D1RKA Zondag 31 Juli HMO 5 centiemen per nummer 04sle Jaar 4280 Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM. van de Stad on 't Arrondissement van Aalst. VADERLAND, TAAL, VRIJHEID Een misbruik onzer dagen. Zondagrust, Tentoonstelling van Brussel. De 3de Vlaamsche Sociale Week. DITJES en D ITJES. Spaansche Oproerlingen van 1576 te Aalst Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee- sening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes maanden fr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont- vtrngen zijn ten laste van den schuldenaar. Men Schrijft in bij C. Wan de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, Nr 31 en in alle Postkantoren des Lands. Per drukregel Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1-00 Vonnissen op 3" bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeron Nota rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dynsdag en vrijdag in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele tan dit blad. CU1QUE SUUU. Aalal,30 .Tuli I910. Op onze dagen bestaat er een schreeu wend misbruik dat regelrecht strijdt tegen het vierde gebod Gods, 't welk aan alle menschen gebiedt hunne ouders te eeren en behulpzaam te zijn. Dat misbruik is het voor zijn eigen werken. Dit misbruik dat op groote schaal sedert tal van jaren in de groote nijver heidsteden heerscht. heeft nu de mindere steden en zelfs de dorpen besmet. Reeds meermaals hebben wij die kwaal aangeklaagd, doch aangezien zij zich meer en meer uitbreidt en men vreest dat ze algemeen zou kunnen wor den, wordt het volstrekt noodzakelijk er andermaal de aandacht op in te roepen in de hoop dat men de oogen opene. Het gebeurt veelal liedendaagsch, dat wanneer men den toestand nagaat van sommige werkmansgezinnen men iets anders vindt dan wat men vermoedt. Vader en moeder zijn van werken en zwoegen afgesloofd, maar de kinderen zjjn allen groot geworden allen wer ken, zoo een talrijk huisgezin zal, zoo men denkt, gemakkelijk door de wereld komen. Maar neen, mis is het Spreek eens vader en moeder aan eu zuchtend zullen zy u antwoorden Och Mijnheer, als ge heden op uw kinders moet rekenen, dat werkt al voor zijn eigen... Zijn ze dan getrouwd,zult ge wellicht denken. Wel neen ze zyn nog allen thuis maar... ze betalen iets voor hunnen kost en inwoon 't Overige houden zy voor hun eigen En dat vader en moeder gebrek lijden wat raakt hun dat Zijn het dochters moeten zij dan naar de laatste mode niet gekleed zijn Zij mogen toch bij hare vriendinnen niet afsteken... ze zouden niet opgemerkt worden en wellicht geen lief kijgen. Zondags ontmoet men er gekleed als ware dames en s anderendaags ziet men zenaar 't fabriek trekken. Zyn het jongens ze moeten kunnen uit gaan, zwieren, in de danszalen flikke ren, nachtzitten ze mogen bij hunne kameraden niet ten achterblijven, zij zouden wel als kwezelaar worden uit gescholden En thuis zitten vader en moeder al zuchtend op de kribbo te bijten. Wij vragen het in alle rechtzinnig heid Is dat geene schande?... Roept dat niet om wraak bij God en bij de menschen Is het dat, jongelingen, wat gij aan uwe ouders verschuldigd zijt? Is dat de behulpzaamheid waartoe het gebod Gods u verplicht?-.. Is dat uwen vader, uwe mooder eeren Ah pas zijt ge bekwaam om eenig geld te verdienen en ge werkt voor uw eigen. Ja, ge werkt voor uw eigen als of ge geeno verplichting had ten opzichte van hen die u het leven schonken, dio u voeden en groot brachten... en wie weet ten prijzen van hoeveel ontbeerin gen en opofferingen Heeft uw vader de zweetdroppels ge told, toen hij voor u slaafde en zwoegde? En zou hij soms 't brood uit zijnen mond niet hebben gespaard om u te voeden Heeft uwe moeder de tranen geteld die zy voor u heeft gestort, de slapelooze nachten die zij aan uwe wieg of uw ziekbed heeft overbracht Heeft zij met vader haar best niet gedaan om u te kunuen spijzigen, reeden en kleeden Heeft zij u dan niet tee- derlijk bemind En nauwelijks kunt ge geld verdie nen of ge zijt barbaarsch genoeg tot uwe ouders te zeggen Ik werk voor mijn eigen; ik zal u wekelijks zooveel bt talen voor mijnen kost, het overige behoort mij toe Oefent do plicht der dankbaarheid dan op u geen invloed uit Kent gij, die katholieken zijt, dan liet vierdo gebod Gods niet meer Eert uwen vader en moeder. Maar liberalen on socialisten moeten wij die vraag niet stellen ze verachten immers Gods geboden. Hebt ge geen besef meer van de be hulpzaamheid waartoe gij ten opzichte uwer ouders streng gehouden zijt Oh dat ten minste dan toch de stem der rechtveerdigheid hij u weerklank vinde Jongelingen prent goed in uw geheugen opdat gij u het altijd moget herinneren dat alles wat gij aan kracht en gezondheid, aan geleerdheid en be kwaamheid bezit, gij dit alles naast God aan uwe ouders te danken hebt en dat ge nooit of nooit de opofferingen- kunt vergelden welke zij zich met zoo veel liefde voor u hebben getroost. Mogen deze regelen de oogen openen aan menigen dezer verdwaalde jonge lingen, ze tot betere gevoelens brengen en hun doen begrijpen dat hunne han delwijze strijdt legen het vierde Gebod Gods Eert vader en moeder en legen de rechtveerdigheid Van's middags tot middernacht, eenige dienstdoende Apotheker, op Zondag 31 Juli 1910, M. Meirschaüt, K,e Zoutstr. E V IV K E 2G O 50 K aan do Onder al de belangrijke zaken die er op de T-ntoonstellirig van Brussel te zien zijn, is er eerie die niet alleen den landbouwer, maar nog den landelijken onderwijzer, don gewonen en zoo zeer geacliten raadsman der buitenbevolkin gen. bijzonder aanbelangt. Wij zetten hijgevolg zeer de lande lijke onderwijzers en de landbouwers, die zich naar onze grootsche World's fair begeven aan, deze niet te verlaten zonder eenen oogslag te gaan werpen in het Pavilloen van den Comptoir du sulfate d'ammoniaque» eene lieve hoeve van de XVIII0eeuw. gelegen dicht tegen het Pavilloen der Boerin en liet hotel - Alt Dusseldorf Dit bezoek zal hun toelaten vele be langrijke zaken le leeren, waaruit zij voorzeker groot profijt kunnen trek ken, 't zij om een goeden raad te ver strekken,'t zij om oordeelkundiger en intensiever hunne velden to leeren be mesten Voor deze maal, beperken wij ons met hunne aandaclil te trekken op een zeer belangrijk punt dat zij in liet Pavilloen van den Comptoir du sulfate d'ammoniaque kunnen bostudeeren, namelijk op het verbruik van het arnmo- niaksulfaat. In den loop vau onze wekelijksclie onderhouden, zegden wij reeds dat hot ammoniaksulfaat een kractitig stikstof- mest. is, zeer rijk aan stikstof, en dat eeue duurzame on aanhoudende werking bezit. Vroeger, zegden wij ook reeds dat de ammoniak van in de hoogste oudheid gekend was, doeh dat slechts in 1842 en 1843 het gebruik van het ammoniak sulfaat algemeen begon te worden, dank zij de werken van Dr Georges Fowner en van Mr W. F. Chatterley, en de k'.as- siscli gewordene proefnemingen van Dotbamsted. In het Pavilloen van den Comptoir du sulfate d'ammoniaque» kan men eene tabel zien, die de hoeveelheden ammo niaksulfaat aanduidt, gedurende liet jaar 1909 in België en in de aanpalende landen verbruikt. Deze waren, voor België 54,000, Duitschland 291,000, Engeland 91.400, Frankrijk 81,000 en Holland van 3.459 tonnen, 't zij gemid deld per verbouwde hectare, voor België 29-1, Duitschland 8.3, Engeland 7, Frankrijk 2.2 en Holland van 1.0 kgr. per hectare. Zooals men kan zien, komt België aan het hoofd, ook is do landbouw ner gens bloeiender dan in ons land. Het stijgen van het verbruik van ammoniaksulfaat in ons land was van 19.400 tonnen in 1903, 23700 t. in 1904, 30.000 t. in 1905, 37,000 t. in 1906, 38,0001. in 1907, 40,800 t. in 190S en 54-.000 t. in 1909. Verder, bemerken wij eene aardrijks kundige kaart van België, op welke de hoeveelheden ammoniaksulfaat per rech terlijk arrondissement verbruikt bena derend aangeduid zijn. Wy bestatige», dat West-Vlaandereu aan het hoofd komt, en wij weten dat de landbouw in ons land nergens meer vooruitgang deed als in deze laatste provincie. Wij zetten bijgevolg opnieuw do landbouwers aan die zich tolde Wereld ten toonstelling begeven, deze niet te verlaten zonder een kwartier uurs te besteden aan het bezoek van het Pavil loen van den Comptoir du sulfate d'am moniaque - en steeds intensiever niet alleen net ammoniaksulfaat, maar al de vruclitbaarmakende stoften te gebruiken die hem voordeelig wezen kunnen. Jan. Nogmaals doen wij een warmen op roep lot ODze vrienden en propagan disten om talrijk de sociale week (29 Oogst"tot 1 Sept.) hij te wonen. In het laatste nummer van IS Action démocratique doet de lieer Maurits Mm-tens het nut der sociale weken op eeue prachtige wyze uitkomen. Moer dan ooit moet de werking klaar begrepen zijn om vruchtbaar te wezen. De gewichtigheid van liet op te lossen vraagstuk, de verscheidenheid der op lossingen, de ongeschiktheid van zekere methoden, de ingewikkelde omstandig heden waarvan dezer toepassing afhan gen dit atles vraagt eene ernstige voorbereiding aan deze die zich met sociale werking willen bezighouden. De sociale weken zijn juist ingericht om hun de onmisbare vorming te schen ken. Want het onderwijs beperkt zich niet tot de koud-stijve gegevens der wetenschap het onderzoekt do leering eu gaat de werken na bij do studie der beginselen wordt de oneindige verschei - deuheid hunner toepassingen gevoegd. In de sociale weken studeert men de stelsels en maakt men programma's op, maar men streeft er tevens heen, man non te vormen, in staat om zo toe te passen en te verdedigen, mannen die gewapend zijn om in daden om te zetton wat hun in formuul is aangeboden. Onmogelijk dus te beweren dat de sociale woken zich bepalen tot eene proef van opvoeding voor de werkliedeu alléén, dat zij wel geschikt zijn om bekwame leiders to leveren aan do vak beweging maar dat ontwikkelde perso nen, zelve gewoon al deze vraagstuk ken te bespreken, er geen nut kunnen uit trekken. De meer praktische dan theoretische draagwijdte der lossen, zullen hun in tegendeel een groot voordeel bijbrengen. Meer genegen om te denken dan om te handelen, gewoon in de sociale slu diën slechts een verzet Ie zien voor den geest en niet eene nieuwe bron van werkkracht, zal zulkdanig onderricht hunnen moed aanvuren, hun voorlich ten over do gepaste gelegenheden, som wijlen zelfs niet vermoed waar zij hun nen invloed zullen kunnen aanwenden, en hun do best geschikte middelen tot werken aanduiden. Bij do werklieden-toehoorders, zullen zij zich, door dezer ondervinding der werklieden-middens, op de hoogte kun nen brengen van de bijzonderste klip pen die hun werk bedreigen, evenals van de zwakheid van zekere methoden. Zij zullen aldus het soms zoo pijnlijk tastenen zelfs betreurenswaardige mis lukkingen vermijden. Wat meer is, het. gedurig samen zijn binst deze dagen van liet werk, de ge meenschappelijkheid van ideaal en po gingen, verwekken onder hen een geest van christene broederlijkheid die de sociale macht, do bevredigende kracht doet uitkomen van het Geloofwaarvan het voornaamste doel is al de menschen te vereenigen door banden van liefde, er eene enkele en zelfde familie van te maken, eeu volk van broeders onder de oogen van donzelfden Vader, dio God is. »'(1) G. C. Rutten, Predikheer. (i) Mgr Freppel. Men besteelt u Werklieden, die soms socialislisciigezind zijt, leest dit en overweegt, uwe intresten en deze van uw huisgezin zijn in 't spel 't is dus wel do moeite waard van dichtbij te zien en te onderzoeken, hoe in den rooden wiukel met uwe zuurgewonnen centen wordt omgesprongen. We gaan u eens toonen hoe de zooge zegde redders der arbeidende klas, de gepatenteerde vrienden van den werk man, uwe intresten verzorgen. Als vooruitziende en goede huisvaders wildet ge vrouw en kinderen tegen de ellende behouden in 'tgeval van vroeg tijdige dood. Gij hebt dus besloten ten hunnen voordeele eene kleine levens verzekering aan te gaan. Maar de roodo schoonsprekers en do socialistische schrijvers hebben u al de OF DE DOOR Petrus VAN MJFFJEE. 17e vervolg. Het was de stom van hun geweten, eene stem, welke niet te onderdrukken is, datgene wat men gewetenswroeging noemt. Hoe dikwerf blikt de meest versteende booswicht niet met af grijzen in zyn verleden terug hoe menigmaal poogt hij onzicht bare geesten van zich te verdrijven, die, wanneer alles slaapt, hem rust noch duur laten en hem onophoudelijk toeroepen, dat er een Looner is van 't goed, een Straffer van bet kwaad, eene eeuwigheid van lijden en van boet, eene eeuwigheid van belooning en van opperste heil Sterk aangedaan verlieten de krijgslieden liet huis, om Dui ten, in de drukbezochte taveernen, hunne bartskiiaging in den drank te onderdrukken. De deur viel achter hen toe en alles hernam zyne gewone somberheid. Jan van Navarese lag bij het smeulend vuur ingedommeld. Hij droomde de schurk hij droomde van wapenen, puinen, schatten en bloed... Boven genoot Dirka, in de armen van den slaap, een schoon visioen Een engel, gehuld in lelieblank gewaad, verscheen haar uit een zilveren wolk. Zacht drukte de cherubijn het vlokke- rig hoofd op Dirka's wangen en zoende lieure oogleden open, fluisterde haar woorden toe, die klonken als verleidend üarp- getokkel, daarna omsloot hij de maagd met zijne wijde, gouuen vlerken en vloog met liaar opwaarts, ver boven het starren- véld, tot voor Gods troon, en, o zalig genotdaar vindt zij vader, moeder, broertjes en zusjes, zij ziet er Jeroom weer Arm meisje... Met het morgenkrieken kuierde Reygerman in zwaarmoedi ge stemming langsheen den Denderboord. Voor den oningewy- den zijns harten lag er een waas van vreugd, tevredenheid en blijmoed over zijn gelaat maar wij die zijn geheim kennen, weleu beter. Alles bleef koud voor hem, en hij verduurde cin- delooze smarten. Hij moest huichelen v'roolijkheid veinzen, wreedheid aan ruwheid paren, jouwen en jubelen met het roezig schuim, om des te heiliger zijne hartsgesleltenis te ver duiken, des te beter liet opborrelen zijner reine wenschen in bedwrang te houden. Het wachten verveelde liem. De minuten schenen hem uren zoo lang. In de verte daagde een poorter op. Naarmate liij nader kwam, kon men de verbazende breedte zijner schouders meten, zijn gespierden stierennek en buitengewone lichaamsgestalte bewonderen. Zijn oogopslag was open en fier, bijkans uittar tend liet hoofd stout opgeheven, scheen hij noch voor onheil, noch voor vijand beducht. Ter zijde nam hij den sergeant van het hoofd tot den voet op. Inkwartiering, signor vroeg hij. Verwonderd bezag Jeroom den vrijpostigen Aalstenaar. Mijne woning is te uwer beschikking, vervolgde deze met eene heimelijke grimas. Onuoodig... en ga uwen weg 1 ontviel het den soldaat in zuiver Vlaamsch. is het, dien ik hebben moest kreet de reus en hij vatte den krijger gemeenzaam bij de schouders. Uwe handen van mijn lijf, zwarte rakker, of..!! dreigde de krijgsman gebelgd. Maak u maar geen kwaad bloed, sergeant, paaide de andere. - Edoch, gij hebt gelijk: onbekend maakt onbemind...- Ik verdraag geen kortswijl. Kort en klaar wat verlangt ge U spreken... Spoed gemaakt. - Ik kom tot u in den naam eener kennis, in den naam des torenwachters. Ah verschooniug... Ge zijl zijn vriend Van kindsbeon af. Gilbert en ik zijn Aalstenaars van den ouden eed, van den echten stempel. Oudtijds bewees hij me bereidwillig eenen dienstkon ik weigeren hem thans van de straat te mijnent op te nemen Dat is braaf van u. Ge zijt een kerel, die het hart op de rechte plaats draagt. - Jooris deed mij voor u eene liooge achting koesleren, sergeant, 't Is waar, met liartpyn aanhoorde ik zijne lotgeval len, met woede hoorde ik de schaking zijner dochter, maar met des te meer genoegen vernam ik uwe bereidwillige, lof waardige tusschenkomst cn vormde ik liet voornemen u kloek moedig, in de maat mijner geringe krachten, terzijde te blijven. Nog eens, dat is braaf van u. Wat wilt ge, signorHet spreekwoord In den nood kent men zijne vrienden best, blijft immer waar, on dan de spreker schudde liet golvend haar op de schouders heen en weer, wen zijne breedgewelfde borst rapper zwoegde - smid Bartel veracht slavenbanden, kan onrecht noch kneveling lij den, en slechts met bloedend hart legt hij, thans onmachtig, het hoofd in den school. Iets nochtans giet een zalvenden balsem op do snerpende wonde uwe legerbende spaart en ontziet mij, omdat ik haar van handtastelijk nut bon even als voorheen brandt het koolvuur in mijne smids, zucht de blaasbalg, weerklinkt het geluid van 't aambeeld door de straat, spatten de gloeiende ijzerschilfertjes rondom mij... Dan zing ik, veins blijmoedigheid en waan mij in vrediger dagen... - Dat was een gelukkige tijd - O ja. Nog zie ik de straatjeugd, stoeiend voor do smids, mij, den roetzwarten man met witte tandenrij, schalks aanloeren en de sloutsten elkaar het genoegen betwisten den blaasbalg te mogen trekken, terwijl anderen het uitschaterden van lachen, wanneer ze mijn leerjongen, met zijne kalkachtige oogen, ongestraft den schotnaam van •- Heintje-Pek - konnen toesturen... Wat mij echter met onrust vervult, sergeant, ik wil het u niet verbloemen, 't is dat ik er mij aan verwacht, den eenen of anderen dag logistgasten op den hals te krij gen. Wees deswege gerust, Bartel, troostte Reygerman. - Ik ben met die zaken gelast. - Vbrbodbn nadruk. (Wordt voortgezet). katholieke werken van vooruitzicht zoo zwart afgeschilderd, dat ge er door verblind zijt. Gij hebt u tot eene socialis tische verzekering gewend, waar ge 20 centiemen per week stort van af uwe 20 jaar. Ehwelwilt ge weten hoe die gaston, waarin ge uw vertrouwen stelt, u uit buiten Ga naar bet eerste hot beste postbureel en vraag er het tarief der lijfrenlkas van den Staatmen zal u hetzelve kosteloos afleveren. Als lid der roodo lijfrenlkas moet gij anderzijds het tarief dier kas bezitten. Vergelijk. Gij gaat dees vaststellen In den socialistischen winkel is het uit te betalen kapitaal, in geval van overlijden van eenen verzekerde, die van af zijn 20® jaar tot zijn G0e 50 centie men per week, of 10 fr. 40 per jaar heeft betaald, 360 franken. De Staat be taalt voor 10 fr. per jaar 619,26 fr. Ge leest goed, eb De Staat betaalt voor 10 fr. por jaar fr. 619,26 De roode winkel vr fr. 10,40 per jaar 360,00 't Zij een verschil van fr. 259,26 Werklieden, wat zegt ge daarvan Ziedaar de mannen die niet ophouden het misprijzen te werpen op al wal niet socialist is ziedaar do kerels die zich durven de Werkliedenpartij betitelen. 't Is schande Als een waar vernuft in de wereld verschijnt, zult gij liet erkennen aan dit teeken, dat al do kleiuverstamleu tegen hem samenspannen. Swifl. Die niet hooren wil, moet voelen. Handelshuizen die betrek kingen onderhoudeu met het Vlaamsche land, gaan maar voort hunne facturen en briefwisseling in het Fransch op to stellen. Het avontuur aan een handelaar over komen in de Kempen, zou daarin wel kunuen verandering brengen. Een klant van den huizo had zijne rekening be taald aan den reiziger der firma, alhoe wel op do Franscbe facturen staat dat geene betaling geldig is dan tegen de handtcekeniug van den fabrikaDt zelf. Niet betaald zijnde door zijn reiziger, eischto de fabrikant eene tweede maal de betaling van de koopwaar, zich steu nend op het Fransch advies op zyne factuur prijkend. De magistraten hebben dien eisch gladweg afgewezen, zeggend dat de man niet verplicht is de Franscbe taal te kennen om de meldingen in 't Fransch opgesteld op de facturen, to ontcij feren, dat liet de fout van den aan legger is, zoo de verweerder de verkoop voorwaarden niet heeft gevolgd, dat hij die in de gebruikelijke taal van de streek hadde moeten ter kennis brengen van zynen klant. Zoo do Walen nu maar alweer van dit vouuis geen misbruik maken om te huilen van verdrukking Klare maakt de oogen duister. Sterke drank maakt de oogen zwak. Kort nat doet lange gezichten trekken. Boerenbond. - De Vacantieleer- gangen zullen, gelijk de vijf voorgaande jaren, wederom plaats hebben in de week na den 2den Zondag van September, namelijk,van Maandag 12, tot Vrijdag 16 September inbegrepen. Voor de toetredingen en alle inlich tingen le schrijven op 't adres Boeren bond Leuven. (Vacantieleergangen.) De inicckeiibrieven te laten geworden zoo haast mogelijk. Niet tegen den Godsdienst. Lc Peuple, blad der socialistenleiders van Brussel, schrijft nog eens dat het socialism niet togen den Godsdienst is. De liberalen zeggen ook dat ze tegen den Godsdienst niet zijn de vrijden kers ook en do vrijmetselaars ook. Nu in 1902 schreef de revue der Vrijmetselaars L'Acacia Nemen wij alle deksels weg. op ge vaar af, protestation te verwekken. De Vrijmetselarij is eene kerk, de tegen kerk het tegen-kalholicism, de andere kerkde kerk der ketterijder vrijdenkerij Is dat niet klaar genoeg En al de groote kopstukken der socia listen zijn leden van do Vrijmetselarij zoo de gezellen Vanderveldo, Furnó- mont, Terwagne, Grimard, Vinck.enz. Wien denken die gezellen voor den aap te houden

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1910 | | pagina 1