Zondag 6 Maart 1910 5 centiemen per nummer 64ste Jaar 4257 Verwereldlijkte hospitalen. Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM. van de Stad on 't Arrondissement van Aalst. VADERLAND, TAAL, VRIJHEID. STAD AALST. Opvoering-en der PASSIESPELEN gedurende den aanstaanden Vasten, op Zondagen 6, 13, 20 en 27 Maart en Maandagen 7, 14, 21, en 28 Maart 1910. HET VLAS Voor onze soldaten. Roma locuta, res finita T O O NEEL. Zondagrust. H Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee- ioning van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes maanden fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont- vimgen zijn ten laste van den schuldenaar. Men Schryft in bij C. Vau de Putte-Goomens, Korte Zoutstraat, Nr 31 en in alle Postkantoren des Lands. NDERBODE Per drukregel Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1-00 Vonnissen op 3«® bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen Lij accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vrijdag in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van dit blad CUIQUB SUUH. Aelet, it Ilaurl lOlO. Le Rappel, een Parijzer orgaan, han delt over de verwereldlijking der hospi talen in Frankrijk. Vooreerst spreekt hetoverwatto Parijs bestatigd wordt en verder wat gebeurt in eenige andere steden. Het blad bepaalt zich bij de kwestie der kosten. Het vergelekt de onkosten der hospi talen tijdens zij door kloosterzusters bediend wierden, bij de onkosten sedert de verwereldlijking, 't is te zeggen, se dert dat de wereldlijke ziekendieners de verjaagde kloosterzusters hebben ver vangen In het Hospitaal-Cochin, te Parijs, kostte de instellatie der wereldlijke oppassers en oppasters, hunne logemen ten, zalen en ander gerief, in eens 138,000 franks. Verder kost deze dienst der wereldlijkte, nu alle jaren 18,000 franks meer, als ten tijde der Zusters De instellatie voor de verwereldlij king, kostte te Ivry in eens 330,000 frank. Nu kost de verwereldlijkte dienst der hospitalen aldaar,alle jaren 45,000 frank meer als toen de Zusters er In den Bijstand der Verlatene Einders te Parijs, werden de 27 Zusters door 31 wereldlijke zorgsters vervangen. De kosten zijn 47,000 frank 's jaars vergroot. Den openbaren onderstand te Parijs, kostte vroeger in 't geheel 21,600,000 frank. Na de verwereldlijking, 9 jaar later, waren die kosten geklommen tot ruim 31.000.000. Men had nogthans d'hulp besnoeid, zegt dqRappelmaar, de Zusters zijn vervangen door heeren en jufiers die geern een verkwikkend leventje lelden. Te Valence, in 1906, sloot de begroo- tiug der Godshuizen met 12.000 frank tekort, sedert dat het bestuur van 't hospitaal verwereldlijkt was geworden. Te Limoges deed M. Vacherie verslag over den gang van het verwereldlijkt hospitaal Naugeat. Men sloot met een tekort van 64.000 frank. En nogthans, zei de verslaggever, wij hebben besparingen gedaan Te Reims, volgens het socialistisch lid M.Legros zelve, verteert men,sedert het vertrek der Zusters, alle jaren 60.000 frank. Eu dit enkel en alleen, om den francmagouschen religiehaat te voldoen Te Amiens heeft de socialistische meier of burgemeester de bekentenis gedaan dat, sedert het vertrek der Zusters, het bestuur van 't hospitaal met een tekort zit van 126.000 frank. Te Toulon gaven twee leden van het bestuur der Godshuizen hun ontslag, omdat zy de moorschery niet meer konden verdragen, sedert dat het hospi taal verwereldlijkt was. Er waren 60,000 frank 's jaars meer onkosten. De schuld van uit groot gat in de kas, zei een der ontslaggevers, is de ver wereldlijking. Te Marseille, in 1903, stemde de ge meenteraad de verwereldlijking dor hospitalen, doch enkel met eeue stemme meerderheid. Deze nieuwigheid is vree selijk duur te staan gekomen. Het bestuur der Godshuizen, in zijne reke ning, vermeldt sedert dien, voor den dienst der hospitalen, een tekort van 259.000 frank. Equ lid van den gemeenteraad van Marseille, M. Martin, zei wegens het wegzenden der Zusters Men zal mij zeker niet van cleiica- lisme beschuldigen want ik vocht zelfs op de barnkaden te Parijs, en moest uaar België vluchten. Maar de hospitalen verwereldlijken, dat nooit! lk heb de Zusters by de zieken aan 't werk gezien, ik bon nog lid van het bestuur onzer gasthuizen. Ehwel, de Zusters wegzenden, daartegen prote- steer ik uit alle kracht. Inde Fransche verwereldlijking,spant het hospitaal van Dijon nog de kroon. Sedert dat de Zusters weg zijn, heeft men gespaard, 't is to zeggen, heeft men min ongelukkigen geholpen. Men heeft 7,000 ziekedagen en dagen van onder houd min per jaar. Men zou zeggen, er moet een schoon potjen over zijn, daar te Dijon. En wilt ge den toestand ken nen Sedert dat do Zusters weg zijn, is de begrooting geklommen van 275,000 frank, tot400.000 frank Zoo dan, te Dijon bezorgt men merke lijk min zieken en kranken maar men geeft veel meer geld uit Men bemerke wel dat het enkel de kosten betreft. Er dient bijgevoegd te worden dat al de geneesheeren, libera len zoowel als katholieken, de bitterste klachten laten hooren over den gang der zaken sedert de verwereldlijking De wonden worden verkeerd verbon den; het waken bij de zieken laat onder alle opzichten te wenschen geduld en medelijden zijn bijna onbekend op de voorschriften des geneesheers wordt geen acht geslagen het verkwikkend glas wijn vergist zich van keelgat de suiker ook. 'L Is eeue miserie, een war boel geworden tot groot nadeel der arme zieken en lastenbetalers. Ook zijn de klachten algemeen. Ziedaar, geachte lezers, een staaltje van wat er in Frankrijk bestatigd wordt. Volgens de liberalen zou het hier in België ook zoo moeten gebeuren im mers hoe dikwerf hebben z< niet ge schreven en uitgeroepen dat Frankrijk ons, Belgen, voorbeelden geeft die hier zouden dienen nageleefd te worden Men weel dat het de Fransche minister Combes is, dio de uitvoerder is geweest van al de godsdienstvervolgingen. In zitting der Volkskamer van 17Februari 1910, riep de socialist Berloz uit: Het is maar spijtig dat wij in België geen Gombes hebben Het vlas is eene der kostbaarste en tevens der teoderste der nijverheidsplan- ten hare teelt kan zeer winstgevend wezen, doch misschien meer dan elke andere, aan misrekeniugen bloot stellen. Niet alleen is het eene moeilijke plant nopens den grond waarin zij gezaaid zal worden, maar meer nog op de bemes ting die haar toegepast wordt. Een zandleemgrorid, rijk aan oud vet, zuiver, goed doordringbaar, en oordeelkundig bemest, zijn haar onmisbaar. Men heeft bevonden dat eene hectare vlas ongeveer 57 kgr. stikstof, 38 kgr. fosfoorzuur en 74 kgr. potasch uit den grond opneemt. Zoo als men bemerkt, speelt de stikstof, en vooral de potasch, eene gansch overwegende rol in de vlasteelt. Goed geteerd stalmest en beer, deze in matige hoeveelheid aangewend, pas sen volkomen. Zulks is niet het geval met verscli stalmest, dat niet past, ten ware het vóór den winter aangewend geworden is. Eene hulpbemesting met scheikundige vetten is volstrekt noodzakelijk, wil men een winstgevendeu oogst van uit muntende hoedanigheid bekomen, fijne, gele erls, die goed aan legere weder- staau. De stikstof geeft vooral de op brengst, het fosfoorzuur de strafte, de potasch de opbrengst, de fijnheid en de strafte; evenwel begunstigen deze drie bestanddeelen elk afzonderlijk en geza menlijk, zoo de opbrengst als de hoe danigheid. Het vlas is een leutegewas in den vollen zin des woords; einde Juni-begin Juli laat het reeds den grond vrij, en de landbouwer maakt er dadelijk gebruik van om er zijn eerste loof in to zaaien, ten ware hij eene tusschenzaaiing van wortelen toegepast had, waartoe het vlas zich uitmuutend leent, en wat zeer winstgevend wezen kan. De scheikundige vetten moeten bijge volg under volkomen opneembare vor men toegepast wordenliet fosfoorzuur onder vorm van superfosfaat, de pot asch ouder vorm van chloorpotasch en de stikstof onder ammouiakalea vorm. Het superfosfaat en de chloorpotasch zullen dadelijk kunnen benuttigd wor den het ammoniaksulfaat zul hunne opname nog begunstigen, terwijl het tevens rechtstreeks opneembaar is. Hot gebruik van 150 tot 200 kgr. am moniaksulfaat, van 300 tot 400 kgr. superfosfaat, en van 150 tot 200 kgr. chloorpotasch per hectare, schijnt ons eene goede hulpbemesting. Jan. Er is reeds veel geschreven over de verbeteringen welke zouden kunnen en dienen ingevoerd te worden om de ka- zern, onder zedelijk oogpunt, te verbe teren. indien de Belgische ouders er zooveel tegen hebben dat hunne kinderen moe ten soldaat worden, het is omdat zij weten welke groote gevaren hetkazern- leven voor de jongelingen aanbiedt. Hunne zonen zijn pas 19 of 20 jaar oud; ze worden ver van hun ouderlijk huis verwijderd en bevinden zich alleen in eene groote stad, te midden van onbe kenden, zonder steun, zonder richting, zonder iemand aan wien ze raad kunnen vragen. Daarentegen vinden ze gemakkelijk kameraden die hun den weg willen wijzen naar plaatsen die ze beter nooit zouden leeren kennen. Die toestand is niet alleen eigen aan ons land; de Hollandsche ouders hebben onder dat opzicht dezelfde bekommernis; protestanten evengoed als katholieken. De Hollandsche ouders hebben zich tot den Minister van Oorlog gewend en aangedrongen dat er iets zou gedaan worden om hunne kinderen op den rechten weg te houden. Zij vroegen in de eerste plaats dat er zou opgelet wordeu of hunne zonen hunne godsdienstige plichten vervullen. De Hollandsche Minister van Oorlog komt hun onder dat opzicht voldoening te geven. Hij heeft beslist dat de jonge soldaten, die nog minderjarig zijn min dan 21 jaar des Zondags naar de kerk of naar den iemnel zullen geleid worden, indien de ouders dat vragen bij de dienst neming hunner zonen. Eens dat de soldaten 21 jaar bereikt hebben doet de militaire overheid er hare hand af ze zijn meerderjarig. In het burgerlijke leven, moeten de jongelingen tot hunne meerderjarigheid onderdanig zijn aan hunne ouders of voogden de Staat, die zich van de min derjarigen meester maakt om er soldaten van te maken, heeft dus voor eersten plicht, in de plaats der ouders te tredeu aau welke hij hunne zonen onttrekt. Tot hiertoe is de Staat, in België ten minste, aan dien gewichtigen plicht te kort gebleven. Hij zou wel doen onder dat opzicht het voorbeeld van Holland te volgen en zich wat meer gelegen te laten aan de jougeliugen die hij naar de kazernen roept. Hij zou ook aan de aalmoezeniers meer gezag en meer recht op toezicht moeten verleenen. Er bestaan aalmoezeniers in 't Bel gisch leger maar zy hebben in de ka- zern niets te zeggen In Duitscbland, een land dat voor de twee derden protestant is, is het geheel anders de aalmoezeniers, hetzij prote- slantsche of katholieke, hebben daar het recht aan te duiden wat in de kazernen dient gedaan te worden in het zedelijK en godsdienstig belang der soldaten. Men heeft reeds veel gedaan voor de soldaten op stoffelijk gebied beter voedsel 1 fr. daags, enz. Dat men nu ook eens denke aan de zedelijke belan gen. De bovenstaande titel is eene Kristene spreuk, die beduidt dat, als Romen, 't is te zeggen, Z. H. de Paus, over eene zaak heeft uitspraak gedaan, die zaak voor alle kristene menschen ook is afgedaan. La Presse een Antwerpsch katho liek orgaan, bezigt ook die spreuk, om ze toe te passen op de uitspraak der regelmatig ingerichte kiesvereenigin- gon. La Presse schrijft Wij zijn beslist en krachtdadig op gekomen voor het onderhouden der regeltucht in de partij. Daarom is 'tdat wij al onze vrienden aanzetten, de oogen te vestigen op de vaan der oude Meeting De kandidaten voor de kiezing, worden aangewezen door een vast reglement, dat klaar en duidelijk is. Ehwel, de kandidaten eens op zoo'n wijze aangewezen zijnde, dat moet voor ons zijn gelijk het Roma locuta, n res finita. Zeker, wij hebben, in de legerwet, i) meer als één punt bestreden op vier- n kante en krachtige wijze. Maar, dat is nu voorbij, en van zoo de Kiesvereeniging gesproken heeft, o ehwel, als goê soldaten, wij gehoor- zamen vlug en stipt. Het ware 't katholiek vaandel op flauwe wijze verdedigen, zich aan de beslissing der Kiesvereeniging te wil- len onttrekken, door te vitten of de zaken op eigen hand uit te leggen. Het vaandel der Meeting is te roemvol, om niet gevolgd te worden door al moedigen en vastberadenen, die vast besloten zijn kloekelyk te stryden en voor den vijand niet te wijken. In dichte gelederen dan tegen den vijand op Wij treden die verklaringen van La Presse volkomen bij. Wij houden het als gevaarlijk voor de toekomst der katholieke Partij te handelen naar eigen zin. En omdat wij zoo oordeelen zouden wij stilgelegd of, lijk Groene Pie schrijft, gemuilband zijn. Indien er iemand moet gemuilband worden dan is het wel Groene Pie dan zou hij zooveel gezeever ter Volks kamer niet verkoopen en nimmer al die viscbwijfsche beledigingen naar 't hoofd zijner tegenstrevers slingeren Dempers Een pastoor zat op den trein. Een heer zat rechtover hem, en die den Aurore las. Weldra staakte die heer zijne lezing, en sprak over klerikale domperij. Met wien heb ik de eer te reizen, vroeg de pastoor. Ik beu professor. Ah zoo. E i weet gij wieden alpha bet uitvond 'i Volkomene stilte. Daar gij het niet weet, mijnheer de professor, liet waren twee monik- ken Orthon en Ardoin. De professor sprak geen woord. Weet gij wie het buskruit uitge vonden heeft Volkomene stilte. Ik zal u zeggen, mijnheer de pro fessor, dat het ook een monnik was, Roger Bacon. De professor sprak geen woord. Weet gij wie het kompas uitge vonden heeft Volkomene stilte. Weêr een monik, mijnheer de pro fessor Albert-de-Groote, vond dit zoo nuttig tuig. De professor sprak geen woord. Weet gij wie het muziek uitge vonden heeft Volkomene stilte. Een monik, Guy d'Arezzo by name, die de zeven noten der gamma heeft ge vonden. De professor sprak geen woord Er werd in het rytuig fel gehchen. Men was aangekomen. De professor stapte haastig uit. Dag mijnheer de professor, zei de pastoor. ONZE ongeloovigen hebben lie ver te spotten en te beleedigen dan zich te onderwijzen. In't algemeen zyn zij van de storkste niet, maar vau de kop pigste. Om het groot ongeluk te ont gaan van klaar te zien, zorgen zij bovenal nog om zich eenen blinddoek aan te doen. Veidllot. Roode beschaving. Door den Ferrer-rommel zooals de Duitschers het noemen, hebben de socialisten in alle landen der wereld zich voor goed laten kennen als godsdiensthaters. Hunne betoogingen voor den boos wicht Ferrer geschiedde in naam der... beschaving! Wat zou de wereld er won der uitzien, indien zij hem socialistisch beschaafd mocht heeten In Duitschlaad hebben de socialisten eene brochuur uitgegeven onder den titel Francisco Ferrer,een bedrijf van reactie en inqui sitie Daarin lezen wij Zeer zeker zijn er (bij de woe- lingen in Spanje) een paar dozijn ker- ken en kloosters in vlammen opge- gaan, en toen dat vuur den nachte- lijken hemel verlichtte, kwam er klaarheid in de geesten men behoeft geen gezworen papenhater te zijn, om te geven, dat het in Spanje een hon- derdmaal grooter beschavingswerk is eene kerk in brand te steken dan eene kerkte bouwen. Schoon, niet waar, die roode bescha ving, jammer maar dat ze zoo sterk naar petrol riekt. En met zulk janhagel spant het fiere liberalismus samen trekt het een zeel En zeggen, dat rooden en blauwen,nu de kiezing nadert, weer zweren zullen niet tegen den Godsdienst en zijne be dienaars te zijn. Och, kom, wij weten dit immers al zoo lang. Steertsterren. Er is nu concurrencie letterlijk in alles. Dat wordt nu ginder boven ons hoofd net hetzelfde. Over kort hadden wij de steertsterre de Drake. Met Mei, komt de komeet Halley af. En de sterrekijkers hebben er nu nog eene gevonden. 't Is op de Sterrewacht van Geneven, in Zwitserland, dat men deze steert sterre numero vier gezien heeft. Hoe ze te noemen, men weet het nog niet. De nieuwe steertsterre zou in den kring der afkomende ster Halley nes telen. Misschieu een voorlooper. Want Halley is eene zeer groote ster, zegt men Zoo dan, concurrencie ook onder de steertsterren. E ne geheele vornesteling in 't ge luchte. Tegen de botervervalsching.— In den laatsten tijd werd er in België vreemde boter ingevoerd, bewaard bij middel van ontsmettende stoffen, name lijk borax. Het gouvernement heeft nu de opzieners van den handel in voedings middelen verzocht bijzonder te letten op den verkoop dezer boter, waarvan de verhandeling door de wet verboden is. MEN weegt de menschen met eene valscho en onrechtveerdige weeg schaal. als men er het gewicht niet inlegt der omstandigheden, waarin zij handelden. L Veuillot. De gewestelijke inlijving wordt door velen voorgestaan Zy achten hot hoogst voordeelig dat onze jonge solda ten zoo veel mogelijk dichter bij hunne geboorteplaats of de verblijfplaats hun ner familie zouden in garnizoen gelegd worden. Maar hoe zal men dit kunnen ten uit voer brengen zonder Vlaamsche en Waalsche regimenten te vormen Wat ons betreft, wij houden het als hoogst gevaarlijk onder verscheidene opzichten. Later komen wij er op terug. Raad aan overstroomden. Het wordt aan overstroomden ten stel ligste afgeraden water uit bornputten te drinken, zonder dat het vooraf is ge kookt geworden. In de kelders en huizen door het water overrompeld, moeten dadelijk na het wegtrekken van het water, de mu ren worden gewit. Blijft het water nog slaan, dau zal men goed handelen met eenige kilo grammen ijzersulfaat in het water te worpen. Hot opgehaald slijk moet dadelijk met kalk en ijzersulfaat worden ge mengd, wil men het uitbreken van ziekten te keer gaan. IJzersulfaat is zeer goedkoop en bij drogisten verkrijgbaar. De Aalstenaars zeggen op z'n Aalstersch 't leste is 't beste Het tooneeljaar werd verleden Zondag gesloten door 't Land van Riem met Het Kersenhof en Vrouwentranen. Een woord vooraf de Vertooning was primo classo. Het orkest was uitmuntend een groote vooruitgang was waarteneraen. Daarvoor dient de heer bestuurder Cammaert harte lijk gefeliciteerd te worden. Bij het opgaan der gordyn, hoorden wij een persoon zeg gen, doelende op de tooneelversiering dat is zeker Teirlinck's werk Ja, 't was het werk van den wakkeren heerTeirlinck, die in dit vak waarlyk artist en kunstenaar is. Wat nu de stukken betreft, het eerste, alhoewel niet heelemaal modern, is een goed gezond stuk met eene edele strekking. Gelijk alle stukken van over een tiental jaren, idealiseert het oen weinig de karak ters. Toch blijven de personen menschen. Dat is ééne gave. De toestanden, ofschoon niet alledaagsehe zijn toch niet onnatuur lijk. Jacht op effekt wordt niet te veel gemaakt, 't Is van de romantische school, maar van de goede. En, evenals het deugd doet zich het vervlogene leven nog eens voor den geest te roepen, zoo doet het goed in de overstrooming van moderne werken, eens opnieuw kennis te maken met een pereltje van ouderen datum. Voor iemand, die geen tooneelkritikus is, valt het toch wel wat vervelend over eene uitvoering van 't Land te spreken. Immers, wil men de waarheid getrouw blijven, dan moet het altijd lofspraak zijn. M. Quintyn was prachtig-natuurlyk in zijn moeielyke rol. Woord, gebaren, mi miek alles was gelijk het behoorde gelyk het in 't werkelijke leven is. Dat is echte kunst. Bemerktzijne prachtige houding onder den boom, als hij snikkend, woest, wild en driftig dat enkele «geruïneerd! uitgalmt. M. De Nay er was een bezadigde flegma- tiek-spottendo dokter. Hij heeft eene eigen aardige manier van sommige in scliyn onbeduidende volzinnen op eene pittige wijze te zeggen, die effekt maken. Proficiat Maxke 1 Ieder stond verbaasd over uw los en luimig spel. Als 't zoo voortgaat, wordt Maxke-Max-Maximus en M. Van Mossevelde een bezonder goed Neen, M. Van Lierde noem ik niet 1 't Staat vast over z'n spel schrijven ware hem te laag schatten. Dat ziet, dat geniet men, dat schrijft men niet, tenware met het enkele woord Onverbeterlijk Een nieuw element kwam op de planken. Land houdt het vast I 't Is een acteur, 't Is kunst zich met drie, vier woorden zóo hoog te doen schatten. Bravo M. De Vuyst, ge verstaat de kunst uwe roc te spelen en dat is waarachtig zoo gemakkelijk niet Ge waart briefdrager van top tot teen. Onder de medespelende damen, eerst en vooral hulde aan Mejuffer Ch. Bruylandt. Wat meest bewonderd Typeering, spel, stem of uitspraak Ze bezit de gaaf alle letters uit te spreken gcene enkele gaat verloren, 7,elfs de slot letter - n - niet. Kan 't beter Mevrouw Weggho is gekend In iedere rol is ze te buis sentimenteel of kluchtig, dame of dienstmeid, ze geeft het onberispe lijk weer. Mevrouw Dauw leverde goed spel, maar vergat eens dat ze op don open baren weg moest roepen. BLIJSPEL. Vrouwentranen is een fijn stukje, moeielijk goed te vertolken, 't Lukte opperbest. M. Arys heeft zynen roep gemist. Hy moest rijke speler geboren zijn... en getrouwd, 't Is niet aan te nemen dat men iets op dergelijke manier weer geeft wat men niet ondervond, gaat die heer misschien 's zomers naar Baden M. De Rouck is een bliksemsche gargon komen en gaan op 't tooneel grenst aan 't tooveraehtige. Net de verschyning van Mephisto in Faust. Als komiek allerbest. M. Van de Maele was goed van spel en gaf vele tooneelen goed weer, maar was soms wat moeielijk te verstaan. Kortom een puik feest, bewys gevende dat 't Land het sport van den dag volgt en omhoog gaat, hoog 1 hoogerop 1 Exelsior Keitirk. Van's middags tot middernacht, eenige lienstdoende Apotheker, op Zondag 6 Maart 1910, M.Gallebaut, Botermarkt,

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1910 | | pagina 1