DIRK A bondag 7 Augustus 1910 5 centiemen per nummer Jaar 4282 Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst. Onzijdig Onderwijs. GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM. VADERLAND, TAAL, VRIJHEID. De Kristene Syndikaten in Duitschland. Zondagrust. DITJES en DATJES. De Grafzerk en het Standbeeld Spaansche Oproerlingen van 1576 te Aalst Uit blad verschgnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee- ïfstfl T Tolgenden da8- D« prijs ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-26 voor zes Idnrivfj t il n6 'T drS maauden' T00r°P t» betalen. - De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantièn door de Post ont- vimgen zyn ten laste van den schuldenaar. Men Schrijft in bq C. Van de Putte-Goowena, Korte Zoutstraat, N' 3t en m alle Postkantoren des Lands. Per drukregel Gewone 15 centiemen Rekiamen fr. 1-00 Vonnissen op 3*# bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen Ly accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterltfk tegen den dijnsdag en vrijdag in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureel» van dit blad. CUIQUB 8UUM. Augustus I OIO. De lagere school moet oozydig zijn zoo eischen het de liberalen en sociali sten, opdat niemands overtuiging zou gekwetst worden. De Fraosche geuzen denken er ook zoo over en, in Frankrijk, worden voor beelden gegeven die in België dienen nageleefd te worden. Maar zoo denkt men er niet over in 't Duitsch keizerijk M. von Trott zu Solz, Minister van openbaar onderwas in Pruisen, zegde slechts weinige weken geleden, dat zij en zijn gouver nement de strekking bestrijden dei- liberale partij die den Godsdienst uit het openbaar onderwys zou willen verban nen. M. Beek, Minister van eeredienst en onderwijs in Saxen, sprak eene groote i edevoering uit ter jaarlijksche verga- doring der opzichters van het onderwijs, in de welke hy verklaringen deed die niet min krachtdadig zyo dan deze van zynen Pruisschen collega. M. Beek sprak als volgt: De regering heeft krachtdadig en eenparig besloten deze (liberale) strek king niet in bet openbaar onderwijs te laten dringen, maar aan het volk den kristen Godsdienst, Geloof en Zeden te bewaren. Dat is enkel mogelyk door het vol komen in standhouding van het gods dienstig onderwijs. Ook heeft de nieuwe schoolwet, welke aan de Kamers gaat onderworpen wordeD, het godsdienstig karakter tot grondzuil. - Geene enkele tegenspraak mag er zijn in het godsdienstig onderwijs tus- schen Kerk en Staatdat onderwijs moet in alle punten eenstemmig zijn met de leering der Kerk, welke zegt dat Christus de Zoon van God is cn onze Zaligmaker. Het godsdienstig onderwijs kan enkel gegeven worden aan protestan- sche kinderen door protestansche geloo- vingen en aan de katholieke kinderen door de tolken erkend door de katholie ke Kerk. In alles wat dit betreft, zegde de Minister, treed dit geheel en gansch de instellingen bij welke in de Hoogere Kamer vooruitgezet werden door Mgr. den Bisschop van Saxen, welke beve stigde dat de katholieke onderwijzers zich volkomen op het terrein der katho lieke Kerk plaatsen. Ik wensch hen daarover geluk. Zoo spreekt een Minister die prote stant is, de Saxsche bevolkingen zijn bijna allen protestanten en de over- groote meerderheid in de Kamers ook. Die protestanten zeggen dus Geene onzijdigheid want het deugt met. Le Patriote, n deelde dezer dagen een schrijver meê van Dokter Hermann over den tegen woordigen toestand der kristene Syndikaten in Duitschland. Wij deelden er de voornaamsto bij zonderheden van meê Het is 16 jaar geleden dat de kristene werklieden van Duitschland, ziende dat do socialisten zich in vereenigingen samen trokken, zich ook begonnen in te richten. Eerst kwamen er hier en daar plaat selijke inrichtingen tot stand; zes jaar later, in 1900, werden die plaatselijke inrichtingen in eenen landelyken Boud vereenigd, welke de Bond der Christ- liche Gewei kschaften dat is Bond der Vak vereenigingen heet. Sedert dien nam de inrichting der kristene Werklieden eene groote uitbrei ding. De heer Stegerwald. schrijver van dien Bond, komt een verslag uit te geven dat toelaat te oordeelen over de ontwikkeling der Duitsche kristene Vakvereenigingeu In 1900 telde de Bond 387 plaatselijke aangesloteno syndikaten met 76,744 leden In 1904 waren er 1660 sj'ndikaten met 118,917 leden In 1909 heeft men 3856 syndikaten met 280,061 leden. Jn 10 jaren dus vertienvoudiging vaa het getal vak vereenigingen en viervou- diging van het getal leden. In 1910 is reeds het getal leden tot over de 300,000 geklommen. Men moet echter niet denken dat de inrichting van die vereenigingen zon der strijd is gegaan de socialisten hebben alles gedaan wat mogelijk was om de katholieke werklieden naar hun ne vereenigingen over te halen en om de stichting der kristene syndikaten to be letten. Gelukkiglijk, de Duitsche katholieke werklieden staan zeer vast in hunne katholieke schoenen, vele Belgische werklieden, die allen katholiek geboren zijn, zouden een lesje aan de Duitsche Geloofsgenooien mogen nemen- Onder een ander oogpunt zouden zij ook bij de Duitschers mogen ter scliole gaan. De Duitschers gaan uit van het begin sel dat de weerbare werkman zichzel- ven moet voorthelpen. Daarom ziet hij ernietop hooge week-, maand- of jaar gelden te betalen. Weinigen betalen minder dan 25 frs. per jaar ongeveer 110 duizend betalen minstens 25 fr. per jaar ruim 100 dui zend betalen van 30 tot 60 fr. per jaar. Zoo beschikte de Bond voor 1909 over een inkomen van 4.162,000 mark of ongeveer 5 1/2 miljoen franks.— daarbij was er omtrent 6 1/2 miljoen reserve in kas. Wat doet men met dat geld In 1909 heeft men 3,843,504 mark uitgegeven. Daarvan een half miljoen voor de Bondspers een half miljoen voor de propaganda een half miljoen voor hulpgelden aan werkstakers een miljoen en half voor hulpgelden aan zieken, gekwetsten; begraviugskosten, boekerijen, enz. De sommen aan werkstakingen be- besteed, hebben jaarlyks afgenomen, in verhouding van den aangroei der macht van de kristene syndikaten In 1905 meer dan 1 miljoen mark in 190S en 1909 nog geen half miljoen. De nijverheidsoversten handelen met de syndikaten. Van 1903 tot 1910 hebben de KristeueVakvereenigingen deelgeno men aan 1653 werkstakingen 717 wer den ten volle gewonen 545 gedeeltelijk en 391 werden verloren. De kristene vereenigingen brachten ook veel bij tot het sluiten van gezamen lijke werkkontrakten, die vele moeilijk- hflrlpn vppmijrton Iets bijzonders over de pers." Die Zentralblatter der christenlichen Geicerk - schaften of Bondsbladen der Kristel ij ke VakvereenigiDgen, wordt uitgegeven in 5 talen Duitsch, Poolsch, Italiaansch, Fransch en Vlaamsch. In het Vlaamsch de Christelijke Werkman voor de Hollandsche en Vlaamsche werklieden, welke enkel tij delijk in Duitschland gaan werken. Daaruit blijkt hoe groot de bezorgd heid der Duitsche, Kristene Vak vereeni gingen iszij denken zelfs aan hunne vreemde werkbroeders, die. maar gedu rende eenen tijd in hun land gaan door brengen en doen wat zij kuunen om ze aan de socialisten te ontrukken. Is dat geene les voor ons in België De Vortcdrts, het voornaamste blad der Duitsche socialisten erkent dat de Kristene Vakvereenigingen over een indrukwekkend leger beschikken met hetwelk men moet afrekenen. Kostbare hulde Van 'smiddags tot middernacht, eenigo dienstdoende Apotheker, op Zondag 7 Augüsti 1910, M. Van Caelenbergh, Leopoldstraat. Rood blauw kartel. Te Gent zyn er onderhandelingen aangeknoopt om een Kartel of verbond te sluiten tusschen liberalen en socialisten om de katholieken van 't stadhuis te kegelen. De liberale katoenbarons cn andere geusche rijkaards zouden dus een ver bond sluiten met dezeu die geen ander doel hebben dan hun te onteigenen, i. a. w., ten voordeele van den Staat te roo- ven wat ze bezitten. En men twijfele er niet aan. Op 16 Mei 1909 schreef gezel Vander- Velde in Le Peuple als volgt De werkende klas heeft niet voor doel eeno plaats te veroveren dio min i) of meer groot is in de samenleving zij jaagt zonder het een oogenblik uit het oog te verliezen haar eindoel na de politieke en maatschappelijke onteige nt ning der burgerij. 't Is klaar en duidelijk Parochie St.Vincentius k Paulo, Gent. Tombola tot hel bouwen van een Patroonschap. Uitslag der maando- lijksche trekking. Eene obligatie num mer 55996; le pi-ys nr 22907; 2' prijs ur 114765 Missionnarissen. Nu weten we het Ge meent wellicht dat do liberale bladen tegen de priesters en de nonnen zijn f O '1 en doet. uumufila- Vvo"i bewonde,'ing zegt een die, met zelfopoffering, met risico van hun leven, de cersto kiemen van Euro- peesclie beschaving gaan dragen, 't zij naar China, T zij naar Afrika... 't Zyn vaak helden... Voor dezulken bestaat alleen de zuivere menschenliefde Dat zijn de goede, zegt het blauw papier, maar dat zijn degenen die weg trekken En degenen dio bly ven... deugen niet. Zonderling, he Zoohaast een priester wegtrekt, is hij een goede, volgens het het liberaal blad in kwestie, maar als bij hier blijft deugt hij niet. Verstaan confrater, verstaan Spijtig dat de blauwe schryvelaar zelf niet verstaat, dat de menschen zoo veel verbeteren met weg te trekken. Wat de noot zonder kern, de bron zonder water, de fruitboom zonder vrucht, de boek met ledige bladeren is, dit is de mensch zonder deugd. H. Bernardus. Dompers Achteruitkruipers dit zijn de versmadingen die de geuzen ons, katholieken, naar 'i hoofd slinge ren... Nu heerschap Lorand, Volksver tegenwoordiger voor Virton heeRer in 't geusche smaad woordenboek wat bij gevoegd en in L'Express van Luik schrijft hy stoutweg dat de Katholieke Volkeren de meest achterlijke zijn. De grootheid, de macht, de rykdom, zegt hij, en de beschaving van een volk kunnen afgemeten worden naar den af stand dien het scheidt van de Roomsche afgoderij. De achterlijke bevolkingen zijn de kwezelachtige bevolkingen. Hoe meer eene bevolking godsdien stig is gebleven, hoe meer achterlijk en ellendig zij is gebleven. Dat is eeno algemeene wet. De achterlijkheid der katholieke bevolking ten opzichte der ontvoogde bevolking wordt overal vastgesteld, vooral in België en Zwitserland. Zoo ook schreef Groene Pie meer maals in Het Land van Aalst «en a De Werkman Groene Pie is dus 't accoord met geus Lorand. Wij willen alleen doen bemerken dat België 't welk, reeds 26 jaren door Ka tholieken wordt bestuurd, nu heden onbetwistbaar aan 't hoofd staat van do handelsnatiën der gaosche wereld, in verhouding der uitgestrektheid van zyn grondgebied en zijner bevolking. Nu dit wordt algemeen erkend Congres van duivenliefhebbers. Op 13-16 October wordt te Brussel, onder bescherming der Hegeering het eerste wederlandsch congres van dui vensport gehouden. Het co nar— .J~-' "U6««. "o ie afdeeling zal zich vooral bezig houden met do wetgeving over den eigendom, verkoop, jacht op reis duiven. beschermmiddelen, duivenschie- ten, enz. De 2e afdeoling bespreekt liet vervoer van duiven por spoor en alles wat hiermee in verband staat, convoy- eerdienst, tarieven, inlichtingsdienst over de wem-gesteltenis, loslating. op richting vaneen nationaal verbond der maatschappijen om de genomen beslui ten ten uitvoer te brengen, enz. De 3e afdeeling bespreekt de militaire dui venhokken, do duivensport in verhou ding tot de luchtvaart en de luchtsport, enz. van Dirk-Martens. Van krachten uitgeput en eeno welver diende rust zoekende, verliet Dirk-Martons in 1529, de stad Leuven en kwam naar Aalst, zijno wieg en leerschool, om er zij nen intrek to nemen bij de Wil hendelen of Sterheoren, by wien hij als kind het latyn geleerd had. Hij overleed er, den 28 Mei 1534, en werd begraven bij den ingang dor kloosterkerk, ongeveer ter plaatse waar heden de woning van den achtbaren heer OF DE DOOR Petrus VAN IMUFFEL. 18* vervolg. Godlof I dat is een groote hinderpaal weggeruimd. Maar ik vergeet, dat wij ons moeten spoeden. Jooris verkwijnt door twijfel en onrust 's nachts ontvliedt de slaap zijne legersponde en hoor ik hem op zijne kamer stenend ronddwalen, tusschen zijne tranen uwen naam met dezen van zijn kind mengen, hoor ik hem u loven en zegenen 's morgens vind ik zijne bedstede doorwoeld, zijn hoofdkussen natgeweend... Jeroom beot op zijne lippen. De dag der verlossing is nakend, zegde hij. ik snaK van verlangen om den torenwachter te zien. Zijn wy er haast De twee mannen verhaastten den stap. Zeer kort daarop drukte de sergeant den oudon Jooris ha!ielVerhceugh™,d Gilbert, - riep hij - van Navarese heeft zich eenen strik gespannen, waarin hij zelf gaat verwurgd .worden. Hij noemde mij toezichter, aanteekenaar van do huizen die verdachten inhouden of schatten verbergenluj stelde huisvesting van manschappen en paarden onder mynebevelen. Het wezen van Jooris blonk van vreugd, en dankend sloeg hii de handen ten hemel. De eerste gelegenheid de beste, beloofde de jonge man neem ik to baat om handelend op te treden en uwe dochter hier te brengen. Wanneer zal het gunstig oogenblik aanbreken? de kans ons toelachen De Almachtige alleen is zulks tekend. Hoe het zij, er dient met de grootste omzichtigheid gewerkt moest de eletto in mij den flauwsten schijn van verraad ontwaren, alles ware reddeloos verloren. Lodowijk Meert, Schepen van openbare werken, oprijst. De geleerde Paters richt ten hunnen grijzen vriend en oud-leerling eenen grafsteen op, mot deze molding Hier leit begroeven Dierick Martens d'eerste letlerdruckcre van Duitschlant, Vrankeryke, ende deze Nederlanden. Hy sterf A" XV* XXXIIII, den XXVIII dach in Maie. Actum uit Collegie, den 29 Oct. 1774. Verleent ordonnantie in proflyte van N. Merrier van do somme van twee hondert - sestigh guls. courant geit over restant - ende volle voldoeningho verdient over de tombe van Dierik Martens ter kereke van Eerw. heeren Guillielmieten binnen dese stadt. {Stadsordonnantieboeken). Wanneer Jozef II, de kei:er-kostert ten 1784, de gemoenschap ontbond, verhaast ten zich de Sterheeren het denkmaal naar eene veilige plaats over te brongen do grafzerk werd dan geplaatst tegen den wand der kapel van den H. Sebastiaan (heden toegewijdt aan het H. Hart van Jesus), in de Sint-Martenskerk, waar hy nu nog bowondord wordt. Het was de heer doktoor Meert, Lid van den stedelijkon Raad, die bezonder ijverde om dit te be« werkstelligen. Toen Erasinus van Rotterdam de dood van Martens vernam, zond hy uit Zwitser land een grafschrift, dat de Wilhemieten op eene koperen plaat graveerden on aan den muur hunner kerk hongon. Het luidde in het Vlaamsch overgezet, nagenoeg a»J- volgt Ja, dan ware het spel verbruid, - knikte de smid. Hebt maar goeden moed, vrienden. Dra kom ik weer, ten einde u op de hoogte van den loop der gebeurtenissen te houden. Weet gij niets meer vroeg Gilbert. Neen. Zijt ge in de woning van den eletto geweest Zeker. Hij is verhuisd en woont in de Zoutstraat. Nog geen spoor van Dirka Helaas ik ben gedwongen ontkennend te antwoorden. Eensklaps bracht de sergeant waarschuwend zijn vinger voor den mond en suisde Er komt volk... Hier, uwe hand, Gilbert, Bartel en tot wederziens... Jeroom sprong de smids in, juist te stade om twee zatte soldeniers bij don kraag te vatten, buiten te brengen en hen wat verder een huis aan te wijzen, waarover zij naar hartelust mochten beschikken. Naderhand ging hij slenterend marktwaarts. Reeds van verre hoorde hij, uit eene taveerne, op de hoogte der Molenstraat, ongemeen rumoer. De kroeg genaderd zijnde, bleef hij er weet gierig voor stil. Boven de lage deur stak eene ijzeren staaf, waaraan eene vergulde bierkan, omkranst van hoppebellen daarboven tusschen twee boogvormige vensterkens, met luiken gesloten, stonden, in een vooruitspringenden steen, de woorden den Arend gegrift en op de spits van het trapgevelken zag men den vogel van dien naam zoo getrouw mogelijk afgebeeld. (1) Was het uitwendige alleszins geschikt, om, in vredestijd, den Aalsterschen poorter tot het nemen van eene kan lekker ger- stennat uit te lokken, zeker ook was het, dat een blik, heden er binnengeworpen, volstond om met afkeer weg te deinzen. Niettemin kropte het in de gelagkamer van vrouwen, soldaten en schuimloopcrshet oorverdoovend getier, gekrieuw en gehaai geleek niet slecht aan een brommend wespennest en het rin kelen der schalen, het klinken der kannen, liet knetteren van wapens en het ratelen der dobbelsteeneu getuigden, dat de soldados zich goed vermaakten. (I) Op dit tijdstip telde men drie herbergen in de Molenstraat, te weten deze waarvan spraak, de Croont en de Biecorf. Lager af, eigenlijk op de Werf, had men ook d* ZicXelt. Door een onbegrijpelijk voorgevoel aangedreven, stapte Rey- german over den dorpel. Slechts met groote moeite kon hij zich tot den toog een doortocht banen, waarachter twee meisjes de handen vol hadden om de verbruikers te gerieven. Geen een der drinkebroers gebaarde zijn intreden te hebben opgemerkt; niemand die hem met een teelcen van eerbied groette, of eenig bewijs van ontzag verleende. Was hij, als sergeant, een zier beter dan de laagstgezonken van heel dien boeventrocp Hoegenaamd niet. Was hy «rijker» dan zij Integendeel. (1) Onverschillig lijk anes wat hem omringde, nam hij op eene bank plaats. Seffens kwam eene vrouw op hem toe en hij insgelijks bestelde eene Kruik wijn en bracht die aan de lippen... Dan bleef hij met onderdrukt misprijzen de woelige menschenzee aanstaren. Stotterend stemgeluid, achter zijnen rug, door twee Span jaards uiigestuwd, maakte inzonderheid zijne aandacht gaande. Dat de muskettiers al te dapper van den edelen nectar hadden geproefd, toonden genoeg hunne scliarlakenkleurige neustippen. de bollige wangen, de wilddraaiendo oogappels, eindelijk, de hooge toon, waarop zij het woord voerden. Elkander betich tende van valsch te spelen, hadden zo werpkroes en teerlingen weggeslingerd en ging de twist voorgoed zijn gang. Neen, nooit donderde de eene - nooit ben ik voor iets hang geweest - Blufschreeuwde zyne maat. Ge beefdet toen Yolanda in den put werd gelegd go vreesdet een oordcel, eene eeuwig heid Ah ah all Wat snoefhaan v. T,Dnrft„gldat zeggen, vlegel? Oordeel? Gekheid? Eeuwig heid Prullen b Gij waart benauwd voor eenen God Er is geen God (1) Er waren muiters, zegt Strada, die, bij de verwoesting van Antwerpen, hun goud smolten en daarvan horstkurassen lieten inaken, welke zij dan zwart vertden. (Wordt voortgezet). Vbrbodhn nadruk. [geboren, Dirk was mijn naam en 'k heette een prenter uit- verkoren. Vóór mij stierf vriend en broér, ook kind en echt genoot Maar 'k mocht ruim tachtig jaar my houden van [de dood. Myn anker blijft na mij, van 'tjong geslacht bc- [rnind Wees nu, o Heoren God, eeu anker voor uw kiud. Het denkmaal, waarvan lange jaron, de versieringen op 't zoldorke der sacristy ver doken bleven, werd meermaals gekopieerd en door den druk verspreidtGcteekont - in de goesto van gravuer het Masoleum van Dirk Martens on des zelfs grafstoon door J.-B -F. Hoffmans. 6-6 0.- [Stads rekening jaar XII) Jaak Van den Bos sche, leverde er eene prachtige gravuur van, tot opluistering van Recherches et cri tiques sur la vie et les éditions de Thierru Martens [1845). Het Standbeeld. De Commissie tot liet oprichten van een standbeeld had de medewerking der Provincie ingeroepen. Dit verzoek werd dan ook in zitting van 13 Juli 1849, tengevolge van liet beslu.t des üemeentoraads (22 Mei 1849) voorgedra gen. Het ontmoette in den boginno een krachtig verzet, doch do heer Evit bood moedig het hoofd aan al de tegenwerpin gen der sprekers, waarvan sommigen zoo ver gingen de echtheid van 's drukkers invoering te betwyfelen. Heer doktoor Van dor Donckt verklaarde daarbij, met uitge stoken hand, - dat hy in 't algemeen do standbeelden verfoeide, ten pry ze van - additioneole centiemen opgericht, en - als oud klassiek dichter, wou hij dat de aarde licht blijve voor Dirk Mar- tens - Kort, maar veel beteokenend, was hot antwoord van den heer Gouver neur De Jaegher, die bewees hoe noodig het was, vernuft en talent aan te sporen met deze op gedenktcekcns van groote Vaderlanders te wijzen. M. Jacquemyns voegde erby, dat hy geonszins den roem van den Aalstcnaar betwijfelde, vermits deze aan den schok van vier eeuwen had kunnen wederstaan - daarenboven, ein digde de spreker, do heer Van der Donckt ontvango van mij de stellige verzekering, dat de aarde Martens alleszins licht za! zyn en blijven. Den 14 Juni 1851 stemde de Gemeente raad oen eerste hulpgeld voor de plaatsing van liet standboeld. De E. H. Van Iseghem (1799-1869), prefekt van liet collegie onzer stad, om, na liet werk van Michiel De C.aiid (14 Maart 1765 31 Juli 1802),een doorslaand gewicht in de schaal der druk- kunstcritiek te loggen, liet in 1852 ver schijnen Biographie de Thierry Martens d'Alost, premier imprimeur de la Belgi- que, avec la bibliographie de ses éditions. In vollo waarheid raag dus gezegd worden De Gand bracht den eersten steen by voor Dirk's gedunkteoken de advokaat F. J. de Smet logde dien ter plaatse waar hy moest liggen Van Iseghem heeft dien steen niet alleen in cimont vastgelegd, maar er nog menig stuk arduin bijgelegd. Maakten deel van hot oprichtingscomi- teit M.M. Bruneau cn Cuinont,Volksver tegenwoordigers Ferdinand Evit, provin-

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1910 | | pagina 1