Donderdag1 12 September 1912.
5 centiemen het nummer
65ste Jaar 4512.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan
GODSDIENST, HUISGEZIN EIGENDOM,
van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
De neringdoende
BURGERIJ.
De Orgeldraaister.
Gelijk eh ongelijk.
Cartel list Regiem.
Een en ander.
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagteekening van
Jen volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal Ier week voor de Stad 5 frank met
den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3,25 voor zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden,
voorop te betalen De inschrijving eindigt mot 31 December. De onkosten dei- kwit-
iantiën door de Post ontvangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij G. VAN DE PUTTE-GOOSSENS Korte Zoutstraat, nr 31, en in alle
Postkantoren des Lands.
CUIQUE SUIIIM.
Per drukregel Gewone 15 centiemen Rcklamen fr. 1,00 Vonnissen op 3de bladzijde
50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen
handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Notarissen moeten hunne inzendingen
doen, uiterlijk tegen den Dijnsdag en Vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van dit blad.
Aalst, den n September 1912.
Eene beweging ten voordeelo der
neringdoende Burgerij i. a. w. tot hare
redding is nog niet iangen tijd in leven
geroepen.
De opkomst of stichting van groote
magazijnen, van coöperatieven van allen
aard, van samenkoop van allerhande
waren, enz. hebben dón toestand van
vele lieden uiterst moeilijk gemaakt en
zelfs ton onder gebracht.
Middelen moesten dus worden gezocht
n don middenstand, tegen verdelging te
beschutten.
Sommigen wilden de kleine Burgerij
gen liet, Staatsbestuur opruien; zij zoch
ten er meê te doen wat de socialisten' met
de werk lieden deden.
Anderen, en onder dit getal treft men
de beroemdste Staatshuishoudkundigen
aan, beweren dat do redding'dor kleine
(Burgerij inbaar zelve ligt en zij moet
handelen lijk hare tegenstrevers zich
vereenigen.
Do vereeniging van beperkte hulpmid-
kn, z;d eene mach* vormen legen do
elke de groote magazijnen, coöpera
tieven, enz. niets om zoo te zeggen zullen
Whnogen.
De neringdoende Burgerij zal op die
wijze alleen er loegerakcn tegen vermin-
denton prijs te kunnen aanknopen en dus
aan hare klanten zoo goed koop kunnen
leveren als de grootste magazijnen en
coöperatieven.
Ons katholiek Ministerie heeft die
strekking van den beginne af voorge
en ondersteund en de kleine Bur
gerij heeft hel dan ook reeds veel te
danken. Talrijke nuttige instellingen zijn
reeds tot stand gekomen, die ongeluk
kiglijk door velen niet gekend oï' ge
waardeerd worden.
Ons katholiek Ministerie is eene reeks
wetsontwerpen en maatregelen aan 't be
reiden ten voordeele der neringdoende
Burgerij, welke noodzakelijk geworden
zijn door den vooruitgang op alle gebied,
door de menigvuldige toepassingen der
mekaniok, door dc vermenigvuldiging
der coöperatieven en vereeuigingen van
aankoop, door de uitbreiding der ver-
keerwegeu, enz.
De toestand van den klein-handel is
dusgansch van aanschijn veranderderd.
^atvoortijds voordeelig was, is het 1111
dikwerf niet meer. Wat vroeger de ouders
toeliet hun gezin deftig te beheeren, eer
lijk door de wereld te geraken en de kin-
ders op te kweeken, is heden dikwerf
onmogelijk geworden.
10e vervolg.
Langs de Rue Hardoin staan geen an
dere gebouwen dan de fabrieken, die zich
jot aan de kade uitstrekken, waar de
reoten komen lossen of laden.
Door een stevige schutting zijn dokken
n fabrieken afgesloten. Do deur bestemd
foor den dienst der fabrieken bevindt
zreh in de Rue Hardoin. Vóór deze deur
is een bewaker, die deze opent, des zo-
nors ten zes en des winters ten acht ure,
ze altijd sluit zoodra de avond valt.
■hn den kant der dokken daarentegen
bestaan verscheidene uitgangen, alsook
jw van den Noorderspoorweg, die de
mokken met het station van Saint-Ouen
lerbindt.
Deze kleine spoor weglijn, bestemd voor
ren dienst der fabrieken en voor het.
vervoer der werklieden die aan de dok
ken of in de fabrieken werkzaam zijn,
beeft een buitengewoon druk verkeer.
De fabrieken hebben elk twee in en
""gangen de eene in de Rue Hardoin
fln de tweede op de losplaats op de kade.
Langs de deuren, die zich in de Rue
Hardoin bevinden, komen do werklieden
geregeld binnen.
Onze lezers zullen ons die uitloggingen
"ijlen vergeven maar zij zijn noodig om
•Were doelen van ons verhaal te begrij
pen. v
Deze botreurlijko toestanden vereischen
dus dat ze worden te keer gegaan.
Van daar dan ook de reeks wetsont
werpen en maatregelen die ons katholiek
Ministerie heeft ter studie gelegd, om de
belangen van den middenstand in over
eenstemming te brengen met de heden-
daagsche tóestanden.
Het zijn zaken die rijpelijk moeten
overwogen worden, doch ons katholiek
Ministerie zal aan zijné beloften niet
falen en in de naaste toekomst handelend
optreden want verscheidene verslagen
zijn reeds ingezonden.
Men laat wol iiooren dat de linker
zijden on vooral de socialisten, uit partij-
berekeningen, zullen tegenwerken, stok
ken in de wielen steken, tóch de Midden
standers zullen liet katholiek Ministerie
krachtdadig ondersteunen in zijn werk
dat het algemeen welzijn zal bevorderen
en verzekeren door heilzame wetten en
maatregelen
EN NU
En 1111 ja, dat de neringdoende Bur
gerij reeds zoo zeer beproefd is, wie
zuilen het meest lijden, moesten de socia
listen gesteund door zekere liberalen de
algemeene werkstaking doen woéden
Die vraag wordt.gestéld door het libe
raal orgaan - La Chronique - die ze
als volgt, beantwoordtj
liet zullen de werklieden zijn die zich
zullen blootstellen aan de ellende 011
onverbiddelijke beteugelingen te geiüoet
gaan.
Hel zal ook, en misschien-meer dan
iemand anders, de kleme burgerij zijn,
me' den kleinen bijzonderen handel en
nijverheid, die, niet voorzien zijnde van
genoegzame kapitalen om het einde van
den strijd af te wachten, het pijnlijkst
zullen getroffen zijn.
Nu, hunne belangen zijn zoo eer
biedwaardig als deze der werkende klas.
Lit liefde tot eene gemakkelijke
populariteit moet met aan demokratie
doen op zijn zeeldraaiers, en onder voor
wendsel dat de werkman de gelijke is
van den burger, moet men de burger niet
reneweeren om voldoening te geven aan
het onboredeneerende ongeduld van
zekere socialistische clubs.
- De strijd in de Kamer is voor dezen
oogenblik voldoende.
- Indien de leiders van het socialism
dal niet willen verstaan, indien zij voort
gaan eene dreigende houding aan te
nemen, tegenover vreedzame burgers,
goede vaderlanders, liberale verdedigers
der orde. en partijgangers van vreed
zamer) vooruitgang, zullen zij er enkel
in gelukken de afwijkingsbeweqing
van de bevreesde kiezers nog meer te
Ook hebben wij het noodig geacht de
juiste ligging van de fabriek van Richard
Vernière aan te duiden, daar deze het
tooneel is van gebeurtenissen van het
hoogste belang. Beschrijven wij nu de
vm'deeling
In twee verschillende gebouwen zijn
do werkplaatsen gevestigd.
Rechts arbeiden de plaatwerkers en de
monteurs.
De gieterij bevind zich links, evenals
de pletmolens, die alle door stoom bewo
gen worden.
Langs die werkplaats vindt men aan
den eenen kant de bureclen der leeke-
naars, de ontwerpkamers de modelka
mer en een timmerwinkel aan den ande
ren kant een groote overdekte plaats,
waar al de grondstoffen het oogenblik om
ver werkt te worden afwachten, en ein
delijk de stallen en wagenloodsen.
Naast liet bureau der teekenaars ver
hief zich hot huis van den chef, een ruim
gebouw, bestaande uit een gelijkvloers,
een verdieping en nog een kleine verdie
ping er boven.
Het werkkabinet des bestuurders
bevindt zich gelijkvloers, evenals de bu
reclen en dc kas. Langs een donkere gang
kon mijnheer Vernière zich uit zijn kabi
net naar de kas begeven, evenals naar
zijne woonkamers.
Drie groote kamers bevinden zich op
do tweede verdieping, waarvan er één
door de meid bewoond werd.
doen toenemen 'en alzoo den toestand
van het katholiek gouvernement ver
sterken.
Ziedaar onbetwistbare waarheden
waarop anderenen wij ook de aandacht
hebben ingeroepen en die dienen rijpelijk
overwogen te worden door de werklieden
en vooral door dc heringdoende Burgerij
De nieuwe algtemeen-stemreclitkoorts
doet weer allerhajide misplaatste beden
kingen over dd algemeene gelijkheid
ontstaan En het gijn vooral degenen die
het algemeen stemrecht eischen onder
voorwendsel, van» de algemeene gelijk
heid, die zeiven neg' wel het minst aan
gelijkheid hónden!
Het gezegde daBalle Belgen gelijk zijn
vóór de wet, J het slaat zoo in de
Grondwet, leggen zij uit in eenen zin
die niet de ware is mi dif» reeds hondor
den, reeds duizenden malen is weerlegd
gewoi'den. Moesten alle Belgen gelijk
zijn zooals zij het verstaan, dan ware
or geen onderscheid meer te maken tus-
schen de burgers, ten dan waren er geene
wetten meer noodig.
De gelijkheid in de grondwet noerge-
sohreven.. heteekf 1 enkel ilpt jle._voor-
rechten der gehooide afgeschaft zijn, dat
iedereen door zijn werk en dóór zijne
bekwaamheid tot de hoogste plaatsen
kan geraken, wanneer hij voldoet aan de
vereischten, die de wel tot het bekomen
dier plaatsen stelt.
Do gelijkheid zonder voorwaarden be
staat dus niet. Niettemin kunnen een
voudige en onbekwame lieden tol hooge
plaatsen geraken, zooals tol deze van
volksvertegenwoordiger, omdat tot het
bekomen van zulk eene plaats niets
anders wordt vereischt dan den noodigen
ouderdom en de kiesbaarheid, en het
geluk op eene kandidatenlijst gebracht
en door de kiezers gekozen te worden.
Eenieder moet nochtans bekennen, dat
die gelijkheid juist niet aan te hevelen is.
Op die gelijkheid is maar al te dikwijls
toepasselijk t spreekwoord Schoen
maker blijft hij uwe leest. In andere
woorden wil dit zeggen, dat iedereen
in den kring zijner bevoegdheid en van
zijn vak moet blijven, wil hij aan zich
zeiven of aan anderen eenigen dienst
kunnen bewijzen.
De bewering dat het meervoudig stem
recht ourechtveerdig is omdat iedereen
niet evenveel stemmen heeft, berust op
een valschen grondslag. Het meervoudig
stemrecht is gelijk voor iedereen, wan
neer le kiezers zich in gelijke voorwaar
den en gelijke omstandigheden bevinden
De voerman sliep buitenshuis.
Bo\en de stallen bewoonde do paar
denknecht een zolderkamertje.
Tusschen de werkplaatsen door liep
een straatweg, van de poort der rue Har
doin tot aan den straatweg, langs de kom
en de dokken.
Aan den rechterkant bevond zich een
klein stcenen gebouw.
Het is Dinsdag 26 December 1891.
Zondag 2-1 en den 25 December, den
Kerstdag, was er niet gewerkt.
Het had juist negen ure in den morgen
geslageu en reeds sedert een uur hadden
de werklieden den arbeid hervat.
Het geraas der hamerslagen en het
leven der draaiende machines deed de
fabriek dreunen, en de hooge schoorsteen
spuwde wolken rook in den lucht.
Geheel het personeel was op zijn post
er waren ruim 150 arbeiders aan het
werk.
Richard Vernière die altijd op was, las
zijn brieven, bepaalde de verzendingen
en plannen van nieuwe machines.
Richard Vernière wus ongeveer vijftig
jaar oud en nog inde volle kracht des
levens.
Zijn dikke, bruine haren begonnen te
grijzen.
Streng was de uitdrukking van zijn
gelaat, maar zijn oogen hadden een zach-
ten en wel willenden glans, die de hard
heid zijner gelaatstrekken temperde.
De fabrikant had het uiterlijk van
Dit is zoo waar dat een gewoon werk
man met eenig vermogen zooveel stem
men heeft als een millionnair, en dat liet
getal drie en vierstemmers grooter is hij
werklieden dan bij zoogezegde rijken,
die feitelijk hier te lande toch maar klein
in getal zijn.
De volledige gelijkheid is eene hersen
schim, zoowel voor de wet als voor het
gezond verstand. Ook gebruiken Socia
listen en Liberalen slechts dit middel,
om de kleinen tegen de grooten op Le
hitsen, iets dat zelfs niet meer pakt, ge
tuige hunne ongehoorde neerlaag van
2 Juni.
Maar hier weer willen zij niet gelijk
zijn voorde wetzij alleen willen moes
ter zijn, zij alleen willen stemrecht, zij
alleen willen dwang' en geweld uitoefe
nen ten nadeele der gelijkheid en eerlijk
heid. Zij erkennen zelfs de uitspraak van
het kiezerskorps niet en willen de kie
zers verdoelen in weerdigen en onweer-
digen. Dit is nogmaals de veroordeeling
van de gelijkheid die zij in alles willen
voorstaan, maar die zij slechts erkennen
wanneer zij ten hunnen profljte is of uit
valt.
Het lot, dat het cartel ons zou bescho
ren hebben indien liet overwonnen had,
zou waarlijk niets benijdenswaardigs
opgeleverd hebben. Onze liberalen zelve,
wanneer zij willen rechtzinnig zijn kun
nen niet nalaten hel le bekennen en te
verklaren dat het katholiek Landsbe
stuur, heter dan gelijk welk ander,
ieders belangen zorgvuldig weet waar le
nemen.
Te Gent, het maandblad De Beambte
orgaan der ambtenaren der stad, schrijft
onder andere
Te Gent heerscht er waarlijk een
schrikbewind bijzonderlijk sedert dat
in de genieentekiezingen van October
laatst het cartel heeft gezegepraald.Ieder
een is er gedwongen zich socialist te
tooncn en wee aan hem .lie het niet is en
die zijn vrij oordeel durft te kennen ge
ven. Overal wordt men afgespioend en
niemand durft den mond openen.
Voorwat de andere groote steden aan
gaat, ziehier hoe het Journal des
employés dat men niet kan verdenken
van klerikalism, het carlellist bestuur
beoordeelt
Mogen wij ons beloven van de ge
meentebesturen die van eene andere partij
zijn dan hel gouvernement
Zien wij integendeel niet dat de ge
meenten,waar de liberalen aan het hoofd
zijn, tegenover hunne beambten de on
recht veerdigste, de lastigste, de minst
volksgezinde maatregelen nemen
een onvermoeibaren en ijverigen werker
vol taai geduld. Iedereen bracht hulde
aan zijn verstand, zijn rechtschapenheid
en zijn menschlievendheid. Zoodra men
hem leerde kennen, kon men niet anders
dan hem achten.
Mijnheer Vernière was stipt in zaken,
week nooit van de rechte baan af, die hij
zijn leven lang bewandeld had, had nooit
de waarheid te kort gedaan,en zijn woord
was evenveel waard als zijn haudteeke-
ning.
Door iedereen was de brave man ge
acht geëerd en bemind.
Voor de ongelukkige», die zelf door
hun wangedrag de oorzaak van hun
ramspoed waren, was hij onverbiddelijk,
alsook voor al wie zijn achting niet ver
diende.
Was hij ruw van uiterlijk, onder dit
uiterlijk klopte een gouden hart.
VII.
De fabrikant had juist een briefkaart
gelezen en sloeg met de vinger op dc hel
om zijn bode te roepen.
I)e man vorschcen oogenblikkelijk.
Ga naar den meesterknecht Claude
Grivot, en zeg hem mij zonder eenig uit
stel te komen spreken.
Eenige oogenblikken later,- verscheen
de meesterknecht, Claude Grivot.
Goeden dag haas, sprak hij, terwijl
hij zijn pet afnam. Gij hebt mij laten
roepen
- Halen wij slechts eenige voorheelden
aan. (Hier volgt eene lieele reeks aan
halingen betrekkelijk de groote steden
wij vinden er namelijk Antwerpen, Brus
sel, Elsene, Oostende, enz.)
- Bij den Staat integendeel is het ge
heel anders
- Wij zien minister Levie een kleri
kaal nogthans die in zijn ministerie
"eenen beroepsraad instelt om de gegrond
heid na te zien van de straffen diode
ambtenaren worden toegepast.
- Neemt daar les aan, gij zoogezegde
democraten gij zijt geklopt door degene
die gij naamt die schandige ka-
loten
Moeten wij er iets bijvoegen bij die
bekentenissen van onze tegenstrevers'?
De vreedzame werkstaking.
De algemeene werkstaking waarmede de
socialisten het land bedreigen, zal, bewe
ren deze eeuwige visschers in troebel
water, vreedzaam zijn. Het volgende feit
toont reeds genoeg aan wat geloof men
aan deze bewering kan echten. Over een
paar dagen keerde een brave werkman
's avonds van zijn werk huiswaarts, in
de St-Brieiuswijk, te Luik. Hij werd
door twee apachen, 17 en 18 jaar oud,
aangesproken. Deze twee gekende socia
listen vroegen den werkman wat hij van
zin was te doen met de aanstaande werk
staking De werkman antwoordde
Wel ik zal aan den arbeid blijven ik
heb acht kinderen en heb brood noodig
om deze te voeden.
De twee kerels begonnen daarop den
braven huisvader op de gemeenste wijze
uit te schelden en hem te steenigen een
steen trof den werkman in 't gelaat en
deed hem overvloedig bloeden. Verschei
dene voorbijgangers kwamen tusschen
en de moedige propagandisten voor de
roodo werkstaking kozen heldhaftig het
hazenpad.
Deze vreedzame propaganda zegt
genoeg hoe vreedzaam - de staking
zal zijn, die al is hare mislukking
zeker moedwillig door de socialistische
kopstukken doorgedreven zal worden.
Overvloed van druiven. in
Italië is dit jaar de druivenoogst buiten
gewoon goed gelukt. Tengevolge van
den overvloed van druiven worden er
gansche treinen van die lekkere vruchten
naar België gestuurd.
En hier in België rijpen ze niet, zelfs
niet in de serren.
Mijnheer Vernière, nam de briefkaart
wederom in handen en zeide
Ja vriend, daar juist ontving, ik
een briefkaart van het bureau van brug
gen en wegen van Saint-Denis... Men
meldt mij, dat de machine van deii sleep
boot 117, die onder aan de vaart ligt,
slecht werkt en het noodig is, dit zoo
spoedig mogelijk te herstellen. Gij zult
moeten gaan zien wat er aan te doen is.
Indien het werk vandaag nog af kan zijn
zorg er voor. Nadat gij alles daar zult
onderzocht hebben, moet gij zooveel
mannen medenemen als er noodig zijn.
Doe uw best.
Is cr nog iets van uw dienst baas
Neen, gaat alles goed in de werk
plaats.
Opperbest, baas.
Niemand te kort
Niemand. Het vieren van Kerstmis
heeft onze mannen niet belet allen op post
te zijn.
Goed zoo, Grivot. Ga nu spoedig
naar Saint-Donis.
Het kabinet verialende, keerde Grivot
naar liet atelier terug, gaf eenige bevelen
aan zijn eersten assistent, trok een over
jas aan, nam zijn rijwiel, onderzocht het
nauwkeurig en duwde het met de hand"
tot aan de deur der Rue Hardoin.
Aan het huis van de conciergo geko
men riep hij
Madame Veronica, doe open als 't u
blieft. Wordt voortgezet.
