristocrate, baar wit gezicht en fijne han den verraden haar. Is burger Dumontel niet hier, riep Aimée in haren angst. Ik wil naar burger Dumontel. Burger-intendant Dumontel riep een der sansculotten, ja, goed, breng haar bij den intendant, dan kan zy hem hare zaak voorleggen. Een ander er over De plaatevervanging. Het Journal de Bruxelles heeft opzoe kingen gedaan om de ouders, die voor hunne zoons de storting van 200 frank gedaan en een plaatsvervanger bekomen hebben, volgens hunne beroepen in te deelen. Den uitslag dier opzoekingen van het Het vergt geene moeite om te bemer ken dat de plaatsvervanging geen uit sluitend voorrecht is van begoede per sonen. Landbouwers, schippers, ambachts lieden en werklieden zijn viermaal talrijker dan do zoogezegde renteniers of rijke menscken. De liberalen zijn voorstaanders van de afschaffing der plaatsvervanging en 't is waarlijk wonderbaar hoe ze er over eensgezind zijn maar zie als de zonon der liberale hoofdmannen moeten loten verhaasten papa en maman zich om de 200 fr. te storten om eenen plaatsver vanger te mogen koopon als 't lot ongunstig is. En die heeren loopen nog- thans hoog op met hunne princiepen van gelijkheid en rechtveerdigheid... Maar wat is 'tï... Volksfopperij en anders niet De socialisten zyn ook vijandig aan plaatsvervanging zij staan de gewa pende natie voor. Alle weerbare mannen gewapend om dan met geweld de alge- meene onteigening of roof ten voordeele van den Staat of... van de leiders te kun nen doordrijven... Dat is gelogen zullen ze zeggen... maar hola Piet I Vrijstellingen van onderwijzers. Volgens het nieuw militair ontwerp, worden de onderwijzers vrijgesteld van den krijgsdienst. La Belgique Militaire, dat in nauwe betrekkingen is met het ministerie van oorlog, is tegen die vrijstellingen hot geuzenblad, La Gazette de Charleroi zegt dat de onderwijzer zijn ambt van opvoeder niet kan vervullen en de kin deren voorbereiden tot de kennis van hunne toekomstige militaire en burger lijke plichten als hij zelf geen soldaat is geweesthet kongres van den Bond der officieële onderwijzers, verleden jaar gehouden, heeft voor de onderwijzers de eer geeischt het Vaderland te dienen. Daaruit blijkt dat al wat geus is sa menwerkt om de Belgen naar den alge- meenen dienstplicht te trekken. Welnu dat de geuzen dit dwangjuk opdringen indien zij ooit meerderheid worden dat staat hun vrij. Maar dat de katholieken toch geenen duimbreed toegeven, indien zy hunne zaak en hunne party wezenlijk lief hebbon. Alle man soldaat, of België een uit gestrekt militaire kamp. La Revue de Belgique, een liberaal orgaan, deelt een schryven meê van een kolonel nopens het ontwerp van legor- hervorming. Indien ooit een ontwerp aan eene kommissie van specialisten moest on- derworpen worden dan was het wel het tegenwoordige. Indien men het niet deed, 't is omdat men verzekerd was dat het ontwerp zou van de hand gewezen worden, verzekerd van de vijandelijkheid des legers het is omdat men wist dat er geen enkel officier zou gevonden wor- den om dit ontwerp goed te keuren dat, zelfs in de Kath. Partij niemand die epauletten draagt, de vleierij zou verre zou gedrevon hebben aan de betreurlijke voorstellen van Minister Schollaert toe te juichen Geen wonder dat de kolonel het leger- ontwerp slecht vindthet geeft immers geen soldaten genoeg. Wat ze willen is het alle weerbare mannen naar de kazerne, alle jareu 33 34 duizend jongelingen naar de kazerne gesleurd, 't gene eene schroomelyke vermeerdering der staatsbelastingen zou veroorzaken. Het is een onbetwistbaar feit dat het militaire ontwerp zoo als het nu bestaat, een stap vooruit is naar den algemeenen dienst, of het alle man soldaat indien er niet uitdrukkelijk bepaald wordt, lijk de Grondwet het overigens voor schrijft, dat het contigent jaarly'ks door de Kamers moet bepaald worden. De militaire slokop tracht stap voor stap, maar zeker zijn doel te bereiken. De strijd is dus tusschen het Bel gisch volk en den militairen slokop gesteund door de liberalen en de socialisten roode en groene. Het zal van 't volk afhangen indien het overwonnen wordt. Laat ons dus bij de eerste kiezing en onzen wil uitdrukken met de blauwe, roode en groene militaristen naar den weêrlicht te helpen Al de Katholieke Vereenigingen welke gansch 't land door vengaderden om hunne zienswijze nopens het mili taire vraagstuk uit te drukken, verkla ren eenparig Dat ze gunstig zijn aan 't behoud der militaire wel van 1902, 't vrywilliger- schap inhuldigende Dat de militaire lasten hoegenaamd niet mogen verzwaard worden Dat de plaatsvervanging dient behou den te blijven en,volgens eenigen,vooral in vredestijd. Te Borgworm (Waremme) drukte men den wensch uit dat men de plaatsvervanging zou vergemakkelijken Men beklom onder geleide van eenige piekeniei's nog een trap en kwam nu op een bureel, waar Aimée met een verlicht hart een man zag, die voor eenen lessenaar zat te schrijven. Men vernam dat burger Dumontel niet aanwezig was, maar de man aan den les senaar zegde na het papier ingezien te hebben Het is in orde de burgeres kan met hare begeleiding de zaal der gevangenen gaan zien... Hé, Langlois Hola, burger Langlois Verduiveld, burger Langlois 1 Zijt ge weêr dronken Een kerel met een spitsen, rooden neus, doffe, domme oogen en strooikleurige haren, stond in eene aangrenzende kamer op, waar hij op eene bank geslapen had. Hij droeg eenen sabel en een uniform der nationale sarde. WatTis er vroeg hy ontstemd. Geleid deze burgeres en haar gevolg in de zaal der gevangenen, die zij om eene bijzondere reden willen zien. Vooruit dan antwoordde de garde, terwijl hij zich gereed maakte. Aimée en hare begeleiders volgden hem. In de conciergerie waren toen tijdelyk soms duizend menschen opgesloten. Daar er niet aan te denken viel, in eene betrek kelijke kleine ruimte zooveel menschen ook maar eenigszins als menschen onder dak te brengen, te meer daar de meesten er maar eenige dagen, ja, soms er enkele uren verbleven, hoopte men als het ware de gevangenen op in groote zalen, zonder te letten op stand, leeftyd of geslacht. In deze zalen waron volstrekt geene meubels, noch bedden of matrassen, noch drink-of waschgerief, noch vensterkens voor de kleine luchtgaten, die ongeveer drie me ters boven den vloer in den muur waren. De gevangenen stonden of zaten op den naakten grond, die 's winters ijzig koud en vochtig was en waaruit 's zomers kwa de dampen opstegen. Toen Aimée door deze zalen kwam, rilde zij meermalen van schrik en angst. De go- vangenen maakten haar eenen indruk van onbeschrijfelijke ellende. Daar zaten ze afzonderlijk of in kleine groepen, meest menschen, die nog eenige uren mochten leven en hielden zich onledig met hetgeen hunne stemming mcêbracht. Sommige speelden en zongen met een waren galgenaard en zochten zoo den doodstrijd te verkorten. Anderen, die nog wat geld gered hadden bij de instorting van hun geluk, dronken en tierden en waren vrijgevig met hun geld. Wat zou het straks ook baten bij de guillotine Weer anderen staarden vertwijfeld voor zich uit, knarsten op de tanden, sloegen zich voor het hoofd of mokten over recht veerdigheid, naastenliefde of waanzin der menschen. Aimée had nooit iets troosteloozer ge zien, zelfs gedroomd. Mannen, vrouwen, zelfs kinderen, alles derwijze dat allen door de invoering van een taks berekend volgens den fortuin toestand, er zouden kunnen gebruik van maken. Dit ware toch zoo slecht niet 4*4 Het stelsel van een man per huisge zin zal, naar 't schijnt, jaarlyks meer manschappen leveren, dan er noodig zyn om de getalsterkte van ons leger op vredesvoet van 42,800 en op oorlogsvoet van 180,000 manschappen te verzekeren. Volgens de inlichting door 't Minis terie aan den heer Raemdonck, Volks vertegenwoordiger en Burgemeester van Lokeren verschaft, zou de Stad Lokeren 43 manschappen moeten leveren. De zaak werd van nabij onderzocht en do uitslag is dat na afrekening van den afval en van al do mogelijke vrij stellingen, het jaarlyksch contingent zou tot 63 manschappen beloopen dus een derde meer. Te Eecloo is ook bestatigd geworden dat het nieuw stelsel van een man per huisgezin een merkelyk groot er getal milicianen zal leveren dan hedendaags. 't Zou dus merkelijke verzwaring zyn der krijgslasten. Hier te Aalst gaat het ook onderzocht worden en wy zijn nieuwsgierig den uitslag te vernemen. Kortelings gaat het Midden-Komiteit der Kath. Vereeniging van ons Arron dissement van Aalst vergaderen met dagorde Legerhervorming. k 4 4 Men is er over 't akkoord dat het stelsel van een man per huisgezin, veel meer milicianen zal geven dan er, vol gens de militaristen zeiven, noodig zyn. Hoe zal men het schikken om het te veel, vrij te laten De loting Maar neen, men wil er nimmer van ze moet afgeschaft worden. De heer Minister van Oorlog zegde dat er talrijke vrijstellingen zullen toe gestaan worden. Goed maar welken grondslag gaat men aannemen Welke zullen de voorwaarden zyn Men zal zeer toegevend zyn om die milieianen vrij te stellen, welke de steun van 't huisgezin zijn. Naar 't schynt zou men vooreerst, de zonen van behoeftige familiën, der werkersstanden begunstigen tot steun van ouders, broeders en zusters. Waar zal de behoeftigheid beginnen Wie zijne gebuurte bekijkt, bekijkt de gansche wereld. zegt de spreuk... Tot steuu van het huisgezin Wel nauwelijks zijn zeer vele jongelingen in don werkerstand van de milicie vrij of ze trouwen ze slichten een nieuw huisgezin. En dan vaarwel steun Hieruit zal dus natuurlijk voortsprui ten dat alleen de zonen van min of meer begoede standen tot den dienst zullen aangewezen worden. Wat zal er al aangewend worden om niet bij de begoede lieden gerekend te worden De fortuintoestand is heden moeilijk te bepalen. Zij die geen duim vaste goe deren bezitten, zelfs het huis dat ze bewonen huren en dus weioig begoed schijnen, kunnen een fortuin in beurs waarden bezitten. Hoe zal men het kun nen weten Het is dus noodzakelijk dat de voor waarden van vrijstelling klaar en dui delijk bepaald worden, wil men niet dat men in ongerechtigheden, in eene onge hoorde dwingelandij vervalle I Nu laat ons hopen dat zij, onze katho lieke gekozenen, welke de verantwoor delijkheid er van hebben, de zaken ten beste zullen regelen en wel zorgen dat alles uitdrukkelijk in de wet vastgesteld worde, want men heeft met liberale militaristen te doen, die niet te vertrou wen zijn. De ondervinding heeft ons geleerd hoo zij met de wet van 1902 zijn te werk gegaan. Een óog in 't zeil dus Men schrijft uit Brussel Het wetsontwerp van legerhervor ming heeft veel kans van door de Katholieke Meerderheid, mits merke lijke wijzigingen aanveerd te worden. De heeren Woeste en Beernaert ztyn het daaromtrent eens en dit is niet zonder beteekenis. Tot hoe verre dit gegrond is, weten wij niet. gehuld in eene wolk van bedorven lucht, meestal slecht of gebrekkig gekleed, hon gerig, ziek, met den dood voor oogen en die toch weer krampachtig vasthielden aan het leven om broers, zusters of kin deren, om vrouwen of zoons... 1 Eene kleine afwisseling in deze eenvor mige gevangenschap brachten de morgend- uren, waarin zij die daags te voren veroor deeld waren, werden afgehaald. Dan ging de groote middendeur open en aan het hoofd van eenen troep sansculotten ver scheen een commissaris met de lyst. Namen werden afgeroepen, tien,twintig, dertig en de opgeroepen menschen be klommen eenige trappen on verdwenen voor altijd achter de deur. Aimée voelde zich tot in het diepst van haar hart ontroerd over de ellende, die zy ontwaarde. Claude Michon zelfs had eene opwelling van meèlyden. Plotseling echter schrikte hij achteruit en zag schuw naar eenen bijna donkeren hoek, waar zijn graaf Roland de la Tour des Meaux zat neèrgehurkt. Hij was nog slechts gekleed in een hemd en broek, was uitgemergeld van gebrek, een beeld van wanhoop 1 Was dat de trotsche, fiere edelman Dan hoorde hij een hartverscheurendcn gil en zag Aimée aan do voeten haars vaders neervallen. Ofschoon Claude van verre bleef staan en zelfs met tegenzin het hartroerende tooneel tusschen vader en kind bijwoonde, zag hij tot iedere beweging, iedere gelaats- De Belgische Boeronbond richt wederom in September, te Leuven, vacancie-leergangen in ditmaal zyn ze niet enkel dienstig voor degenen die met maatschappelijke werken te lande bezig zijn; alwie met landelijke toestan den bekommerd is, kan er zijn voordeel doen. De leergangen in kwestie, zullen plaats hebben van Maandag: 13, tot Vrijdag 17 September inbegrepen. Deze lessen worden gegeven in de groote zaal van den Boerebond, Minder broederstraat, 24. Zij zijn toegankelyk niet alleen voor de leden van den Bond, maar voor allen die er do aanvraag van doen De leden van den Boerebond beta len niets voor het volgen der lessen de andere toehoorders betalen een inschry- vingsrecht van 2 frank. Wegens het verblijf in Leuven, daar- raeé doet iedereen wat h(j wil. Voor wie het begeert, kan de Boerebond echter zorgen. Nachtverblijf, noen- en avond maal, dit alles zal voor 4 1/2 dagen maar een 20 frank bedragen. Zooals men ziet in hot programma, zyn de lessen hoofdzakelijk praktisch, zoo de lessen over de Raifleisenkassen, uitdrukking. Hy zag, dat Aimée met hare teere vingers de dorre handen van den graaf streelde, dat zy hem liefdevol kuste, dat zij hem haastig en heimelijk moed insprak en dat hij levensmoede met do hand het tegendeel beduidde. Dat alles zag Claude Michon met eene onwillige opmerkzaamheid, waardoor elke beweging voor hem onvergetelijk werd. Wat ging er op dit oogenblik in zyne ziel om Niemand kon het zeggen hy zelf misschien niet. Maar steeds was het hem, of eene inwendige stem hem toeriep Dat is uw werk, uwe schuld, van u en uwe domheid, uwe verradelijke bedor venheid. Graaf Roland was tijdens zijne gevan genschap zonder middelen geweest. Hij moest dus op water en brood leven. Nu bemerkte Claude Michon, dat Aimée hem stil een handvol bankpapier toestopte. Hy had dit zelf ook wel willen doen, hoe zeer zyn voorraad verminderd was, als zy het niet gedaan had. Wie staat daar ginds vroeg plotse ling graaf Roland en hij wees op hem. Hij is onze goede begeleider geweest uit de Provence hierheen antwoordde Aimée. Kent gij hem niet meer Hot is Claude Michon. een uwer boeren. Graaf Roland scheen te schrikken, toch wenkte hy den boer nader te komen. Wilt ge mijn kind blyven beschermen, zooals ge tot nu toe hebt gedaan t vroeg hy met zachte en bevende stem. Claude Michon wildo iets zeggen, maar een vreemd gevoel snoerde hem de keel toe. Graaf, bracht hy er eindelyk uit. Stil, stil 1 Ik ben burger Roland en gij burger Michon, anders niets. Wilt ge haar beschermen Zoo goed ik kan. Ook... ook als ik dood ben f Ik zal haar beschermen, tot gy het weer kunt, heer graaf. Graaf Roland reikte hem sidderend de hand, die Claude Michon eerbiedig kuste. Daarna trad hy terug en de graaf zegde tot zijne dochter Gy kunt hem vertrouwen, Aimée. Ik ken mijne Provencaux I - Ook dit hoorde Claude Michon. Het had hem wat rust en vrede geschonken. Toen weerklonk trommelgeroffel. Men moest afscheid nemen. Weinige minuten later stond Aimée, nog met tranen in de oogen, buiten op het kleine plein vóór de Conciergerie midden tusschen het joelende en tierende gepeu pel, dat in wilde sprongen de Carmaonolh danste. Vlug schreed zy heen naar huis. (Wordt voortgezet.)

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1909 | | pagina 1