Donderdag 21 Juli 1910 5 centiemen per nummer G4slc Jaar 4277
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan
van de Stad en 'I Arrondissement van Aalst.
1 LIEFDE 1)11 ÖVIRM
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Godsdienst en Zedeleer,
Oyer Stadslofen.
De Kantbloemen.
Over meisjesopvoeding.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
sening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men Schrijft in by C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31
en in alle Postkantoren des Lands.
CHIQUE 8UUM.
Per drukregel Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1-00 Vonnissen op
3d8 bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen hij accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dynsdag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
Aelst,20 .lull I910.
Eene der leerstelsels die het libera
lism hedendaags met genoegen vooruit
ziet, is in 't volgende vervat
u De zedeleer is gansch onafhankelijk
van den Godsdienst.
Tot staving hunner bewering voegen
de liberalen er bij
Men kan een zeer zedelijk mensch
zijn, zonder eenigen godsdienst aan te
kleven of te belijden.
Wij willen geenszins de waarheid van
dit laatste gezegde betwisten, maar wij
doen opmerken dat het volstrekt niet
kan ingebracht worden als bewijs van
den eerstgemelden regel, namelyk
De zedeleer is gansch onafhankelijk
van den Godsdienst.
En inderdaad, omdat enkele personen
wier opvoeding en omgeving gansch
van den godsdienstigen geest des Kris-
tendoms zijn doordrongen, zich op zede
lijk gebied volkomen onberispelijk weten
te houden, hoewel zij alle godsdienstige
overtuiging hebben laten varen, daaruit
blijkt het niet dat eene samenleving
zonder Godsdienst evengoed de wetten
der zedelijkheid zou eerbiedigen dat de
massa den breidel des Goloofs niet noo-
dig heeft om den drang der driften te
beteugelen.
Immers wat is de zedeleer zooniet de
wetenschap van de plichten die wij als
mensch te vervullen hebben de weten
schap der regels die al ons doen en laten
moeten beheerschen plichten en regels
die gestaafd zijn op het onderscheid tus-
schen het goede en hot kwade.
De zedeleer is dus eene wet en als
dusdanig veronderstelt zij eenen wet
gever of een gezag, die het recht en de
macht bezit ons regels en plichten voor
te schrijven.
Waar nu zal men eenen wetgever,
een gezag, vinden welke door iedereen
dient erkend, aanzien en gehoorzaamd
te worden, zooniet binnen en buiten het
menschdom; zooniet in de bovennatuur
lijke sferen, die de Godsdienst ons leert
kennen
Wat moet er van eene zedeleer ge
worden, zooals de liberale vrijdenkers
ze droomen Volgons de liberale leer
moet eeniegelijk zich zijn eigene zede
leer vormen.
Maar die eigene zedeleer zou niet
alleon toegevend zijn voor de driften
waaraan elke mensch onderworpen is,
zij zou ook gestadig aanleiding geven
tot botsingen, omdat baar het karakter
van gezag, stevigheid en algemeenheid
ontbreekt, waardoor zy alleen invloed
uitoefenen kan.
Noch de wetenschap, noch de politie,
van wier bemoeiing sommige vrijden
kers allo goeds verwachten voor de
vestiging van de zedeleer der toekomst,
zijn bij machte de regels en wetten te
doen aannemen, die de samenleving
beheerschen moeten, zoo deze niet, door
onzedelijkheid verkankerd, wil naar
den afgrond gaan.
De Godsdienst alleen die niet enkel
leert welke plichten de mensch jegens
zijnen Schepper, jegens zijnen naasten,
jegens zich zeiven to vervullen heeft,
maat' die tevens ook de hulpmiddelen
verschaft om die plichten Da te leven
ja, de Godsdienst alleen maakt een
zekeren, een stevigen, een bestendigen
en onwrikbaren grondslag uit voor de
zedeleer G. v. L.
Onder dezen titel deelt onze Confrater
't Land van Oudenaarde n 't volgend
schrijven mêa «waarop wij de ernstige
aandacht onzer achtbare lezers inroepen:
De bezitters der stadsloten zijn waar
lijk te beklagen hunne titels zijn in de
vier laatste jaren merkelijk afgeslagen.
Het verlies voor deze geringe spaarders
bedraagt talrijke miljoenen, want het
getal der stadsloten is zoo groot dat een
afslag van weinig fraDken aanstonds
een verlies van verschillige miljoenen
frank veroorzaakt.
Ziehier in éénen oogslag den beurs-
prijs der bijzonderste stadsloten met
premiën op vier jaren afstand
STADSLOTEN BEURSPRIJS
2% intrest. 1906 1908 1910
Brussel 1905
100
95
95
Antwerpen 1903
103
96
927/8
Luik 1897
89
82
75 1/4
Luik 1905
101
94
923/8
Gent 1896
90
82
75 3/4
Oostende 1898
86
78
721/4
Schaarbeek 1897
84
78
1/2
727/8
Brussel-Zeehaven
89
82
1/2
75 1/4
De oude bezitters dezer stadsloten die
sedert minstens vier jaar hunne titels
aangekocht hebben,ondergaan een groot
verlieszelfs in de twee laatste jaren is
deze jammerlijke toestand gedurig nog
verergerd, bij zoo verre dat hedeudaags
gelijk" welke bezitter van stadsloten min
of meer geld verliest op zijnen aankoop
prijs.
10® Vervolg.
Gy zijt een van die afschuwelijke
mannen, die niet dansen, is 't niet zei ze.
En ik veronderstel, dat gij en Lord Duns-
dale den geheelen avond over politiek zult
zitten praten. Oh, ik hoor u beide reeds...
belasting op de suiker, en vreemdelingen-
weten tarief veranderingen. Stel u voor, ta
rief-verand oring te bespreken op do maat
van een wals
Zy lachte.
Ik zal van avond dansen, zei hy ern
stig, als gij met mij dansen wilt.
Hare oogen schitterden.
Kom mij vroeg vragen, fluisterde ze.
HOOFDSTUK VII.
Bedrog.
Het bal was in vollen gang de groote
balzaal was met een vroolijkc menigte zich
bewegende gestalten gevuld, en onder het
electrisch licht wierpen juweelen kleurige
stralen... roode en groene cn geele... toen
mevrouw Sherman aan Lord Crowley's arm
ongemerkt de zaal verliet.
Lord Croft danste voor de derde maal
mei Alice.
Zy waren juist voorbij gegaan, terwijl
haar donker hoofdje met haar parelsnoer
versierd, zich dichtbij zijn schouder bevon
den.
Eene dame dio dichtbij de deur stond,
keek mevrouw Sherman vcelbeteekenend
aan en trok de schouders op. Men begon
Alice en hare flirten reeds te kennen. Zes
weken geleden was het Lord Crowloy ge
weest. Iedereen herinnerde zich nog het
bal waarop zij ondanks mevrouw Nether-
combe, vijfmaal achter elkander met hem
gedanst had, on de ontvangst daar toen zij
geweigerd had mot hem te sproken en
niemand kon licht de diepo haat en groote
woede vergeten die zich op zijn gelaat had
den afspiegeld, toon zij hem ter zijde
schoof. Slechts een oogenblik waren deze
gevoelons zichtbaar geweest. Sinds dien
tijd was hij altijd uitermate vormelijk be
leefd, doch sommige menschen wachtten
op ontknoopingen.
En onderwijl viel er niet op Alice te
rekenen. Men hield ook haar in het oog...
wachtend op hetgeen zij nu doen zou. Van
avond was liet Lord Croft. Morgen zou het
ongetwijfeld weer een ander wezen. De
volgende week zou ook die wellicht ver
geten. Ondertusschen stond echter toch
Lord Croft in gunst.
Mevrouw Sherman zag de blikken en
glimlachjes en vervolgde kalm haar weg.
Zij had niets te maken met Alice. Het kind
Welke is de oorzaak van dezen bekla-
gensweerdigen toestand Waarom zijn
do stadsloten, eertijds zoo gevierd, zoo
gezocht, zoo ijzervast, zelfs langzaam,
doch gestadig in prijs opklimmend,
hedendaags zoo deerlijk afgevallen, zoo
verlaten en verwaarloosd
De groote aantrekkelijkheid der stads-
loton, niettegenstaande hunnen bitter
kleinen intrest van 2 is en blijft nog
altijd de kans van hot aanwinnen eener
groote premie. De booge premie is het
lokaas, het gouden kasieel, de droom,
het genot en de hoop van den bezitter
der premieloten De schamele bezitter
van één enkel lot alhoewel de leening
menige honderd duizenden, zelfs mil
joenen loten bedraagt, droomt zoo ge
makkelijk den weg tot de fortuin te
betreden Zijn lot van Brussel, Antwer
pen, Gent of Luik is voor hem de moge
lijkheid, de kans, misschien wie
weet de zekerheid van eenen zoo
vurig en lang gewenschten cn verwach
ten rijkdom
Rechuit gesproken, de kans eener
booge premie te winnen in de trekkin
gen der stadsloten, is bijna nietig. Het
getal der hoogere premies is zoo bitter
klein in vergelijking met de kolossale
hoeveelheid der sladsloteu, dewelke
minstens eenigo honderd duizenden zelfs
soms drie tot vier miljoenen bedraagt
In deze voorwaarden bestaat de kans
eener groote premie bijna niet voorden
bezitter van een klein getal loten.
Menige spaarder, gedurende vele ja
ren in zijne hoop en zijne vorwachting
eener groote premie immer teleurge
steld, eindigt met der. moed en de hoop,
en meteen ook zijne premieloten te laten
varen.
Er wordt veel geklaagd dat de steden
een overgroot getal hunner eigen pre
mieloten in kas houden eu alzoo in de
trekkingen, geheel dikwijls do hoogere
premies voor den neus der kleine spaar
ders weghalen. Sommige steden hebben
onder dit opzicht buitengewoon veel
geluk gehad Men weet hoe dikwijls de
stad Luik door de kans begunstigd
geweest is, en over eenige dagen nog
heeft de stad Antwerpen het groot lot
harer trekking gewonnen. Daaraan is
niets te veranderen. De steden hebben
het recht gelijk welk hunner loten in
kas te houden, of ze te verkoopen wan
neer, hoe en hoeveel 't hun best schikt.
Al de bestaande loten eener uitgifte
nemen altijd deel aan de trekkingen met
evenveel recht en reden als de loten in
omloop gebracht.
De leening der stad Brussel van 1905
bedroeg 422 1/2 miljoen frank, verte
van haar broer Hendrik wist hoe ze voor
zich zelf zorgen moest, en hare gevoellooze
zelfzucht en onbeschaamdheid vermaakten
mevrouw Sherman. Agnes was degene die
ze haatte, en ze haatte haar met een doode-
lijken haat, die by sommige vrouwen eene
eigenaardigheid is. Gedurende al die acht
tien jaar had zij nooit vergeten of vergo-
ven, en gedurendo al die achttien jaren
had mevrouw Nethercombe dit nooit bo-
grepen. Toen het met de liefde niet gegaan
was, had mevrouw Sherman hare eerzucht
aangekweekt, en in beide gevoelens had
Agnes haar gekrenkt Hoe duidelijk her
innerde Joan zich dit alles nu, torwyl ze
aan Lord Crowley's arm van het eene ver
trok ir. iiet andere kwain
Lord Nethercombe stond op den boven
gang, toen zij dien door gingen, en een
vreemd licht schitterde in hare helder
blauwe oogen. Nooit vergeten 1 Nooit ver
geven 1 Nooit had ze opgehouden zicli do
opgewonden droomen, gedeeltelijk vol
ecrzicht doch ook vol l.efde, te herinneren,
die ze achttien jaar geleden gedroomd had.
Lord Nethercombe zag er nog byna pre
cies dezelfde uit als toen. Hij zag er nu wat
vermoeid... wat ouder cn een weinig grij
zer uit, dat was alles. Toon zo hem passeer
de, herinnerde zij zich weer, hoe koud hare
hand in de zijne gelegen had, hoe donker
de kamer was geweest, cn hoe van heel
ver zijne stem geklonken had, toen hy
haar achttien jaar geleden verteld had, dat
hy met hare zuster Agnes ging trouwen
genwoordigd door 4,225,000premieloten
aan 2%, waarvan enkel 2,960,000 loten
uitgegeven werden, zoodat de stad
1,265,000 loten in kast achtergehouden
heeft. Ingezien de steden soms met zulko
kolossale hoeveelheid loten aan de trek
kingen deelnemen, ware het dan te ver
wonderen dat de hoogere premies zeer
dikwijls den weg naar de stadskas
inslaan
Docli ze had geen oogenblik hare zelf-
behoersching verloren. Agnes had haar
weieens gezegd dat, indien zij gemarteld
werd op de pijnbank, zij geen enkel toeken
van pijn zou geven, dan wanneer ze flauw
viel, en soms dacht mevrouw Sherman, dat
het waar zou kunnen zijn, soms vroeg ze
zich af, of zo eigenlijk, behalve de alles
overtreffende haat voor hare zuster en haar
eerzucht, wel iets gevoelde. Indien Agnes
er niet geweest ware, zou ze nu hertogin
zyn geweest
Hare kleino hand omklemde kraebtig
haar waaier. Hoelang was het geleden, dat
de Hertog van Eloester haar bijna ten hu
welijk gevraagd had Zij had geweten,
dat hy haar niet lief had. Zij had geweten
dat hij wanhopig verliefd was op het meis-
jo, dat naderhand zijn vrouw werd, en dat
hij haar uit spijtigheid getrouwd zou heb
ben, maar daar gaf zy niet om. Zij zou hem
toch genomen hebben, indien Agnes niet
tusschenbcido gekomen was. Agnes had
zich tusschen hen geplaats... Agnes had
hom op allerlaatst met hot meisjes, dat hij
lief had. verzoend. En Joanna was een
zaam achter gebleven. De hertog had het
andere meisje getrouwd eu Joanna was
vergeten, en Agnes had den haat, die hare
zuster jegens haar koesterde, belangryk
doen toenemen.
Na dien tyd had Joanna gewacht, ziek
van eerzucht, brandend van verlangen om
mevrouw Nethercombe, die eene gunste
linge der groote wereld was, te overvleu-
Het land vindt geene opofferingen te
groot om alles, wat eenigszins den na-
tionalen kunstsmaak onzer hedeudaag-
sche geslachten kan vormen, zooals
schilderijen, teekeningen, meubels, be
hangsels, porselein, glaswerk en andere
merkwaardigheden in onze muzeums te
verzamelen.
gelen, wachtende op eene gelegonhoid om
een schitterend huwelyk te doen, en ver
geefs wachtend.
Ze had geen enkel ander huwelijksaan
zoek ontvangen, dan dat van Maurice
Sherman, cn hij, hy had met groote vol
harding jaren en jaren gewacht, todat hy
eindelijk toegaf. Hij was byna miljonnair,
en indien zij geen titel kon voroveren, kon
ze ten minste toch gold hebhen, en eens
zou gold haar wellicht do kans verstrekken,
waar ze naar verlangde... de kans om
Agnes naby te streven.
Eindelijk naderde ze nu haar doel. Zo
had maanden doorgebracht met pogingen
om Mevrouw Nethercombe over to halen,
kaart te spelen, en nog eens maanden om
haar te leeren dobbelen, en nu kon ze on
getwijfeld voldaan wezen. Eenmaal op het
hellend vlak was, het gemakkelijk gevallen
om voorwaarts to gaan, en had mevrouw
Nethercombe zich spoedig genoeg in moei
lijkheden bevonden, waar ze nooit van ge
droomd had. Nu stak zy tot hare ooren toe
in de schuld haar bruidschat die vroeger
altijd onaangestast was gebleven, was ver
dwenen, en ze had Lord Nethercombe zoo
veel gevraagd, als zo slechts gedurfd had.
Joanna wist dit maar al te goed.
Wordt voortgezet.
Indien nu toch eens al de menschen,
zegt liet Handelsbladdie naar pater
Rutten luisteren, eens wildeu hooren
naar zijn woorden en toepassen wat hij
voorhoudt.
Ja, dan zegevierde de Vlaamsche be
weging onmiddelijk.
Hoor wat hij uitriep op St-Baafspleiu,
te Gent, tot duizende Vlamingen, aldaar
to samen gestroomd om den verjaardag
vau den Sporenslag te vieren
Philippina van Vlaanderen, die kwijnt
in don Fransclien kerker, is het zinne
beeld der dochters onzer bemiddelde
standen, die men nog altijd opgesloten
houdt in den engea kerker eener ver-
franschte opvoeding
Zij leven in Vlaanderen, maar niet
met Vlaanderen.
Jonkheden, zult gij langer dulden dat
men van uwe zusters, van uwe verloof
don, van de moeders van ods nageslacht,
naaapsters make van den vreemde, waar
geen eigenaardigheid meer in steekt,
die hun moedertaal ontleerden voor wat
kreupel Fransch, waar onze Zuiderbu
ren te recht meè lachen, en die zelfs de
edelheid cn de fierheid onzer Vlaamsche
beweging niet meer kunnen beseffen.
Zult gij hun niet leeren, door woord,
door pen cn voorbeeld, eigen schoon
hooger schatten dan vreemden blaai en
trotsch zijn op eigenwaarde
Neen, bij dc jongens zal 't niet meer
aan geestdrift cn overtuiging te kort
schieten, want juist de tegenwerking
heeft dc Vlaamsche beweging doen
worden dio machtige stroom, die alles
en allen meesleept in zyue geweldig
rollende baren.
Een nieuw geslacht is geboren, het
geslacht dat morgen over heel Vlaande
ren nieuwe huisgezinnen zal stichten.
En 't en mag niet en 't en zal niet, dat
in die gezinnon de vrouw het werktuig
zal wezen, om af te breken, wat wij
onze zonen hebben gemaakt en wat onze
zonen uit geestdrift zijn geworden eeu
Vlaamsch geslacht
Het meisjesonderwijs zal vervlaamscht
worden, of al ons werken dient tot
niets.
Een groep kunstwerksters werd ver
geten de kantwerksters. Door naald
en draad, meer dan door penseel, ets
naald of beitel, heeft do vrouw haren in
vloed verzekerd in de kunsten. Het tus
senwerk onzer vlaamsche kantwerk
sters is heel de wereld door bekend en
alle beschaafde volkeren hebben hun
werk gewaardeerd. De werksters heb
ben aan hunne kanten hun eigenaardig
karakter en goeden smaak met zooveel
bijval weten te geven, dat zij onder de
schoonste worden gerekend.
Deze kunst gaat ongelukkiglijk te
loor.
Van alle wetenschappelijk- en teeken-
onderricht verstoken, hebben onze kant
werksters geene kunstvormigo oplei
ding genoten on volgen zij hunnen ge
wonen slenterdaarbij hebben onze
welstellende klassen de nationale schoon
heden verwaarloosd om de mode te
volgen, die het voddenwerk der fabriek
boven hel betooverend speldenwerk
verkiest.
Zoozeer is de kwaal ingekankerd dat
vele dames een «Mechelsche» of «Brus-
selsche kant van machienwerk niet
kunnen onderscheiden.
Wij zouden aan onzen plicht on onze
overlevering te kort komen zoo wij op
onze beurt geene edelmoedige pogingen
in 't werk steldon om deze kunst berop
te beuren en geene helpende hand reik
ten aan onze 50,000 Vlaamsche kant
werksters, die verplicht zijn door dit
edel werk hua brood te verdienen.
Met dit doel is een komiteit van dames
ontstaan, onder do benaming a Do Kant-
bloemen.
Het zal het onderrichten de leerjaren
der kantwerksters trachten te verbe
teren.
Het zal trachten den kant zyue eer
lij ko plaats te gunnen in alle toekom
stige buitenlandsche tentoonstellingen.
Bij gelegenheid zal het schoono kan
ten aankoopen, dio het Icq geschenke
kan geven aan de afdeeling van vrou
wenkunst in onze muzeums.
Deze werking, die bestemd is om het
lot onzer kantwerksters te verbeteren
en de fijnste onzer nijverheden te