DIRKA Zondajr 19 Februari 1911 5 centiemen per nummer 65"" Jaar 4358 Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van d8 Stad on 't Arrondissement van Aalst. VolkvanVlaanderen! GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM VADERLAND, TAAL, VRIJHEID. De toestand in Katanga. Spaansche Oproerlingen van 1576 te Aalst DITJES en DATJES. NDERBODE Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee- soning van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor ie Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes maanden fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving siudigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont* vungen zijn ten laste van den schuldenaar. Men Schrijft in bij C. Van <ie Piitte-Goosmens, Korte Zoutstraat, N* 31 en in alle Postkantoren des Lands. Per drukregel Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1-00 Vonnissen op 3<# bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herbalen bekendmakingen Lij accoord Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heereu ota rissen moeten irnnne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag a i vrijdag in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureeie van dit blad. CUIQLE SUIJM. Aelst, IS FebruHi-i 11)11. Een plechtig uur heeft geslagen. Voor goed Is de strijd voor de vervlaamsching van de Hoogeschool van Gent aange broken. Van de krachtige betuiging aan Uwen wil zal het afhangen of we hooger onderwijs in onze taal zullen verkrijgen Wat heeft een Vlaamsche Hooge school voor u te lieteekenen Weet, dat een Hoogeschool een brandpunt van beschaving en van ontwikkeling der wetenschap is de belangrijkste factor voor den stoffelijken voorspoed en de zedelijke welvaart. Zien we niet, dat die volkeren zich in de grootste stoffelijke welvaart mogen verheugen, die de meeste zorg aan liet onderwijs besteden, vooral aan het Hooger onderwijs Uit de algemeene volksontwikkeling vloeien de zegenin gen van den stoflelijken bloei voort. Het Vlaamsche Volk heeft aan de wereld geleerden geschonken, die de grenzen van het menschelijk weten heb ben uitgezetheeft uit zijn schoot kun stenaars zien opstaan, die den schat van schoonheid voor het geheele menschdom hebben vergrootheeft zijn bloed ver goten tot verovering van rechten en vrijheden, die thans gemeengoed gewor den zjjn voor allo vrije volkeren. Het Vlaamsche Volk heeft dus ruim hijgedragen tot de uitbreiding van de wereldbeschaving. Omdat het in zich de deugden en de begaafdheden draagt, die het daartoe in staat hebben gesteld, is het een misdaad zijn genie te kort wieken door een abnormaal onderwijs. Men heeft het recht niet het te beletten nog het zijne bij te dragen tot de wereldbeschaving. Dat zal het alleen kunnen, wanneer een ongezond en onlo gisch onderwijs niet langer de vrije, volle ontwikkeling van zijn begaafd heden komt stremmen. Dat zal het alleen kunnen, wanneer zijn geheele ontwik keling, tot zyn hoogere studiën toe, ge schiedt in en door zijn eigen taal. Volk van Vlaanderen, wilt ge uit uwen schoot, geleerden zien opstaan, die zooals de Nederlandsche Nobelprij zen Lorentz, Zeeman, Van 't Hof, Ka- merlingh Onnes, Van der Waals, iets beteekenen voor de wereldwetenschap Eischt dan ten Vlaamtche Hoogeschool Wilt ge dokters hebben, die in de uit oefening van hun ambt niet alleen eeu broodwinning zien, door het genezen van ziekten, maar die een verhevener opvatting van hun roeping hebben, namelijk,te zyn voorkoraers van ziekte, door de verlichting die zc in de moeder taai onder het volk kunnen brengen omtrent gezonde levensvoorwaarden het tegengaan van kindersterfte, enz. Eischt dan een Vlaamsche Hoogeschool! Wilt ge bij het leger dokters hebben, die den volksjongen in zijnetaal kunnen ondervragen over zijne ziekte en hem dan goed kunnen behandelen, in plaats van door hun taalonkuude een gevaar te zijn Eischt dan een Vlaamsche Hoogeschool Wilt go rechters, in Uw rechtbanken die den betichte goed, in plaats van half of maar een kwart, kunnen verstaan, on hem dan rechtvaardig kunnen be rechten Wilt ge advocaten, die het niet meer, zooals nu, door hun onkunde noodig zullen hebben hem zijn recht te out futselen, om wat zij tot zyn verdedi ging zeggen, te verstaan advocaten, ilie hem zullen verdedigen in zijne taal Eischt dan een Vlaamsche Hoogeschool Wilt ge in de arsenalen van den Staat ingenieurs, die de taal van den werk man verstaan en er daardoor nit t meer aan blootgesteld zullen zijn om hem on rechtvaardig te behandelen Wilt ge in onze fabrieken dergelijke ingenieurs, die den werkman in zijn taal omtrent zijn werk zullen voorlich ten hem beter en doelmatiger zullen leeren werken Wilt ge den bloei van een uitgebreid nijverheidsonderwijs in Vlaanderen mogelijk maken, waarvoor in 't Nederlandsch opgeleide ingenieurs en vakkundigen noodig zijn Eischt dan een Vlaamsche Hoogeschool Wilt ge dat de Vlaamsche werkman technisch bekwaam worde tot waarde- vollen arbeid, niet meer de koelie van den arbeid blyve, die het grove, ge- meene werk verricht als nu, terwijl hij in onze werkhuizen de winstgevende Êlaatsen ziet bekleeden door Duitschers, Ingelschen en Walen Eischt dan een Vlaamsche Hoogeschool Wilt ge dat de landbouw in Vlaande ren, door de voorlichting der weten schap, vooruitgang doe en bloeie Het Walenland heeft een landbouwschool te Gembloers. Vlaanderen heeft er geeno, Eischt dan met ons inrichting van Hooger Landbouwonderwijs aan de Hoogeschool van Gent. Wilt ge dat bij de aanstaande uitba ting van het kolenbekken der Kempen by de nijverheid die zich daardoor ont wikkelt, duizenden Vlamingen, in plaats van vreemden, de goede plaatsen be zetten Eischt dan een Vlaamsche Hoogeschool Volk van Vlaanderen Wilt ge dat de Hoogeschool, zooals by ieder ontwik keld Volk, rechtstreeks vruchten afwer- pe voor dat volk, door de inrichting mogelijk te maken van talrijke leergan gen van Hooger Ondemoijs voor het volk 1 Wilt ge, dat de weg naar de Hooge school open sta en gemakkelijk gemaakt worde voor de goed aangelegde jonge lingen uit de volksklas Eischt dan een Vlaamsche Hoogeschool Wilt ge niet in Europa het eenige vrij volk blijven, dat geen hooger ou derwijs geniet in zijne taal Eischt dan een Vlaamsche Hoogeschool Volk van Vlaanderen I Er zijn in België twee Staats hoogesscholen, eene te Luik, eene te Geut. Gij zijt 4.000.000 Vlamingen tegenover 3.000.000 Walen. Een dier Hoogescholen komt u toe. Tot het onderhoud van die Hooge school de Gentsche betaalt gij be- lastiugen. Ieder student aan dio Hooge school kost u 1400 fr.'s jaars. Eischt, dat dit boogur ouderwijs in de eerste plaats toekome aan eigen landskinde ren, vóór vreemdelingen. Volk van Vlaanderen Er is voor de oplossing van dit vraagstuk geen andere oplossing mogelijk, dan dat van de nu verfranschto Hoogeschool van Gent eeu Vlaamsche gemaakt worde. Daarom eischt van de Volksvertegen woordigers die Qij naar de Kamers zendt dat se een wet stemmen tot Volledige vervlaamsching van de Gentsche Hoogeschool. Komt naar de meetings en voordrach ten over dit onderwerp belegd. Teekent op de lijsten van handteeke- ningen van Hoogeschoolgediplomeerden of op de lijsten van het Volkspetition nement. In een voorgaande artikel zegden wij reeds dat de negers het te koud vinden in Katanga, waar de temperatuur gelijk staat met die van Italië en gemiddeld per jaar 21.1° Gis, terwijl de gemiddelde hoogste graad 29.9° G., is. Zij wonen in warmer, doch veel ongezonder streken. De dagen zijn er warm en de nachten koud, men moet er zich naar kleeden, de meest gedrageue kleederen zijn uit coutil en flanel vervaardigd. Hoeveel negers er wel in Katanga verblijven, is nog onbekend, maar men schat dat er in Neder-Katanga, welke de uitgestrektheid heeft van Frankrijk, maar 255,000 negers wonen, dus slechts zooveel als te Gent, met de voorsteden. In Boveu-Katanga zijn er slechts 57,000 dus nagenoeg zooveel als de be volking van Leuven of Brugge. Er liggen daar streken welke totaal onbewoond eu verlaten zijn, en zoo uit gestrekt als Oost- en West-Vlaaudereu samen. Die streken schijnen zeer vruchtbaar te zyu, en het is daar dat het miuisterie van koloniëa de landbouw-statiën gaat inrichten, om het voedsel te winnen voor de mijnwerkersbevolking, die da gelijks menigvuldiger wordt, en waar tot heden weinig anders te bekomen is dan opgelegd voedsel, hetgeen natuurlijk verslappend werkt op de gezondheid, en waarlegen maatregels dienen geno men te worden. De Lualaba-rivier met hare talrijke watervallen (falls) scheidt Boven- met Beneden-Kataoga, en dio heerlijke streek ligt aan den overkant van den Evenaar waardoor do seizoenen omge keerd zijn bij de onze, ginder is het namelijk winter (droog seizoen) als het bij ons zomer is. Vele Engelschen, die in het moeder land aan kwijnziekten lijden, zooals de teringlijders, gaan hun herstel in hunne Zuid-Afrikaansche Staten zoeken, op bevel hunner geueesheeren. Wanneer die onmetelijke en rijke streek van Katanga, bevolkt, vrucht baar, ontgint en gemakkelijker bereik baar zal wezen, zullen de Belgen, die aan slepende ziekte lijden, zich daarheen begeven om hun herstel te vinden. Men kan uit België naar Katanga reizen langs drie wegen 1° over de Middellandsche Zee, het Kanaal van Suez, en Oost Afrika ofwel 2° naar Boma, en dan zoover mogelijk de Kon- gostroom op, of liever 3° langs Kaapstad en Broken-Hill (Rhodesia). Eiken Zaterdag kan men te Southamp ton (Engeland) inschepen, na 3 ot 4 da gen is men te Madeira en na 13 dagen komt men te Kaapstad aan, en 7 dagen later is men per spoor te Elisabethstad aangekomen. Op 25 dagen reist men van Aalst naar Elisabethstad de reis kost le klas 1640 fr.. 2e klas 1175 fr. en 3e klas 725 fr. daarin is echter geen eten be grepen gedurende de treinreis, zoodat men voor de hierboven opgegeven reis kosten 300-500 fr. meer op zak moet hebben. De Belgische landverhuizers reizen echter kosteloos, en ook hunne vrouwen en kinderen, alsook hun reisgoed, en daarenboven krijgen zij ter plaats hun ner bestemming, eten en drinken koste loos voor eenemaand. In Katanga is plaats voor millioenen ineuschen, allen die eenen stiel kennen zijn er wel gekomen en kunnen er een rijk bestaan vinden aardewerkers, tim mermans, metsers, smeden, loodgieters, bakkers, kleermakers, drukkers, elek triciens, enz., enz. Elisabethstad alleen kan honderden stielmannen werk geven, om huizen, magazijnen, kerken, kloosters, winkels, herbergen, waterleidingen, bruggen, spoorwegen, enz enz. te bouwen. Zelfs brouwers zouden ginder wel gekomen zyn en geld winneneene flesch bier kost te Elisabethstad 4 tot 5 fr. Een middagmaal kost in die stad 10 fr., en voor een middag- on avond maal betaalt men daar inde kosthuizen 280-300 fr. ter maand. De spoorwegreis van Kaapstad naar Elisabethstad is de prachtigste reis, welke men zich voorstellen kan. Maar zij is ook peperduur le klas 487 fr., 2° klas 334,30 fr., 3e klas 207,10 fr. Men vertrekt om 10,35 ure 's morgends, van eiken Dinsdag, aansluiting met de Engelsche boot, uit Kaapstad-Dokken de Woensdag avond, om 6,35 ure komt men te Kimberley aan, waar men na een paar uren oponthoud, doorreist naar Mafeking, waar men den Donderdag morgend, om 7.20 ure aankomt. Na een balf uurtje gaat men door naar Bulawayo, en men komt er den Vrydag morgend aan om 9,10 ure van waar men om 1,35 ure 's namiddags naar Victoria Falls vertrekt, waar men deG Zaterdag morgend om 7,15 u. aaQ- komt, en onmiddellijk doorreist naar Livingstone en Broken Hill, waar men den Zondag avond om 41/2 u. aankomt. Vandaar is liet nog slechts een ritje van enkele uren om te Elisabethstad aan te landen De reklamours die hier zagen en klagen over eeu minuutje vertraging onzer treinen, zouden het ginder erg op de zenuwen krijgen, want het gebeurt wel dat men ginder een ganschen dag en meer te laat aankomt. De vreemdelingen, en namelijk En- gelschmans en Italianen, zeggen dat de Belgen de taaiste werkers en de soberste meuschen zijn der wereld, en dat zij met der tijd de Engelschen als kolouiseerend volk zullen voorbijstreven. Katanga is dus geheel en al de leer school voor den geest van kolonisatie der Vlamingen. Daar zijn wij op eigen bodem, en daar moeten en kunnen wij blijk geven van onzé talrijke nationale deugden. De Engelschen willen niet gaarne met. de handen werken, en daarom leggen zij zich meer toe op den handel ook de Boeren van Zuid Afrika zijn geeue handwerkers, zij houden zich daarom schier Uitsluitend met veeteelt bezig. Ook de negers willen slechts ongaarne een handwerk verrichten en aldus blij ven de groote rijkdommen in Katanga onbewerkt. In dien toestand blijven er arbeiders te kort in Katanga. De Vla mingen zijn daar niet verlegen van en zullen met het handwerk fortuinen winnen. Wel kunnen er handwerkers gevon den worden en zelfs aaa zeer lage loo- nen, de Oostelijke kust van Afrika biedt die in overvloed aan hot zijn, namelijk OF DE DOOR Pkthlib VAM NUFFEL. 4öe vervolg. Lafaard Vreemde spioen huilden de hoplieden in koor. Maak u vaardig, ge gaat voor uwe snoodheid boeten schreeuwde de overste. «Wel ja, kijk maar vreemd op, trouwe dienaar van Spanje 1 Aan dergelijk bezoek hadt gij u ongetwij feld niet verwacht Weet dan ellendige verklikker, dat ge sterven gaat, sterven door mijne handen... Reygerman spotte Tot in mijnen doodstrijd trotseer ik u, laffe beul, harte- looze tiran Stout en koppig, dat zijt ge, sergeant o, ik ken u al lang Desnietaltemin zult en moet ge spreken... Mijn geweten verwijt me niets. Ik eisch het Waar voerdet gij des torenwachters dochter In veiligheid 1 Waar Waar Ik, ik zelf schonk grijsaard en maagd de vrijheid Werwaarts zijn ze gevlucht Nooit, nooit, zult gij het weten,booswicht Met mij daalt dit geheim ten grave Rampzalige brieschte de Spanjaard. - Daar, sterf en bijaldien er eene hel beslaat, zoo verslinde zij uw kreng in haren diepsten afgrond. Wees verdoemd Dit zeggende, plofte hij zijnen uolk uen Vlaming diep in het hart. Jeroom slaaktè een luiden smartkreet en krinkelde hadend in zijn bloed. Verachtelijk galgenaas 1 morden de officieren. - Juias 1 - vloekt# de eletto. Geene stuiptrekking was aan den gewonde te ontwaren het keelgeratel duurde slechts eenige stonden. Hij heeft het niet lang gerekt schertste Jan. Ennade- maal de signors van zins schenen het lichaam onkennelijk te maken, gebood hij met haast Op, mannen, naar den Prince van Orante Daar, daar, huizen de vluchtelingenDaar ook vangen wij een tweeden verrader op zijn nest Allen vloden terug naar de Kattestraat. Wat was er inmiddels van Jooris en Dirka geworden? Slechts eenige stappen waren zij in tegenovergestelde richting der aanrukkende hoplieden gesneld, of ze vernamen de wraak gierige kreten der krijgslieden, die de woonst van den elletto binflenvloden. De zucht naar de zóo lang gemiste vrijheid, het zoete van 't levensgenot bemeesterden hen en voerden hen naar de Brusselschepoort. Maar daar gekomen bleven vader en dochter werktuiglijk slaanhunne blikken rustten eene wijl in elkaar: zij dachten aan Jeroom... Leefde hij nog?... Was hij het gevaar, zooals zij, ontsnapt en hield hij zich ergens verscholen Vader, sprak Dirka wy moeten weêrkêeren. Dat denk ik ook, mijn kind, antwoordde Jooris. Jeroom,... niet waar, vader? Ja, teerbeminde Dirka wij gaan onzen redder opzoeken en hem medebrengen. Of er met sterven, zei de maagd. Aan de Roose gekomen, luisterden zij aaudachtig, alles was er stil wagenwijd stond de deur geopendnog danste de vlam der kaars met twijfelachtigen lichtkrans. Vader en dochter gingen binnen en gelijkelijk zagen zij hun vermoorden weldoener. Zij beseften het onmetelijke der ramp, welke hen trof. Huilend viel de deerne op het lichaam van den sergeant Gilbert, stom van droefheid en smart, knielde by zijnen vriend neder Dirka besproeide Reygerman s handen met lieete tranen. Jeroom, Jeroom- schreide zy Och, open de oogen en aanzie uwe Dirka, die u lief, innig lief heeltZonder u ga ik niet van hier... niet van hier Helaas 1kermde de torenbewaker handenwringend i hij is dood I zijne zwakke stem steende de ouderling, schreide Dirka. Dood Dood kermde het meisje, ën zij. hief het bewegingloos lichaam met buitengewone krachtsinspanning van den grond en sloot het aan den hijgenden boezem, schudde het woest heen en weer, alsof zij er het leven weder wilde inbrengen. Plotseling uitte Dirka eenen vreugdegil. De lijder ontsloot de oogleden. Hij leeftHij leeft dreunde hel door den huize. Jeroom,... beste vriend,... lispelde des torenbewaiters meisje. Met kwijnenden blik staarde Reygerman op hen hij wilde den mond tot spreken openen, wanneer hy van smart de hand aan de plaats sloeg, waar het warm bloed door zijne kleedereu sijpelde. Dirka,.... Gilbert,.... kreunde «Vlucht... Vaartwel,... vaart... wel... Mijn redder Onze weldoener Niet sterven, Jeroom,,.. o, neen Stuiptrekkend woelde de sergeant zich om. Eensklaps verhel derde zijn gelaat en hij kruchte Dirka,... vaar... wel... Ik... ik... bemin u zóo teer... Ach... Goddat vuur, dat vuur, dat... mijne ingewanden ver... teertDrinken! drinken!... Vlucht... De signor komt.. u terughalen... Gilbert... Do oogen des martelaars vielen dicht en enkel zijne pijnlijke ademhaling duidde aan, dat alle sprankel van leven in hem nog niet was uitgedoofd. Schielijk bracht eene stuip hem overeind zwart bloed verscheen op zijne lippen de oogen wijd openge spalkt, blikte hij star. Jooris en zijne dochter drongen verschrikt tegen elkaar. Vader... Vader... Zierickzee raaskalde de stervende vergiffenis, vergiffenis voor uw ondankbaar kind Genade,... ik heb berouw... Vader, verboor de bede van uwen Jeroom, die... die... Ach!... ver van u ellendig sterft... Lieve mooder, ja, ik... kom tot u... dat vuur Ach ach... Dirka, vergeet mij,... wees gelukkig en... vlucht... Vergeten u vergeten, onmogelijk weende de maagd. ...Hoort ge mij dan niet meer, Jeroom Jeroom I... (Wordt voortgez«t.) Verboden nadruk. de Indous, de Kaffers en ook de Chi- neezen. Doch die mannon worden ten slotte eenen last, dat heeft men in de mijnen van Zuid Afrika ondervonden, en daar om zal men die slechts in KoDgo laten binnen dringen wanneer zij volstrekt onmisbaar zouden blijken. Aan ons dus de honderden plaatsen in te nemen, welke zulke schitterende toe komst beloven. In gansch Katanga beslaan thans nog slechts 2 handelshuizen, zij belmoren aan Duitschers. In Elisabethstad is er nog maar een hotelhet behoort aan een vreemdeling. Zouden de Belgen zich daar niet met voordeel vestigen In Opper-Katanga verblijven thans 500 blanken. Te Elisabethsiad bestaan thans nagegoeg 400 huizon, sedert Sep tember zyn daar reeds ruim 250 blanken bijgekomen, waarvan de helft. Belgen zijn,en nu dat de spoorbaanBroken-Hill- Elisabcthstad voltooid is, rekent men dat er iu 1911 ruim een paar duizend blanken zullen bijkomen, waarvan de helft zeker Belgen zouden moeten zijn. Welnu, waren er ginder spijshuizen en winkels van alle benoodigheden, ge houden door Belgen, dan is liet licht te begrijpen dat de daar verblijvende land- geuoolen bij die Belgen zouden gaan koopeD. Het grootste leger. Eene Belgische liberale gazet Le Petit Bleu» onderzoekt den toestand in Frankrijk en zegt als besluit a Frankrijk bezit nu het sterkste leger der wereld Het leger der mis- daad. De heeren, apachen (moordenaars, baanstroopers, dieven enz.), zegt het u liberaal orgaan verder, zetten hunne misdaden maar altijd voort. In 't jaar 1909, werden er te Parya 74,851 kerels aangehouden wegens allerlei misdaden... Do ontaarden uit den buiten trek- ken Daar Parijs en worden er soldaten a van 't leger der ondeugd. Wanneer zal men middels aanwen- den waardoor de samenleviug haar a kan verdedigen Ziedaar Als een liberaal blad zulken noodkreet slaakt, 't moet wel zijn dat de toestand gevaarvol en dreigend is. En 't zijn niet alleen do Katholieken die het bestatigen ook, andersdenkenden doen lietNu. volgens liberalen en so cialisten, geeft Frankrijk ons voorbeel den dio hier dienen nageleefd te worden. De Staatsman zegt wat hy doet, maar hij kondigt niet aan, wat hy zal doen, want hij weet niet of hy het zal kunnen doen. Em. Ollivier. Hoogst noodige maatregel. Onze achtbare Volksvertegenwoordiger M. Woeste, heeftin de Volkskamer een wetsvoorstel neergelegd, strekkende om de zedelooze propaganda, die ontvol king voor doel heeft te beteugelen. Hy stelt voor dat de geneesheoren, heel- en vroed meesters, de vroedvrouwen en apothekers, die zekere misdadige mid delen aanwijzen of aanbeveleo, zouden gestraft worden met 1 tot 3 jaar gevang en 200 k 500 fr. boet. Degenen die zich overleveren aan die misdadige middelen, ze te koop stellen of aanbevelen door schriften, aankondi gingen, enz., zouden gestraft worden met 6 maanden 3 jaar gevang en 200 a 3000 fr. boet. 't Is te hopen dat de Kamer spoedig dit voorstel zal slemmen het schandaal, dat M. Woeste wil bestrijden, heeft reeds al te lang geduurd. Verwereldlijking. De kloos terlingen moeien overal huiten, volgens onze geuzen, uit scholen, hospitalen, krankzinnigengestichten, godshuizen, enz., enz. Waarom Omdat ze goed doen Het socialistenblad Le Peuple zegt het duidelijk in de volgende regelen Er is niets schrikkelijker dan dedwin- gelaudy der zelfopoffering. Het is zoo moeilijk te weerstaan aan de hand die de wonde verbindt of op te staan tegen de stem die de ziel vertroost.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1911 | | pagina 1