Donderdag 26 Augusti 1909 5 centiemen per nummer 65,ie Jaar 4185
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
Liberale onafhan
kelijke zedenleer.
MOEDERHART!
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Onze taal als wereldtaal.
EEN EX AXDER.
DE DENDERBODE.
Dit ülad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen ryn ten laste van den schuldenaar.
Men Schrijft in by C. Van de JPutte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31
en in alle Postkantoren des Lands.
GUIQUI SUUM.
Per drukregel Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1-00 Vonnissen op
3d4 bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herbalen bekendmakingen by accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dynsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
AeIst,2SAug. 1909.
De Vastenbulle van Z. E. Kardinaal
Mercier, over de plichten van den
huwelijken staat, vondt grooten weer
klank in ons land en werd door de
liberale drukpers in 't belachelijke ge
trokken. Het orgaan der liberale firma
Vijf Ezels en CnU zong luidkeels meê in
't blauwe koor.
Mgr. Mercier wees vooral op de ver
mindering der geboorten in Frankrijk.
Nu 't is in Frankrijk alleen niet dat
het geboortecijfer afneemt 't zelfde
wordt immers in België bestatigd.
Naar aanleiding van het getal ge
boorten te Luik merkt a La Revue éclé-
siastique van Luik op dat
Hoe meer eeno bevolking door
aardrijkskundige ligging Frankrijk
nadert of door de taal of de innige
betrekking evenaart, hoe minder kin-
i deren er bij die bevolking geboren
worden...
En inderdaad dat is de onbetwistbare
waarheid.
Volgens de Vastenbulle van Mgr. Mer
cier treft men, in 1906, in Frankrijk
20 geboorten per 1000 inwoners aan en
in België nog 25 per 1000 inwoners.
Het geboortecijfer in onze 4 uitslui-
telijk Vlaamsche Provinciën is hooger
men bestatigt er 31 geboorten per 1000
inwoners, terwijl in de 4 uitsluitelijk
Waalsche Provinciën het getal der ge
boorten daalt tot 21,8 per 1000 inwO'
ners. In Brabant gedeeltelijk Vlaamsch
en Waalsch telt men 24 geboorten per
1000 inwoners.
In het verfranschte Brussel met zijne
voorsteden is het geboortecijfer gedaald
tot 18,6 per 1000 inwoners dus lager dan
in Frankryk.
Het Bulletin communal voor 1906 wijst
ons den volgenden toestand aan.
Brussel 18,3 per 1000 inwon.
Anderlecht 22,4 o
Etterbeek 22,5
Elsene 15,8
Laken 22,6
Molenbeek 21,0
Schaerbeek 17,9
St-Gillis 16,3
S'Joost-ten-NoodelS^
Ware het niet dat in de volkswijken
de Fransche zeden nog zoo zeer niet
(o)—
38* Vervolg
Hare oogen schitterden achter de blauwe
glazen zij bekeek Pablo met een onbe
schrijflijk misprijzen en zich tot de tweo
meisjes richtente, sprak zij
Lieve kleinen, ik zocht achter u het
is tyd om naar de studiekamer te gaan.
Wat gij weent Gij hebt waarlijk eene
zonderlinge verstrooiing gezocht.
Myn neef sprak over onze moeder
zaliger die hij gekend heeft en die hij tot
het laatste oogenblik heeft bijgestaan gij
begrijpt dus, mej. dat...
Ja, Paquita, ik begrijp uwe woorden;
gij zyt een braaf meisje dat teederlijk uwe
moeder zou bemind hebben, hadden....
Zij aarzelde een oogenblik. Pablo keek
haar verdwaald aan.
onvoorziene omstandigheden, her
nam zij, haar aan u allen niet ontrukt.
Op welken zonderlingen toon heeft zij
dit gezegd dacht de kreool, terwijl Eva
zich met hare leerlingen verwijderde en
Paquita zich omkeerde om haren neef een
laatsten oogslag toe te werpen. Ik bedroog
my niet als ik dacht dat deze vrouw mij
vijandig was. De zaak wordt bedenkelijk
en ik heb weinig kans van te gelukken.
De vader is jegens my koel geworden de
zyn binnengedrongen, het geboorte
cijfer zou te Brussel nog lager gedaald
zijn. Immers voor een tiental straten
meestal in de volkswijken gelegen, treft
men 325 geboorten aan op 8327 inwo
ners of per 100 huisgezinnen 13.7.
Integendeel in 20 straten van eersten
of tweeden rang Anspachlaan, Louisa-
laan, Boterstraat, enz. is het geboorte
cijfer op zulke onbegrijpelijke wijze
gedaald dat op 13,216 inwoners men
slechts 70 geboorten aanstipt of 5,2 per
1000 inwoners en berekend per 100
huiggezinnen 2 geboorten.
Nu. onder die 20 straten zijn er dan
nog 10 waar men slechts 2,7 geboorten
per 1000 inwoners telt of 1 per 100
buisgezinnen.
Dus staan wij daar verre beneden het
geboortecijfer van Frankrijk.
De schrijvelaar der liberale firma
Vijf Ezels en C'xi' die zoo zeer met
de Vastenbulle van Mgr. Mercier den
spot dreef moet ook de verwoestingen
bestatigen die de liberale onafhankelijke
zedeleer in Frankrijk veroorzaakt. En
inderdaad wy nemen onze schaar en
knippen uit 't Ezelsorgaan
o De ontvolking in Frankryk.
Het Fransch Staatsblad maakt bekend
dat het officieel cijfer der geboorten
in 1908. slechts 791,712 bedroeg. Er
is dus eene aanzienlijke vermindering
waar te nemen.
Uit de statistieken blijkt dat van
1859 tot 1868 men gemiddeld een mil-
lioen geboorten in Frankrijk aan-
d boekte. Van 1868 tot 1886, op 19 jaar
dus, daalde het cijfer stil aan tot
900,000. Dus gedurende dit lang tijd-
0 stip was het eerste cijfer van het
geboorte-aantal eene 9. Daarna gedu-
rende 20jaar, van 1887 tot 1906 ge-
raakte men tot 800,000. Sedert twee
jaar begint het totaal te dalen zoodat
het cijfer met eene 7 begint.
Alles doet voorzien dat over eoD
tiental jaren dit eerste cyfer eene 6
n zal zijn.
Over de oorzaken zegt het liberaal
Ezelsorgaan geen woord; neen, het zegt
niet dat die afneming van 't getal ge
boorten in Frankrijk toe te schrijven is
aan de liberale en socialistische leer
stelsels, die de vernietiging van allen
godsdienstzin bewerken.
Maar niet alleen de ontvolking van
Frankryk baart onrust, ook de ontaar
ding van het Fransche ras niet min.
Wij nemen andermaal onze schaar en
knippen uit
tante is eene ijlhoofdige die mij geenen
dienst kan bewijzen; de stiefmoeder is eene
ikzuchtige vrouw, enkel bekommerd om
haar eigen nageslacht de kleino Hendrik
is een bespieder die, zooals Mercutio be
weert, ons onophoudelijk volgt Carmen
is een onverdragelijk meisje met hare ge
durige vragen over zaken, die ik liefst in
den vergeethoek laat. Kortom, niemand
kan my een handje toesteken ik mag
slechts op eigene krachten rekenen. Kost
wat kost, ik moet Paquita het hof maken,
mij door haar doen beminnen. Ik zal Don
derdag van de aangebodene gelegenheid
gebruik maken en aan het bal deelnemen.
Terwijl ik met Paquita dans, zal ik aan
haar oor een dier liefdesverklaringen fluis
teren welke te St-Domingo zoo goed ont
haald worden. Is zy niet aangedaan en
ontroerd, dan is mijn naam don Pablo
d'Aranjuez niet meer 1
Tot den volgenden Donderdag geschiedde
geen enkel beteekeniswaardig feit.
Pablo toonde zich zeer lieftallig ten
opzichte van Paquita en Mej. Brown zag
voorts alles aandachtig na.
De kinderen, verheugd over het bal dat
zij mochten bijwonen, waren gereed lang
voor het gestelde uur.
Jeanne zat in haren leunstoel en zag de
kleoderdracht der meisjes na, toen de gra
vin verscheen
Het rijtuig is ingespannen, zegde zy,
en de heer d'Aranjuez is reeds beneden ge
komen. Komaan, vertrekken wy.
Op de 318,449 jongelingen, die in
Frankrijk, in 1909, moesten ingelijfd
worden werden er 29607 van alien
dienst vrijgesteld, te weten
Wegens zwakheid van gestel 4499
tering 4,703 zenuwziekten 2989
oogziekten 2605 bloedomloop 2563
beenderziekte, 5763 andere kwalen
6585.
Sedert 3 jaar is het getal vryge-
stelden wegens zwakheid van gestel
verdriedubbeld. Het zelfde geld voor
de longtering.
Dus niet alleen vermindert jaarlijks
het Fransche volk in getal maar ook in
krachten van gestel.
En de oorzaak Wy schrij ven het toe
aan de zelfde kwalen die de verminde
ring der Fransche bevolking teweeg
brengt Nu als de schrij velaar andere
oorzaken kent, hy zet ze maar vooruit
zelfs al knipte hy ze uit met zijne
schaar
Üe prachtige en zeldzame verzameling
nieuwsbladen en tijdschriften, welke
in onze Vlaamsche taal buiten Europa
verschijnen, en nu in de tentoonstelling
van het Nederlandsch Koloniaal Boek
zijn opgehangen, hebben weêr eens de
aandacht van allen geroepen op de uit
gestrektheid van het gebied waar onze
taal gesproken en gebruikt wordt.
Hoeveel Vlamingen weten dat onze
taal door een 28 miljoen menschen, over
den aardbol verspreid, gesproken wordt
dat het getal families, die buiten Europa
gevestigd, onze taal spreken, lezen en
schrijven, van dag tot dag aangroeit
dat in een kort tijdverloop, dit getal zal
verdubbeld zijn, en dat het niet lang
meer zal duren, of in Afrika, over eene
uitgestrektheid van meer dan iOOmaal
België, tot in het hertje van Belgisch
Congo toe, men onze taal zal spreken
en beoefenen. De families der Boers
dringen in Afrika overal door en deelen
onze taal aan de inboorlingen meê. Het
klinkt ongelooflyK, maar toch is het
zoo, dat in Zuid-Afrika duizenden ne
gers niets anders dan Vlaamsch meer
spreken en hunne negertaal geheel ver
geten hebben. Niet enkel van aan de
Kaap tot aan de Congogrens is dit het
geval ook in de breedte van Portu-
geesch tot in Duitsch Afrika, wordt
Hollandsch of Vlaamsch gesproken. In
1898 reeds wees de konsul van België te
Mossamedes, in Portugeesch grondge
bied erop, dat aldaar byna uitsluitend
Vlaamsch gesproken wordt.
Toen in Duitsch Damaraland, tot aan
het Ngamimeer, spreekt men ook
Vlaamsch.
Hier in ons landjen is men in eenige
uren het Vlaamschgeweste doorgereisd.
Ginder in Afrika, kan men dagen ach
tereen sporen, en nog steeds onze taal
rondom zich hooren.
In Amerika wordt het Vlaamsch ook
door duizenden gesproken en gelezen.
Zie eens in de tentoonstelling, wat al
bladen daar dagelijks verschijnen, op
8, 12 tot 16 bladzyden druks. Die bla
den moeten toch lezers vinden, niet
waar Er zyn in Grand-Rapids, Michi
gan, Iowa, Illinois, Ohio, Wisconsin,
Minnesota, Kansas, Dakota, Nebraska
en Noord-Jersey met alleen Nederland-
sche nieuwsbladen, maar Vlaamsche
scholen en kerken, waar in 't Vlaamsch
gepredikt wordt.
Laat ons de Hollandsche koloniën ten
slotte niet vergeten, hunnen Oost,
waar 30 miljoen inlanders stillekens
weg in het Nederlandsch worden onder
richt, en waar zooveel Nederlanders
zelf verblijven. Dit zyn uitgestrekte
landen, waar nog zooveel te doen is
voor onzen handel en onze ny verheid,
en waar wy uitsluitend met onze taal
kunnen terecht komen.
Te Batavia reed de elektrische tram
reeds lang, toen wy het in onze steden
nog met onze langzame peerdjes moes
ten doen, en overal hoort men daar
rondom zich onze taal sprekenDe Vla
ming kan zich thuis gevoelen in alle
werelddeelen. Ons werd door leden van
het Vlaamsch Handelsverbond verze
kerd, dat hunne Nederlandsche brieven
voor gelyk welk deel der wereld, al
worden zy nietaltyd in het Nederlandsch
beantwoord, toch steeds worden ver
staan. Dit alleen bewijst dat, zoo als in
de tentoonstelling is aangeplakt, de
kennis onzer taal ons alom van groot
nut kan zijn.
Het Handelsbladwaaraan wy deze
bijzonderheden ontleenen, heeft Fransch
Vlaanderen vergeten, waar men van
aan de grens tot aan Duinkerke, tot aan
St-Omaars en tot aan Bethune, onder
het volk enkel Vlaamsch spreekt. Die
per Frankryk in, daar langs den west
kant, zyn er dan nog, zoo wat ten allen
kante, Vlaamsche familieu. In Noord-
Duitschland zyn er verscheidene Vlaam
sche volksplantingen. In een deel van
Japonië spreekt men Vlaamsch of Ne
derlandsch, langs de kusten, waar de
Hollanders hunne standplaatsen ter zee
hadden, als zy naar hunne Indiën vaar-
En daar men haar niet volgde, vervolgde
zij
Naar wie dient er nog gewacht
Onze onderwijzeres wordt verwacht, ji
madame, antwoordde Carmen op ernstigen
toon.
Waarom zulke vrouw medenemen i
Haar opschik zal ons ginder weinig eer ij
aandoen.
Ik deel uw gedacht en zie de nood-
zakelijkheid niet in iemand met Mej.Brown
te overlasten. Carmen en Paquita hebben
hunne onderwijzeres geenszins noodig om
te dansen, maar myn man heeft geëischt
dat zij hare leerlingen vergezelle en ik zou
hem voor niets ter wereld willen ongehoor-
zamen.
Eva trad op dit oogenblik juist binnen.
Daar is zij eindelijk riep de gravin
uit.
Zij boog zich vervolgens naar Jeanne.
Hemel, hoe zonderling is zy uitge-
dorst Zie eens de snede van dit kleed
Wat verschil met het mijne
Bah Zij bemint den ouderdom zooals
anderen de jonkheid verkiezen. Gy kunt u
uit den slag trekken met te zeggen dat zij
van Engolsche afkomst is...
En Jeanne verhaastte zich haar hoofd op
het oorkussen te leggen, gelijk eene vrouw
die zich zeer vermoeid gevoelde. Edmond
had gelijk op haar niet te rekenen om over
zijne dochters te waken.
Toen elkeen in orde was, stapte men in
't rytuig dat met 4 paarden bespannen was.
Hoe zegevierend zullen wy onze intrede
op het kasteel doen riep Hendrik uit
maar gij weet nog niet hetgeen onze zaak
bederft dezen morgen is de arme Jacquot
dood in zijn hok gevonden.
Die arme Jacquot,ons aller vriend welke
zoo flink den goeden morgen wenschte.
Hondrik had den lieven papegaai dien
groet aangeleerd toen hij een zijner lessen
aanleerde
De dag ontsluit zijn goudenpoort,
Daar komt de zon met al haar stralen
En dringt tot in de diepste dalen.
En roept tot elk, met vriend'lijk woord
Goè morgen.
En nauw'lijks hebben zij 't gehoord,
Of bloem en vogels worden wakker
En klinkt langs bosch en beemden akker,
Ia duizendvoud herhalen voort
Goê morgen. -
De kleine vervolgde
Verleden Zondag was hij nog zoo goed
om twee uren heb ik hem wat suiker ge
dragen, dien hij smakelijk heeft opge-
eten, en...
De onderwijzeres bekeek het kind, dat
begreep hetgeen MejBrown bedoelde.
Onvoorzichtige kleine Pablo had geen
woord verloren van hetgeen zooeven gezegd
was hy leidde er natuurlijk een besluit af
en dacht dat Hendrik wel de kleine be
spieder zou kunnen geweest lyn die zyn
Portret van de liberalen met de
schaar uit Vooruit van Gent ge
knipt
De liberalen zyn demokratisch in
den laatsten tijdja, als zy onder den
invloed der socialisten zyn,maar is eens
de socialistische roede van het gat, de
oude duivel der ikzucht, van den bazen-
trots en der vijandelijkheid voor elke
werkerswetgeving komt boven.
Die fameuze demokraten mogen nooit
alleen gelaten worden of zy loopen ver»
loren.
Zy zyn gelijk de half onnoozelen, die
met een Chartreuzenbroer moeten uit
gaan of aan een ongeluk zouden komen.
Gent is de stad der kleine loonen en
der lange werkuren.
Ehwel, te Gent is de kleine- en mid-
denburgery in meerderheid liberaal de
grootny verheid is nog voor een groot
deel in handen van liberalen en over
enkele jaren waren de liberalen schier
heel alleen baas over heel de ny verheid
en heel den,handel.
Ziet nu wat die demokraten en die
werkmansvrienden van ons werkvolk
hebben gemaakt.
Ziet naar onze ellendige krotten, onze
verzwakte vaders, onze verwelkte moe
ders, onze vreeselyke kindersterften
leest het martelaarsleven onzer brave,
Daarstige werkersbevolking, en gy zult
een bewijs hebben wat het liberalism
voor de werkende klasse over had.
We moeten bekennen dat het portret
welgelukt is 't is zelfs meesterlijk ge
daan.
Maarrr... waarom loopen de socialis
ten, zelfs te Gent, bij elke gelegenheid
met de liberalen mede, met die... half
onnoozelen, met die verdrukkers van
het arme volk zooals ze in de laatste
lijntjes zijn beschreven.
Ha 't is waar, 't is om ze in de
koorde te houden en de roede gereed 1
Prachtig. Te Rueil,in het Fransch
departement Seine et Oise, niet ver van
Parijs, is de school gesloten in welke de
Broeders Salezianeu kosteloos onder
wijs gaven aan talrijke kinderen.
Dat gebouw stond nog altijd ledig. De
meier of burgemeester heeft op eenen
goeden morgend een prachtig gedacht
gekregen, namelijk, van dat gebouw,
dat totoiets diende, een hospitaal te ma
ken voor... honden.
De bevolking is daarover niet tevre
den, en zelfs verscheidene gemeente
raadsleden vinden dat wat al te kras
gesprek met Mercutio had afgeluisterd.
Mej. Brown was zeer bekommerd toen
zij te Bonneville aankwam. Gelukkiglyk
mocht zy vryen teugel aan hare overwe
gingen geven men gunde haar enkel aan
dacht als in den eenen of anderen hoek
werd gefluisterd.
Maar zie eens welk kleed zij aange
trokken heeft, dit gelykt aan eene mode
van den tijd van zuster Anna.
Ik zal aan deze dame het adres barer
naaister vragen de snede is waarlyk be
nijdenswaardig.
Wat wilt gy er aan doen, dames f
voegde de gravin er by. Deze vreemde
lingen hebben geen smaak ik weet niet
hoe mijne nicht zulk schepsel in haren
dienst heeft aangenomen. In plaats van
eene hoffelijke Fransche dame, bevallig
en schoon, verkiest zy voor onderwijzeres
eene Engelsche met blauwen bril, die en
kel den mond opent om eene preek te
houden en de helft van haren tyd door
brengt, opgesloten in hare kamer.
Eva hoorde deze onvriendelijke bewoor
dingen niet zy zag gedurig naar
Paquita, die aan den arm van Pablo
ging en zeer veel vermaak scheen te
hebben.
Men ging op het grasperk treden.
Een orkest, achter het gebladerte ver
borgen, speelde een wals.
(Wordt voortgeset).
