STJti AELST. TENTOONSTELLING.
JUNI-JIJ LI 1911,
Donderdag 22 Juni 1911
5 centiemen per nummer
65,fe Jaar 4375
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan
van do Stad on 't Arrondissement van Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
De Vrijheid van onderwijs
en de liberaler],
Wat geschiedenis
over het
EEN EN ANDER.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
^ening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor
ie Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
uaanden fr. 1-75 voor drü maanden, voorop te betalen. De inschrijving
HDdigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont-
Hingen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men Schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N* 31
ui in allo Postkantoren des Lands.
Per drukregel Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1-00 Vonnissen op
3ae bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herbalen bekendmakingen bij accoord
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heerea ota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dynsdag e 1 vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van
dit blad.
cuitiju» «sua;*
Aelst, SI Juni, 1911.
Do Vrijheid van onderwijs beteekent,
volgens de liberalen, geeno geldelijke
I toelagen of ondersteuning aan de vrije
katholieke scholen het gouvernement
I mag alleen geld toestaan aan de officieele
I scholen, aan de scholen van den Staat.
Maar wij vragen het geld van den
j Staat wat is dat Is het Diet het geld
door al de lastenbetalers samenge
bracht Er is dus gelijkheid in de be-
taliDg, elkeen betaalt zijn aandeel vol-
gens zyn vermogen, en moet er dan ook
1 geen gelijkheid van ontvangen zijn?....
j Ik denk, ja 1
De Staat sticht scholen die voldoening
geven aan vrijdenkers, liberalen, socia
listen, aan allen die van goenen Gods
dienst willen hooren en de Staat onder
houdt die scholen maar de Staat zou
I alle geldelijke toelagen weigeren aan
de vrije scholen der Katholieken, aan
meuschen die het godsdienstig onderwijs
verlangen in de school.
En wat is 't gevolg hiervan
i Wel dat de Katholieken voor 't onder-
wijs hunner kinders tweemaal moeten
betalen. En inderdaad, zij moeten de
scholen helpen onderhouden van hen
I die geen religie hebben en hunne vrije
katholieke scholen...
Is dat redelijk Is dat billijk Is dat
rechveerdig Is dat de vrijheid huldigen
in de beteekeDis van dit woord
Nogthans de liberalen zien er geen
kwaad in dat de Staat zou toelagen gun
nen aan vrije scholen geslicht om dc
jeugd te vergeuzenzooals de maconnieke
Hoogeschool van Brussel, het rationa
listisch weeshuis te Vorst-bij-Brussel,
de socialistische normaalscholen van
Henegouw. En nog meer zouden zij
eischen voor al die gestichten, die den
Godsdienst en de Katholieken moeteD
bevechten.
Dus het liberaal ordewoord blyft
Niets voor de scholen als 't Katholieke
zijn!
60e Vervolg.
M. Hymans, do leider der liberalen,
wildo onlangs doen gelooven dat de
liberale partij hot zoo kwaad niet meen
de en zegde Wij kunnen de toelagen
aan de vrije katholieke scholen aanne
men onder zekere voorwaarden van
programma, waarborgen van bekwaam
heid dor onderwijzers, verzekering van
naleving der wetten, van gezondheidsleer
toezicht, enz... Nu, indien huisvaders
eene onzijdige schoolvragen moet de
Staat ze hun toeslaan, zegde hij verder.
Maar dadelijk werd hij onderbroken
door"M. Carton de Wiart, welke vroeg
En indien huisvaders eene katholieke
school eischen?
Stotterend antwoordde M.Huysmans
C'est a examiner, 't Is te zienDus
rechtuit durfde hij niet zeggen Neen
Hoo schijnheilig toch
Maar M. Carton de Wiart drong aan
en om zich uit den slag te trekken,
snauwde M. Hymans hem bitsig toe
II neme convient pas de vous en dire
davantage. Het lust mij niet er meer
over te zeggen.
Deze antwoordon van M. Hymans
bewijzen dat al de verzekeringen, al de
beloften die de liberalen laten hooren
IJdele woorden zijn en niets anders
De liberalen zijn altijd de vijanden der
vrijheid van de Katholieken geweest on
zullen het blijven, 't ligt in hunnen ma-
connieken natuur
Gy en ik zullen nooit iets meer voor el
kander zijn dan broeder en zuster vrien
den goede vrienden, en niets meer.
Hy staarde haar aan. Hij was wanhopig
geweest, toen Alice hem den rug toekeerde,
doch do wanhoop die hem nu vervulde,
terwijl hij Margeretha aan stond te kijken
bevatte iets vreemds. Hij had oen gevoel
alsof hy op de een of andere manier zyn
evenwicht verloren had. Margaretha had
altijd veel van hem gehouden. Hij had dit
geweten en was vertrouwd geraakt met de
gedachte dat, wat hy ook deed, welke
dwaasheid hij ook begaan had, Margaretha
toch van hem zou blyven houden.
Doch nu deed do uitdrukking van haar
hom ontstellen. Zo was als verachting I Er
sprak spot uit hare oogen. Ze geloof do
hem niet, toen hy zei dat hy haar lief had
en zelfs indien ze hem geloofde, keerde zo
zich toch af van eene liefde die zoo snel
veranderde.
Hy trad eene schrede terug. Toen stak
hy haar weer do handen toe.
Margaretha riep hy uit, ik zal maken
dat ge van mij houden gaat. Ik zal niet
meer veranderen. Ik zal meer dan een
Dat onze voorouders altijd goede
drinkers geweest zijn bewijst het spreek
woord Gallus odax, Belga bibax,
Germanus utrumque (de Franschman
is een eter, de Belg is eon drinker, de
Duitscher is het alle bei). Oudtijds
dronk men bier, wijn en ook brande
wijn. Het gebruik van bier of wyn
klimt op tot de hoogste oudheid en is
altijd do geliefde drank geweest in ons
land. In den ouden tijd had ieder wel
gestelde boer zijn oigen brouwerij. Of
men toen krachtig bier dronk kan men
aan de oude menschen vragen, die weten
broer voor u worden. Op zekeren dag zult
go mij nog eens trouwen, Margaretha.
Hij stond dicht bij haar, haar in het ge
laat kijkend.
Zij hield den adem in. tGedurende een
oogenblik verzachtte haar toornige blik,
doch met eene krachtige poging volhardde
zij. Hij mocht niets zien. Hy mocht niets
weten. Het was nu toch te laat hij mocht
zelfs niet vermoeden, hoe wanhopig veel
zij van hem hield
Ge schijnt merkwaardig veel zelfbe-
trouwen to bezitten, zei ze. Ik heb reeds
dikwijls gehoord dat mannen ydel zijn,
maar ik zou gedacht hebben, dat go niet
meer meisje krijgen kunt, dat go wilt. In
alle geval kunt go mij niet krijgen
Ze lachtte een vroernd lachje on koerde
zich om.
Margaretha, ik weet dat ik die op
merking verdien, zei Jack, maar ik, ik ben
niet zoo wispelturig als ge denkt. Ik was
eens een dwaas wat Alice betreft, maar ik
heb mo voor dien tijd met geen enkele
vrouw bezig gehouden en zal ook in de toe
komst naar geeno enkele vrouw kijken dan
naar u.
Laten wij op die manier niet voort
gaan, zei Margaretha. Het dier.t werkelijk
nergens toe. Maar ga nu mee naar de bal
zaal. Dadelijk zal de een af ander naar my
zoeken. Ik ben benieuwd wiens beurt het
is. Zij nam het aan een zijden koordje om
haar midden hangende balboekje ter hand
en koek er in. Eono vreemde strenge uit-
er van te spreken. Sedert dien is het
verveerdigen van bier in de handen der
brouwers gevallen, maar buiten de
beroemde bieren heeft liet veel van
zijnen naam en ook van zijnen smaak
verloren. Buiten de praalzucht en de
zucht om groot to doen, moet men
daaraan ook wijten dat tegenwoordig
de hoogere klassen meestal wijn drinken
en hun geld naar Frankrijk dragen.
Het bier heeft onder het volk den naam
van krachtig en gezond te zijn, alhoewel
Kneipp zegt dat het hoegenaamd geen
sterkte geeft en het bloed verarmt.
Toch als de geringe menschen ziek
worden, laten zij van tijd tot tijd eenen
lister bier halen, om wat kracht te
krijgen, zeggen zij. Over eenigen tijd
was er op de dorpen geen bier als in de
herbergen tegenwoordig hebben de
welgestelde boeren een vat in den
kelder, en komt een glas bier op de
tafel bij de maaltijden.
Oudtijds werd er veel wijn gedron
ken, zelfs bij gewone lieden. En geen
wonder. Er waren veel wijnbergen in
ons land, bijzonder in Brabant. Over
een zeventigtal jaren zijn do laatste
verdwenen, in deze laatste streek. Men
vindt er nog heden in het Luikerland,
langs de boorden der Maas, bijzonder
aan de stad Hoei. In den ouden tijd was
onze inlandschen wijn beroemd de
hertogen van Burgondië gebruikten
hem aan hunne tafel, en stelden hem
boven de meestgekende wijnen van
Frankrijk. Als gewonen herbergsdrank
is hij nog zoolaDg niet verdwenen,
want de dichter Livinus de Meyer zegt
in een boek gedrukt te Loven, in 1752
hebbende als titelDe gramschap
a Want als 't druivensap belemmert
het verstand, is d'herberg vol krakeel,
het mesken in de hand.
De wijn maakt d'hersens dol.
En als hij zulks beschreef, nam hij
voor tooneel, hetgeen hij rond zich zag
gebeuren.
Alzoo vertelt de Spanjaard P. Corne-
jo volgens wij lazen in de Franache ver
taling door Ghapuys
Briéve histoire de guerres civiles
advenues en Flandre, et des causes
d'Icelles Lyon Joan Beraud, (1578),
dat onze voorouders dronken du vin
drukking verscheen op haar gelaat en hare
lippen persten zich samen.
Het is Lord Crowley's wals, zei ze.
Terwijl ze nog sprak betrad eon man den
wintertuin, zo keek op en keerde zich toen
tot Jack,
Daar is Lord Crowley al, zei ze. Ik
ga naar hem toe. Vaarwel dus, Jack.
Hy keek haar na, toen ze zich by Lord
Crowley voegde. Hij stond nog altijd op do
zelfde plek, terwijl zij geen poging deden
om naar de balzaal to gaan, doch daar
naai' den kant van den wintertuin wandel
den. Zijn gelaat zag bleek. Die kerel mon-
peldekij. De man wiens bezittingen ik, in
dien hij niet trouwt, eons zal erven. Goede
hemel. Haat ik hem omdat ik arm ben en
gaarne in zijne schoenen zou willen staan,
of ten gevolge van dat andere
Hij bleef met gebogen hoofd, in gepeins
verzonken staan
Ik wou bij den hemel, dat ik meer
in de zaken doorgedrongen was, toen ik
my in Australië bevond mompolde hy weer.
Maar ik verknoei den boel, en ik heb het
nu met Margaretha ook bedorven.
Plotseling werd hy opgeschrjkt door
eene stem naast hem.
Mevrouw Sherman riep Jack uit.
Ja, de onbestorven weduwe, ant
woordde zij.
Go weet zeker al dat Maurice druk bezig
is om zijn grooto diamant uit Afrika te
halen
Ja, daar heb ik van gehoord, zei Jack
et de l'eau boullie avec une certaine
matiére, Laquelle ils appelent Cervoise
(bier) qui est si forte qu'elle enyvre
oorame du vin, quand on en boit trop.
Do brandewijn werd ook verbruikt in
ons land. Het woord zeifis overgaan in
de taal der Franschen brandevin
doch deze gebruiken nu meestal het
eau de vie dat eene verbastering is
van a eau de vigne alsof zij door die
verandering een aanlokkend etiket op
eene vergiftigde flesch wilden plakken.
Nu die brandowijn gebrande gestookte
wijn, wat zeker honderdmaal minder
nadeelig is dan de vuile jenever die he
dendaags metdehevigste vergiften wordt
gereed gemaakt, en zooveel kwaad
onder de menschen verricht.
De vrijmetselaars en ongodsdienstige
meesters hebben zeer getracht in de
laatste tijden om van den Maandag een
dag van leeggang te maken denken
de alzoo afbreuk te maken aan den
Zondag, die den dag van rust van de
H. Kerk is zij zijn voor zooveel gelukt
onder het werkvolk een dag van slem
perijen en braspartijen er van te ma
ken. Nochtans van in de middeleeuwen
af werdt er op dien dag al duchtig
gozatlapt hetgeen blijkt uit 't vol
gende
u In de keur van Geeraardsbergen
van 1190 die gedeeltelijk opgemaakt
wierd in 1068, vindt men dat de misda
den 's Maandags gepleegd meer boete
betaalden, dan die gepleegd op andere
dagen, namelijk, die misdaden die ge
woonlijk het gevolg zijn vau dronken-
Het drinken is eene oude kwaal.
Maar nooit is zij zoo verschrikkelijk
geweest als nu. De werkman, te arm
om wijn te koopen, en geenen smaak
vindende in het bier, dat hedendaags
bijna overal veel te wenschen laat,
heeft zich met eenen verslindenden drift
op do jenever geworpen. Armoede en
ellende, twist en tweedracht in het
huishouden, vernieling der gezondheid
en verbastering van het geslacht, alle
kwalen vloeien er uit voortde jenever
levert de stof voor de gazetten over
moord en ongelukken, iedereen klaagt
er over, maar do vernieling zal voort
onverschillig. De steen is zeor groot is 't
niet
Mevrouw Sherman knikte, terwyl hare
heldere oogen den wintertuin snel overzagen
Ja, en ik ben nog niet besloten, of
Zij zweeg plotseling, met het hoofd als
een vogel ter zijde gekeerd, toen ze zag
wie aan den anderen kant van den winter
tuin zaten.
Oh, ik zie dat we storen, zei zo snel.
Kom mee. Wy zyn to veel.
By deze woorden keerde ze haar om en
Jack volgdo haar blindelings.
In de balzaal scheen iedereen te dansen.
Alice draaide vroolijk in Lord Croft's ar
men rond, en in 't voorbijgaan wierp zij
Jack een schitterenden blik toe. Zy was
volkomen gelukkig. Alles ging zoo geheel
naar haar wensch en er viel van avond
niets voor, dat haar vrees aanjoeg. Lord
Croft was in den beginne verstrooid ge
weest, doch zij had hem er om uitgelachen.
Waarom zouden zo ernstig zijn. Was hij
bang om haar te trouwen, had zij gevraagd
nu de trouwdag zoo naderde Zoo ja, dan
moest hij het haar maar dadelijk zoggen.
Hij lachtto op eene vreemde manier by
hare opmerking, doch had de verstrooid
heid-eindelijk van zich afgeschud. Toen liy
met haar in de armen rondzweefde had hy
do doode vrouw op den oever der Serpen
tine vergeten. Hij had vergeten dat morgen
het einde zou zijn.
Jack, vraagt mij ten dans, zei Mevr.
duren, totdat het jongere geslacht, In
andere gedachten en gewoonten opge
voed, de oude ondeugd, wij hopen het
door Gods gratie, zal doen verminderen,
zoo niet verdwijnen.
Onzijdige opvoeding. De heer
Picard schrijft in La Chronique
De uitslagen van het onzijdig onder-
wijs, dat overdadig overal doordringt,
zyn drooviglijk zichtbaar.
Het gelukken en de ikzucht zijn
er de bittere en soms rotte vruchten
van.
Het wordt moeilijk de menschen
belang te doen stellen in iets anders
dan in hunne rechtstreeksche stoffe-
lijke belaugen. Hunne onverschillig-
heid voor do openbare zaak en de
maatschappelijke werken wordt on-
rustwekkend
Ton voordeele van wat kan men
hen nog in geestdrift doen ontvlam-
men
Staan zij nu niet, eenvoudig als
nieuwsgierigen, te kijken, zondor er
deel in te nemen, op gebeurtenissen,
die in andere tijden, de openbare denk-
wijze als een hevige storm zou hebben
- -
Is vooral iü Frankrijk dat schouw-
spel niet bestendig en onrustwekkend?
Het is even noodig de harten te
verheffen als het verstand te verrij-
ken. Het is hetgeen voor de oudheid
de liefde en bewondering deden.
Men stak het hoofd op maar dat
was eene uitmunde gezondheidskuur
voor de zielen diegenen die het
ondervonden kunnen het getuigen
Zoodus, de heer Picard, slelt vast dat
de onzijdige opvoeding de menschen
verstoffelijkt en verlaagt en.... dat
het niet deugt.
M. Picard, houdt er nog altijd aan
aanzien te worden als socialist, en La
Chronique die dat drukt is... liberaal.
Sherman een weinig scherp, toen ze op den
drempel 'stonden
Mevrouw Nethercombe draait ook
en waarom zou ik het dus niet doen Het
zal voor u beter zyn dan in den wintertuin
plannen te beramen. Ga mee Jack.
Hij legde zijn arm om haar heen. Ze
was sierlijk en licht als een veertje, en ze
danste als een fee, doch Jack bemerkt® het
niet. Ze duwde hem eindelijk verstoord van
zich af en zonk op een stoel tegen den
muur neer.
Ge danst als een soldaat, kapitein ar-
lington, riep ze lachend uit. Eer. volgenden
keer zal ik u stillekens aan uwe plannen
overlaten.
Hy verontschuldigde zich maar ze dacht
al niet meer aan hem. Mevrouw Nether
combe en haar partner hadden zich uit de
ry dansenden verwyderd, en plotseling
fronste zij de wenkbrauwen toen zy zag
dat zy met haar echtgenoot, Lord Nether
combe sprak. Hij stond by de deur, slank,
ernstig, een weinig magerder en gryzer
dan hij achttien jaren geleden geweest was
maar toch nog altijd de man die ze lief had.
Hare handen omklemden kraraachtig den
waaier. Hoe haatte ze Agnes I Hoe haatte
zo haar nog altijd, omdat ze den man, dien
zy, Joanna, lief had, getrouwd had I En
liet was achttien jaar geleden Zy had er
achttien jaar voor noodig gehad om Agnes
te ruineeren en tot den afgrond te brengen.
En ze was nog niet klaar I
Wordt voortgezet.^
