Donderdag 2 September 1909 5 centiemen per nummer 658le Jaar 4185
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
Ontvolking
in Frankrijk.
MOEDERHART!
Legerkwestie.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
EEN EX AXDER.
DE DENDERBODE
Dit Dlad verschynt den Woensdag en Zaterdag van iedere -week onder dagtee-
kening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont«
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men Schrijft in bij C. Wan de Putte-GooMens, Korte Zoutstraat, Nr 31
m in alle Postkantoren des Lands.
CUIQUB lUOM.
Per drukregel Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1-00 Vonnissen op
3d® bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen by accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
Aelst, 1 Sept. I909.
La Revue hebdomadaire een
Fransch tijdschrift, stelde de vraag
Wat zullen de gevolgen wezen der
vermindering van 't geboortecijfer bij
't Fransche volk
Een Fransch geleerde, de heer Gide,
beantwoordt deze vraag in een uitge
breid schrijven waaruit wjj het eene en
het andere knippen
Men moet geene vermeerdering van
het per cent der geboorten verwachten,
zegt de hoer Gide, in de werkersklas;
integendeel, men mag voorzien dat het
stelsel, weinig kinderen to hebben, in
de lagere standen meer en meer zal toe
nemen.
Maar, zegt de heer Gide, het is moge
lijk dat de burgerklas verandering
brenge onder dat opzicht.
De voornaamste reden voor de bur
gers om het aantal kinderen te vergroo-
ten, zou volgens den heer Gide, het
eigenbelang van hunnen stand moeten
zijn.
Als de burgerklas haar bestaan zal
bedreigd zien door de werkersklas, zal
zij verstaan dat haar bestaan alleen te
vinden is in het getal.
Zij zal dan doen wat de stammen doen
die hun bestaan bedreigd zion bij
voorbeeld de Polen van Pruisisch Po
len. Zy zal het gebrek aan vooruitzicht
der socialisten en der anarchisten be
nuttigen, die met zich nu voorstanders
te maken van het Malthusianism, niet
inzien dat zij de toekomende getal
sterkte van huune troepen verminderen
en zich op die manier eene verzwakking
voorbereiden in den klassenstrijd die
nochtans het groudpunt van hun pro
gramma uitmaakt.
Zelfs nu maakt de eigenlijke gezegde
werkersklas niet heel en al de meer
derheid uit van de Fransche bevolking;
dus, als zij gedurende 30 jaren het mal
thusianism zal beoefend hebben zal zij
maar een derde meer uitmaken.
Do afneming der geboorten, zegt nog
de heer Gide, strekt nog ten nadeele der
ekonomische anders gezegd geldelijke
belangen dor burgerklas verre van
erdoor te verrijken, wordt ze armer in
plaats van afzetmarkten te openen, sluit
de vermindering der geboorten deze af.
39* vervolg.
Zoo gauw de eerste tonen weergalmden,
naderde de neef zijne nicht en begonnen
weldra te draaien. De kreool danste schoon.
EvameDgde zich tusschen het volk, terwyl
de toeschouwers het paar bewonderden.
De moeder zag hare dochter in de armen
van haren beul geworpen, zij was terecht
verontwaardigd, doch op welke wyze zou
zy dit kunnen beletten
Pablo,over het meisje gebogen fluisterde
haar van tijd tot tyd een woord in het oor
dit woord scheen het jong meisje niet te
mishagen, want zij antwoordde er op met
een aanmoedigenden glimlach. Dacht zy
niet haren neef al» haren verloofde te mo
gen beschouwen
Als de dans geëindigd was, poogde de
kreool het meisje tot eene dreef te leiden,
welke op dit oogenblik gansch verlaten
was.
Kom, lieve Paquita men laat ons
hier geen oogenblik vrij, ik moet u vol
strekt spreken
Maar de verleider rekende zonder haar,
die hem geen oogenblik uit het zicht vor-
loor...
Nauwelijks had zich het koppel twee
stappen verwijderd, als de onderwijzeres
Paquita hield staan.
Had Frankrijk, gelijk Duitschland,
sedert 30 jaren, 25 miljoen verbruikers
meer opgebracht, dan zouden de wijn
bouwers uit het Zuiden van Frankrijk
r.u niet moeten klagen dat hun wijn in
hunne kelders blijft liggen.
Het is juist in de departementen van
het Zuid-Oosten van Frankrijk dat de
overlijdens de geboorten overtreffen.
Indien zij gcene kinderen meer groot
brengen om wijn te drinken, waarom
zijn zij verwonderd dat zij geenen wijn
meer verkoopen
Do ekonomische wet welke J. B. Say
heeft vooruitgezet voor de voortbreng
selen is ook toepasselijk op de voort
brengers.
De mensch is eene afzetmarkt voor
den mensch
Daar waar or meer mensch en zijn,
zijn er meer ingenieurs noodig, meer
geneesheoren, meer handelaars, meer
fabrikanten, meer van alles
Wy zijn overtuigd dat do vertraging
in den okonomisclien vooruitgang van
Frankrijk, dat zich meer en meer door
de andere landen laat voorbijloopen, ver
bonden is met de vertraging in de bewe
ging der bevolking.
De dichtheid der Fransche bevolking
is veel minder dan ze zou kunnen zijn
on moeten zijn, 72 inwoners per vier
kante kilometer, terwijl de dichtheid in
Duitschland 116 is en in België 240 per
vierkanten kilometer.
Het middengetal van 2,7 kinderen per
huishouden, zooals in Frankrijk, is te
weinig, besluit de beer Gide. Het zou
moeten 4 kinderen zijn dan zou de aan
winst 300 tot 400 duizend per jaar be
dragen.
En de oorzaak van dit alles
't Zedenverderf dat in Frankrijk in allo
standen heerscht... En dit zedenverderf
is de vrucht van 't verlies van den chris
tenen godsdienstzin door den godsdienst
oorlog verwekt
Tot nu toe konden wij, schrijft De
Gazet van Kor trijk niet alles goedkeu
ren wat Christen Vlaamsch Volk
over de legerkwestie drukte en wij
vreezen grootelijks dat het voor het
vervolg hetzelfde zal zijn. Maar wat den
volgenden artikel aangaat, wij denken
dat hij in alle katholieke bladen zou
opgenomen worden.
Wat ons aangaat, wij beantwoorden
den vensch van onzen Confrater, het is
ook met voldoening dat wij het druk
ken
Onvoorzichtige gij gaat in de voch
tige bossohen wandelen, als gij bezweet
zijt. Dit verbied ik u. Gij moet" in de zon
gaan zitten, nevens Carmen, die verstan
diger ia dan gij.
Niettegenstaande de genegenheid welke
Paquita voor de onderwijzeres koesterde,
kon het meisje zich niet weerhouden een
zuur gezicht te trekken. De tusschenkomst
van Mej. Brown scheen haar ongepast. Zij
had verkozen met Pablo eens vrijelyk te
spreken.
Uwe Engelsche is eone uitdagende,
eene verachtelijke vrouw, murmelde do
kreool derwijze dat zijne nicht het hoorde.
Paquita had den moed niet verzet aan te
teekenen, zij had volgaarne het zelfde ge
zegd. Zij was slecht geluimd en nam nevens
Carmen plaats.
Eene quadrille was begonnen.
Zonder zich aan de stren rlieid van Mej.
Brown gelegen te laten, had Pablo eene
lieftallige jongvrouw uit den omtrek, ba
rones de Plinvol, ten dans verzocht..
Terwijl hij de verschillige bewegingen
van den quadrille maakte, koutte en lachte
hij met de dame, welke door zyne gezeg
den zeer gevleid scheen.
Paquita gevoelde voor de eerste maal
jaloerschheid in haar hart o,«komen en zij
verloor geen oogenblik de dansers uit het
oog.
Is de jaloerschheid een der beste mid
delen niet, dio een verleider kaD inroepen
De kreool wist wel hetgeen hij deed:
Een Geesel voor onze
Vlaamsche Volksjongens.
Terwijl de legerkwestie nu toch
ondanks ons aan de dagorde is, achten
wij het ons ten plicht eens te spreken
over eene der grootste oorzaken mis
schien wel do grootste van al van
den afkeer dien onze Vlaamsche Volks
jongens en hunne ouders gevoelen voor
de soldaterij en het kazerneleven.
Die oorzaak is de tergende kleinack-
lig, of liever gezegd verachting, waar
mede de krijgsoverheden, van groot tot
klein, onze Vlaamsche taal, de taal van
de overgroote meerderheid der Belgische
soldaten, behandelen.
De Vlaamsche miliciaan, door het lot
voor den dienst aangewezen, of optre
dende als vry williger met premie,
wordt, zoodra hij de kazerne binnen
treedt, door de officieren en oversten
van allen rang, beschouwd als een ding,
een voorwerp, waarmede men doet al
wat men wilals een onbeschaafde, een
boschman, dien men, bij middel van
vloeken en grove woorden, stampen en
stooten, de militaire beschaving moet
indrukken.
Men spreekt hem aan in eene taal die
hij niet kent, omdat zij de zyne niet is
en welke hy, ondanks dat, maar moet
verstaan omdat zijne overheden het
Vlaamsch, zijne taal, niet kennen of niet
willen kennen, men geeft hem, in dio
vreemde taal bevelen en onderrichtin
gen en omdat hjj ze niet verstaande, ze
verkeerd of integendeel niet uitvoert,
wordt hij voor domkop uitgescholden
of, nog erger, als moedwilliger gestraft.
Het hatelijkste van al is nog, dat niet
alleen de hoogere oversten alzoo hande
len, maar dat sergeant en korporaal,
volksjongens gelijk hij maar die als
ze Vlamingen zyu er fier op zijn
eenige brokken soldaten fransch aange
leerd te hebben, nog de ergsten zyn om
den Vlaamschen soldaat te verdrukken
en hem, om zyne onkunde in dat vreemd
gebabbel te mishandelen.
Lezer, hebt gij al eens in uw leven,
op een exercitieplein, het eerste onder
richt der rekruten dat zijn de nieuw
ingekomen soldaten gezien Daar,
staat, vóór een troepke Vlaamsche jon
gens, een sergeant of korporaal, met
opgeblazen kaken en den kop in de
lucht. Bij de eerste beweging die hij in
't Fransch beveelt en die niet naar zijnen
zin wordt uitgevoerd, gaat hy aan 't
vloeken, stampt hierop een been, daar
op eenen buik die te ver vooruitsteekt,
trekt en sleurt de jongens van voor naar
achter en van links naar rechts. Is hij
daarbij nog, zooals 't wel eens gebeurt,
hy wilde deie eenvoudige ziel door dit mid
del tot hem winnon.
Pablo geleidde de baronnes naar hare
plaats, dicht by Paquita,en ving gedurende
eenige minuten met haar een gesprek aan.
Som» boog hij zich om haar iets stil te
zeggen.
Juffrouw de Merinville werd kwaad zij
wreef met haren kleinen voet ongeduldig
op den grond. O, wist zy dat deze woorden
welke zij voor eene verklaring nam, zich
bepaalden bij gewone overwegingen, zoo
als Wat verrukkend feestWij hebben
vandaag een uitgelezen weder
Senor d'Aranjuez besloot eindelyk zyne
nichten te naderen. Carmen was juist voor
eene mazurka weggehaald.
Als het mij verboden is met u te
wandelen, vroeg Pablo, terwijl hy de
onderwijzeres mot gestoorden blik bezag,
mag ik ten minsten met u dansen, nicht
Paquita
Ik ben vermoeid, ik wil niet meer
dansen, antwoordde kwaad weg Paquita.
Keer terug tot die schoone juffrouw, welke
u zoo bevallen heeft. Men had waarlijk
vermaak u te zien dansen, gy deed het
wondorgoed.
Alles gaat wel dacht de Spanjaard,
zij is kwaad en ontvangt mij als een hond
in een kegelspel. Thans bon ik zeker dat zy
dezen avond op de plaats zal komen, welke
ik zal aanwijzen.
Eva zegde van haren kant
Ongelukkig kind I Zij is jaloerach,
een Waal, dan laat hij niet na aan zyne
misnoegdheid en kwade luim lucht te
geven in de uitroep Sales bêtes de
flamins
Hadden onze Vlaamsche jongens dan
nog maar het recht die slechte handeling
bij de hoogere oversten aan te klagen
Doch neen, hy die het zou durven be
staan met zulke klacht bij eeneu overste
te komen, zou gevaar loopeu er nog
eenige dagen cachot bij te krygen.
Is het wonder dat, op die manier be
handeld, onze Vlaamsche jongens al
spoedig de kazerne en het soldatenleveu
moede zyn en dat zy, van de eerste
maand af, de dagen beginnen af te tellen
tot op den gelukkigen dag dat de klas
naar buis gezonden wordt? Alzoo zijn
zij allen die in het leger zijn uit dwang,
omdat zij moeten dienen.
Onder de vrijwilligers, die zich van
den krijgsdienst een beroep maken,
vindt men er die zich vernedering ge
troosten om later, als zij eene klad
Fransch hebben opgedaan en eene streep
op de mouw bekomen hebben, op hunne
beurt hunne eigene taal- en stambroe
ders te helpen vernederen en verdruk
ken.
Zegt eens, VlamiDgen, gij die de
groote meerderheid der Belgische be
volking uitmaakt, mag dat zoo blyven
duren Zou het geen verregaande laf
heid zijn dat te verdragen en te blijven
verdragen zonder er krachtdadig verzet
tegen aan te teekenen
Welnu, die lafheid zullen wij niet
gaan, in uwen naam dus en in den
naam van uw heilig en onvervreemd
baar taal- en burgerrecht, eischen wij
dat die toestand verandere en dat onze
Vlaamsche jongens in het leger onder
richt, gedrild en bevolen worden in
hunne eigene taal, in de taal vau ruim
de drie vyfden der Belgen.
Het ware slechts billijk dat de taal van
de overgroote meerderheid der natie ook
de taal van het leger waredat onder
richtingen, verorderingen en bevelen
er in 't Vlaamsch en in 't Vlaamsch
alleen gegeven werden. Doch, aange
zien wy zelfs den schyn niet willen
hebben de Walen onrecht aan te doen,
zullen wy ons met minder tevreden
houden.
Dat men den legerdienst tweetalig
make I Dat men van alle officieren en
gegradeerden in het leger de kennis der
beide landstalen vereische, dat men on
derrichtingen, verorderingen en bevelen
in beide talen geve
Nota.. Dit laatste schynt ons wat
overdreven.
dus bemint zy hem zou het reeds te laat
wezen om haar uit de klauwen van dit
monster te rukken
't Zy zoo, nicht, zegde Pablo. Ver
mits gy het wenscht zullen wy van de
mazurka afzienGij zult mij echter toelatan
u naar de uitstalling te leiden, waar men
een weinig ijsroom nemen zal. Ik hoop toch
voegde hij er stil bij, dat uwe bewaarster
ons dit niet zal verhinderen.
Het buffet op het uiteinde van het gras
perk ingericht, was reeds stormenderhand
door de menigte ingenomen.Het was onmo
gelijk hetzelfde te naderen, zoo ten minste
geloofde Mej. Brown.
Maar Pablo, die op dit oogenblik alles
waagde, liet zich door de moeilijkheden
niet ontmoedigen en stil,op een toon welke
een verliefde jegens eene veel jongere
vrouw, aanslaat, sprak hy
Komaan, liefste, gij wilt mij iets ten
kwade, doch gij neemt de zaak slecht op.
Gy hebt wel opgemerkt dat ik my enkel
om de barones bekommerde om de aan
dacht uwer onderwijzeres te verschalken.
Onder ons gezegd, ik laat mij aan die ba
rones bitter weinig gelegen. Het kan niet
anders Als men het geluk heeft als toe
komende aanvaard te zjjn van een zoo
beminnelyk wezen als gij, kan men dan
nog zijn gedacht op een ander stollen Gy
mocht het u niet inbeelden gij wilt mij
gansch eenvoudig plagen omdat ik op u,
mijne lieve Paquita, smoorlijk verliefd ben
geworden. Zie,dat is niet schoon, niet lief 1
Indiaansch spreekwoord. In Indië
zeggen de menschen Wilt ge de fijnte
van 't goud beproeven Wryft het op
de toeststeen. De macht van eenen os
Laadt hem. De gevoelens van eeneu
man Luistert naar bem. De eigeulyke
gedachte eener vrouw Daar bestaat
geen middel voor.
De Moniteur deelt de vergely ken
de tabel meê van de opbrengsten der
uitbating van Staatsspoorwegen, poste
ryen, telefonen en zeevaart gedurende
de maand Maart 1909 eu 1908
IJZEREN WEGEN.
Maart 1909. fr. 21.493.446,92
id. 1908. 20.395.279,76
Meer in 1909. fr. 1.103.167,16
In de ontvangsten van Maart 1909
zyn begrepen de opbrengsten der lijn
Dendermonde-St-Nikolaas, die in 1908,
toen zij niet opgegeven waren, 24,756
fr. 70 c. bedroegen.
POSTEN.
Maart 1909. fr. 3.012.131,18
id. 1908. 2.720.665,47
Meer in 1909. fr. 291,465,71
TELEGRAFEN.
Maart 1909. fr. 430.475,71
id. 1908. 398.200,41
Meer in 1909. fr. 32.275,30
TELEFONEN.
Maart 1909. fr. 845.381.34
id. 1908, 635.283,66
Meer in 1909. fr. 210.097,68
ZEEVAART.
Maart 1909. fr. 511.059,61
id. 1908. 470.160,97
Meer in 1909. fh 41.498,64
Deze opgaaf wijst op eene algemeene
verhooging van 1,700,000 fr., in verge
lijking met do maand Maart 1908, wat
schijnt te bewijzen dat de crisis, ofschoon
nog eenigen tijd geduurd hebbende,
thans voor goed geweken is.
Aanhoor mijn jongen dezen raad,
En luister naar geen valschon praat
Het eerste slokje doet reeds kwaad,
Het tweede leidt tot overdaad,
Wie nummer drie pakt kent geen raad,
Het vierde levert zotten praat
Terwijl zijn tong dan dubbel slaat.
Bij 't vyfde zwaait hij langs de straat,
Hy weet niet wat hij doet of laat.
Geef een portie ijsroom voor deze
juffrouw, zegde hy, eensklaps zyne toe
spraak onderbrekende en al over de hoof
den de hand uitstekende om de vorfrischte
waar te nemen.
Toen het gevraagde overgereikt was,
weken beiden zij gingen wat op zijde
zitten en Pablo hernam dadelyk
Gij kunt niet voorstellen, liefste, hoe
ik sedert oeuige dagen ongeduldig ben ge
worden. Het stoot mij tegen 't hart als ik
altyd die onderwijzeres met haar leelijk
gezicht zie tusschenkomen en ons belet over
zooveel aangename zaken te spreken Pa
quita, gij zijt zoo lief en stellig bezit gij een
edel hart vergun mij eenige minuten
onderhoud, heden avond in de broeikas als
elkeen tor ruste ligt. Ik smeek u deze
bijeenkomst te aanvaarden, dit in naam
van uw geluk en van het myne.
Waar denkt gij aan, don Pablo? Wat
zou men zeggon indien men het wist Het
is mij onmogelyk dit verzoek u in te wil
ligen.
Gij hoeft niets te vreezen, liefste.
En nog stiller sprekende, vervolgde hjj
Denk toch, Paquita, dat ik binnen
kort uw echtgenoot zal wezen.
Maar gij zijt het nu toch nog niet.
O, dan schenkt gy -genoegen in de
weigering, gij wilt my wanhopig maken.
O, Paquita, geloof mij, ik ben wel onge
lukkig, ik hoopte...
(Wordt voortgezet.)
