DIRK A
Zondag 18 December 1910
5 centiemen per nummer
65"e Jaar 4520
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan
van de Stad on '^Arrondissement van Aalst.
Alkoolism en
Verstomping.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID
Bij de tegenstrevers.
Het fosfaat Bernard.
Turn- en
WapeD maatschappij en
Spaansche Oproerlingen van 1576 te Aalst
Sociale werken.
NIEUWE SPOORBAAN
Gent-St.Pietersnaar Brussel
Zondagrust.
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere weekronder dagtee-
sening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
Je Stad 5 frank met den Post verzonden e frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. 1-75 voor dry maanden, voorop te betalen. De inschrijving^
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont
vangen zyn ten laste van den schuldenaar.
Men Schrijft in by C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N' 31
2n in allo Postkantoren des Lands.
Per drukregel Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1-00 Vonnissen op
3** bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herbalen bekendmakingen by accoord
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren ota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dinsdag e i vrydag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
CKJIQUfS SUUl
Aelst, IT Deccmb. 19IO.
AI wie een abonnement
neemt op De Dekderbode
voor het j(»ar 191 I, ont
vangt het blad van heden
at tot Nieuwjuar koste
loos.
Niet genoeg kan de aandacht inge
roepen worden op de noodlottige
gevolgen van het misbruik van alkoo-
lische dranken.
Toen Dokter Ley, Bestuurder werd
van het Gesticht van verachterde
kinderen te Antwerpen, wilde hij de
oorzaak kennen van de verstomping
der geestvermogens zijner leerlingen
en stelde een onderzoek in.
Voor alle gevallen stelde hij vast dat
de oorzaak van dien ongelukkigen
toestand was dat de ouders verslaafden
waren van alkoolische dranken.
Hierdoor zoodanig getroffen besloot
hij geene alkoolische dranken meer te
gebruiken en geheel onthouder werd.
Te Brussel telt men ongeveer een 300-
tal kinderen die zoo verre verachterd
zijn dat ze tot eenig onderwijs onbe
kwaam zyn.
De Maatschappij tot beschermiDg der
verachterde kiuders heeft bestatigd dat
het getal kinders die meer dan drij
jaren in hunne studiën ten achter zijn
tot 101/2 ten honderd beloopt.
Als voornaamste oorzaak, als eonige
oorzaak byna, wordt het drankmisbruik
der ouders aangewezen.
Het getal kinderen in België aan
vallende ziekte onderhevig beloopt tot
6000 en de dryvierden daarvan zijn
gekrenkt in hunne geestvermogens.
En in andere landen is de toestand niet
beter dan in België.
In de Vereenigde-Staten van Amerika
beliep in 1890 't getal verachterde kin
ders tot 95,000 in Engeland tot 65,000
op 12 miljoen inwoners in Zweden tot
7169 op 5 miljoen inwoners in Dene-
marke tot 3856 in 1888-89; in Schotland
tot 5071 op 3 1/2 miljoen inwoners in
Duitschland tot 60,000 in 1898 op nage
noeg 58 miljoen inwoners in Frankrijk
tot 37799 in 1904 op 38 miljoen
inwoners.
Overal is de vorhouding nagenoeg
gelyk 1 per duizend wel te verstaan
het betreft hier de kinderen welke ten
gevolge van verstompingniet ter school
kunnen gaan.
Overal is de voornaamste oorzaak
drankmisbruik.
Als van zelfs rijst hier dan ook de
vraag op
Indien de alkooi zoo verderfelijk is,
waarom nemen de openbare Machten,
de Gouvernementen, geene meer
krachtdadige maatregelen
Het drankmisbruik is do grootste
bevoorrader der zothuizen het is de
oorzaak van de geest verstomping en de
mindere verstandelijke ontwikkeling
en waarde van een groot deel andere
menschen en het schaadt grootelijks
aan den algemeenen voorspoed en aan
de algemeene welvaart.
De openbare Besturen hebben dus
het grootste belang bij de bestrijding
van bet drankmisbruik.
Een poging is in België gedaan door
de invoering der vergunningswet, maar
heeft hot gewenschte doel niet bereikt.
Nu. tot bier toe heeft men hare verbete
ring of wijziging niet kunnen verkrij
gen.
Het verbruik van alkoolische dranken
is wel verminderd, maar het is tenge
volge van het verhoogen der rechten.
Het getal der herbergen en drank
huizen is sedert een 20 tal jaren verdub
beid. Wellicht is dat toe te schrijven aan
den grooteren voorspoed welken gedu
rende dit tydstip heeft geheerscht.
Algemeen is men overluigd dat die
menigvuldigheid der herbergen en
drankhuizen noodlottig is, maar tot
hiertoe zijn er geene maatregelen geno
men om den aangroei der herborgen te
bestrijden.
In Frankrijk is men eene wet aan
't bespreken tot bestrijding van den
aangroei der herbergeu en drankkuizon.
Men klaagt er over dat de Policie
zelfs in de kleinste dorpen machteloos
is om het reglement op 't sluiten der
herbergen te doen naleven.
Maar wat wil een veldwachter twee
of drij er aan doen in eene uitgestrekte
gemeente gelyk b, v. Erembodegem
De herinrichting en versterking der
landelijke Policie dringt zich op. Men
spreekt er van tijd tot tyd over maai
er komt niets van voort. Het sluiten
der berbergen op tijd zou nogtbans veel
bijdragen tot bestrijding van 't drank
misbruik..,
Het blijkt uit don toestand in andere
landen hier hooger opgegeven dat daar
ook maatregelen noodzakelijk zijn,
maar tot hiertoe is en ook weinig of
niets gedaan tenzij in Zweden en
Frankrijk.
Nieuw werk op de plank voor onze
lawijdmakende tegenstrevers
Gedurende de bespreking van het
Adres aan den Koniug hebben ze hun
best gedaan om te zeggen, te herhalen
en te doen gelooven dat de rechterzijde
verdeeld is, diep verdeeld.
Toen er te stemmen viel, stond de
rechterzijde pal en dicht aangesloten als
een a blok en 't was de linkerzijde die
uileen schoot gelijk eene slechtgeladene
vracht hooi.
Hier viel eene brok en daar viel eene
brok nu waren het liberalen die niet
meêwilden, dan waren het socialisten
die op zy de sprogen.
Bij dat schouwspel schoot de rechter
zijde in oenen liertelijken lach, zij zelve
had gedacht dat de lym welke het
geuzenblok aaneenhield, veel harder
gedroogd was, en dèèr, het bleek zoo
week te zyn als was.
De katholieken en het land waren
ook bedrogen best ze hielden ook
het geuzenblok voor een veel geduchter
ding.
In 'tgeuzenkamp heerscht er sedert
een hevig gekibbel.
Daar is geen kwestie meer van de
verdeeldheid der katholieken maar
wel van de verschillige brokken van
het geuzenblok weer aaneen te flansen
zoo goed het gaat.
Maar de de^-g deugt niet en het blok
zal altyd de korst afgaan.
Le Peuple. het opperblad der socialis
ten is razend kwaad nog niet zoo zeer
op de liberalen, wien het nooit recht
betrouwd heeft, maar vooral op de pro
gressisten, die sedert vele jaren op den
besten voet met de roodjes schenen te
leven.
Het zijn niet enkel, zegt Le Peuple,
Paul Hymans en Louis Huysmans,
liberalen, Paul Janson en Georges
Lorand, progressisten, die weigeren de
politieke gelijkheid en souvereiniteit
van het volk volledig te onderteekenen.
Dat is, zegt het blad, ten minste
eene nieuwe waarborg van het libe-
ralism aan den behoudsgezinden geest
van zijne burgerlijke klanten in de
nijverheidscenters, in de landbouw-
gewesten.
Dat is eene klassenstemming welke
wy moeten onthouden.
Op eene andere plaats zegt het blad
De vijandigheid of de onverschillig-
heid van de liberale leiders, ten
opzichte van het algemeen stemrecht
zal eene bittere teleurstelling geweest
zyn voor vele van ouze vrienden.
Zij hadden zich ingebeeld dat de
liberale burgerij heel en gansch het
Zuiver Algemeen Stemrecht bijtreedt.»
Nu zijn al de blinddoeken weggeval
len, besluit LePeuple met benepen hart.
Van den anderen kant zijn er liberale
gazetten, die ondanks alle verbrokke
lingen nog den schijn willen hebben te
golooven dat de geuzen, liberalen en
socialisten toch allemaal één en onver
deelbaar zyn.
De liberale Gazette de Charleroi meent
dat desnoods al de socialisten en libera
len de tweede stem van den huisvader
zouden bijtreden, om het liberaal
ministerie te redden,dat die hervorming
zou voorstellen.
La Chronique is van hetzelfde gevoe
len. De liberale Dernière Heure betreurt
de houding van de heeren Janson en
Lorand. terwijl de radikale Express
van Luik aan Le Peuple herinnert dat
de radikalen niet aan den band liggen
der socialisten, hoewel zy reeds de
geuzen - demokratische hervormingen
voorstonden, eer zij de socialisten had
den uitgebroeid.
Lieftalligheden van beider kanten en
't begint nog maar
Laat ons geduld hebben 't zal nog
wel schooner worden.
Wij weten dat, de plant een bewerk
tuigd wezen is, samengesteld uil ver
schillige bestauddeelen, waaronder de
stikstof, het fosfooi-zuur, de potasch en
de kalk overheerschen.
Het fosfoorzuur verhoogt zekerlijk de
opbrengst, evenwel heeft het voorname
lijk invloed op de hoedanigheid, begun
stigd den bloei, de bevruchting, de
vorming van het zaad en do rijpwor
ding het geeft do wederstaudbaarheid
en de strafte der planten, en matigt de
te aanprikkelende werking der stikstof
De verschillige teelten die elkander
in onze gronden opvolgen, verarmen
deze merkelijk aan fosfoorzuur. Het
stalmest, de beer en de afval van allen
aard zijn gemeenlijk arm aan dit be
standdeel, terwijl het meerendeel der
geteelde planten eene groote behoefte
hebben aan fosfooszuur, en zich tevens
tamelijk moeilijk dit bestanddeel aan-
eigenen.
Uil deze beschouwingen vloeit dat in
de huidige teelt voor waarden, wij ons
meer en meer genoodzaakt bevinden
tot het gebruik der handelsfosfaatmcsten
onze toevlucht te nemen.
Lang hoeft men gezocht de minerale
fosfaten door gloeiing aaueigenbaar te
maken. Met reden, zegde wylen M.
Petermann - kon men het krijtfosfaat
aan een zoo hoogen warmtegraad
gloriën om er basisch fosfaat van te
n maken, hunne aaneigenbaarheid zoude
merkelijk bespoedigd wezen.
Het is aan de firma L. Bernard dat de
verdienste toekomt er in gelukt te zijn
aan deze desiderata te beantwoorden.
Verleden jaar, gaf deze eene nieuwe
meststof in den handel, die voorafgaan
delijk gedurende verschillige jaren
beproefd geweest was, en die hare
preuven stond, namelijk het fosfaat
Bernard. Dit fosfaat, dat van 18 tot 25
t. h. fosfoorzuur en van 45 tot 55 t. h.
levende en koolzure kalk bevat, wordt
spoedig aaueigenbaar. Het werkt
daarenboven mede om do ammoniakale-
en potaschzouteu te vestigen, die nog al
gemakkelijk in don grond verloren
gaan. Zijne fijnheidsgraad is grooter
dan dezer der slakken, zijnde van 95
t. h. Meer nog, de eenheid fosfoorzuur
is er beterkoop in,zoodat het niet alleen
even goede, zoo niet betere uitslagen
geeft dan de slakken, maar zijn gebruik
nog tot eeue niet te versmadene bespa
ring leidt.
Het fosfaat Bernard geeft in alle
gronden goede uitslagen 't is het fos-
faatruest by uitmuntendheid der zure en
humusgronden, op weiden, klaver,
paardenboonen,enz. By voorkeur wordt
het gedurende den herfst en in den
winter uitgestrooid, en tijdens de om
ploeging opgewerkt, ten einde het goed
door gansch de bouwlaag te verspreiden
en er aldus de aaneigenbaarheid van te
begunstigen. JAN.
NATIONALE VERBOND
der Katholieke
van Helmie.
Do Nationale Bond der Katholieke
Turn- en Wapenmaatschappyen van
België hield verleden Zondag zijne
algemeene vergadering in het Werk
mansbuis te Brussel. Afgevaardigden
uit alle deeleu van 't land woonden de
vergaderiug bij. De voorzitter Baron
Üieudonné getuigde van de gevoelens
van verkleefdheid welke de turnkrin
gen de koninklijke familie toedra
gen en stelde voor een telegram van
deelneming te zenden in de ziekle welke
onze geliefde vorstin heeft aangedaan.
Aan den eere-voorzitter, M. Lalieux,
Burgemeester van Nijvel, werd een
kunstig standbeeld van Jeanne d'Arc
aangeboden. Vervolgens werd verslag
gegeven over de werken en den golde-
lijken toestand van het jaar, eu nog eens
herinnerd aan den machtigen bijval,
dien de XVIe bondsfeest behaald op de
Tentoonstelling van Brussel.
Het getal der aangeslotene bonden is
thans 130, die samen ongeveer 10,000
leden tellen, 't Is veel, maar vele
streken nog kunnen zulken kring stich-
OF DE
DOOR
Petrus VAM NUFFEL.
37e vervolg.
Ik zond eenen trompetter naar den vijand, kwansuisi om^liem
te vragen of hij het metterdaad vijandelijk voor had
won ik tyd en hield tevens den tegenstrever in dialing. y
de Nederlanders mijnen afgezant op geweervuur o
ontsnapte mij geene de minste hunner krygshste U
voetknechten brachten z«, ter linkerhand naa
dichtbewassen bosschage het gros huns voet o,
ruiterij omvlengeld, besloeg het midden der vlak
muskettiers zich achter ettelijke gegraven Sra^a>lim' ?'tL,n
gereed hielden... .Onverbloemd gesproken, vnende J g
er weinig kans om den stoutmoedige over de M gi j
Dan, Mars was met Spaoje Wijl we J Jllli0
saamtrekken, draalde gelijkerw ijs de ruitosd o raad
Romero in het kampperk volgens Romero s heuvel,
staker, wij een goed deel onzer mannen achte eenigé
rechts van den vijand. Julio speelde den schuchtere
stappen voorwaarts te hebben gedaan, zag staatschen
en dreutelend terugdeinzen, zyn streek genkte I.De StatsMie^
in den waan verkeerende, dat onze schrik gemeend was en
de sterksten in getal ware»,
nikten vooruit, immer dichter bij ons en J
Heifi Wl, Julio 1 - donderde het door de kamer.
- Leve de Vargas 1 wuifde men schotell de
Onze dapperen verrezen als uit den hunne rangen
Nederlanders in dc flank op een omzien w buiten
vsrhrolwn, hunne gelederen ontsnoerd de», die zien
het boschje waagden, werden door hunne eigen vliegende
ruiterij omsingeld en onder de hoeven der paarden vertrappeld
Nadezen kozen de lichtvaardige kampers over dik en dun
het hazenpad, wierpen, om de vlucht gemakkelijker te maken,
alle uitrusting af, en wjj in volle vaart hen na, achterwege
hakkende en stekende, doodende en moordende tot Leuven
toe
Bravo Leve Spanje 1 Leve Romero I
Viva Espana Viva Romero
Bij de twee duizend burgers bekochten het met den dood,
eene vruchtbare landbouw werd verwoest... Bereids zonk het
daglicht in eene roode vuurwolk ten Westen, toen ons het
laatste sterf gerochel in de ooron galmde en het van bloed
lekkend staal in de schee gleed. Vergeefs zochten wij het
spoor naar Aalst en waren dienvolgens verplicht in een naast
liggend dorp te vernachten.
Ternauwernood had de verteller geëindigd, of eene-wezenlijke
hui ran gelukwenschingen viel hem ten deel. Twee mannen
alleen bleven koudvochtig, onvatbaar voor alle vreugduitspat
ting de laatdunkende van Navarese en de altijd diepzinnige
de Toledo, die voortdurend in den baard schraapte.
De tijding van dergelijke zegepraal, vriend Jan, polste
do Vargas zal gewis uwe ondergescliikten bewegen, ons
verzoek in le willigen
Welk verzoek morde de eletto spijtig.
Wilt gij Aalst verlaten T -
En dan
Met mijne troepen Gentwaarts rennen
Naar Gent?... Denkt ge, dat ik volslagen gek ben?»
Wat belang kan deze uitgeplunderde vesting u nog
inboezemen
Hebt gij wellicht het geld in den buidel om ons te
betalen
Ik Ongelukkiglijk, neen 1
De keurling spotlachte.
Minder dan ik kunnen de Aalstenaars u voldoen.
Daar weet gij niets van, signor Alonzo Wij houden
gijzelaars, die tegen menige stapels goud opwegen -
Zoodus, gij weigert a
Ja.
de Vargas liet peinzend het hoofd op de borst zakken.
Eensklaps rees hij evenwel recht en ontgespte zijn stalen
rijglijf. Elkeen trad weetgierig toe... Twee vlaggen van door
schijnende zijde vielen vóór hunne voeten. Alonzo schudde de
vaandels open en nu aanschouwden de omstaanders twee koste-
lyke, geborduurde wimpels, de eene licht geel van kleur,
waarop het beeld der Moeder Maagd prijkte, de andere kar-
mozijnvervig getint, bestikt met den gekruisten Christus. (1) In
zelfvervoering hief de Spanjaard de verkreukte vlaggen onder
de klaarte van den luchter en praebte lieftalig
O, eletto, signorsBij deze ten koste van ons bloed
veroverde standaards, bezweer ik u, uwe stambroeders eene
helpende hand te reiken Verbreekt de banden, die u nog
in doze armzalige vesting vaslgekluisterd houden, of roept
haar, zoo noodig, tot weerziens toe... Ik smeek u, steunt uwe
wapenmakkers, wien eene schandige dood aangluurt -
No Neen bonsde het uit Jan's mond als de galm
eener doodklok.
do Toledo trok zóo krampachtig aan zijnen baard, dat hij
grijnsmuilde van pijn.
Dan vestigde Alonzo eenen blik op den keurling, waaruit
zóo veel verachting en misprijzen sprankelde, dat van Navarese
in arren woede ontstak en loeide
Ge verwijt, ge hoont mij Durft ge, vergetende dat ik
alleen hier beveel, my de wet te stellen Wij zullen, ja, do
stad ontzetten wanneer het ons belieft, en peinst niet, dat al
uwe beloften en hoogdravende bewoordingen een enkelen solde
nier er toe zou bewegen, zijn lijf als doelschijf dier plompe
boerenkinkels te laten gebruiken Gedenkt bovendien Ik
hang van niemand af, ik
En hij keek, bloedig gram, naar zijne officieren.
Geld 1 Geld galmde hun zwaar gemompel.
ten als zij willen, en alzoo medewerken
tot ontwikkeling der jeugd.
Er wordt besloten dat in het jaar
1911 het XVIIe Bondfeest zal gegeven
worden te Diest, door de zoo gunstig
gekende Turnafdeoling St. Jan
Berchmans.
Volgens men ons nu reeds verzekert
zal dit feest alle verwachting overtref
fen.
Tot ons spijt hebben wij opgemerkt
dat al wat er op die vergadering ge
zegd werd uilsluitend in 't Fransch was
en dat zelfs de verslagen aan de vlaam-
sche bladen gezonden in 't Fransch
waren opgesteld,
De regeering wil niet wachten met
de verwezenlijking der in de Troonrede
aangohaalde beloften.
Zy gaat eene commissie van XIII
leden benoemen, gekozen tusscheu de
werkers van gansch het land en het
voorzitterschap van die commissie zal
worden toevertrouwd aan M. Arthur
Verhaogen.
Zy zal voorontwerp moeten opmaken
over de herziening der wel op de vakve
renigingen, inrichtingen der werk
beurzen en plaatsingsbureelen, verzeke
ring tegen werkeloosheid, enz.
Bravo Laat blauw en rood maar
schelden. Ons katholiek Gouvernement
weriU. Dat bestatigen alle werklieden
en daarom zijn alle werklieden het
Gouvernement toegedaan.
(1) Hy vertoond' hun de veroverde standers, om de muiters tot vereenighing
met zyne troepen te heleezen maar vond geen verzetten aan hen, zonder
volle betaaling. P. C. Hoofts' Nederlandsche Historiën, II* boek, 1)1. 450.
VMBODBN NADRUK.
(Wordt voortgezet).
De werken der nieuwe spoorbaan
Gent-Sint-Pieters naar Brussel-Zuid,
gaan goed vooruit. De nieuwe lijn loopt
zoo recht mogelyk tusschen de twee
steden, zonder barreelen, stilstanden,
noch kruispunten en is aangelegd op
eene opgehoogde baan, waaronder
viadukten en doorgangen gebouwd zyn.
Do baan is bestemd voor de ioteroatio-
nale en de sneltreinen, welke te Brussel-
Zuid zulten aansluiten met de ontworpen
lijn Brussel Zuid-Noord. De oude lyn
zal aldus veel ontlast worden, en zal
alleen nog dienen voor de gewone
reizigers- en de koopwarentreinen.
De nieuwe lijn zal veel korter zyn,
en do treinen, die over bruggen boven
de rivieren en de andere spoorbanen
zullen loopen, zullen door niets verhin
derd worden, en dus veel sneller kun
nen loopen.
De werkzaamheden zijn te Gent be
gonnen, en worden voortgezet over het
grondgebied van Meirelbeke, Melle,
Gontrode, Weiteren, Westrem en Oor-
degem. L)at baanvak heeft meer dan
twee miljoen kubieke meteis grond ver-
eischt, alsook het opbouwen van 40
viadukten, waaronder er zijn met 2
verdiepen, namelijk op het kruispunt
met de lijn Gent-Zottegem, welke insge
lijks zal verhoogd woiden.
To Melle legt men thans eene geul
aan, met eenen stoomuildelver, van
eenen kilometer lengte en van 15,75
meter diepte, waar eene ontlastingsbaan
doorlooptwelke zal vervangen worden
door oenen viadukt.
Men hoopt dat binnen 2 jaar al do
werken dier lijn zullen voltooid zyn,
tussschen Gent en Denderleeuw en dat
dit deel der baan tegen de Gcntsche
Tentoonstelling in gebruik zal zijn. Van
Gent-St Pieters tot Meirelbeke is het
werk afgedaan. Boven Oordegem is men
ook druk aan het work.
Eens dat deze baan voltooid is, zullen
de treinen byuain rechte lyn van Brussel
naar Oostende loopen, hetgeen beoogd
werd, wegens de aanstaaude toepassing
der elektrische trekkracht voor de
treinen.
Van 'smiddags tot middernacht, cenige
dienstdoende Apotheker, op Zondao 18
December 1910, M. Van Caelenber«h,
Leopoldstraat.
