Werkmansvrienden. Donderdag 4 April 1912. 5 centiemen het nummer. 65ste Jaar 4477. Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan GODSDIENST, HUISGEZIN. EIGENDOM, van de Stad en 't Arrondissement van Aalst. VADERLAND, TAAL, VRIJHEID. Spinazie en Salade. Onkruid in de Taal Ouderdomspensioenen in België. Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal Ier week voor de Stad 5 frank met den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3,25 voor zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwit- tantiën door de Post ontvangen zijn ten laste van den schuldenaar. Men schrijft in bij G. VAN DE PUTTE-GOOSSENS Korte Zoutstraat, nr 31, en in alle Postkantoren des Lands. Per drukregel Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00 Vonnissen op 3d# bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den Dijnsdag en Vrijdag in den voormiddag. Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van dit blad. CUIQl'E SUl'M. Aalst, 3 April 1912 Om de vriendschap en genegenheid te kennen die de blauwe en roode hoofd- leiders den armen werkman toedragen, heeft men slechts een oogslag te werpen op 't gene zij in steden en dorpen, waar zij baas zijn, zooal voor zijn welzijn hebben gedaan. Het is ons inzicht niet heden verschil- lige punten aan te raken, het zou ons te verre leiden wij zullen slephts een enkel behandolen, namelijk het verzorgen der zieken. 't Is in geval van ziekte of ongeluk dat mon zijne ware vrienden leert kennen. De werkman immers, zoolang hij de gezondheid heeft bewaard, vraagt geene aalmoes maar werk, nu wanneer hij door ziekte wordt overvallen, dan hoeft hij hulp, zorgen en troost noodig en die j moet hij in 't gasthuis gaan zoeken. Welnu wat zien wij heden in sommige dorpen' 011 steden gebeuren Valsche j vrienden van den werkman hebben de j gasthuisnonnen, welke onbetwistbaar (Ion zieken werkman met ocno onbaat zuchtige liefderijkheid verzorgden, aan ue deur gezet oin ze te vervangen door wereldlijke baatzuchtige ziekendieners en diensters, die zich meer met hun eigen welzijn en met hunne vermaken bekom meren dan mot de verzorging der zieken. Onlangs werden onder ander te Brussel de gasthuisnonnen vervangen door wereldlijke ziekendiensters die men 111 Zwitserland was gaan opzoeken. En die Zwitscrsche juffers spreken alleen Fransch en Duitsch, maar kennen geen woord Vlaamsch... Hoe gaan de zieke Vlamingen er behandeld worden Men ziet het van hier. Maar wat daarin aardig te vinden is, 't is wel hel feit dat vele liberalen en socialisten, als ze ziek of zuchtig zijn, zich wel wachten naar gasthuizen en klinieken te trekken door wereldlijke diensters bediend. Neen, die heeren trek ken daar naar toe waar er geestelijke zusters zijn... En waarom, omdat zij bij ondervinding weten dat men er beter verzorgd wordt. En men betwiste liet niet want menig bewijs kunnen wij aanhalen. Wij hebben onder ander 3 roode kopstukkenBastien, Leonard, Eibers en nog anderen. Men kan hieruit gemakkelijk afleiden wat voor eene soort vrienden van den werkman de. liberalen en socialisten zijn. Als het hun eigen persoontje is, danmoe- 98e Vervolg. ten zij eene zwarte zustor hebben om hen op te passen, maar den werkman, voor hem zijn wereldlijke ziekendiensters die zelfs zijne taal niet kunnen spreken al goed genoeg Wat raakt liet hun dat die arme suk keiaar sterve ten gevolge van slechte verzorging, 't is immers toch maar een werkman, waar zij later geen last meer zullen van hebben. En dat zijn, werklieden, de mannen die zich in kiessijd durven als uwe vrien den voorstellenDe Katholieken in tegendeel schenken u de gasthuisnonnen waarvan er reeds velen onder u onbaat - zuchtige, liefderijke verzorgingen geno ten hebben, wanneer ziekte overviel. Wie. werklieden, zijn uwe beste vrienden 'L De Katholieken voorwaar God is ons genadig geweest, zei bij. Ja, God is ons genadig geweest, her haalde Mevrouw Nothercombe, Beneden bleef Sims, een oogenblik bui ten de bibliotheek toeven, waar hij Lord Crowley had laten binnentreden. Hij be greep niets van hetgeen Mevrouw Nethor- combo gezegd had, doch had niet byna zijn geheele leven lang by hen gewoond, zonder bly te wezen als zij blij waren, en de glans op Mevrouw Nethercombes gelaat stond hem, nu hy de deur der bibliotheek opende en naar don bloekeri, opgewonden man daar binnen keek, duidelijk voor den geest. Lord Crowley, zei hij op zijn statigste manier, mylord is to ziek om iemand te kunnen ontvangen, en bij verlangt, dat ik u zeggen zal dat, indien bij volkomen wel was, liet nog geono verandering uit zou maken. En Lord Netliercombe, is 11 zeer verplicht... Hij maakte eene diepe buiging voor hem en gedurende een oogenblik stond Lord Crowley verstomd en verstijfd midden in liet vertrek. Onder de groenten die mon om zoo l.e zeggen in alle tuinen aantreft, komen gewis spinazie en salade. De eerste is zeer gezond om haar hoog ijzergehalte en dé tweede is verfrissehend cn prikkelt den eetlust. Men onderscheidt winter- en zomcr- spinazie. De laatsfayjKf'Ute. wjj kier. bij. zonderlijk hedo Ion, wordt gezaaid in de maand Maart, ook nog in April. Om het opschieten tegen te werken, zaaie men kloek, eenjarig zaad en men bemest den grond overvloedig met stikslofmesl. Goede variëteiten zijn de monster achtige van Viroflac en de Victoria. Onder do soorten van salade, treft men veel verscheidenheden aan vroe e, kropsalade,, enz. De eerste zaaie men rechtstreeks ter plaalse, de tweede kan men voordeolig verplanten, naarmate den grond ledig komt. Men zaaie of plante beide groenten op rijen van 10 cm. afstand. Men dunne eerst uit in de rijen en daarna neemt men overandor rij weg, naamate liet verbruik zulks vergt Op die wijze heeft mon altijd gerief voor de keuken cn de laatst blijvende kunnen zich volledig ontwik kelen. Deze twee groenten worden uitsluitend om hunne bladeren geteeld. Dusvolgens moeten zij fel aangejaagd worden bij middel van stikstof mesten. Beir zou hier opperbest passen, doch om redenen die iedereen begrijpt, kunnen wij goenen heir meer als overbemesting aanraden. Scheikundige meststoffen zijn hier vooral op hunne plaats. In eerste plaats geve men eene sterke dosis zwavelzuur ammoniak, b. v. 5 kgr. per are. Verder superfosfaat, 5 kgr. per are, en chloorpotasch, 3 kgr. per are. De potasch zal veel bijdragen om die groenten malsch en voedzaam temaken. Al die meststoffën mogen goed onder een gemengd worden en voor het zaaien of verplanten goed ingewerkt worden met de houweel oj brak. Oordeelt inert later nog eene bovenbe mesting noodzakelijk, dan kan men wekelijks begieten met eene oplossing van 10 gr. zwavelzuur ammoniak; 00 gr. superfosfaat onfóo gr. polaschsulfnat, in evenredigheid vim 2 gr per liter water. Bij droog wedciizal men voorzichtig heidshalve de bladpren daarna eens af gieten met zuivob water, om het ver- 1 branden der bladeren bij liet opkomen der zon te voorkomen. Ofschoon deze «plossing hoegenaamd aan do groenten géén den minsten smaak, noch reuk meedee.it. zal men deze be- gieling nochtans VD'ordoeligst. 11a het uit dunnen toepassea omdat do vloeistof dan des le heler iri den grond dringt. William. schrijft onze confrater - De Gazel van Kor/rijk De meeste Vlamingen die een Fransch ouderwijs genoten hebben ineenen dat wanneer zij zuiver Vlaamsch spreken of schrijven zij letterlijk moeten overzeilen wal hun in '1 Fransch voor den geest staat. Zij weten dus, niet dat elke taal hare eigenaardigheden heeft, dat men niet woord voor woord moet vertalen, maar rekening houden met het taal gebruik. Zoo b. v. wordt aller en appel cn cassation in Vlaamsch-België regelmatig vertaald door in beroep, in verbreking gaan. Welnu, dat is mis. Die woorden op zich zelf genomen 'zijn in 't geheel niet slecht, doch de heele uitdrukking is ver- ke rd omdat men zegt in Zuiver Ncder- landsch: in hooger beroep komen, hooger beroep, - verbreking aanteekenen, zich in beroep in verbreking voorzien. In onze dagbladen treft men bijna eiken dag de uitdrukking zijn ontslag geven aan, ter vertaling van 'l fr. domnr sa démission. Dit is in strijd met ons Nederlandsch taalgebruik. Iemand die zijn taal behoorlijk kent zal nooit anders zeggen dan zijn ontslag nemen, indie nen, vragen. Do uitdrukking iemand zijn ontslag geven bestaat ook, doch betee- Ge zult Lord Netliercombe gaan zeg gen, begon bij, dat hij niet verwachten kan, dat ik met eene dergelijke boodschap vred° zal nemen, en dat, ziek of ni-t ziek, hij mij ontvangen moet. Ik heb liet recht, zulks te verlangen het recht. Ilij zweeg plotseling en luisterdo. Voor liet buis bad een rijtuig stilgehouden en er was iemand de stoep opgekomen. Terstond daarop trilde de olectriscbe bel door het huis en keerde Sims zich halfom. Hij wist, wie het was, en bijna alsof ook Lord Crowley het gebiedende bellen erkende, hield op met spreken op. Ga open doen, zei hy en kom dan terug. Sims verwijderde zich vol waardigheid en opende de voordeur. Voor hem stond Alieo en toen hij haar aankeek, had hij grootere moeite om zijne zelfbeheersching te behouden dan ooit van zijn leven Zij was doodsbleek, terwijl hare oogen woest en wild rondkeken en haar gelaat als- verstcend was. Zy trad werktuigelijk bin nen, viel hulpeloos op een stoel in den gang neer en wuifde afwerend met de hand. Sims, zei ze. Ga weg. My mankeert niets. Ga weg. Sims keerde naar de bibliotheek terug en duwde de deur epen. Hij deed haar niet weer achter zich dicht, doch liet haar aan staan. op Lord (Irowb-y toetredend en wachtend. Ga don lord zeggen, weerklonk Lord I Crow Icy,i stem, dat ik hem sproken moet. Dat ongesteldheid geen verontschuldiging kan zijn. Ga hem zoggen, dat ik geen uitvluchten hooren wil. Sims boog. Het spijt rao, lord, zei hij, doch mijn meester is veel te ziek 0111 iemand te ont vangen. Lord Crowley's donker gelaat werd nog donkerder en afstootendc**. Hij was door list overwonnen en zag er uit als een krank zinnige. Hij wierp Sims een loerenden blik toe. Breng mijne boodschap over, riep hij uit. Zo kunnen my zoo niet ontsnappen Ga hun mijn verlangen mededeelen. Ik moet Lord Netliercombe sproken en dtl ter stond. Sims verzette geon voet. In zijn kalmen blik vertoonde zich een opgowone gloed. Het spijt me, maar gij kunt den lord niet zonder toestemming van den dokter spreken. Gedurende een oogenblik leek Lord Crowley, alsof hij hem naar de keel wilde vliegen. Toen onderdrukte hij met eene krachtige poging zijn toorn en zonk in een stoel achter zich neer. Als ik Lord Nothercombe <lan niet spreken kan, zei hij met bevende stem, moet ik zijne vrouw spreken. Ga haar zeg gen, dat ik haar spreken moet. Suns aarzelde, terwijl zijn blik weifelend op Lord Crowley's opgewonden gelaat go richt was. Toen trad hy op de deur toe. Hy trok haar wijd open, deed haar weer achter rich dicht en bloef toen plotseling- staan. kent uitsluitend iemand uit zijn dienst ontslaan. Eene voordracht geven is ook ver keerd. Men heeft hier letterlijk het Bel gisch Fransch dpnner une conference vertaald. Donner beteekent natuurlijk geven en conférence voordracht cn zoo kwam men tot de gelaakte uitdrukking. In goed Nederlandsch zegt men eene v ordrackteene lezing houden. Tijdens de laaL te werkstaking las men in zekere bladen het woord geesten, naar het voorbeeld van 't fr. les esprits. Hier bedoelde men een persoon ten op zichte van zijn gemoed en in dien zin zegt men de gemoederenzoo b. v. de gemoederen, waren verdeeld. Hel werkwoord gelasten wordt in België dikwijls verkeerd gebruikt. Ge lasten beteekent bevelen, men mag dus niet zeggen iemand met iets gelasten. Het. Fr. charger beteekentgelasten en belasten (letterlijk iemand een last te dragen geven). Gelasten kan slechts ge construeerd worden met een infinitief met te, ZOO b. v. iemand gelasten iels te doen belasten in de andere beteekenissen zoo b. v. iemand met iets belasten. Zoo zal men dan ook zeggen zich met iels belasten. Het Fransch porteur in een zin als billet payable a porteur moet vertaald worden door toonder, zoo zegt men aan toonder betaalbaar briefje. Het woord drager is een ergerlijk gallicisme. Dergelijke'fouten ontsieren en verarmen onze moedertaal ze moeien dus zooveel mogelijk geweerd worden. Zoolang echter ons onderwijs verfranscht blijft, moeten de Vlamingen maar zelf hunne moedertaal besludeeren en in plaats van al die Fransclie prullen te lezen eens een degelijk Nederlandsch boek ter hand nemen daar zullen ze wat meer van wegdragen X^. Het gouvernement komt een wets voorstel neer te leggen tot wijziging der wetten van 10 Mei 1000 en 20 Augusti 1903 op de ouderdomspensioenen. Het eenig artikel zou luiden als volgt A) Eene jaarlijksche toelage van 05 frank wordt verleend aan eiken Belg die, eene verblijfplaats in België hebbende, is geboren vóór 1 Januari 1843 en in nood verkeert. B) Al do Belgen, geboren te rekenen van 1 Januari 1843 en vóór I Januari Alice stond verstijfd, doodsbleek, met heigenden adem voor hom. Zij wees met bovenden vinger i:i zijne richting. Sims, zei ze, do stem De stem die ik hoorde Wie is er in do bibliotgcek? Sims staarde haar aan.De geheele wereld behalve hij zelf, scheen dien dag zot ge worden te zijn. Het is Lord Crowley, 'juffrouw, zei liij langzaam. Alice bracht do hand met een haastige beweging naar haar voorhoofd en wan kelde. Lord Crowley, herhaalde zo zacht. Toen keerde zy zich tot Sims verbazing om, rukte de deuropon 011 verdween blik semsnel. Hij keek haar een oogenblik onbeweeg lijk 11a. Toen djed by de deur dicht en maakte zicli gereed, den krankzinnige in de bibliotheek af te schepen.Dit was echter gemakkelijker gezegd, dan gedaan. De toorn scheen Crowley krankzinnig te ma ken. Hij was er zich van bewust, dat hij niets doen kon en dat zijn spelletje uit was, maar toch drong hij er hardnekkig op aan, Lord of Mevrouw Netliercombe oen van heiden te spreken te krijgen. Hy zou hen ten minste beloedigen. Hij knarsetandde hij zou or veel voor over gehad hebben, hen voor een enkele maal eens te kunnen zeggen, wat hy dacht. Doch Sims stond als een blok graniet voor hem, Lord Crowley begon te bemer ken, dat de huisknecht sterker dan hij was. Hij keerde zicii eindelijk om, terwijl zijn 1849, die in de Algemeene Lijf ren tkas stortingen hebben gedaan tot eon geza menlijk beloop van ten minste 18 frank, kunnen op den ouderdom van 65 jaar en onder dozelfde voorwaarden de toelage genieten. C) I11 afwijking van de wetten van 10 Maart 1865 en 31 December 1908, wordt de Algemeene Lijfrcntkas gemachtigd te aanvaarden, tot 1914 inbegrepen, de stortingen gedaan voor uitgestelde renten door hoogergenoemde personen, ten einde de toelage te genieten. Het ingenottreden van de renten, door die stortingen verworven, mag, op aan vraag der verzekerden, worden uitge steld tot dat zij den ouderdom van 68 jaar hebben bereikt. Tot hiertoe moest men ten laatste in 1845 geboren zijn om, mits gezamenlijke stortingen tot 18 frank, het hulpgeld van 65 frank te kunnen trekken. Met het nieuw voorstel van de rogee- ring, wordt de verleende tijd met drie jaren verlengd. Men moest ten laatste in 1842 geboren zijn om het hulpgeld volkomen gratis te krijgen. Die geboren waren in 1843, 1844 of 1845, hadden drie jaren tijd om 18 frank Le storten voor het verkrijgeu dor jaarlijksche 65 frank. Wordt het wetsvoorstel der regeoring aangenomen, wat zoo goed als zeker is, dan wordt het hulpgeld, tegen dezelfde gezamenlijke stortingen van 13 fr., ook verleend aan dezen die geboren zijn in 1846, 1817 of 1848. Ook de belanghebbenden, welko tot hiertoe de noodige stortingen ver waarloosd hadden, zullen ze nu nog mogen doen. Wie later geboren- is, moet van de algemeene pensioenwet van 10 Mei 1900 genieten met regelmatige stortingen, waar de regeering groote toelagen bijvoegt. I11 alle geval moeten we verklaren dat hot nieuwe wetsvoorstel eene merkelijke verbetering is, welke beantwoordt aan de wenschen, die menigmaal door de ieveraars der pensioengilden uitgedrukt werden Hopen we dat, na de kiezingen, eene gansch nieuwe pensioenwet ingevoerd worde, die aan alle belanghebbenden een waardig pensioen verzekere ver scheidene ontwerpen zijn daartoe reeds aangeboden. Intusschen verwachten we on verlan gen alle werkers der pensioengilden, dat hoogerstaande wetsvoorstel ten spoedigste gestemd worde. lioogrooilo kleur in een leelijko geele tint over ging. Ik zal hen nog wel krijgen,mompelde hij. Go kunt Lord Nethercombe zeggen, dit hy mij in mijn eigen huis maar niet ongestraft kan komen bedwelmen en be- rooven. Ik zal hem laten booten voor hetgeen hij gedaun heeft. Zeg dat aan Me vrouw. Hij liep den gang door en bleef toen plotseling staan. Margaretha daalde de trap af. Het licht, dat door het gekleurde trapvenster scheen, viel juist op haar.Haar gelaat en lippen waren bleek, doch nooit had zij er lieftalliger of gelukkiger uitge zien Ze bleef staan, toen ze Lord Crowley z;.g, on trad toen langzaam, doch met vasten tred vooruit want nog altijd klonken haar do haastige, fluisterend gesproken woorden barer moeder in de ooron Margaretha lieve Margaretha, ge hooft Lord Crowley niet langer te trouwen als ge geen zin in hem hebt Ze bereikte do ondorste trede. Toen bemerkte zij, dat er iets vreemds in Lord Cromley's houding lag en deinsde weer terug. Op hetzelfde oogenblik plaatste Sims zich tussclien hen. Er gaat juist een rijtuig voorbij, Me vrouw zei hij. Lord Crowley schrok op, alsof hy uit oen droom ontwaakte.Hy keerde zich wan- kelond om on daalde de stoep af. Wordt Voortgezet.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1912 | | pagina 1