de mm dik mi.
Donderdag 14 December 1911 5 centiemen per nummer ft5"e Jaar 4445
tfrij onafhankelijk volksgezind orgaan
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM
de Stad en '1 Arrondissement van Aalst.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
BERICHT.
Leest en verspreidt "De Denderbode,,
Stemrecht
der Vrouwen.
Land- en Tuinbouw,
Zondagrust.
EEN EN ANDEIt.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagtee-
i.iiag van den volgenden dag. De prys ervan is tweemaal ter week voor
le Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden fr. 1-75 voor drij maanden, voorop ce betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwittantiën door de Post ont»
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men Schrijft in bij G. Van de Pntte-Goouens, Korte Zoutstraat, N' 31
n in alle Postkantoren des Lands.
Per drukregel Gewone 15 centiemen Reklamen fr. i-00 Vonnissen op
34* bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herbalen bekendmakingen bij accoord
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heerei. Nota
rissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den dijnsdag on vrijdag
in den voormiddag.
Voor de advertentiën
lit blad.
uit vreemde landen zich te wenden ten hureeie van
CIJIQUK 8UUH.
/lelsl, l3Decembei'1911.
De personen welke een abonnement
nemen aan de De Denderbode voor
het jaar 1912 zullen het blad vaü heden
af ontvangen tot Nieuwjaar
KOSTEIOOR.
Men kan zich abonneeren aan De
Denderbode op ons bureel 31, Korte
Zoutstraat 31, en ten Postbureel door
t welk men bediend wordt.
PRIJZEN DER ABONNEMENTEN
Voor de stad tweemaal ter week fr. 5,00
Voor den buiten 6t00
id. eenmaal 4,00
De abonnementsprijs moet vooraf betaald
worden
Het stemrecht der vrouwen komt
altijd meer en meer aan 't dagorde. Niet
alleen de drukpers in 't algemeen maar
de wetgevende korpsen in deverschillige
landen houden er zich meé onledig.
Ten andere bet vraagstuk is geene
nieuwigheid. Z. H. de beroemde Paus
Innoceutius IV verklaarde dat, volgens
zijne persoonlijke zienswijze, de vrou
wen 't recht hebben door hunne stem
aan 's landsbestuur meê te werken
die zienswijze werd, vooral in deze
laatste tijden, door voorname geleerden
bijgetreden.
Het vraagstuk werd ook reeds meer
maals in onze Belgische Kamers opge
worpen en reeds vóór veertig jaren had
M. Coomans, in leven Volksvertegen
woordiger van Turnhout, in zijn boek
werk, Académie des fous daar een heel
verstandig en geestig artikel over ge
schreven, waarvan wij de vertaling
laten volgen.
De vrouw, zoo zegt de vermaarde
schryver, is de gelijke van den man.
Onze voorouders, de Kelten, de Galliërs
en de Germanen, hadden zoowel hunne
priesteressen als hunne priesters, en
betoonden aan allen denzelfden eerbied.
In hunne staatkundige vergaderingen,
op het slagveld, en zelfs tusschen de
rechters waren vrouwen en mannon.
Nu nog bij de Engelschen, de Span
jaarden, de Portugeezen, de Oosten
rijkers, de Zweden en de Russen, wordt
de vrouw waardiggeachtdekoninklijke
kroon te dragen en zoowel de manne-
84e Vervolg.
De gedachte aan Agnes zooals ze geweest
was, toen hij haar trouwde onschuldig
en lieftallig en goed, onbesmet en onbe
vlekt. En de Agnes, die een oogenblik
geleden nog aan zyne voeten gelegen had,
was nog altijd de zyne de vrouw, om
met hem door het leven te gaan, wat ze
ook gedaan mocht hebben. En hare
schande was zijne schande 1
Zijn gelaat was bleek en ernstig, toen
bij naar haar keek.
Ja, ik weet het, zei hy ge kunt mij
niets nieuws vertellen. Ik weet wat ge
gedaan hebt ik weet, dat Crowley
meent, dat hij ons in zijne macht heeft
ik weet waarom Margaretha met hem
trouwen wil, en ik zal een eind aan dat
alles maken. Hoe ik het aan zal leggen,
weet ik nog niet doch ik zal wel een middel
vinden. En gij Agnes oh, hoekondet
ge het doen
Deze kreet ontsnapte hem tegen zyn
wil. Hij had geen plan gehad haar verwij
ten te doen. Van te voren reeds had hy
besloten, hoe te zullen handelen, doch in
waarheid wist hy nauwelyks wat hy deed
of zei van avond.
lijk© als de vrouwelijke bevolking te
bestieren. Waarom, indien zij bekwaam
wordt geacht over een heel koninkrijk
te regeeren niet erkennen dat zij bevoegd
is om een dorp te bestieren of ten minste
om voor den Gemeenteraad en Kamer
te stemmen
De boerenknechten en de daglooners
genieten algemeen stemrecht, en hunne
meesteressen, die veel meer verstand
hebben, die rijker en vrijer zijn, blijven
er van verstoken Dat is aartsdom en
belachelijk.
Ik ken vrouwen, weduwen en jonge
dochters, die met veel beleid handels
huizen bestieren met honderd manne
lijke bedienden, en die geen enkel woord
te zeggen hebben in de kiezingen, waar
hunne onderlioorigen het hooge woord
voeren en alles beslissen.
Hoeveel familiën zijn aan eene
oppassende huismoeder hun fortuin, hun
gfluk en hunnen goeden naam ver
schuldigd Met duizenden zijn zij te
tellen.
Het hoofd en het hart is by de
zwakke Kunne ten minste zoo goed als
hij de sterke, en ik denk niet dat de
vrouwen, werden zij tot het stemrecht
toegelaten, meer politieke en andere
dwaasheden zouden uitvoeren dan wij.
Slechts in twee opzichten staat de
vrouw onder den man zij is minder
geleerd (en dat is onze eigene schuld,
omdat wij haar de gelegenheid niet
geven hoogere studiën te doen) eu
hare lichamelijke sterkte is ook minder.
Dit echter is geen reden om haar het
stemrecht te weigeren want, op dien
voet voortgaande, zou men ook alle
zieke, zwakke en misvormde mannen
van de stembus moeten verwijderd
hebben
De ware reden, de eenigste reden,
waarom tot heden hét stemmen aan de
vrouwen ontzegd blijft, is dat wij, man
nen, sterker gespierd zijn en een zwaar
dere vuist hebben. Van onze meerdere
lichaamskracht hebben wij misbruik
gemaakt om de vrouwen buiten de poli
tiek te houden en door de wet als
slavinnen te doen behandelen.
O, indien de vrouwen tegen ons op
konden vechten en ons plat slaan, wij
zouden alras tot inkeer komen en het
ongelijk, haar aangedaan, gewillig her
stellen.
Zoo sprak Coomans zaliger en men
moet herkennen, dat hy, van zijn stand
punt uitgaande, gelijk had. Indien
knechten en bedienden, fabriekwer
kers en koolmijners recht hebben aan
het bestuur des lands deel te nemen,
op welken grond kan men datzelfde
Mevrouw Nethereombe stak hare han
den uit.
John, ik ben krankzinnig geweest
en erger dan dat, riep ze uit, en ge kunt
niet begrijpen, wat dat alles beteekent. Ge
zoudt mij dooden, als go het wist. Dan
zoudt ge het zoo niet opnemen oh, John
ge moet begrijpen...
- Dat doe ik, viel hy haar in de rede.
Ik heb er den geheelen dag over na
gedacht. In den beginne kon ik het niet -
in den beginne niet, doch ik liep en liep
en liep, totdat ik het kon. En eindelijk ben
ik tot klaarheid gekomen.
Verstrooid keek ze hem aan.
Maar hoe wist ge het vroeg ze.
Wanneer hoordet ge het
Van morgen, antwoordde hij.
Ze staarde hem aan.
Van morgen pas Maar van wie
hoordet ge het dan 1
Hij keek recht tusschen hare oogen.
Uwe zuster vertelde het mij, antwoordde
hy.
Mevrouw Nethereombe deinsde terug.
Joanna 1 riep ze uit, Joanna
Ze uitte een zenuwachtigen snik, en
wierp toen haar hoofd achterover.
Agnes, zij is degene, die ons vernie
tigd heeft, riep Lord Nethei combo uit.
Joanna heeft alles bewerkt. Om de eene of
andere reden haat ze u. Dat kon ik van
morgen aan haar bemerken. Ze stuurde
my een briefje met het verzoek in het
Green Park by haar te komen, ik ging er
recht ontzeggen aan de pachteres en de
winkelierster, aan de eigenares en de
rentenierster
De gewezen Kanzelier van Duitsch-
land, von Bismarck, die nooit en vooral
niet op zijn ouden dag een vrouwen
vleier was, zei in 1895 tot eene afvaar
diging van vrouwen uit Schleswig.
Ik betreur rechtzinnig dat de vrou
wen, de beste helft der menschheid, in
's Lands zakeD zoo weinig to zeggen
hebben.
Ik verlang niet dat de vrouwen het
woord voeren in het Parlement, maar
ik denk dat onze kiezingen meer doel
matig en vaderland sell zouden wezen,
indien de vrouwen er aaD mochten deel-
Demen. Eerzame vrouwen, echtgenooten
en moeders, stellen zich niet als socia-
listen aan daarom meen ik dat de
medewerking der vrouwen aan onze
politieke instellingen een sterkeren
weerstand aan den stroom der socialis
tische gedachten bieden zou.
Wat valt daar al veel op te antwoor
den Is het waar, ja of neen, dat de
vrouw over 't algemeen godsdienstiger,
spaarzamer en bedaarder is dau de man?
Is het uiet zoowel met de spaarpennin
gen der zuinige huismoeder als met het
loon van haren echtgenoot dat 's Lands
bedieningen moeten betaald worden
Is de jonge dochter en de huisvrouw niet
aan 's Lands wetten onderworpen even -
als de jongelingen de man
In 1893 maakten de werklieden van
't Walenland oproer, omdat zij, die
evenals de nijveraars en meer nog, de
welvaart van België bewerkten, van
's Lands bestuur moesten verwijderd
blijven,omdat zy gedwongen waren
te staan onder wetten, in welker opma
king z(j niets hadden te zien gehad.
Dreigend was het oproer en hoog steeg
de alarmkreet... De katholieke Regee
ring gaf toe, en al de Belgen van 25jaren
kregen stemrecht.
Verkwisters, dronkaards, leegloopers,
straatslijters, twistzoekers, woelgeesten,
allen, al hadden zij geen vijf cent op
zak en voor geen twee cent verstand in
hun hoofd, werden opgeroepen om aan
'3 Lands bestuur meé te helpen.
Die hulp van het Waalsch gespuis
heeft ons duur komen te staan, 't is waar.
Veel goede wetsvoorstellen zijn door hel
toedoen hunner gekozenen in de pan
gebleven, en door de handelwijze der
socialisten iü de Kamer is de faam van
ons Parlement niet ongelijk geworden
aan een voetmat, waar eenieder zijne
vuile schoenen op afveegt.
Maar toch indien de vrouwen het in
haren kop kregen stemrecht te eischen
indien zij, naar het voorbeeld der Waal-
sche werklieden, met werkstaking dreig
den indien zij hare bedreiging ten
uitvoer brachten, indien zij het eten
oogekookt, het huis omgekeerd, de bed
den onopgemaakt., de broeken der kinde
ren ongelapt en de sokken van de man
nen ongestopt lieten,.. Hewelwie zou
aan dien eisch durven weerstaan
heen, en toen vertelde ze my alles, wat
gy me nu trachttet te vertellen over
uwe spelen, en over den wissel, zoodat ge
begrijpen kunt, hoe verpletterd ik was.
Doch nadat ik haar verlaten had, liep ik ij
in de richting van Crowley's huis en dacht 'i
na en ik ben tot het besluit gekomen, ij
dat er mij slechts een ding te doen staat j
ten koste van alles den wissel terug te i
krijgen. Ik moet hem op de eene of andere I
manier bemachtigen, voegde hy er half
zacht by, door list of geweld.
Mevrouw Nethereombe bleef een oogen
blik ademloos en doodsbleek staan.
Wat bedoelt ge riep ze eindelijk
uit. John, wat bedoelt ge wat zoudt gy
kunnen doen
Hij keerde zich een weinig af. Zijne
lippen waren styf opeen geklemd. Hy keek
in het weelderige vertrek met zijn gedempte
electrisch licht rond, met een blik die
slechts iets afschrikwekkends scheen te
zien.
Wat zoudt gy kunnen doen
Dat weet ik niet, zei hy ik moet
geduld oefenen en opletten, doch het zal
bijna op leven en dood gaan God helpe
ons, bijna op leven en dood, Agnes. Wij
zijn geheel in zijne macht, zoolang hy dien
wissel in handen heeft. Hij kan zoolang
hij dien bezit, niet slechts u en mij vernie
tigen, Agnes, doch Margaretha ook, en
daarom moot ik hem hem trachten te ont
futselen. Dan pas zullen we het hoofd weer
op kunnen richten. Margaretha weet hier
(De Wijngaard).
Het jaar 1911 gaf ons overvloedig
druiven zoowel buiten als in de serre.
Soorten die zelden in open lucht rijpen
kwamen dit jaar tot volle rijpheid, zelfs
voor het vereischte tijdstip. Dit zal
menig planter aanzetten om de wyn-
gaardteelt nog uit te breiden. Wil men
echter zeker zijn jaarlijks rijpe druiven
te hebben, zoo lette men op de onder-
houdszorgen de natuur zal het overige
doen.
De snoei dos wjjngaards mag reeds
van nu af aanvangen In de Lente uitge
voerd, zou zij tot een sapverlies kunnen
aanleiding geven. Een voornaam punt
nog is de voeding. Het valt nu niet te
twijfelen dat de wijngaard veel voedsel
verlangt, immers, er dienen niet enkel
vruchten maar ook overvloedige scheu
ten voortgedracht te worden, die jaar
lijks verdwijnen. Eene bemesting met
bloed uit de slachterijen gaf ons in
vorige jaren goede uitslagen, doch wat
zuiverder en krachtiger werkt, is eene
bijgevoegde bemesting van 2 kgr.
superfosfaten x 1,5 kgr. kaïniet x
1,5 zwavelzuren ammoniak per m3
gronds. De bewerking geschiedt aldus
Tusschen de wijngaarden, op 1,20 h
1,50 m. van elkander geplant, wordt de
aarde tot op 1 m. diepte weggenomen
met de genoemde meststoffen innig ge
mengd en wederom ter plaatse gebracht.
Slechts alle 4 jaren is het wenschelijk
de weggenomen grond door andere te
vervangen. De zwavelzure ammoniak
traagzaam en aanhoudend werkende, is
boven elk ande Likstofmest te verkie
zen, daar er hier va.' geene te sterke
aanjaging kan spraak zijr.
Agricola.
Van'smiddags tot middernacht, eenigo
dienstdoende Apotheker, op Zondag
17 December 1911 M. Meganck, in de
Leopoldstraat.
niet» van welnu, zij mag het nooit ver
nemen. Wy moeten voort gaan, alsof er
niets gebeurd ware. Gy moet voorgeven,
u in haar wil te schikken en u tegenover
Crowley gedragen,alsof ik van niets weet.
Laat gedurende eenige dagen alles nog bij
het oude blijven, en dan,,, en dan zullen
wo verder zien. Wellicht zal er zich iets
op doen, dat ons helpen kan oh, er zal
zich wel iets op doen
Hij keerde zich snel om en begon het
vertrek op en noer te loopen. Zijn gelaat
zag er afgemat uit het gelaat van een
man, die een hopeloozen stryd strijdt.
Want wat kon hy doen Hoe kon hij de
hoop koesteren, den wissel terug te zullen
krijgen Lord Crowley zou zich door niets
over laten halen, hem af te geven. Het
zou dwaas wezen, zulks ook maar te
beproeven. En toch moest hy ter wille van
zijn kind ter wille zijner vrouw wat
zij ook gedaan mocht hebben den wissel
terug zien te krijgen
Doch hoe Met vluggen onzekeren tred
liep hy het vertrek op en neer en trachtte
na te denken. Mevrouw Nethereombe zat
met starenden en wanhopigen blik zwijgend
naar hem te kijken.
Plotseling bleef hjj voor zijne vrouw
•taan.
Er zal zich wel iets op doen, zei hy,
en indien dat niet gebeurt zal ik ik zelf
de zaak in handen nemen, Agnes. Ik moet
dien wiisel terug hebben ik «al zoo
Aalst-Kerstboom. Kerst
mis is aanstaande.
Wij nemen de eerbiedige vrijheid aan
al onze vrienden de groote prijsloting te
herinneren, die te dier gelegenheid in
den Katholieken Werkmanskring ge
geven wordt.
Ieder jaar, wy zeggen het met groote
dankbaarheid, zyn er ons menigvuldige
en schoone prijzen gezonden.
Wij durven nogmaals verhopen, dat
onze brave Burgerij met dezen Kerstdag
wederom onze Katholieke werklieden
edelmoedig zal indachtig wezen. Alle
giften worden met dank aanvaard.
De pryzen mogen van nu af gezonden
worden aan den E. H. Van Laere,
Stoofstraat, Bestuurder van den Kring,
of ten lokale, Korte Zoutstraat.
Het Bestuur.
Over concurrentie. De
ware vrijheid is zulk een kostbaar goed,
dat men het edelste menschenbloed,
daarvoor gestroomd, geen onnuttig offer
mag heeten.
Maar in engeren zin genomen, als
men spreekt van huishoudkundige vrij
heid, helaas, hoe deerlijk wordt dan
soms dit edel woord misvormd
Het gaat er meê gelijk met 't edel
druivensap. Het onbeperkt, het over
tollig gebruik ervan ontneemt den
mensch zijne rede en zijn verstand.
Eveneens de ordelooze, de bandelooze
vrijheid in handel en nijverheid, de alles
verslindende concurrentie, is dit een
goed Tien, honderd huisgezinnen wor
den geruineerd, en een of twee man
worden schatrijk.
Neen, zulke noodlottige vrijheid is
de ware niet, en kan ons volk best
missen.
Ook schrijft de katholieke sociale
actie in haar program de beteugeling,
de beperking der ordelooze economische
vrijheid.
Hoogere belaDgen van volkswelvaart
en rechtvaardigheid staan boven ban
delooze persoonlyke vrijheid en moe
ten, zoo noodig is, door staatsinmen
ging, gehandhaafd worden.
Om te sterven. Om te leven
zyn er veel dingen die goed schynen,
maar om te sterven, 0 dan is het wat
anders.
Crouxther was een Franschman die
hielp in de likwidatie van nonnen- en
broederscongregatiën. Dat was een
schoon postje en hij vond het goed om
noodig ten koste mijns levens inyn goeden
naam redden.
John 1 Ze stak hare handen uit. John
wat bedoelt ge
Gedurende een oogenblik gaf hy geen
antwoord. Strak keek hij haar aan.
Lord Crowley is een wanhopig
mensch, zei hy langzaam. Hij is dubbelzin
nig, onteerd, hy heeft in de stad eene
slechte reputatie, eu zal dien wissei met
zijn leven verdedigen. Hij heeft er het
grootste belang bij, Margaretha te trouwen.
Dit huwelijk zou hem op een standpunt
stellen, waar hij reeds jaren lang naar
gestreefd heeft. Doch het zal niet gebeu
ren. Agnes, ik zal hem eerder dooden, dan
dat hy met Margaretha trouwt
John 1 Mevrouw Nethereombe keek
naar liet gelaat van haar echtgenoot en
was ontsteld. Wees in 's hemels naam
voorzichtig. Wat zyt go van plan
Hij gaf geen antwoord, ze trad heel dicht
op hem toe en legde de hand op zijnen
arm.
John wat zyt ge van plan fluis
terde ze.
Hij keerde zich langzaam om eu zij
deinsde onder zijnen blik terug.
Ik weet't niet, zei hy, doch Marga-
retha's geluk en mijne oer staan op het
spel, en Crowley is een doorslechte kerel.
Ik weet niet wat ik doen zal doch ik
moet den wissel terug hebben en dat
(Wordt voortgezet)»
