I R K A
Zondag 11 September 1910 5 centiemen per nummer 64,le Jaar 4292
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan
van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
Volksonderwijs.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
De werkzaamheden
der maand.
DITJES en DATJES.
Spaansche Oproerlingen van 1576 te Aalst
Stad Aelsl.
DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
sening van den volgenden dag. De prys ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zyn ten laste van den schuldenaar.
Men Schryft in by C. Van d© Putte-Gooasens, Korte Zoutstraat, Nr 31
en in alle Postkantoren des Lands.
Per drukregel Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1-00 Vonnissen op
3dB bladzyde 50 centiemen. Dikwyls te herhalen bekendmakingen bij accoord.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dyn8dag en vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
COIQUB 8UU3I
Aalst, ÏO Septemb. ÏOIO.
Het grootste vraagstuk aan 't orde
van den dag is onbetwistbaar dat van
't volksonderwijs. De strijd bestaat
vooral tusschen de voorstaanders en be
strijders van het verplichtend onderwijs.
Het is dus niet te verwonderen dat er
dikwerf wordt op teruggekomen en wij
gedurig herhalen dat wij, Katholieken,
de onzijdige school verfoeien, maar
ware Katholieke scholen eischen voor
ODze kinderen.
Wanneer wij aldus handelen volgen
wij het voorbeeld na ons door de Duit
sche Katholieken gegeven welke, even
als wij, te strijden hebben tegen eene
helsche maconnieke politiek, door libe
ralen en socialisten, hoe langer, hoe
heviger gevoerd. Wij willen dus lieden
de aandacht onzer geachte lezers inroe
pen, op de openingrede welke de heer
voorzitter van 't Congres der Duitsche
Katholieken uitsprak en welke wij hier
laten volgen
Wij overdrijven niets met te beves
tigen dat nooit op geen enkel tijdstip
van de beschaafde wereld, de Godlooche
ning (het atheism) het hoofd met zooveel
stoutmoedigheid heeft opgestegen. Op
onze dagen loochent men niet enkel do
eene of andero veropenbaarde waarheid;
men ondermijnt de grondvesten men
loochent de Goddelijke Natuur zelve
van Jesus- Christus.
Als de goddeloosheid erin gelukt is
het nationale geweten te vervalschen,
ontkristent men stoutmoediglijk door
wetgevende middelen en dat is het einde
van een kristene natie maar men begint
altijd met te pogen zich meester te maken
van de school, om den twijfel en zelfs den
haat te doen sluipen in den geest en in de
harten der menschen van morgen.
Een klaarziende katholiek moei ten
huidigen dage bereid zijn, zijne goede
ren, zijn werk en zijn leven op te offeren
voor de katholieke scholen
Hier en elders is de strijd dezelfde die
onze tegenstrevers leveren tegen het
katholiek onderwijs de schoolkwestie
schijnt in Duitschland zooals in België,
de groote bekommernis te zijn van de
Katholieken.
In de algemeene zittingen van 't Con
gres werd er nog meermaals van de
schoolkwetsie gesproken door kanunnik
Wagener en professor Spahn die zegde,
op de Duitsche toestanden wijzondo
Nu tracht de Staat de massas te
ontkristenen, bij middel van een ouder
wijs, dat stillekens aan onzydig en on
godsdienstig wordt.
Tegenover deze pogingen, eischen
wij, Duitsche Katholieken, uit al onze
krachten, en besloten tot de verregaand
ste opofferingen, het behoud van onze
godsdienstige scholen.
Wij zullen ons nooit tevreden stellen
met eene ijdele vrijheid van gewetenen
wij zullen de schonding verwerpen van
het kristen geweten daarin bestaande
ons te dwingen onze kinderen naar
scholen te zenden die geone kristene
karakters, noch kristenen kunnen vor
men gelijk wij het willen blijven, en
het willen blijven in onze kinderen.
Die ijdele vrijheid van geweten ken
nen wij hier in België ook wel zij be
staat hierin dat men in de school God
moet doodzwijgen, maar evenmin als
de Duitsche Katholieken zullen wij ons
met dieijdele vrijheid van geweten laten
paaien.
Wij willen eene echte vrijheid van
geweten Katholieke scholen voor ka
tholieke kinderen, en onzijdige scholen
voor hen die er lust toe hebben, en alle
bei gelijke rechten op de belangstelling
der openbaro besturen.
Niettegenstaande de gewettigde vrees
der landbouwers, is de oogst in betrek
kelijk goede voorwaarden binnen ge
raakt. De opbrengst zal goed zijn, ztlfs
beter dan verleden jaar. Wat de aard
appels aaDgaat, die men in deze maand
inoogst, de oude, afgeleefde en niet
zelden verbasterde variëteiten, zooals
de Mechelsche Roode de Fransche
Bollen enz. hebben woderom veel
door de ziekte geleden en zullen maar
eene geringe opbrengst geveD. terwijl
de nieuwe, uitgelezen variëteiten als
Industrie President Krüger», enz.
eene gemiddelde opbrengst van ongeveer
30,000 kgr. por hectare zullen leveren,
't Is gedurende de maand September dat
men den grond voorbereid tot de win-
terzaaiïngen. Een welgekend spreek
woord zegt De ondervinding is de
beste school Dat is een axioma dat
niet hoeft bewezen te worden, en het
jaar 19i0 zal onder dit opzicht wederom
de proef op de som zetten. Inderdaad,
hoeveel graanvelden zijn niet vroeg ge
vallen omdat ze de noodige strafte
misten. En niettegenstaande de belang-
looze en zoo dikwijls herbaalde raad
gevingen der staatslandbouwkundigen
en der landbouwpers, gaan nog vele
boeren voort met in den herfst enkel
stalmest toe te dienen, zonder zich om
scheikuudige meststoffen te bekreuoen.
Die zullen ze in de lente wel geven En
dan is 't gewoonlijk nog nitraat dat de
granen opjaagt, maar geen kloek te
geeft. De granen vallen vroegtijdig cn
de oogst lydt er door.
Dit is eene verouderde doenwijze die
ten volle dient afgekeurd te worden.
Beter is 't de graangewassen van voor
het zaaien genoegzaam van minerale
stoffen te voorzien en zelfs een deel der
stikstof te geven onder vorm van am-
moniaksulfaat, opdat de planten vóór
den winter kloek wortel schieten en in
den zomer door het aaneigenen van
minerale voedstoffen kloek en straf
worden. Daarom raden wij de volgende
meststoffen per hectare in te ploegen
500 kgr. superfosfaat en 150 kgr chloor-
potasch en dan op de sneden 150 kgr.
ammoniaksulfaat te strooien. Men zaait
van 25 September tot 25 October in
evenredigheid van 150 tot 205 kgr. zaad
per hectare. Naarmate het later wordt
zaait men dikker. Deze gegevens zyn
toepasselijk op alle wintergranen en
voor alle gronden van middelmatige
vruchtbaarheid. Nochtans kan men op
vochtig en zandachtig land het super
fosfaat voordeelig door 600 tot 800 kgr.
staalslakken vervangen.
Heeft men bij het zaaien der haver
verwaarloosd genoeg minerale stoffen
te geven, dan kan men nu op de jouge
klaver per hectare strooien 800 kgr.
staalslakken eu 600 kgr. kaïniet. Bij
het uitgaan van deu winter zal men do
bemesting volledigen door 150 kgr.
ammoniaksulfaat.
Dieren. Een groot getal kleine en
middelmatige landbouwers hebben de
gewoonte hunne oudo klavers en zelfs
do jonge door het vee te laten afbijten.
Dit is zeer gevaarlijk en alle jaren hoort
men van beesien die opgeloopen zijn en
het dikwyls met de dood moeten bekoo-
pen. Wezen wij daarom voorzichtig.
Gedurende den zomer ontwikkelen in
slecht onderhouder, hoenderhokken eene
massa vlooien en andere insekten die de
dieren veel last veroorzaken, vooral des
nachts. Om die te doen verdwijnen
heeft men maar deuren, vensters goed
te sluiten en wat solfer to branden. Na
een uur of twee zet mon alles wagenwijd
open en verlucht eens goed vooraleer
do dieren binnen komen.
William.
Kostbare bekentenis. Nopens
hetgene de katholieken gedaan hebben
na de verwoesting van Messina en Regio
schrijft het Italiaansch geuzenblad Cor-
rière Calabrese dat liberalen, vrijden
kers en ofllciëele overheden niets gedaan
hebben voor het onderwijs. Dan voegt
het erby
En te Regio, als de stedelijke scholen
len nog ontbraken waren de scholen der
kloosterzusters reeds vol leerlingen
eiken dag werden nieuwe paviljoenen
opgericht op de schoonste punten der
Nu nog, na bijna twintig jaren, zyn
de kloosterscholen de eeuige die regel
matig werken.
Wij moeten het erkennen, wij, doods
vijanden van de priesters en van de op
voeding welke zij verspreiden.
Wij hebben de liberale krachten ge
daan en wat doen zij
Niets, inderwaarheid niets
Het is pijnlijk te moeten vaststellen
dat de vrijmetselarij en de socialistische
partij die nochtans veel hebben ingeza
meld, hunne sommen gestort hebben
bij het nationaal hulpkomiteit, om ze op
do onwaardigste en schandelijkste wijze
te verspreiden. Waarom niet recht
streeks hier de sommen komen neerleg
gen bestendige werken stichten scho
len, gestichten, speelzalen, toevluchts
oorden bouwen voor de kinderen,
alsook hospitalen
Omdat zij zich beter bevinden zooals ze
zijnrustig genietende van hetgeen zij
bezitten.
Het socialism en de vrijdenkerij
gaan niet waar men weent, waar men
lijdtwacht eens en zie toe, beste heer,
of ze dezen zullen gaan verplegen die
aangedaan zijn door den cholera? Niet
waar, dat geuzenblad, kent de geuzen
gO'.'d
Gas aan 2 centiemen en half
W i j lezen in De Duinengalm o van
Oostende van Zondag 11.
Een eigenaardig voorstel werd, dezer
dagen, aan de stal Gent door twee maat
schappijen, eeno Duitsche en eeno Fran-
sché, gedaan. Beide maatschappijen
willen de verbintenis aannemen liet
noodige gas voor verlichting er. Var-
warming te leveren aan twee centiemen
en half den kubieke meter.
Die maatschappijen maken cokes voor
de ijzernijverhöid en men weet dat het
steeukoolgas voortkomt van het maken
van cokes.
De stad Essen in Duitschland krijgt
hare gas aan 2 en half pfenning, zoo wat
drie centiemen.
Spijtig dat het hier en elders niet 2
3 jaren vroeger geweten is geweest.
Ongelukkig België. In het
liberale Carillon van Vrijdag 26 Oogst,
vinden wij het volgende
Een bediende dor statie van Aarlen
vertelde mij dat op 13 Oogst 11., men in
de statie van dit steedje, van 9 tot 10
duizend inwoners, 12 honderd koepons
van 5 dagen had afgeleverd.
Ver van mij die zucht naar reizen te
laken maar toch wanneer men dit alles
nagaat, wanneer men die vrouwen ziet,
de vingers overdekt met ringen en om
den hals gouden kettingen dragende,
men inoel zeggen dat er geone armen
meer zijn en dat de wolstand algemeen
En men zegge niet dat het sparen ver
loren gaat. Nooit ontving de spaarkas
meer kleine kapitalen en het getal kleine
eigenaars groeit gedurig aan, bijzoover
dat, binnen tien jaar, ieder Belg waar
schijnlijk zijn eigen huis zal bewonen
All bah En wij die dachten, naar
hetgene het Carillon geschreven heeft,
dat België onder het juk der papen den
dieperik inging
Wij zullen uwo bekentenis onthou
den, konfrater, en ze U b:j d'eerste ge
legenheid herinneren
Duitschland. - Een klerikaal
schandaal. De geuzengazetten van
Beryn riepen een d rij tal woken geleden
schandaal omdat de bestuurder eener
katholieke school, zekere Bock, zich
sedert vele jaren plichtig had gemaakt
aan erge aanslagen tegen de zeden en
aangehouden was.
Weldra werd er over de zaak gezwe
gen en waarom Het was gekend
geworden dat die heer Bock. alhoewel
katholiek gedoopt, een volbloed geus
was.
En dit viel niet te betwisten, want
Bock was door do radicale partij van
Berlijn tot kiezer van den 2Cn graad
aangesteld, en daar hij nu in 't gevang
zat en dus niet kiezen kon. mocht men
niet overgaan tot de kiezing van een lid
voor de Pruisische Kamer.
Nu, dio liberale liefhebber was niet
de bestuurder eener katholieke school
gelijk wij dat hier verstaan, maar van
eene gemeentelijke school van Berlijn,
door katholieke kinders bijgewoond en
wier bestuurders, volgens de wet, katho
liek moet zijn.
Aardige katholieken niet waar, die
daar aan 't hoofd der scholen voor
katholieken worden aangesteld.
Ze zyn niet tegen den Gods
dienst. De socialisten zijn niet tegen
don Godsdienst dit herhalen hunne or
ganen gedurig en Vooruit herhaalde het
nog de verledene week. Menige onnooze-
laar wordt er door om den tuin geleid.
Welnu de bestendige Deputatie van
Henegouw uit liberalen en socialisten
samengesteld, komt te beslissen dat ze
uit de begrootingen der gemeenten de
vergeldingen zal schrabben welke aan
do priesters worden gegund voor het
celebrceren van eene tweede Mis des
Zondags daar zulks noodig is tot gemak
dor bevolking.
Le Peuple, het hoofdorgaan der Bel
gische socialisten, loopt over van blijd
schap.
't Is eeno goede les, zegt het blad, die
de bestendige Deputatie van Henegouw
geeft aan de twee andero antikatholieke
bestendige Deputation, namelijk, dezen
van Brabant en Luik.
En Le Peuple besluit
DOOR
Petrus "VAIM
23e vervolg.
Beloof haar een blazoen, eene kroon, goud en schatten
poog baar te overtuigen dat ze geroepen is om te schitteren,
te heerschen, te gebieden... Wijders spreekt ge van mijne
genegenheid, van mijne liefde jegens haar overtuig ze van
de rechtzinnigheid mijner beloften, poog zoo welzeggend to zyn
om haar to kunnen bezweren, hoe smoorlijk ik op haar vei-
liefd ben zeg haar al wat ge wilt mijn doel bereiken is
allesMoest dit niet helpen, bleef ze weigeren my hart
en hand te schenken, neem dan uwe toevlucht tot het geweld.
Dreig de onbedachte met mijnen haat, met mijne wraak Ste
haren nakenden dood onder allerlei gruwzame gedaanten voor
zet heure kinderliefde op de proef en maak ze wijs, dat naar
vader, hier gevangen, in boeien gekneld, zucht en in gijzeling
wordt gehouden, om hem bij tijd en stond ter pijnbank e
voeren en onder hare oogen af te priegelen. Doe haar begrijpen,
dat zij het leven baars vaders in handen heeft en dat siecnts
hare toestemming in ons huwelijk hem kan redden..... e
Jeronimo, zou dergelijke pleitreide niet op den vermetelslen indruk
maken, niet den koppigsten tot nadenken brengen -
En de wreedaard grijnslachte sluw.
De Vlaming bedwong een gevoel van misprijzen. „ö(Tf„n
Ongetwijfeld, - sprak hij. - 01} vergeet echter tc zeggen,
waar we den torenwachter zullen vandaan halen.
Vandaag zet gij u op zoek. Gij moet hem vinden, al
moest ge do helft der stad afbreken.
Ge vreest,"Reygerman I G(j I schimpte de Spanjaard.
Ik heb mij dus aan u vergrepen, zeg -
De soldaat verhief driester het hoofd.
Maar neen in uwen kop branden oogen als die van
eenen gier 1
Waarop ik fier ben
Denk aan den signor's degen
Ik zal mijn best doen.
Zwijgen we nu. Daar staat mijn bed gij kunt het
gebruiken ik zal, in dezen zetel, een paar uren trachten te
rusten. -
Zonder zich van de krijgsuitrusting te ontdoen, lei de sergeant
liet afgematte hoofd op het zacht peluw en poogde in te
sluimeren, van Navaresc blies de kaars uit en gleed in een
met juchtleder behangen armstoel... Geen van de twee sliep.
De oletto was al te zeer in zijnen schik over de dienstwillig
heid van zijnen ondergeschikte, wiens bijstand hem uit een
netelachtigen toestand redde. Hij waande des torenwachters
kind alreeds in zijn bezit De schelm hield zyno wenschen
voor werkelijkheid Had hij eens kunnen lezen in het hart
van den sergeant, die daar, op zijn eigenste bod, middelen aan
't beramen was om liern, liet geduchte legerhoofd, neer tc
vellen en Dirka in vrijheid te brengen
Weg vlood de nacht, en geen der soldaten had een oog
geloken.
De opperste rekte de leden uit en geeuwde
Hola, huurman 't is klaardag -
Vlug stond de sergeant hem ter zijde.
Welnu, is de moeite uit het lijf vroeg Jan.
Volkomen.
We gaan naar de keuken... De signors zitten reeds aan
het ontbijt Daarvoor komen ze nooit overslier. Doe alsof ge
thuis aan vader's tafel zat, Jeronimo alle plichtplegingen van
kant. -
De uitgonoodigde knikto toestemmend.
En dan gaat het er op af
Moedig volgde de jonkman zijnen doodvijand 011 machtigen
mededinger. Hoop en betrouwen vervulden hemin lijden en
tegenspoed had hij de noodige kracht en sterkte geput om den
galbekor van bitterheden, smaad en vernedering te aanvaarden
en tot den bodem te ledigen. Het voedsel dat hij met uitmun
tenden eetlust verobberde, droeg niet weinig by om hem moedig
datgene wat hem verbeidde te laten 'doorworstelen. De in de
eetzaal aanwezige raadshecren verkeerden allen min of meer in
beschonken toestand, dewijl de meesten van hen den verloopen
nacht feestelijk hadden doorgebracht. Tusschen de welriekende
gerechten stond een gouden, fijnafgewerkten kelk, met kralenden
morgenwijn gevuld. De eletlo stak hem omhoog en zei - Ik
drink op het geluk onzer wapenen en hij klonk tegen den
bokaal, die voor .Teroora geplaatst stond. De heildronken
volgden elkander dapper op en werden luidruchtig hernieuwd
door do verhitte Spanjaards en ook door Reygerman, die, wars
van dergelijk slempmaal, met tegenzin zijnen beker verhief en
eene gulp op het lang leven dier bandieten dronk. Daarna
volgde een woelig, ingewikkeld gesprek, waartusschen men de
stem van den eletto dwars door hoorde er werd gekeven,
gedreigd, getierd, zoodanig dat het den sergeant begon te
ergeren, wanneer van Navarese de tafel verliet cn liern teeken
deed om te vertrekken.
In den gang gekomen
Gebruik al uw vernuft, drong de opperste nogmaals
aan uwe toekomst hangt ervan af.
Ik weet wat mij te doen staat, antwoordde de krijger
ongeduldig.
Men ging den trap op.
De Vlaming voelde zich ontsteld, ijskoud worden... Indien hij,
bij Dirka gekomen, zijne koelbloedigheid verloor, zijne geveinsde
houding verried, het woeste zijner inborst van vroeger niet
meer kon in toornen t Maar neen. De liefde is sterker dan de
haatHet lijden had hem gelouterd, versteend, en zijn hart
met edele onverschrokkenheid omschorsthij wou zijn eed
gestand blijven kruipen in het stof, ootmoedig slaaf spelen,
daar hij bij voorbaat wist, dat heden alle tegenkanting de
wrangste vruchten dragen zou, de noodiottigste gevolgen na zich
slepen.
van Navarese ontsloot de kamer, welke wij bereids een
bezoek brachten en trad, onmiddellijk gevolgd van zijnen dienaar,
binnen.
(Wordt voortgezet).
Vbrbobbn nadruk.
Men moet er oen einde aan stellen
-overal waar de antiklerikalen bij
machte zijn eene strijdende houding
aan te nemen, tegenover het klerika-
lism, moeten zy niet aarzelen.
En dan zijn onze roodjes niet tegen
den Godsdienst
Overeenkomst. Volgens Het
Handelsblad heeft do lieer kabinetsover-
sto Schollacrt eeneu langen brief ge
schreven aan den heer Woeste, die zeer
wel onthaald is geweest.
Men schynt verzekerd dat de rechter
zijde eenen katholieken blok zal uitma
ken tegen de vereenigde geuzenpartijen.
't Is zoo dat het moet zijn degene die
zich zou afscheiden van de rechterzijde
zou eene groote verantwoordelijkheid
oploopon.
Schoolwet. Volgens la Métro-
pole verneemt en mededeelt, zou het
Gouvernement een ontwerp van herzie
ning der wet op het lager onderwijs
neerleggen.
Gebrek aan vleesch in Duitsch
land. De vleeschvoortbrengst wordt
in Duitschland voortdurend schaarscher
en het vleesch ook steeds duurder. Dat
feit wordt niet enkel waargenomen in
enkele plaatsen of streken, maar door
gansch het keizerrijk.
Hierop volgt dat rund- en varken-
vleesch geheel en al buiten het bereik
geraakt van werkman, kleinen burger
en bediende, zoodat dezen zich met het
verbruik van paarden-«n hondenvleesch
moeten tevreden stellen.
Hef is vooral in Silezië, Saksen en
Beieren en in het prinsdom van Anhalt,
dat het verbruik van paarden en hon-
denvleesch toeneemtdat laatste wordt
als eene lekkernij beschouwd.
In Duitschland werden er 6,318 in
1908 eu 6990 in 1909 geslacht.
In 190S werden 146,270 en in 1900,
151,357 paarden geslacht.
Schrijven per telefoon. In do
City van Londen komt mon thans oen
toestel in gebruik te stellon, waarmede het
geschrift op afstand wordt overgeseind.
Het toestel werkt by afwezigheid van
den persoon, die men aan den telofoon
roept de persoon die spreekt, kan met
zyn stelsel hetgeen hy aan den afwezige te
zeggen heeft, schryven. Komt de afwezige
tehuis, dan vindt hij op zijn toestel de
geschrevene boodschap van hetgeen hem
in zyne afwezigheid medogedeeld word.
7enSeptember.Woensdag 11. was
het den 26,len verjaardag van den heugelij-
ken 7 September de geuzen-hinderlaag
te Brussel. De geuzcrij is bitter gestraft
over haar schandelijk gedrag van dien tijd.
Zo ligt nog altijd onder hot... klerikaal
juk
Op Zondag 25 September aanstaande
zal er door a Aalst- Voorxoaarte. - afdee-
ling van den Onpartydigen Bond van Ne
ringdoeners en Ambachtslieden een bui
tengewoon Beiaardfeest gegeven wor
den ter Groote Markt alhier.
Do H.H. Karei De Mette van Aalst,
beiaardier des Konings, en Schynkel stads-
beiaardior van Oudenaarde, evenals ver-
schillige liefhebbers, dio van boven op
onzen toren afwisselingen op hoorens en
bazuinen zullen voordragen, bobben hunne
medewerking beloofd.
Do fanfaren, Les Vrais Amis Con
stants r en dor Vrije Brandweer zullen
do feestelijkheden opluisteren.
ficno tusschonpoos voor klokkenspel,
door den 13 jarige jongen heer Modeste
De Motte, zal de concerten door voornoem
de muzieken uitgevoerd, verbinden.
'8 Avonds prachtige verlichting der
groote Markt.
Programma van het
•A-lj liLff* konccrt, 't welk zal gegeven
'i Siii wor<*en door de Koninklijke
Harmonie, op Donderdag 15
Sept. 1910, om 20 uren,
op den kiosk Groote Markt, onder de lei
ding van M. R. Lknssens
1. Marche,
2. Thalia, Openingstuk, Bauwman.
3. Concerto voor Klarinet, P. Bender.
Solist, M. Pr. D'Hoir.
4. Si J'étais Roi, fantazio gearr. Adam.
door Panne.
5. En Pologne, Mazurka, Weslcer,
