De Denderbode
Lentevoeder.
Een klein verschil.
aan
Zondag, 31 Maart 1912
N° 4476
7x10x2
L
Eenige wenken
aangaande bemesting
Wij stellen ons voor in dit arti
kel te wijzen op eenige verkeerde
begrippen,in zake van bemesting,
die men nog op vele plaatsen
hunne toepassing ziet krijgen.
Stalmest. ln vele streken nog
bestaat het gebruik van aardap
pelen en haver oppervlakkig met
stalmest te bedekken bij de aard
appelen legt men den mest tus-
schen de rijen, bij de haver wordt,
onmiddellijk na de zaaiïng, eene
dunne laag siulmest over het veld
uitgespreid. Wij hebben zelf eene
proef met zulke tnepass ng van
mest gemaakt en, wij moeten het
bekennen, de opbrengsivermeer-
dering w. s o a aanzienlijk.
Evenwel schrijven wij dezen uit
slag niet toe aan de voedende
besianddeelen in d n mest bevat,
wij denken eer er dat in plaats
van eene scheikundige, hier eene
natuurkundigeoo zaak in 't spel is:
de grond in kwestie was tamelijk
licht en de uitgespreide mest
bevorderde op voordeelige wijze
de frischheid van den grond.
Voor de haver is dit bijzonder
van belang, omdat deze soms
gezaaid wordt, groeit en gemaaid
wordt, zonder dat ze veel regen
ontvangt.
Niettegenstaande dezen voor-
deeligen uitslag, meenen wij toch
zulke oppervlakkige aanwending
van stalmest te moeten afkeuren,
omdat zij eene verspilling is van
voedende bestanddeelen, die eene
groote waarde hebben. Een goed
bemest land heeft overigens deze
kunstmatige wijze van vochtver-
schaffing niet noodig.
Phosphaatmestcn. Thomas
slakken nu oppervlakkig, als dek-
mest, aanwenden op rogge in
groei, dat is toch wei het bewijs
leveren van verregaande onwe
tendheid in zake van bemesting,
en toch zagen wij dit in de laatste
tijden herhaalde malen. Op lage
weiden, die aan sterkvloeiende
overstroomingen waren blootge
steld, kan men nu nog metaal-
slakke uitstrooien, deze mest
stof zal toch altijd hareuitwerking
leveren. In landbouw moeten de
phosphaten altijd ondergewerkt
worden
In de Lente, op - goeden akker,
en op hoog gelegen land zal men
de Thomasslakken vervangen
door superphosphaat.
Potaschm/slen. Men maakt
een slecht gebruik van de pot-
aschmesten, evenals van de
phosphaten, indien men ze slechts
oppervlakkig uitstrooit. Deze
meststoffen moeten irinig met de
bouwlaag vermengd worden,
zooniet blijven ze zonder uitwer
king.
Gebruik op dit tijdstip des jaars
geen kaïniet meer, tenzij op eene
13
lage weide, 't zijn de zuivere zou
ten, zwavelzure potasch of pot-
aschsulfaat en chloorpotasch die
nu moeten gebruikt worden.
Chloorpotasch kan niet dienen bij
tabakste-.lt en in de moestuinen
geve men ook de voorkeur aan
potaschsulfaat.
Stikstof mest en. Het zou eene
dwaling zijn nu een andere stik-
stofmest te gebruiken dan soda-
nitraatde organische stikstof-
mesten moeten ingewerkt worden
en hunne uitwerking komt slechts
na hunne ontbinding. De nieuwe
siikstofmestenzijn nog niet genoeg
gekend en hunne uitwerking op
de verschillende teelten moet nog
bestudeerd worden. Het ammoni-
aksulfaat bereikt tegenwoordig
eenen prijs, die verre de bemes-
tingswaarde overtreft. Overigens
deze meststof werkt niet onmid
dellijk en kan ook niet als dek-
mest gebruikt worden. De land
bouwer moet dus het sodanitraat
verkiezen.
«Op de wintergranen is er dit
jaar geen nitraat noodig», hoort
men links en rechts bevestigen
Dit is eene dwaling. De Winter
was zoo zacht dat de groei bijna
niet onderbroken is geweest, van-
'aar het krachtig uitzicht der
granen. Doch merk wel op dat
ook de nitrificatie of salpeterwor-
Jiag der stikstofbestanddeelen
bijna niet onderbroken is geweest
zoodat er in den akker geen voor
raad genoeg meer zal zijn, om een
sterken oogst te vormen. Eik
landbouwer moet zijn land ken
nen, doch tot hen, die gezorgd
hebben voor eene goede minerale
bemesting, zeggen wij zonder
aarzelen, gebruikt sodanitraat
ondanks het prachtig uitzicht
uwer wintergranen op dit tijdstip.
Voor aardappelen en beeten
kan het nitraat door ge -n anderen
stikstofmest vervangen worden,
doch een dwaling is he: dezen
mest te gebruiken zooals de
guano eertijds, d. i. met eene
kleine hoeveelheid nitraat bij den
tardappei in het putteken te leg
gen of onder het beetzaad in de
rijen. Dit is verkeerd.
Bij aardappelen kan men, op
.waren grond, al het nitraat in
éénmaal uitstrooien onmiddellijk
na de planting op lichten grond
kan men in tweemaal uitstrooien
een gedeelte na het uitkomen der
aardappels, het ander vóór het
aanaarden.
Bij de beeten kan men een
gedeelte van het nitraat, vóór de
planting, als het land gereed is,
uiistrooien, het overige gedurende
den groei.
Ara.
In Duitschland bestaat van over vele
jaren het gebruik van fruitboomen tc
planten langsheen de openbare wegen,
waardoor deze aangenamer worden en
tezelfder tijd eenige winst opleveren. Wij
lezen daarover het volgende in het verslag
der fruitboombeplantingen in het arron
dissement Offenbach.
De onderhoudskosten bedragen aldaar,
voor 12.000 boomen, 11.100 fr., daarin
zijn de kosten van fruitplukken begrepen.
Dit maakt per boom en per jaar eene uit
gave van Ofr.925. Op dit oogenblik heb
ben 2500 boomen den ouderdom van 14
tot 20 jaar bereikt en kunnen vruchten
dragen.
Van 1903 tot 1909 was de opbrengst
per boom en per jaar lfr.45, dus eene
kleine winst van Ofr.525. Doch deze
winst zal toenemen met den groei dei
boomen.
Er zija toch menschen wier onbezon
nenheid door niets wordt geëvenaard
menschen, die de landbouwers voor
oprechte simpelmeezen houden, gereed
om hun geld zoo maar weg te smijten
ten einde in het bezit te geraken van
<»ene meststof, die wel duurder is dan
het nitraat, maar toch, volgens hen,
evenveel uitwerking heeft.
Wij lezen tegenwoordig in de aankon
digingen ten voi rdeele van het ammo-
niaksulfaat, dat de landbouwer niet
moet aarzelen voor hei klein verschil
van prijs der verschillende meststoffen
die hem worden aangeboden 1
Welnu, willen wij eens onderzoeken
waarin bedoeld kl in verschil van prijs
•estaat Wij zullen daarbij zelfs veron
derstellen, dat-dekilogr. ammoniacale
stikstof zooveel waarde heeft als de kg.
nitrische stikstof.
DU klein verschil bedraagt tegen
woordig 0.20'fr. per kg stikstofals
men dus onder vorm van ammoniaksul-
faat zooveel stikstof gebruikt, als er
-.evatisin 10.000 kg. sodanitraat, dan
werpt men tezelfder tijd, en zonder
nut 1550 X Ö.20 öf 310 fr. weg
Men moet den belgischen landbouwer
maar weinig kennen, om hem zulken
dwazen raad te kunnen geven, vooral
daar iedereen weet dat de veronderstel
ling van gelijke waarde der twee stik
stofsoorten geen steek houdt.
Sommige schrijvers geven aan de
ammoniacale stikstof eene waarde van
90 t. tl van die der nitrische stikstof
in dat geval zou bovengemeld klein ver-
Verschil nog 30 frank meer bedragen,
dus 340 fr., maar volgens de laatste
proefnemingen staat- de vergelijkende
waarde van beide stikstofsoorten tegen-
o.t r elkander als 100 en 75, zoodat het
'.dein verschil eigenlijk bedraagt310
-j- het vierde van die som, of 337.50 fr.
Ziedaar het verlies voor eiken wagon
nitra .t vervangen door ammoniaksul-
faat.
Maar dit is noeh alles nietDe land
bouwer heeft het ongelijk steeds de hoe
veelheid meststof te bepalen, die bij
noodig heeft en niet de hoeveelheid
voedende stof daarin bevathij zegt niet
ik heb 1500 kg. stikstof noodig, maar
wel ik moet 10.000 kg. nitraat of 10.000
kg. ammoniak sulfaat koopt n, en zoo
komt het dat hij dikwijls meer stikstof
koopt dan hij noodig heeft. Bij boven
gemeld klein verschil en groot verlies
komt dan nog het volgende
Veronderstellende dat nitraat 15.5 0 0
stikstof inhoudt, en ammoniaksulfaal
20.5%, hètgeen niet altijd het geval is,
dan koopt men met een wagon van
10.000 kg. 500 kg. stikstof meer indien
men ammoniaksulfaat koopt, dan
wanneer men nitraat koopt (2050-1550
500 kg met het klein verschil
van hierboven maakt dat ons 500 x 0.20
of 100 fr. welke men kon besparen.
Kleine beekjes vormen groote rivie
ren door hun samenvloeien, en zoo
wordt hier het klein verschil op eiken
kilogram eindelijk eene aanzienlijke
som.
Met eiken kilogr. ammoniacale stik
stof een klein verschil van 20 centiemen
wegwerpen, staat gelijk met het 'weg
werpen van 477.50 fr. voor een wagon
an 10.000 k. ammoniaksulfaat477.50
fr. 't is de prijs eener koe
Het-is niet in de tegenwoordige om
standigheden, na de droogte van 1911,
nade stalverliezen door de muil-en poot-
ziekie.dat men bij de landbouwers met
zulke beuzelarijen moet afkomen, ondei
voorwendsel dat het een nationaal pro
duct geldt.
In Gardeners' Chronicle worden
onderzoekingen vermeld van M. Waltei
Collinge nopens bestrijding van knobbel
ziekte (Plasinodiophora brassicae). De
proefnemer bevond datde ziekte veel
doelmatiger bestreden wordt door midde l
van kalk en zwavel,dan door middel van
kalk alleen.
Op een veld, dat zeer aangetast was,
werd, in herfst 1909, 1900 kil. kalk in
poeder aangewend. In de lente werd over
hetzelfde veld zwavelzuurBloem uiige-
trooid, ten bedrage van 630 kil. per hec
tare. Den volgenden herfst verkreeg men
een zeer goeden oogst aan koolrapen,
waarvan de wortels niet noemenswaardig
door knobbelziekte aangetast waren.
De lezers kennen die cijfers van de
opgeloste guano.
Wij zullen aan elk getal de hoogste
waarde geven
7 kg. stikstof, berekend als nitrische
stikstof
fr. 11.97
10 kg. phosphorzuur, berekend als in
superphosphaat
fr 3.92
2 kg. potasch, berekend als in chloor
potasch
fr. O 80
100 kg. opgeloste guano hebben dus
feitelijk epne waar :e van 11.97 -f- 3.92
-f- 0.80=16.69 fr. en ze worden ver
kocht tegen 21.25 fr. (1) dat zijn dus
4.56 fr. die de boer, verbruiker van
guano, goedwillig uitzijn zak neemt,
■n in den zak der guanofabrika ten
luwt. Of deze moet lachen met den
sim pelen boer
Het gaat nu niette komen uitleggen
dat de guano een natuurlijke meststof is
en daardoor meer waarde hoeft: alle
landbouwkundigen zijn het. eens om U
verklaren dat de voedende b. standdee-
len steedsde uitwerking hebben, volgens
den vorm waaronder ze voorkomen
nit rische stikstof werkt altoos als niti i-
sche, ammoniacale steeds als ammoni
acale, zwavelzure potasch steeds als
zw'avelzure, enz. 't is nu hetzelfde of die
stoffen voorkomen in guano of in kunst
mest.
En de proefvelden roept men ons op
zegevierenden toon toe.
Ja, in een omzendbrief onlangs v. r-
spreid, wordt, een reeks van... twee
proeven aangehaald, te Kerkom en te
Binckom, onder de directie van... die
op wonderbare wijze de uitwerking der
kunstmeststoffen op aardappelen du.-n
uitschijnen
Men moet geen begrip hebben over
het gebruik der meststoffen om te han
delen gelijk die proefnemers.
Verbeeld u, lezer, dat die bi faamde
proefnemers, bij eiken aardappel, in het
puitekeneen weinig superphosphaat
(1) Al deze prijzen volgens «De Boer» 9 Maart,
en een w- inig potaschsulfaat hebben
gelegd en... niettegenstaande deze kin
derachtige handelswijze, geven de schei
kundige meststoffen eene vermeerde
ring van opbrengst van 2275 kg. te
Kerkom en van 1360 kg. te Binckom.
Wat zou het geweest zijn, waren de
meststoffen doelmatig toegepast gewor
den
Wat nu de bemostingsproeven betreft
met opgeloste guano alleen aangelegd
zij toonen op welspr kende wijze wat
men kan verkrijgen f ij aardappelteelt
door. aanwending van 7 kg. stikstof,
10 kg. phosphorzuur en 2 kg. potasch,
maar, zoorls hierboven werd bewezen,
men moet die stoffen aankoopen onder
'Orm van scheikundige meststoffen,
zooniet betaalt men 4,56 fr. te veel op
elke 100 kg. guano.
Volgens de middengetallen dc-r vijf
laatste jaren, moeten de verschillende
landen van Europa als volgt gerangschikt
worden
a) voor de opbrengst beeten per hectare,
b) voor de opbrengst aan suiker
Beeten Ruw Suiker
per hectare per hectare
kg. kg.
Duitschland 30 060 4.895
Zweden 29.070 4.347
Belgie 28.980 4.232
Denemarken 29.990 4.191
Oosten r ij k - Hon ga r i 25.630 4.062
Holland 26.270 3.931
Italië 30.340 3.682
Frankrijk 26.600 3.507
Spanje 28.310 3.494
Rusland 15.670 2.440
Weldra zullen de zon nestral n den
rond opdrogen ,en zal men de lente-
zaaiingen kunnen uit .oeren. Geen iijd
zal men dit jaar mogen verliezen om
over te gaan tot het zaaien van veevoe
der, w ant dit zal maar overal te kort
schieten.
Men moet vroeg zaaien, opdat de
planten krachtig genoeg kunnen door-
roeien om te wt derstaan aar. de zonne
hitte.
Ein Ie Maart, dus nu, zal men de
Vnte- of zomerwikken zaaien, ver
mengd met d. een of antjere giaansoort,
zoo verkrijgt men een uitmuntend voe
der. Men za: it opvolgen tlijk van Maart
tot Mei. De hoeveelheid zaaigoed
bedraagt 180 tot 200 k. per hectare met
10 tot 20 t. h. garst, haver of rogge. De
zomerwikken vormen .en uitstekend
voeder, ze groeien gemakkelijk en in
alle gronden, die zich in goeden toe
stan I bevind n. De teelt van dit gewas
is vooral nuttig na een jsar van voeder-
gebreh als 1911. Men oogst van Juni
tot September, wanneer de planten
bloeiet:.
De behaarde wikken kunnen ook in
plaats der vorige geteeld worden. Zij
ge - en vroegtijdig een overvloedig voe
der. Zij w der-taan beter dar.de gewone
wikken aan de lentevorst. Men onder
scheidt deze wikken van de gewone
door hun kl i neren ronder z^ad, zwart
achtig van kleur m<-t een blauwen
weerschijn, terw ijl de gewone w ikken
platter van vorm zijn met donkerbruin'
kleur- Men zaait de behaarde wik,"'n
te zamen roet- g«st, rogge. ba*_r _of
Hongaarsche molt a. Men gebrek1
wikken en 30 Kg have- p.-r "'ctare, o
80 Kg wikke:- en 20 Kg^^(Dam;
seaux); 80 Kg wikken en <9 Kg £arst
(DeCaluwe).
Nog een ander zeer je acht zo Diervoe
der is de paardibooi/ die in goeden
grond wordt gezaaM- Men heeft per
