DIRKA
Zondag 25 September 1910
5 centiemen per nummer
64,ie Jaar 4296
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan
van de Stad on 't Arrondissement van Aalst.
Fapade-Wetten.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Zondagrust.
Wat de slaven vroeger
te lijden hadden.
Voor zaad is 'tbeste
niet te goed,
Er is geen God.
Spaansche Oproerlingen van 1576 te Aalst
Vacantieleergangen
DITJES en DATJES.
NDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
Kening van den volgenden dag. De prys ervan is tweemaal ter week voor
de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post out*
vangen zijn ton laste van den schuldenaar.
Men Schryft in bij G. Van «I© Duiio-Geossens, Korte Zoutstraat, Nr 31
en in alle Postkantoren des Lands.
CUIQUK 8UUH
Per drukregel Gewone 15 centiemen Reklamon fr. 1-00 Vonnissen ep
3d# bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herbalen bekendmakingen bij acccord.
Niet opgenomen handschriften worden met teruggostuurd. Heeren Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag en vryd3g
in don voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te
dit blad.
venden ten bureele van
Aalst,24 Septemb. 1910.
Onbetwistbaar is het eene eer voor de
Katholieke Partij de sociale wetgeving
in België te hebben iDgehuldig.
Reeds lang vóór dat er socialisten
ter Volkskamer of Senaat zetelden en
ondanks de stelselmatige hardnekkige
dwarsboomeri.jen der liberalen, die toen
de oppositie uitmaakten, vatte de toen
malige Minister Beernaert krachtdadig
het maatschappelijk vraagstuk aan en
legde de grondzuilen van het heerlijke
gebouw onzer maatschappelijke hervor
mingen gansch Europa door bewonderd.
Onze Katholieke Regeering beproefde
al wat mogelijk, al wat doelbetrefleud
■was om te beletten dat de maatschappe
lijke wondon verkankeren zouden
wantoestanden werden veranderd, mis
bruiken uitgeroeidmen wees den
minderen man den weg aan die leidt
naar lotsverbetering, economische onaf
hankelijkheid, stoffelijke welvaart en
geluk voor zooveel men op aarde
welvarend en gelukkig zijn kan.
Deze werking werd nooit door de
socialisten roode en groene met een
goed oog aanzien. Geen wonder toch zij
zoeken immers niet dat de maatschap
pelijke wonde geheeld worde; zij hebben
er.politiekerwijze gesproken,belang bij
dat er vele ellende, veel wanorde en
wanhoop heersche in een woord, dat
de maatschappelijke wonde maar altijd
bloede....
En daarom is het dat zij, bij iedere
gelegenheid, de sociale wetgeving der
katholieke Regeering afgekeureu zij
is onvolmaakt, ondoeltreffend. het
zyn fapade-wetten
Deze laatste maanden wierd de wet
op 't bouwen van werkmanswoningen
van 1889 door de socialistische organen
bevig afgekeurd. Die wet leverde niets
op zij is een facade-wet en daarmee
punctum.
Een fa^ade-wetlGoed zoo, ja, fagade-
wet in den echten zin van 't woord
daar zij aanleiding gaf tot het bouwen
van meer dan 65.000 woningen waar
van thans arbeiders de eigenaars zijn.
Nu, die 65000 woningen gerekend tegen
4 meters gevelbreedle, hebben eene ge-
zamelijke lengte van 260,000 meters of
260 kilometers of 12 uren.
Een fayade van belang voorwaar
De gezamelijke waarde van die 65
duizend woningen vinden wij nergens
opgegeven, nu we weten dat de maat
schappijen welke het bouwen van werk
manswoningen ten doel hebben aan dit
bouwen meer dan 140 millioen frank
besteedden, dat de Algemeene Staats-
spaarkas meer dan 80 millioen frank
verschotten deed aan die maatschappij
en.
En al die millioenen zullen, na zeke
ren tijd, het spaargeld der werklieden
eigenaars worden, spaargeld dat schoo-
nen interest opbrengt en veilig geplaatst
is.
Wij willen ook herinneren dat de
eigenlijke gezegde werkmanswoningen
van de personeele belasting ontslagen
zijn ook dat de beschryvingskosten,
enregistrement, bij hel koopeD, verkoo-
pen, geld leenen merkelijk verminderd
zijn.
Wilt ge weten, geachte lezers, hoe
veel millioenen frank de Staat al opge
offerd heeft uit dien hoofde
Meer dan 28 millioenen voor wat de
personeele belasting betreft, meer dan 6
millioen besehrijvingsrechten in 'I ge
heel 34 millioen van welke het. grootste
gedeelte weêr is te goedegekomen aan
de werklieden-eigenaars.
Die wot van 18S9 is onbetwistbaar
niet volledig, niet volmaakt.
Vooreerst zouden hare voordeelen
moeten gegund worden aan alle loon
trekkers welke thans gerekend worden
onder de klas der mindere bedienden.
En is er dan geen middel om van
staatswege, weshalve, net bouwen aan
te moedigen van goode gezonde huur
woningen Niet iedereen is bij macht
zich een eigen huis aan te schaffen, zelfs
niet met de hulp die de wet van 1889
verschaft maar iedereen behoeft toch
een dak en in sommige dichtbevolkte
centrums wordt het met den dag moei
lijker om fatsoenlijke en betrekkelijk
goedkoope huisvesting te vinden, vooral
als het gezin met talrijke kinders geze
gend is.
Meer dan eens is er op dien betreur-
lijken toestand gewezen geworden eo de
afschuwelijke zedelijke gevolgen ervan
doen uitschijnen.
Laat ons hopen dat onze Katholieke
Regeering welke nooit stilstond op de
baan van waren vooruitgang, dit bij
zonder en uitertst belangrijk vraagstuk
niet uit het oog verlieze, eu het zoo spoe
dig mogelijk trachte op te lossen, al
ware het bij middel eener nieuwe
facade-wet I
Van 'smiddags tot middernacht, eenige
dienstdoende Apotheker, op Zondag 25
September 1910, M. Mêganck, Leopold-
straat.
Vele menschen verdienen zuur hun
dagelijksch brood. Er zijn velen wier
leven maar eene aaneenschakeling is
van lijden.
Maar toch zijn er geene meor die
zooveel uit te staan hebben als do sla
ven vóór dat Christus hun lot is komen
veranderen, ze opheffen, ze veredelen,
ze doen erkennen als menschen.
De slaven maakten dan het overgroot
deel uit. In Sparta, eene stad in Grie
kenland, waren er voor 36,000 vrije
burgers 244,000 slaven. In 't Romeinsch
rijk waren er voor 6 millioen menschen
die alles hadden en vrij en meester wa
ren, 120 millioen slaven om hen te die
nen.
Er zijn Romeinen geweest die voor
hunnen persoon 20.000 slaven hadden.
En zoo was er een die alle dagen 's mor
gens zich deed voorlezen hoe hot met
zijne bezittingen stond da&r waren
zooveel huwelijken 'gesloten tusschon
slaven, daèr waren er zooveel kinderen
geboren, daar had men er zooveel ge
straft of ter door gebracht.
En wat was elke slaaf dan Eenvou
dig aanzien als een werktuig, dikwijls
minder dan een dier. De meester mocht
hem alles opleggen, hem straffen hem
dooden als hij wilde.
De slaaf iiAD geen recht geen recht
om huwelijk aan te gaarrdan met wie
de meester het wilde, geon recht op
zijne eigene kinderen, die door de
meester weggenomen werden en ver
kocht naar beliefte. Men nam toen de
kinderen van do moeder weg gelijk
hier de kalveren van de koeien.
Beeldt gij u in, hoe vreeselyk dat
was
En de wreedheid tegenover de slaven!
De Romeinen hielden de slaven die
zij deden opleiden om te vechten, en
dan moesten die ongelukkigen malkan
der doodvechten in de cirk, of in hun
nen hof, of gedurende hunne feestma
len dat was een genoegen voor de
monsters.
Seneca vertelt dat somige slaven ge-
geeseld werden en ter dood gebracht,
omdat het badwater wat te koud of te
heet was, omdat zij de vliegen niet goed
wegjoegen, zelf omdat zij geniesd had
den onder het eetmaal hunner meesters,
Zulke voorbeelden geeft de geschiede
nis genoeg.
Romeinsche vrouwen, wanneer zij
zich door hunne slavinnen lieten aan-
kleeden, hadden dikwijls naalden in
hunne hand, en wanneer het aaukleeden
en versieren niet goed ging naar hun
ne goesting, staken zij er onmeedoogend
mee. Als de meesteres wat kwaad werd,
deed zij zoodanig de slavin straffen, dat
deze soms verminkt was voor heel haar
leven. Sommige vrouwen hadden zelfs
een bijzonderen beul om hunne slavin
nen daarvoor te geeselen.
En dat is niet veranderd voordat de
de Zaligmaker is komen zeggen Alle
menschen zijn lcinderen van God, erfge
namen des Hemels n, en a doet niet aan
anderen hetgeen gij niet toilt dat anderen
u pioen
En dan die barbaarschc gewoonten
bestaan nog in de heidenscho landen
daar worden nog, gelijk eertijds te
Rome, al de slaven gedood a'sc'e mees
ter vermoord wordt, of eukol maar aan
eene ziekte sterft.
Zullen wij ooit genoeg dankbaar zijn
jegens den Godsdienst, die dat al!ö3 is
komen veranderen
Wij bestatigen met een waar genoe
gen dat de landbouwers meer en meer
belang beginnen te stellen in de keus
van het zaad. Zy hebben overschot van
gelijk want een wel gekend spreek
woord zegt zulke zaad zulke vrucht»
En vergeten wij niet dat de spreek
woorden gesteund zyn op jarenlange
ondervinding eu dat zy de wijsheid der
natiën uitdrukken.
Wij hebben dus gelijk te herhalen
Voor zaad is 't beste nooit te goed
Inderdaad, al de levende wezens worden
beheerscht door eene grootte natuur
wet n de overerving Volgens die
wet zetten do ouders hunne hoedanighe
den en hunne gebreken over aan hunne
nakomelingen.
De veefokkers hebben sedert lang al
het belang daarvan begrepen en er al het
mogelijk profijt uitgetrokken. Welnu,
het zaad is het groot voortzettingmiddel
in den plantenteelt, en hetgeen waar is
voor de dieren is het ook voor de plan
ten, ziedaar waarom men jaarlijks zulke
groole sommen ziet uilgeven voor den
aankoop van nieuwe vreemde zaden.
Ongelukkiglijk bewaren die varië
teiten niet lang hunne goede hoedanig
heden, zoodat men genoodzaakt is na
korten tijd te veranderen. Ook ziet men
verstandige landbouwers zelf hunne
zaden verbeteren, immers de uilslagen
van de proeven, door het departement
van landbouw aangelegd, hebben bewe
zen dat do twee iniandsche variëteiten
heel goed met de uitlandsche kunnen
wedijveren. Het is dus van hoofdzake
lijk belang dat de landbouwer de zwaar
ste en bestgevormde zaden uitkieze van
eene goede variëteit,
Doch, wy zouden willen eenen stap
verder zien doen. Wij zouden willen
dat de landbouwers het perceel waarop
zij voornemens zijn hun zaad goed voor
't volgende jaar te kweeken, bijzonder
bewerken eu bemesten. De grond tame
lijk diep omploegen en op de snede wel
minerale meststoffen strooien. Deze
immers hebben do eigenschap, de plan
ten, strafte en kloekte bij te zetten.
Phosphorzuur en potasch namelijk ver
vullen deze rol en tevens bevorderen zij
de goede hoedanigheid der vruchten. Bij
deze vruchtbaarraakende stoffen zal raeu
ook amoniaksulfaat voegen opdat de
planten goed ontwikkelen voor den
winter. Eene mengeling per are van
5 k. superphosphaat, 1 kilo chloorpot-
asch en 1 kilo amoniaksulfaat innig-
lijk vermengd maken eene goede herfst-
bemesling uit. Men strooit de meststof
fen op de snede der laatste omploeging.
Men zaait wat vroeger en wat dunner
dan gewoonlijk, b. v. van af20Sept.
110 tot 120 k. per hectare. Aldus zal het
struiken of uitstoelen in de gewenschto
voorwaarden geschieden.
Na den winter b. v. in Meert, strooit
men per are nog 1 kilo aramoniaksul-
faat en men sleept in met een omge
keerde eg en desgevallende overrollen
bij goed weder.
Door aldus te handelen zullen de
almen machtig ontwikkelen, zij zullen
goed struiken, kloeke aren vormen en
uitmuntend zaad voortbrengen voor de
volgende zaaiing. William.
Er is geen God zoo buldert de vrij
denker, al lang reeds is zijn beeld uit de
harten der wijzen verdwenen, al lang
reeds offert niemand, dan de dwaze, nog
wierook op zijn altaar.
Er is geen God zoo buldert hij voort,
geen Schepper van wereld en dieren en
menschen geen vrije mensch buigt
nog het hoofd voor Hem.
Er is geen God herroept uw woord,
houdt op, een stond, en ziet rond u,
aanschouwt en luistert. Wiens stem
me hoor ik in 't ruischen van den wind
en 't kabbelen van den vlieten 't klot
sen van de baren wiens stemme dreunt
en klettert door het wolkenschof, by
machtig brommen van den donder
wiens naam staat in 't wijde veld te
lezen, in 't groeiende groen en 't rijpend
gulden koorn, in 't kleurrijk bloemen-
kleed dat lieflijk over 't land gespreid
ligt Wiens baud heeft vlammend
sterrenheir in 't onmetelijk ruim go-
plaatst en geleidt het langs die brcede
hemelbaan?
OF DE
DOOR
Petrus "VAftJ BUFFEL.
25* vervolg.
Niemaud dan gij, edele vriend, beschikt over mijn iart;"
Waarom toch kan ik mijn ontzenuwd liooid 111 uwe amen niet
laten rusten waarom is het mij niet gegeven, u lu p
danken voor zooveel edelmoedigheid waWm 7»\
Malig uwen hartstocht, lieve Houd u sterk... AVeldra zal
ik vader hier brengen...»
Bijaldien'ge blijft weigeren, zal de eletlo hem in uwe
tegenwoordigheid doen pijnigen. man
Ellendige schreeuwde de deerne, zich tot den hopma
i-z^irotst alle bedreigingen, zei Reygerman uwe vrouw
wordt ze nooit, daarop verwed ik mijne ziel.
Wat hebt gij haar gezegd
Ik heb al gedaan wat ik kon.
De aanstaande dood des ouden aangekondigd
Venwel Tloóg do Spanjaard met opgeheven wapen
toe. Jeroom, eensklaps in toorn ontstekende, y ove,..te
niet langer meer kunnende bedwingen, storite p handen
greep dtzes rechterarm en knelde hem usschen zyne handen
als in cone ijzeren schroefhij poogde hem P
vuist te wringen, toen een verraderlyke slao
opzet verijdelde en beiden worstelend tegen de tafel vieiem
Spoorslags zat de hoofdman op den sergeantvouwde hem
den knie op de borst en hield zyne keel omkneld.
Wat weerhoudt me, knarstande by, dat ik
verwurge, u niet aan mijnen degen rijg?... Waarom mij belet
ten die vrouw loon naar werken te geven wat wilt gij nietig
mormeldier, met mijne bevelen den draak steken Gaat ge
eindelijk spreken
De arme sergeant vooldo lust genoeg om onverwijld te
antwoorden, doch die knellende nijptang in hoedanigheid der
hand zijns meesters aan zijnen gorgel, liet hem ternauwer
nood toe, een heesch gegrol uit te braken. Gelukkig bemerkte
het de uitzinnige kamper hij liet hem los en zeggen
Signor eletto, hoe zeer ik anders uwe bevelen eerbiedig,
nu zal ik niet gedoogeu dat gij een haar van hel hoofd mijner
landgenoote raakt
Nogmaals die uitdagende houding andermaal dezelfde ge
biedende toon Waar wil dat heen, Jeronimo Wordt ge stapel
gek 1
Het leven is mij boven alles duur In uw eigen belang
breidelde ik uwe opvliegendheid ik wist immers wel, dat gij
u het zoudt beklagen des torenwachters dochter gedood te heb
ben. Wat gij wederspannigheid noemt, was u beletten eene
onherstelbare dwaasheid te plegen. Wie weet, misschien is er
nog kans liaar te overreden, haar ongelijk te doen inzien.
vanNavareso koelde.
Wat zijt ge voornemens knorde hy misnoegd.
Dewijl ik mij later van geen flauwhartigheid wil hooren
betichten, mij tot nog toe geene enkele zwakheid wist aan te
tijgen een laatste middel beproeven. Dit zal u bewijzen, dat
het mij in geenen deele aan gehoorzaamheid ontbreekt, hoege
naamd aan geene getrouwheid mangelt.
En hij keerde tot zyne beminde weder en sprak met geveins
den ernst
Dit voorval had ons bijna verraden de aanslag mislukte.
Edoch, ik kon niet anders handelen om u van een gewissen
dood te redden. Wij moeten scheiden, maar voor niet lang.
Ik kom terug, op alles voorbereid, en zonder u zal ik alsdan
dit huis niet verlaten. Betrouw op God!... Vervolgens zag
hij den keurling kalm in do oogen en beslootIk geef het op.
Alle schoone woorden zijn vruchteloos, alle mooito is te ver
geefs zc blijft onwankelbaar in haar besluit. We zyn genood
zaakt onYerricliterzake heen to gaan,
De kalme toon des sprekers was olie op het vuur en ontstak
opnieuw den hoogmoed van Jan.
Raak ze niet aan dreigde Jeroom. Ilare dood zou ons
ongeluk berokkenen
Haar hoofd zal ik breken huilde de eletto voor mijne
voeten zal ze kruipend om genade schreien Eene martelie, zonder
gelijke in de lange reeks myner vonnissen, weze haar aandeel
in het rookend bloed van dezen dien zij het levenslicht ver
schuldigd is, zal ik mijn dorst naar wraak lesschen, zal de
aangedane smaad uitgewischt, de toegebrachte hoon geboet
Een uittarteude glimlach om den mond, beantwoordde Dirka
de bedreigingen van den Castiliaan, met
Ik haat u, ik vervloek u, booswichtGod's straffende
hand zal u treffen I
Sergeant, brulde de Spanjaard laat ons gaan In mijno
rechtmatige verbolgenheid zou ik eene bewoenlijkc daad bedrij
ven, waarvan ge mij tijdig wederhield.
Jeroom stuurde de gevangene nog in het verdoken een lief
devollen blik toe. Outstuimig rukte van Navarcse do deur
open en sloot ze dreunend achter hunne hielen. Hij dwong
Reygerman voor to gaan en verborg, enkel nadat zij op den
laatsten tred waren gekomen, zijn rapier in de sclieede. Met
zijnen onderhoorige don huize uitgaande, belastte hij hem
streng, Gilbert Jooris levend of dood gevangen te nemen. Buiten
wenkte liy twee soldaten, die bij gebood hem tot de kamer
der opgeslotene te volgen. Zonder spreken namen zij daar Dirka
op en droegen haar beneden. Na een langen gang te zijn door-
loopeu, kwamen zij aan een nauwen wentelenden trap, gewis
tot eene onderaardsche keldering leidende. Jan wees zijne hand
langers den weg. Ras bevonden zij zich aan den gesloten ingang
tastend zocht hij slot cn grendels kort daarna ging de logge deur
krakend op hare roestige duimen open. De soldeniers legden
het meisje in eenen hoek en vertrokken. Jan draaide het slot
vast, schoof de grendels toe.
(Wordt voortgezet).
Verboden nadruk.
Wie is 't die het heelal bestuurtwie
geeft er aan het zaad zyne groeikracht,
aan de plant haar wasdom, aan do
bloem beur kleurenpracht, aan de
vrucht haar zoeto sappigheid
Wie geeft er u, o mensch, uw aan
schijn, uw levensdadigheid
Wie is 't
Bedenk, o mensch, en zeg
't Is God
van den Belgischen Boerenbond.
De zesde reeks vacantieleergangen
van den Belgischen Boerenbond werd
verleden week gehouden. Er waren 130
inschryvers en evenveel toehoorders.
Men weet dat deze vacantieleergan
gen hoofdzakelijk voor doel hebben
mannen te vormen bekwaam om de
sociale en economische werken op den
buiten to leiden en het ambt van be
stuurlid of van schrijver, zaakvoerder,
kassier enz. te vervullen in hoerengil
den, spaar- en leengilden, samenwer
kende melkeryen, aankoopafdeelingen,
veebond, enz,
Heel het programma werd in over
eenstemming met dat doel opgevater
waren lessen over de hoerengilde en
hare afdeelingen, over den boerinnen-
gilden, over rechtsvormen en rochts-
formaiiteiten in deze vereenigingen,
over de redematige veeuitbating en in
verband daarmee over veebonden, over
het zaakvoerderschap in de Boerengilde,
over het boekhouden in de melkerijen
over Raifïeisenkassen, over tuinbouw-
en hoveniersgilden, over verzekering
enz....
Een paar onderwerpen slechts van
meer algemeenen aard over Verbon
den van landbouwvereenigingen in Bel
gië en in Duitschland, door E. II. Kan.
Luytgaerens, en over de gezondheids
toestanden op den buiten, door Dr. Aus-
loos. 't Was een goede en tevens nuttige
afwisselingen voor de toehoorders
over gezondheidstoestanden op den
buiten werd vooral druk gepraat na de
voordracht van Dr. Ausloos en na de
praktische bemerkiagen van Prof.
Vliebergh over hetzelfde onderwerp.
Op de avondzitting werden heel be
langwekkende voordrachten met licht
beelden gegeven de voornaamste was
wel die van Prof.Frateur over Kantaga
(Congo); die van E. II. Kan. Luylgae
rens over de passiespelen van Oberam-
mergau, van M. Reynaert over de
melker ij toestellen en van M. Wyngaer-
den over Moesteelt in Holland had
den ook veel bijval.
Kortom een welgevulde en welge
lukte sociale landbouwweek.
De soldatenkringen. Het is
den Maandag 3 October dat de nieuwe
soldaten van 1910 moeten binnen gaan
Vrienden, gaat naar de Soldatenkringen.
Daar gaat ge uwen tijd nuttig en aan
genaam kunnen doorbrengen.
In de plaats van in de kroeg of op de
straat te loopen, gaat go naar eene goed-
vcrlichte en verwarmde zaal, speelt
eene partij met de kaart, domino of
biljard rookt een pijpken uit den
grooten tabakpotleest een aangenaam
boek schryft eenen brief naar uwe
ouders, of naar de familie of vrienden,
of klapt gezellig met vrienden en be
schermers. En dat alles kost u niets, dat
alles verplicht u tot niets. De soldaten
kringen zijn in de volgende plaatsen
Antwerpen, IJzeren Waag, 18.
Derchem, Soldatenkring Frederik de
Merode, Vredestraat, 7. Dergen
Groote Friperijstraat, 29. Brugge,
Karthuizinnenstraat, 2, achter de Halle.
- Brussel, 1) Vlaamsche steenweg, 153;
2) Boude vijuskring, Troosstraat, 205.
- - Dendermonde, Beestenmarkt, 36.
Doornik, Rue des Ënclos St. Martin, 3.
- Gent, St. Amandusstraat, 54.
Kortrijk, Robbeplaats. Leuven, Vesa-
liusstraat 11. Luik, Buerenbergstraat
12, (Montagne de Bueren). Mechelen,
Korte Haargracht. Meenen, Brugge-
straat, 109.— Namen, Lucien Namècho-
slraat, 42. Oostende, Stockholmstraat
5. St. Nikolaas, Nieuwstraat (Gilden
huis). IJperen, G. de Steurstraat, 39.
